Sevan

[Vrej1915]

Re: Sevan

Հասարակական լսումներ Սեւանի ափին քրոմիտների բաց հանք շահագործելու վերաբերյալ

Փետրվար 15, 2013

ԷկոԼուր

Սույն թվականի փետրվարի 22-ին` ժամը 10.00-ին, ՀՀ Գեղարքունիքի մարզի Շորժայի գյուղապետարանում տեղի կունենա «Գեգամետ պլյուս» ՓԲԸ կողմից ներկայացված Շորժայի մագնեզիումասիլիկատային ապարների և քրոմիտների հանքավայրի նախագծի վերաբերյալ մասնագիտական եզրակացության, ազդակիր համայնքի ղեկավարի և հասարակական կարծիքի շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության հասարակական լսումներ: Այս մասին տեղեկացնում է ՀՀ բնապահպանության նախարարության պաշտոնական կայքը:

Հանքավայրը ձգվում է Սևանա լճի ամբողջ հյուսիս-արևելյան ափով եւ գտնվում է Սևանա լճի մակարդակից մոտ 250մ բարձրության վրա: Հանքավայրը մոտ է «Սևան» ազգային պարկին:

Հանքավայրի շահագործումը տեղի է ունենալու փուլերով: Առաջին փուլը տեւելու է 50 տարի: Բացվելու է երեք հանքային տեղամաս, որոնց ընդհանուր տարածքը կազմում է մոտ 120 հա տարածք: Տարեկան արդյունահանվելու է 120.0 հազար տոննա հանքաքար: Նախագծի համաձայն` շահագործման ավարտից հետո կատարվելու է միայն բացահանքերի հատակների վերջնական հարթեցում 1.7հա մակերեսով: Հարց է մնում, թե ինչ է լինելու 120 հեկտարանոց բաց հանքերի տարածքը, որ հարթեցվելու է միայն 1,7 հա տարածքը:

Բացհանքի փոշու գումարային արտանետումների ծավալը կազմելու է տարեկան 4,04 տոննա:

«…Ռադիոճառագայթային առումով հումքը բնութագրվում է նվազագույն գամմա ակտիվությամբ, ըստ բնական ռադիոնուկլիդների գումարային տեսակարար ակտիվության պատկանում է բնական շինարարական նյութերի 1-ին դասին և կարող է օգտագործվել շինարարական նյութերի արտադրության առանց սահմանափակման:

…Հանքարդյունահանման աշխատանքների ժամանակ շրջակա միջավայրին վնաս չի սպասվում: Ախտոտված օդի արտանետումներ և աղտոտված ջրերի արտահոսքեր չկան, տարածքի բուսական և կենդանական աշխարհին վնաս չի պատճառվում»,- մասնավորապես նշված է նախագծում:

Հիշեցնենք, որ 2009 թվականի նախագծում այդ հանքավայրը կոչվում էր դունիտ-պերիդոտիտների հանքավայր եւ շահագործվում էր միեւնույն «Գեգամետ պլյուս» ընկերության կողմից: Ենթադրվում էր, որ պետք է արտադրվեն հրակայուն աղյուսներ: Եւ այն ժամանակ, եւ հիմա նախագծում ոչ մի խոսք չկա Սեւանա լճի վրա հանքավայրի ազդեցության մասին: 2009թ. նախագիծը դիմադրության հանդիպեց ոչ միայն հասարակայնության կողմից, այլեւ Սեւանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողովի կողմից, որը մերժեց նախագիծը:

[Vrej1915]

Re: Sevan

Just to remind....

http://www.aljazeera.com/video/middleeast/2013/02/201321716349824515.html

[Vrej1915]

Re: Sevan

Դարա գետից կմնա կես դույլ ջուր


14:48 Փետրվար 18, 2013

ԷկոԼուր

«Դարանակ» փոքր ՀԷԿ-ը Դարա գետից էկոլոգիական թողք կթողնի, որը հավասար է վայրկյանում կես դույլ ջրի: ՀԷԿ-ը բաղկացած է երկու հանգույցներից, որոնք տեղակայված են Դարա գետի եւ նրա ձախափնյա վտակի վրա: Մի հանգույցի էկոլոգիական թողքն ավելի շատ է՝ վայրկյանում մեկ դույլ ջուր: Կարելի է նույնիսկ չհարցնել, թե ինչ գետային էկոհամակարգ կարող է այս դեպքում պահպանվել, քանի որ այն չի պահպանվի: Նշենք միայն, որ Դարա գետը Սեւանա լճի ջրահավաք ավազանի մի մասն է կազմում եւ պետք է պահպանվի «Սեւանա լճի մասին» օրենքով: Սակայն նախագիծը գնում է իր ուղիով , եւ փետրվարի 19-ին՝ ժամը 12:00ին, Երևան քաղաքի Գայի պողոտա 51 հասցեում տեղի կունենան «Ագրոսպասարկում» ԱՄ-ի Վարդենիսի շրջանային միավորում ԲԲԸ կողմից ներկայացված «Դարանակ» ՓՀԷԿ-ի կառուցման նախագծի վերաբերյալ մասնագիտական եզրակացության, ազդակիր համայնքի ղեկավարի և հասարակական կարծիքի շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության հասարակական լսումներ: «ԷկոԼուր»-ի աշխատանքային խումբը կմասնակցի հասարակական լսումներին եւ կապահովի ուղիղ եթեր:

[Vrej1915]

Re: Sevan

Վերջին 7 տարվա ընթացքում Սևանա լճում սիգի պաշարները նվազել են 100 անգամ


11:33 Փետրվար 22, 2013

Մարի Չաքրյան, www.aarhus.am

Սևանա լճի ձկնային պաշարների ու վերարտադրության վերաբերյալ Գավառի Օրհուս կենտրոնի հարցմանն ի պատասխան ԳԱԱ ԿՀԷԳԿ Հիդրոէկոլոգիայի և ձկնաբանության ինստիտուտը պատասխանել է, որ միայն 2008-2012թթ ընթացքում Սևանա լիճ է բաց թողնվել ամառային իշխանի 880 800 մանրաձուկ (5-100գ) և գեղարքունու 600681 մանրաձուկ (5-65գ): Լճի ձկների ընդհանուր կենսազանգվածը 2005-2012թթ-ին կտրուկ նվազել է: Սիգի կենսազանգվածը նշված ժամանակամիջոցում նվազել է 100 անգամ. 2005թ. հաշվարկվել է 600տ., 2012թ.՝ ընդամենը 6,5տ: 2012թ. արծաթափայլ ծածանի պաշարները Սևանա լճում կազմել են 96,7տ: Լճում ձկան ընդհանուր կենսազանգվածը գնահատնվել է 100-105տ: Սևանի իշխանի պաշարները աննշան լինելու պատճառով առանձին չեն գրանցվել:

Հաշվի առնելով Հիդրոէկոլոգիայի և ձկնաբանության ինստիտուտի ձկնաբանական հետազոտությունների արդյունքները, լճում սիգի պոպուլյացիայի դեպրեսիվ վիճակը և պաշարների աղետալի չափով կրճատման փաստը՝ 2013թ. Սևանա լճում ձկնարդյունահանման կառավարման ուղղությամբ ինստիտուտն առաջարկել է.

Առաջրիկա տարիներին շարունակել սիգի որսի արգելքը և վերանայել ՌԴ ջրամբարներից սիգի ձկնկիթ ներմուծելու հնարավորությունները, վերջինիս պաշարները համալրելու համար:

Առաջիկա երեք տարիների ընթացքում շարունակել Սևանա լիճ իշխանի մանրաձուկ բացթողնելու գործընթացը՝ ուժեղացնելով հսկողությունը որսագողության դեմ ոչ միայն լճում, այլև՝ գետերում:

[Vrej1915]

Re: Sevan

Whitefish Reserves in Lake Sevan Reduced by 100 Times within Recent 7 Years


11:33 February 22, 2013

Mari Chakryan, www.aarhus.am

The fish reserves in Lake Sevan have been reduced by 100 times in Lake Sevan within recent 7 years. What about the trout the director of Hydroecology and Ichthyology Institute Evelina Ghukasyan noted in reply to Gavar Aarhus Center’s enquiry that 880,000 young fish of summer trout and 600,681 young fish of Gegharkouni were let out into Lake Sevan from 2008 to 2012. The trout reserves in Sevan haven’t been assessed because of insignificant amount. According to the institute specialists’ assessments, the natural reproduction of the trout was endangered due to hydrotechnical constructions on the rivers, poaching, and changes in riverbeds. The whitefish reserves for 2005 made up 600 tons and 6.5 tons for 2012. Other fish reserves include fish species such as carp and crucian carp, which is assessed 96.7 tons and 100-105 tons for 2012, respectively. The institute proposes to recover the whitefish reserves using the resources of Russia, as well as to enhance control over fishing not only in the lake, but also in the rivers.

[Vrej1915]

Re: Sevan

Թուրքիայի պատճառով Արարատյան դաշտավայրը կարող է կանգնել ջրային լուրջ խնդիրների առաջ


14:32 Մարտ 22, 2013

ԷկոԼուր

Թուրքիայի պատճառով Արարատյան դաշտավայրը կարող է կանգնել ջրային լուրջ խնդիրների առաջ: Այս մասին ասաց Սևանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Մովսիսյանը: Թուրքիան Արաքս գետի վերին նիշերում` սահմանին ոչ մոտ, 1,5 միլիարդ խմ տարողությամբ ջրամբարներ է կառուցում: Արդեն իսկ Արաքս գետից 88 միլիոն խմ ծավալով ջուր ամբարվում է այդ ջրամբարներում, մյուսների շինարարությունը շարունակվում է: «Այսօր Արաքս գետի միջին տարեկան ջրատվությունը կազմում է 2 միլիարդ 2 հարյուր միլիոն: Եթե մենք 2 միլիարդը 1,5 միլիարդով պակասեցնում ենք, ապա Արարատյան հարթավայրը կունենա լուրջ ջրային պրոբլեմներ: Այդ ուղղությամբ կառավարությունը երկու հանձնաժողով է ստեղծել, որոնք ես եմ գլխավորում մասնագետների հետ միասին: Մենք մեր առաջարկությունները պատրաստում եւ հակամիջոցառումներ ենք իրականացնում, որպեսզի Արաքս գետի ավազանում ջրային խնդիր մենք չունենանք»,- ասաց Վլադիմիր Մովսիսյանը:

-------
Te ov garogh e haskana...
Sa sbasseli er, bidi liner.
Togh Sevane tadargoghnere mdadzen, mi kitch, yete irantz pudj datcheke arjen abaka seruntneri anvdankutyune..;

[Vrej1915]

Re: Sevan

Երեք տարվա ընթացքում Եղեգիս գետը փոխել է իր կազմը


11:22 Մարտ 25, 2013

ԷկոԼուր

Եղեգիս գետը, որը ձեւավորում է Եղեգիսի կիրճի էկոհամակարգը, 3 տարվա ընթացքում փոխել է իր կազմը: ՀՀ բնապահպանության նախարարության Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության մոնիտորինգի կենտրոնի տվյալների համաձայն` 2009թ-ից մինչեւ 2011թ-ը գետում ջրի ջերմաստիճանը բարձրացել է 1 աստիճանով: Թափանցելիությունը նվազել է 3 միավորով (սմ), թթվածնի պարունակությունը` 2 միավոր (մգ/լ): Դա անդրադարձել է ձկնապաշարների վրա: Գետի ստորին հատվածներում կարմարխայտ էնդեմիկ ձկնատեսակն արդեն անհետացել է: Նման ճնշում գետի վրա գործադրում են փոքր ՀԷԿ-երը, որոնց համար 12 լիցենզիա է տրամադրվել:

«Գետի 60 կմ հատվածը զբաղեցված է ՀԷԿ-երով: Գետը մտնում է մի ՀԷԿ-ի մեջ, դուրս է գալիս, մտնում մյուսի մեջ: Այստեղ ի՞նչ կմնա…»,- ասում են Շատին գյուղի բնակիչները: Նրանք վրդովված են այն հանգամանքից, որ հակառակ գյուղի ժողովի որոշման Եղեգիս գետի վրա սկսվել է նոր «Եղեգ» ՓՀԷԿ-ի շինարարությունը: «Գյուղապետը եւ մի քանի հոգի որոշեցին եւ վերջ… Իսկ մենք ի՞նչ անենք, մեկնե՞նք»:

ԷկոԼուրը 2012թ. սեպտեմբերին անդրադարձել է Շատին գյուղի բնակիչների խնդրին: Այդ ժամանակ հանդիպել է նաեւ գյուղապետին: Նա ասաց` սպասեք, այդ հարցը կլուծվի այնպես, ինչպես ուզում են բնակիչները: Ապա ի՞նչ պատահեց: Դիտեք ԷկոԼուրի տեսանյութը:

http://ecolur.org/hy/news/water/yeghegis-river-changes-its-composition-for-three-years/4701/

_______
Yeghekis, is the second river, with Arpa, feeding Arpa Sevan tunnel, apart Arpa river.
(put aside the Vorotan tunnel added lately, that does not function for years now...)
Apart from the ecological catastrophy, this means, "we" avoid using our water to irrigate lands, in the villages, and take care, to deliver maximal volumes of water to Nakhitchevan's occupation forces.....

http://ecolur.org/hy/news/water/yeghegis-river-changes-its-composition-for-three-years/4701/

[Vrej1915]

Re: Sevan

Գիտնականները բաժանվել են երկու մասի` Սեւանի ափերի մաքրմանը դեմ եւ կողմ

Մարտ 22, 2013

ԷկոԼուր

Սեւանա լճի ափամերձ 4000 հա ծառածածկ տարածքներից մաքրվել է 1152 հեկտարը: Ջրածածկ անտառները կազմում են այսօր 125 հեկտար, որը կմաքրվի այս տարի: Այս մասին ՀՀ ԳԱԱ-ում ասաց Սևանա լճի պահպանության փորձագիտական նախագահ Վլադիմիր Մովսիսյանը: Նա հիշեցրեց. «Երբ ափերի մաքրման հարցն առաջացավ, գիտնականները բաժանվեցին երկու մասի: Մի մասը ասացին, որ կոճղերն անհրաժեշտ է թողնել, որ ջուրը բարձրանա, կոճղը մնա ջրի մեջ, հետո քայքայվի, դառնա օրգանական սնունդ ձկների համար եւ այլն: Գիտնականների մյուս մասն ասաց, որ դա հիմարություն է, պետք է արմատախիլ արվի, եւ կոճղերը պետք է հանվեն: Ես երկրորդ մասի կողմնակիցն եմ: Մենք փորձեցինք տալ ազգաբնակչությանը, գումար չծախսել, մաքրեն, տանեն: Դա մեր առաջարկն է եղել: Ինչ արեցին: Մենք ունենք 3 տեսակի անտառանյութ, առաջինը, որ կարելի է օգտագործել որպես շինանյութ, երկրորդը` որպես վառելափայտ, երրորդը անշահութաբեր չիչխանի մացառներն են, որը ոչ մի բանի պետք չէր: Թույլատրեցին, եկան, շինանյութը կտրեցին, տարան, մնացածը թողեցին: Դրա համար մենք ձեռք բերեցինք արտասահմանյան մեքենա: Տարեկան 100-120 հա մենք մաքրում ենք: Ազգաբնակչությանը տալը ճիշտ է, բայց նրանք արմատները չեն հանում, ոչ թե չեն ուզում, այլ չեն կարող հանել: Մենք տրակտորներով, բուլդուզերներով հազիվ կարողանում ենք հանել»:

[Vrej1915]

Re: Sevan

Արտանիշի հանքավայրի նախագծում բացակայում է Սեւանա լճի եւ «Սեւան» ազգային պարկի վրա հանքի շահագործման ազդեցության գնահատականը
Մարտ 20, 2013

ԷկոԼուր

Փետրվարի 15-ին ՀՀ բնապահպանության նախարարության պաշտոնական կայքում տեղադրվեց հայտարարություն այն մասին, որ փետրվարի 22-ին ՀՀ Գեղարքունիքի մարզի Արտանիշի գյուղապետարանում տեղի կունենա «Միկա Ցեմենտ» ՓԲԸ կողմից ներկայացված Արտանիշի մերգելային կրաքարերի հանքավայրի շահագործման նախագծի վերաբերյալ մասնագիտական եզրակացության, ազդակիր համայնքի ղեկավարի և հասարակական կարծիքի շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության հասարակական լսումներ: Ինչպես հասարակական լսումների վայրում «ԷկոԼուր»-ը պարզեց, «Միկա Ցեմենտ» ՓԲԸ-ի ղեկավարությունը եկել էր արտանիշցիների հետ հանդիպման` լսելու նրանց կարծիքը, այլ ոչ ներկայացնելու նախագիծը: Ավելին նախագիծը չկար ոչ գյուղապետարանում, ոչ «Բնապահպանական փորձաքննություն» ՊՈԱԿ-ի փորձագետ Ազգանուշ Դռնոյանի մոտ, ոչ առավել եւս ընկերության ներկայացուցիչների մոտ: Սակայն Ազգանուշ Դռնոյանը վստահեցրեց, որ այդ նախագիծը վերաբերում է Արտանիշի հանքավայրի շահագործման ծավալների նվազեցմանը: Լսումներից օրեր անց` մարտի 11-ին, ՀՀ բնապահպանության նախարարության պաշտոնական կայքում հայտնվեց «Արտանիշի մերգելային կրաքարերի հանքավայր: («Միկա ցեմենտ» ՓԲԸ)» անվանումով նախագիծը` բաղկացած «Երկրաբանական, լեռնային, լեռնամեխանիկական, աշխատանքի պաշտպանություն» եւ «Շրջակա միջավայրի պահպանումը» բաժիններից: Ներկայացնում ենք որոշ ուշագրավ փաստեր «Շրջակա միջավայրի պահպանումը» բաժնից:

«….Բացահանքի օտարման տարածքը կազմում է 14.6հա, նրա վերջնական եզրագծի սահմանների մեջ ներառված զանգվածի հաշվեկշռային պաշարների քանակը կազմում է 5 250 000տ կամ 2 187 500 մ3: Կորզվող պաշարների քանակը կազմում է 4 955.4հազ.տ, կամ 2 064 750մ3:

…Հանքավայրի տարածքի հողային ծածկույթը ներկայացված է ալրային կարբոնատներով, որոնք պոտենցիալ արգասաբեր են:

….Շրջանում կենդանական աշխարհից հանդիպում են.

Նապաստակ, աղվես, գայլ, գյուրզա, կարիճ, ժայռային մողես, սովորական լորտու, սովորական դաշտամուկ, մոխրագույն առնետ: Հանքավայրի մշակման ժամանակ աննշան մակերեսի օգտագործման շնորհիվ կենդանական աշխարհին վնաս չի հասցվի:

…Տեղամասը ունի աղքատ բուսականություն:

Հանքավայրը ապահովելու է աշխատանքով 18 մարդու:

… Հանքի շահագործման հետևանքով առաջացող բացասական երևույթներն են.

1. 14.6հա հողատարածք շահագործման ընթացքում ոչ պիտանի է դառնում գյուղատնտեսության գործունեության համար:

2. Մակերեսի բնական լանդշաֆտի խախտում, այսինքն տեղի է ունենում հավասարակշռության խախտում:

3. Մակաբացման, բարձման, թափոնների կույտերի ստեղծման հետևանքով կատարվում է փոշեգոյացում:

4. Հանքում աշխատող մեխանիզմները դառնում են աղմուկի աղբյուր և արտանետվում են վնասակար գազեր: Մթնոլորտային տեղումների հետևանքով առաջացած ջրերը ներծծվում են բնական ճեղքերի մեջ և հեռացվում են հանքից: (Էկոլուրի նկատառում` նախագծում ոչ մի խոսք չկա, թե ինչպես է հանքավայրն ազդում հանքի հարեւանությամբ գտնվող «Սեւան» ազգային պարկի եւ Սեւանա լճի վրա):

…բացահանքի ճանապարհները օրվա ընթացքում ջրելը, կամ ծածկելը խճով, այնքան էլ արդյունավետ չէ` կարճատև օգտակարություն ունեցող գործընթաց է: Ավելի արդյունավետ է ճանապարհները ծածկել կապակցող նյութերով: Լցակույտերից փոշու քանակը կրճատելու համար նույն եղանակով կարելի է մակերեսին լցնել կապակցող նյութեր: (Էկոլուրի նկատառում` անհասկանալի է, թե արդյոք փոշու քանակը կրճատելու համար կապակցող նյութեր օգտագործվելու են, թե դա պարզապես ցանկություն է):

… Բացահանքի աշխատանքից կարող է տուժել գյուղատնտեսական, անասնապահական աշխատանքները: Իսկ ուժեղ քամիներից կմեծանա աղտոտված տարածքները, կարող է խախտվել սանիտարական նորմերը, որից կտուժի նաև բնակչությունը:

… Հանքավայրի տարածքում բացակայում է բուսականությունը…:

…Բացահանքի շահագործման ժամանակ բնապահպանական միջոցառումներից նախատեսվում են`

•փոշենստեցման նպատակով փոշեառաջացման օջախների (աշխատանքային հրապարակները, հանքախորշերը, լցակույտերը, մուտքային և դեպի լցակույտեր տանող ավտոճանապարհը և այլն) ինտենսիվ ջրում տարվա չոր և շոգ եղանակներին (օրեկան 2-3 անգամ):

•Բացահանքի մշակված տարածության լեռնատեխնիկական վերակուլտիվացիա:

•Բացահանքի արդյունաբերական հրապարակի շրջակայքում հնարավոր չափով կանաչապատում թփուտներով:

•Դիզելային շարժիչներով աշխատող լեռնատրանսպորտային սարքավորումների վրա խլացուցիչների և արտանետվող գազի հոսքի վրա զտիչների տեղադրում` թունավոր խառնուրդների չեզոքացման համար:

…Մշակված տարածության լեռնատեխնիկական վերականգնման մակերեսը կազմում է 14.75հա»:

Նշենք, որ նախագծում բացակայում է հանքավայրի ազդեցությունը Սեւանա լճի եւ «Սեւան» ազգային պարկի վրա, մարդկանց առողջության վրա, կենսաբազմազանության վրա: Նախագծողները բավարարվել են` գրելով, թե բուսազուրկ տարածք է: Նշված չէ, թե ինչ սոցիալական ծրագրեր են իրականացվելու տեղի բնակիչների համար: Ի դեպ, «Սեւան» ազգային պարկի ներկայաուցիչները չէին մասնակցում հասարակական լսումներին:

-----
For info:
Mika Cement, is owned by Mikael Baghdassarov, a well known, if not ill famed oligarkh, close associate with Serjik for decades now.
Generally considered the closest ally of Serjik, after Sachik (his brother...) in oligarchy ranks.
Lately, things go bad for Mika, also owner of Armavia, our 'National' carrier...
Similarly, Mika Cement (second largest cement factory after Ararat Cement, owned by Dodi Gago, "Robert's" man...) is in bad shape.
The name of Vartan Oskanian's son (an adventurist, discrediting his father name...) was mixed with the problems of the factory, based in Hraztan.
Workers protesting delays in wages were fired in large numbers....
To be fare, one must consider that Hrazdan cement, is older, very polluting, and not modernized, small sized, compared to much bigger Ararat cement (remember huge smokes over Ararat city, and dust, when travelling from Yerevan to Zankezur & Artsakh)
One must consider Cement production as one of the rare very profitable, and large sectors of Armeni's industry, since soviet times.
This essentially since the 2 other republics, used to import Armenia's cement, and had structural deficit in cement production. Additionally, the 2 other neighbors, Iran & Turkey have structural deficits too. Iran generally, and Turkey in 'it's' Western Armenia occupied half...
At some point, Armenia's cement was due to be exported to newly 'liberated' Irak, in full reconstruction mode after US invasion, 10 years back now. Just to have an idea of the relative advantage those 2 oligarkhs had, due to cheap gas then.... and the bonanza they benefitted from.
This profitability got bigger during 'cheap' gas years of Kocharian era, since most of the subsidised gas (payed with the infrastructure of Armenia, like the Sevan-Hrazdan cascade, Mars factory, etc...) consumed in Armenia, was in fact used by the 2 Cement factories (i.e.: Dodi gago & Mika), at bargain prices, with very little if any real profit to the state budget.
Now, once more, Sevan must pay for this very personal 'national interest' too....

[Vrej1915]

Re: Sevan

Բնապահպանության նախարարությունը պետք է կողմնորոշվի, թե ինչը պաշտպանի՝ Սեւանը, թե բիզնեսը


19:55 Մարտ 12, 2013

ԷկոԼուր

«ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ-ն ՀՀ բնապահպանության նախարարությանն է ուղարկել կարծիք «Դարանակ» ՓՀԷԿ-ի կառուցման նախագծի վերաբերյալ մասնագիտական եզրակացության, ազդակիր համայնքի ղեկավարի և հասարակական կարծիքի շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության հասարակական լսումների մասին: Նամակում ասված է. «Հենց այն փաստը, որ Բնապահպանության նախարարությունը դիտարկման է ընդունել Դարանակ գետի վրա փոքր ՀԷԿ-ի կառուցման նախագիծը, զարմանք է հարուցում: Ինչպես հայտնի է, ՀՀ Ազգային ժողովի օրակարգում է «Սեւանա լճի մասին օրենքում լրացումներ անելու մասին» օրինագիծը, որի համաձայն՝ Սեւանի ավազանում փոքր ՀԷԿ-երի կառուցումը կարգելվի: Որպես օրինագծի հիմնավորում նշված են Սեւանա լճի էկոհամակարգի համար ռիսկերը: Դարանակ փոքր ՀԷԿ-ի նախագիծը դիտարկման ընդունելը նշանակում է, որ Բնապահպանության նախարարությունն անտեսում է այդ ռիսկերը:

Նշենք, որ փոքր ՀԷԿ-ի խողովակների երկարությունը 1729 մետր է, իսկ սանիտարական հոսքը, որը ենթադրվում է, որ կթողնվի գետի համար, կազմում է 0,013 լիտր վայրկյանում եւ 0,007 լիտր վայրկյանում ՀԷԿ-ի ամեն հանգույցի համար: Այսինքն, եթե գետի երկարությունը 6,5 կմ է, ապա նրա գրեթե մեկ երրորդ մասը կվերցվի խողովակների մեջ: Նախագծում նշված է, որ գետային լանդշաֆտը ներկայացված է ալպիական մարգագետիններով, դաշտերով, տափաստանային գոտիներով եւ ունի լեռնային լանդշաֆտին բնորոշ հարուստ կենսաբազմազանություն: Ասված է, որ ավազանում բազմանում են Կարմիր գրքում գրանցված տեսակներ, ընդամենը 120-130 տեսակի ողնաշարավորներ եւ 650 տեսակի անողնաշարավորներ, բայց որ Կարմիր գրքում գրանցված տեսակներ նախագծի տարածքում չկան: Դրա հետ մեկտեղ նախագիծը հղում է անում 1987թ. Կարմիր գրքի վրա, որը վաղուց ուժը կորցրել է: 2011թ. հրատարակվել է նոր Կարմիր գիրքը, որի մեջ ընդգրկվել են 452 տեսակի բույսեր նախկին 367-ի փոխարեն եւ 153 տեսակի ողնաշարավոր կենդանիներ նախկին 99-ի փոխարեն: Բացի այդ ընդգրկվել են 155 տեսակի անողնաշարավորներ: Սա նշանակում է, որ նախագծում արտացոլված չէ կենսաբազմազանության հետ կապված իրական պատկերը եւ խախտվում է «Բուսական աշխարհի մասին», «Կենդանական աշխարհի մասին» ՀՀ օրենքների դրույթները, Lանդշաֆտների եվրոպական կոնվենցիայի, ՄԱԿ-ի «Կենսաբանական բազմազանության մասին» կոնվենցիայի դրույթները եւ վերջապես «Սեւանա լճի մասին» ՀՀ օրենքը:

Լանդշաֆտն ամենախոցելի տեղն է նախագծում, քանի որ հենց նրա վրա է ամենից շատ ազդում հիդրոէլեկտրակայանը: Բացասական ազդեցություն են թողնում շինարարական աշխատանքները, ջրի ինքնամաքրման ռեժիմի փոփոխումները եւ խախտումները: Արդյունքում տեղի է ունենում ձկների ձվադրման վայրերի կորուստ, ջրի որակի վատթարացում, գետի էկոհամակարգի ոչնչացում: Հիշեցնենք, որ Հայաստանում մշակված նոր Կարմիր գրքում ընդգրկվել են անողնաշարավորներ, որոնց վերաբերյալ ուսումնասիրություն ընդհանարապես չի կատարվել, քանի որ նախագծում հղում է արվում հին Կարմիր գրքի վրա, որտեղ անողնաշարավորներ չկային: Փետրվարի 19-ին տեղի ունեցած հասարակական լսումների ժամանակ բերվեցին այս փաստարկները լսումների մասնակիցներ Սիլվա Ադամյանի («Թռչնասերների կենտրոն» ՀԿ), Ինգա Զարաֆյանի («ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ) կողմից: Լսումների տեսագրությունը հրապարակված է «ԷկոԼուր»-ի կայքում(http://www.ecolur.org/hy/news/water/...l-laws/4596/):

Կարծում ենք, որ վերոնշյալի հիման վրա Բնապահպանության նախարարությունը պետք է մերժի Դարանակ գետի վրա փոքր ՀԷԿ-ի կառուցման նախագիծը»: