Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....

[Vrej1915]

Re: Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....

Ռուս-թուրքական մերձեցման խաղեր

ՇԱՀԱՆ ԳԱՆՏԱՀԱՐՅԱՆ, Ազդակ թերթի խմբագիր
Քաղաքականություն - 15 Հոկտեմբերի 2016


Ռուս-թուրքական մերձեցման ներկա գործընթացի շրջանակներում բոլորովին անակնկալ չպետք է ընկալել պաշտոնական Մոսկվայի անունից խոսող ՌԴ-ի արտգործնախարարի այն հայտարարությունը, որի համաձայն Թուրքիան կարող է դրական դեր խաղալ Լեռնային Ղարաբաղի կարգավորման ապաարգելափակման հարցում։ Բառացի. «Այն, որ Թուրքիան կարող է խաղալ դրական դեր, ապահովելով Լեռնային Ղարաբաղի ապաարգելափակումը, ապահովելով նորմալ տնտեսական փոխհարաբերություններ տարածաշրջանում, դա նույնպիսի կարևոր գործոն է, որը մենք միշտ հաշվի ենք առնում»։
Լավրովի խոսքով՝ եթե Հայաստանն ու Թուրքիան վերադառնան իրենց պայմանավորվածությունների կատարմանը՝ առանց ղարաբաղյան հարցի հետ կապի, ապա իրենք միայն ուրախ կլինեն:
«Կարծում ենք, որ ղարաբաղյան կարգավորման հարցում առաջընթացն առանցքային կլինի, որպեսզի հայ-թուրքական հարաբերությունները կարգավորվեն։ Տեսնենք, թե ինչպես կընթանա գործը»,- ասել է նա։ Լավրովի խոսքով՝ Թուրքիան կարող է դրական դեր խաղալ «ողջ տարածաշրջանում նորմալ տնտեսական համագործակցության ապահովման հարցում»։
Բոլորովին անակնկալ չէր այն ոչ միայն այն առումով, որ ռուս-թուրքական մերձեցման միտումները կարող էին նման մոտեցումների հանգեցնել, այլ այն պատճառով, որ սա ուներ իր նախադեպը, իհարկե ոչ այսքան շեշտակի այնուամենայնիւ նույնինքը արտգործնախարարության բանբերի բերանով՝ հայտարարված, կիսահերքված տեսքով։ Եւ եթե մտաբերենք նաեւ նշանավոր «Իզվեստիա»-ի մեկնաբանական լրատվությունը, ըստ որի ՌԴ-ն պատրաստ է աշխատելու, որպեսզի ՀՀ-ն ապաշրջափակվի երկկողմանիորեն, ապա կհեշտանա համայնապատկերի կարեւոր բաղադրիչների տեսանելիությունը։
Արցախյան հակամարտության կարգաւորման գործընթացում Թուրքիայի միջնորդական կողմ դառնալը որքան անընդհատ արծարծվում էր պաշտոնական Անկարայի ղեկավարների կողմից, այնքան անուղղակիորեն մերժվում էր միջնորդական առաքելություն իրականացնողների կողմից։ Գումարած պաշտոնական Թեհրանը, որ Թուրքիայից հնչած հերթական նման հայտարարության դիմաց հայտնում էր իր պատրաստակամությունը միջնորդական դեր ստանձնելու։
Հիմա ստացվում է այն, որ համանախագահող երկրներից մեկը եւ այս դեպքում ոչ պարագայական մեկը, զուտ դեկլարատիւ առումով համաձայնվում է, որ երեք համանախագահող երկրներից բացի, մի այլ դարձյալ ոչ պարագայական երկիր հնարաւորությունը ունի դրական դեր ստանձնելու արցախյան հակամարտության լուծման գործընթացում։ Աւելին. նա տեսնում է Անկարայի դրական դերակատարությունը ամբողջ տարածաշրջանում, նորմալ տնտեսական համագործակցության դաշտում։
Այստեղ վտանգաւոր բաժինը ամենից շատ կենտրոնանում է հետեւյալ բաժնի վրա. Եթե ՀՀ-ն ու Թուրքիան վերադառնան իրենց պայմանավորվածությունների կատարմանը։ Պարզ է ակնարկը. խոսքը վերաբերում է արձանագրություններին, որոնք երկկողմանիորեն հանված են խորհրդարանի օրակարգից։ Թեեւ Լավրովը նույն նախադասությունում աւելացրել է, առանց Ղարաբաղի հետ կապի, ինչը որ ենթադրում է առանց նախապայմանի։
Պաշտոնական Երեւանը չի բաժանում Լավրովի այս մոտեցումները։ Պաշտոնական Երեւանը նախկինի պես կարծում է, որ Թուրքիային պետք է հնարավորինս հեռու պահել ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորումից։ Սա ՀՀ արտգործնախարարության մամուլի խոսնակի արագ հակազդեցությունն է. «Հայաստանը նախկինի պես կարծում է, որ Թուրքիային պետք է հնարավորինս հեռու պահել ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացից»,– ասել է խոսնակը։
Անկարայի մոտեցումը այս հարցում պարզ է. հայկական կողմից պահանջված զիջումների իրականացման դիմաց, Անկարան կվաւերացնի արձանագրությունները. ըստ պայմանաւորվածության հայկական կողմը կգնա արձանագրությունների վաւերացման, որը կհանգեցնի սահմանի բացման։ Այստեղ նրբությունը հետեւյալ կետին է վերաբերում։ Լավրովի պատկերացմամբ Երեւանն ու Անկարան իրենց պայմանավորվածությունները պետք է կատարեն հարցերն առանց Արցախին կապելու. ինչ որ ամբողջ ոլորապտույտը դարձ ի շրջան յուր է առաջնորդում, որովհետեւ պարզապես Անկարան իր նախապայմանային քաղաքականությունից հրաժարվելու որեւե նախադրյալ չի դրսեւորում։
Առաջին հայացքից Լավրովը որդեգրում է Անկարայի գծած ճանապարհային քարտեզը, ընդգծելով, որ սա կհանգեցնի ՀՀ-ի երկկողմանի ապաշրջափակմանը եւ տարածաշրջանում տնտեսական համագործակցության նորմալացմանը։
Առաջադրվածը ստատուս քվոյի կտրուկ փոփոխություն է. տարակուսելի է, թե՞ Մոսկվան կո՞ղմ է ստատուս քվոյի փոփոխությանը, թե՞ Անկարայի հետ մերձեցման խաղերի շրջանակում հերթական անգամ շահարկում է արցախյան եւ հայ-թուրքական հարաբերությունների խնդիրը։

[Vrej1915]

Re: Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....

ՀՀ փոխարտգործնախարար. Թուրքիան պետք է հեռու պահվի ԼՂ բանակցային գործընթացից

http://www.azatutyun.am/a/28058220.html

Թուրքիան իր բացահայտ միակողմանի դիրքորոշմամբ տեղ չունի և պետք է հեռու պահվի Լեռնային Ղարաբաղի բանակցային գործընթացից, այսօր News.am-ի հետ զրույցում ասել է Հայաստանի փոխարտգործնախարար Շավարշ Քոչարյանը՝ մեկնաբանելով Թուրքիայի արտգործնախարարության արձագանքը Սերգեյ Լովրովի՝ հոկտեմբերի 14-ին Երևանում արված հայտարարությանը:

Հիշեցնենք, Երևանում կայացած ՀԱՊԿ գագաթնաժողովի ժամանակ Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը ասել էր, թե Թուրքիան կարող է դրական դեր խաղալ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործում։ Բաքուն դրական էր գնահատել Լավրովի այս հայտարարությունը։ Թուրքիայի արտգործնախարարությունից «Թրենդ» գործակալությանն ասել էին. - «Առաջին հերթին Թուրքիան կայունություն և խաղաղություն է ցանկանում Հարավային Կովկասում [...] Թուրքիան խնդրի լուծման հարցում պաշտպանում է Ադրբեջանի դիրքորոշումը ու հանդես գալիս Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության և ինքնիշխանության օգտին»։

Քոչարյանը մասնավորապես նշել է, որ հոկտեմբերի 14-ին Երևանում ընդունված ՀԱՊԿ անդամ-երկրների նախագահների՝ Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորման վերաբերյալ հայտարարությունն աջակցություն է հայտնել Վիեննայի և Սանկտ Պետերբուրգի համաձայնություններին՝ ուղղված հակամարտության գոտում իրադրության սրում թույլ չտալուն, իրավիճակի կայունացմանը և խաղաղ գործընթացի առաջ մղման համար պայմանների ստեղծմանը: Բացառապես խաղաղ կարգավորումը պետք է հիմնված լինի միջազգային իրավունքի երեք հանրահայտ սկզբունքների՝ ուժի կամ դրա սպառնալիքի չկիրառման, պետությունների տարածքային ամբողջականության և ժողովուրդների իրավահավասարության և ինքնորոշման իրավունքի վրա:

«Ռուսաստանի դիրքորոշումը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման հարցում արտահայտված է այդ հայտարարությամբ, այլ ոչ թե ադրբեջանական լրատվամիջոցներով հրամցվող Թուրքիայի արտգործնախարարության կողմից Սերգե Լավրովի խոսքերի այլասերմամբ. որակավորում, որին նախկինում ԼՂ բանակցային գործընթացը խեղաթյուրելու համար արժանացել էր ադրբեջանական կողմը: Թուրքիան իր բացահայտ միակողմանի դիրքորոշմամբ տեղ չունի և պետք է հեռու պահվի Լեռնային Ղարաբաղի բանակցային գործընթացից: Միակ դրական ազդեցությունը, որ Անկարան կարող է ունենալ ԼՂ կարգավորման հարցում, այն է, որ Թուրքիան բացի Հայաստանի հետ սահմանը և վերջ դնի Ադրբեջանի սադրիչ և ապակառուցողական քայլերի խրախուսումը», - ասել է Քոչարյանը:

[Vrej1915]

Re: Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....

Ռուսաստանն ընդունեց Թուրքիայի դիրքորոշումը Ղարաբաղի հարցում

http://www.lragir.am/index/arm/0/interview/view/141210

ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆ, Հարցազրուցավար
Հարցազրույց - 19 Հոկտեմբերի 2016



Մեր զրուցակիցն է Ռազմավարական և ազգային հետազոտությունների հայկական կենտրոնի (ՌԱՀՀԿ) տնօրեն Մանվել Սարգսյանը

Պարոն Սարգսյան, ինչպե՞ս եք գնահատում օրերս Երևանում Լավրովի արած հայտարարությունը, ըստ որի՝ ԼՂ կարգավորման գործընթացում առաջընթացը կդառնա հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման առանցքային պահը։ Սա կարծես Թուրքիայի ԱԳ նախարար Չավուշօղլուի հայտարարության շարունակությունն էր։

Սա շատ սպասելի էր։ Ռուսաստանն ամիսներ շարունակ Թուրքիայի հետ հակամարտության մեջ լինելուց հետո հնարավորություն էր ստացել կարգավորել իր հարաբերությունները նրա հետ, և բնական է, որ անմիջապես հայկական խնդիրները պետք է ի հայտ գային այդ հարաբերություններում։ ՀԱՊԿ-ի գագաթնաժողովի հետ կապված մի շարք հայտարարություններ պարզ ու հստակ ցույց են տալիս, որ նորից փորձում են նոր դիրքորոշումներ ընդունել, ամեն մեկն իր դիրքորոշումն առաջ քաշել այդ մերձեցման մեջ, որոնց մեջ ներգրավել են հայկական խնդիրները։ Թուրքիան իր պահանջն է առաջ քաշել, Ռուսաստանն իր դիրքորոշումն է հայտնել։ Այստեղ տրամաբանությունը շատ պարզ է. Ադրբեջանի հետ հարաբերությունները հստակ դրսևորելու համար Թուրքիան մեջտեղ բերեց 5 տարածքների խնդիրը, պայման դրեց՝ հայտարարելով, որ Ռուսաստանին էլ է ձեռնտու։ Ռուսաստանն իր հերթին ընդունեց Թուրքիայի դիրքորոշումը, որ հայ-թուրքական հարաբերությունները պայմանավորված են Ղարաբաղի խնդրով։

Մինչ այդ նման բան չի եղել, բացահայտ ոչ ոք նման բան չէր ասում, ավելի շատ ընդունվում էր Հայաստանի դիրքորոշումը, որ որևէ նախապայման չի կարող լինել հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հարցում։ Բայց Ռուսաստանը փաստորեն ընդունեց Թուրքիայի այդ դիրքորոշումը, և Ադրբեջանը նույնպես իր դիրքորոշումները պիտի ցուցաբերեր, որովհետև եթե տարածքային խնդիրներ են դրվում, Ադրբեջանն էլ պետք է ասի՝ ինքն ինչ է դնում սեղանին։ Ադրբեջանն էլ իր հին երգը երգեց, որ ամեն ինչ իմն է, ես եմ որոշում, ինչ ուզեմ կանեմ, տարածքները հայերը պետք է տան, հետո արդեն մենք կմտածենք՝ ինչպես ենք մտնում այնտեղ։ Շատ հստակ են խոսում, ոչ մի զարմանալի բան չկա, չի էլ եղել երբեք։ Զարմանալի են ժամանակին Հայաստանի իշխանությունների արած հայտարարությունները, որ այս ամենի մեջ առաջընթաց էին տեսնում, լուծումներ էին տեսնում։ Բայց արդեն հիմա նկատում եմ, որ Հայաստանում էլ կարծես թե սկսում են ավելի ռացիոնալ գնահատել Ալիևի, Ռուսաստանի, Թուրքիայի կողմից արվող հայտարարությունը և ինչ-ինչ, գոնե ձևական գնահատականներ են տալիս։

Ալիևը հայտարարել է, որ չի բացառում Ադրբեջանի ինտեգրումը ԵՏՄ-ին, բայց դրա համար պետք է մոտիվացիա՝ տնտեսական կամ քաղաքական։ Այսինքն՝ քաղաքական մոտիվացիան հենց Արցա՞խն է։
Ալիևն ասում է Ղարաբաղը տվեք, հետո կմտածենք՝ մտնե՞նք ԵՏՄ, թե ոչ։ Էլի պարզ խաղեր են՝ հույսով, որ բոլորը միասին Հայաստանի հաշվին իրենց խնդիրները կլուծեն։

Ինչո՞վ է պայմանավորված, որ ՀԱՊԿ գագաթնաժողովում կարևոր հայտարարություն չեղավ Ղարաբաղի վերաբերյալ, բացի անատամ հայտարարությունից, որ ԱԳՆ-ն տարածեց։ Նաև չընտրեցին ՀԱՊԿ նոր գլխավոր քարտուղար, որը պետք է լիներ Հայաստանի ներկայացուցիչ։

Այդ ամենը նույն տրամաբանության մեջ են։ Ռուսաստանի խնդիրները, որտեղ Հայաստանն առնչություն ունի, հարաբերություններն են հարևանների հետ՝ իր թուրքալեզու հարևանների, ինչպես նաև Ռուսաստանում ապրող թուրքալեզու բնակչության հետ։ Ռուսաստանի քաղաքականության հիմնարար հարցերից մեկն է սա, որի վերաբերյալ Ռուսաստանը լուծում չի գտել և չի գտնելու։ Հայաստանն այդ հարաբերություններում ընդամենը գործիք է, որի միջոցով Ռուսաստանը կարողանում է ազդեցություն ունենալ այդ երկրների վրա։ Ինչ-որ պահերի դա կարող է լինելու հօգուտ հայերի կամ հակառակը։ Տեսեք, օրինակ, ՀԱՊԿ-ի գագաթաժողովի այդ հայտարարությունը, որ Սերժ Սարգսյանը կարդացել է, իրականում ՀԱՊԿ-ի ղեկավարները միասնական հայտարարություն չեն արել։ Սերժ Սարգսյանն է հայտարարել, հետո գնացել դրել են։ Անգամ նման նուրբ հարցերում նրանք որևէ կերպ չեն ուզում որևէ քայլ անել, որը դուր չի գա Ադրբեջանին, Թուրքիային, Ղազախստանին։

Պատահական չէ նաև, որ Ղազախստանի նախագահը չէր եկել։ Սա նրանց խնդիրներն են։ Հայաստանն էլ ուրիշների հարաբերություններում ինչ-որ դերակատարություն ունի։ Կարելի է այդ ազդեցությունը գնահատել չափազանց վտանգավոր, կարելի է ասել, որ ուրիշների խաղերի մեջ մանրադրամ է դառնում, կարելի է ասել՝ Ռուսաստանը ճար չունի, կրակի մեջ է ընկել, կարելի է ասել, որ եթե Հայաստանը խելք ունի, կարող է բավական դիվիդենտներ շահել այս վիճակում։ Սա լրջագույն, համաշխարհային նշանակության մի ոլորտ է, որտեղ Հայաստանը ներգրավվել է, իսկ թե Հայաստանը դրանից ինչ է ստանում կամ կորցնում՝ կախված է հենց Հայաստանից։

Շատերը գտնում են, որ ընդհանրապես պետք է դուրս գալ այդ ամենից, բայց փաստն այն է, որ այսօր այդ դերակատարումն է ստանձնել, որտեղ թե կորուստներ է ունենում, թե ձեռքբերումներ։ Երբ Ռուսաստանին պետք է ուժեղացնել Հայաստանի դիրքերը, ուժեղացնում է, դա մտրակ է սարքում թուրքալեզու երկրների ու ժողովուրդների համար։ Եթե հիշում եք հայ-թուրքական գործընթացի ժամանակ Սերժ Սարգսյանի հայտնի ելույթը ՀԱՊԿ-ի գագաթաժողովում, որտեղ նա կոպիտ ձևով դաստիարակում էր։ Մեզ մոտ էլ մարդիկ զարմանում էին, թե ինչ է անում Սերժ Սարգսյանը, բայց իրականում ոչինչ էլ չէր անում, անում էր այն, ինչ Ռուսաստանին էր պետք։ Հայաստանը հենց դրա համար է, որ երբ պետք է՝ օգտագործվի, երբ հարաբերությունները այս կամ այն ձևով կայունանում են, արդեն Հայաստանը պատառ-պատառ անել, Հայաստանի շահերը բաժանել թուրքերին՝ սա կայսերական Ռուսաստանի 150-200 տարվա քաղաքականությունն է և երբևէ այն չի փոխվել։

Հայաստանում մարդիկ նոր-նոր են սկսում դա գիտակցել, հակառուսական հիստերիան մեկ-մեկ որ դնում են, դրա արտահայտությունն է, բայց այդտեղ հակառուսական հիստերիա չկա, սա տրամաբանական ունիվերսալ կայսերական քաղաքականությունն է, որը բանեցվում է այստեղ դարերով, և պետք է դրա իմաստը հասկանալ, փորձել հակադրել վատ միտումներին, թույլ չտալ, որ քեզ օգտագործեն, որը մինչև հիմա չի հաջողվել։

Ընդհանրապես կարծիք կա, որ կառույցը գնալով իր դերակատարությունը թուլացնում է, Լուկաշենկոն էլ հայտարարել է, որ մանր հարցերով իրեն վերցրել-Հայաստան են բերել. ՀԱՊԿ-ը ոչ մեկն աշխարհում ճանաչել չի ուզում։ Հնարավո՞ր է՝ ընդհանրապես այն լուծարվի։

Պետք է հասկանալ այդ կառույցի իմաստը։ Իմաստն այն է, որ Ռուսաստանը լծակներ է ստեղծում այլ պետությունների վրա կիրառելու, ուրիշ որևէ գործառույթ այդ կազմակերպությունը չունի և երբեք էլ չի ունենալու։ Սա մեխանիզմ է, որի միջոցով փորձում է իր ձեռքի տակ պահել բոլոր անդամ պետություններին։ Մնացածը հորինված բաներ են, համեմատում են ՆԱՏՕ-ի հետ, վայ մեզ չեն ճանաչում, բայց ՀԱՊԿ-ը դասական ինչ-որ ռազմական բլոկ չէ, նա խնդիրներ չունի, նրա խնդիրները լրիվ ուրիշ են։ Եվ այդ խնդիրները ստիպում են բոլորին ենթարկվել Ռուսաստանի այդ պարտադրանքին։ Թուրքալեզու այդ երկրները վատ են զգում, քանի որ նրանք մեծ հաճույքով բոլորովին ուրիշ քաղաքականություն կվարեին, կինտեգրվեին իրար հետ, հակառուսական գործողություններ կանեին։

Ռուսաստանը սա շատ լավ հասկանում է։ Այս կառույցում կոնսենսուս չի կարող լինել, սա այդ կառույցը չէ, եթե շահերը իրար հետ համընկնեին, նման քայլերի չէր գնա Ռուսաստանը։ Բելոռուսը գրեթե նույն կարգավիճակում է, ինչ Հայաստանը, նա չի կարողանում հասկանալ, դրա համար Բելոռուսին էլ մեկ-մեկ ճիպոտի պես օգտագործել են թուրքալեզուների դեմ, նա չի ուզում դա, հակառակն է ուզում, բայց Ռուսաստանը պարտադրում է նրան։ Նույն տրամաբանությունն է, ոչ մի տարբերություն, դրա համար խոսել, որ սա ռազմական բլոկ է, որ կարող է ապագա ունենալ, անիմաստ է։
Հստակ կոնկրետության մեջ ձևավորված քաղաքականություն է, բայց քաղաքականություն է, որը ցույց է տալիս, որ Ռուսաստանը որևէ ուրիշ լուծումներ չունի այդ պետությունների հետ։

[Vrej1915]

Re: Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....

Երբ Ռուսաստանին կարելի է շնորհակալ լինել...

http://www.yerkir.am/news/view/115795.html

26 Հոկտեմբերի 2016,


Եվրասիական զարգացման բանկը հրապարակել է իր կողմից ամեն տարի իրականացվող՝ ԱՊՀ երկրներում ինտեգրացիոն նախընտրությունների «Ինտեգրացիոն բարոմետր» հետազոտության արդյունքները, որոնք Հայաստանի մասով ուշագրավ նոր միտումներ են արձանագրել: Մասնավորապես` անցնող տարվա ընթացքում արձանագրվել է Ռուսաստանի` որպես բարեկամական երկրի ընկալման կտրուկ նվազում: Եթե անցած տարի հայաստանցիների 86 տոկոսն էր կարծում, որ Ռուսաստանը միանշանակ բարեկամ երկիր է, ապա այս տարի այդպես է մտածում մարդկանց 69 տոկոսը: Փաստորեն, անկում է արձանագրվել 17 կետով, ինչը չափազանց մեծ ցուցանիշ պետք է համարել` մեկ տարվա կտրվածքով: Այս միտումը նույնությամբ կրկնվում է Ռուսաստանին ռազմաքաղաքական օժանդակություն ցուցաբերելու` հայաստանցիների պատրաստակամության ցուցանիշների կտրվածքով: Ըստ այդմ` եթե 2015թ. հայաստանցիների 46 տոկոսն էր կարծում, որ իր երկիրը պետք է անհրաժեշտության դեպքում ռազմաքաղաքական օժանդակություն ցուցաբերի Ռուսաստանին, ապա 2016թ. այդպես է կարծում Հայաստանում հարցվածների միայն 29 տոկոսը: 10 կետով նվազել է նաև Ռուսաստանից ռազմա-քաղաքական օժանդակություն ակնկալելու ցուցանիշը՝ 82 տոկոսից հասնելով 72-ի:

Հետազոտության արդյունքները ցույց են տալիս, որ անկում է արձանագրվել նաև Ռուսաստանի և ռուսական կապիտալի նկատմամբ վստահության առումով: Եթե նախորդ տարի հայաստանցիների 46 տոկոսն էր ռուսական կապիտալի և ներդրումների ներհոսք ակնկալում, ապա այս տարի նրանց թիվը հասել է 38 տոկոսի: Սա այն դեպքում, երբ, օրինակ, ԵՄ-ից կապիտալի և ներդրումների ներհոսքի ակնկալիքի ցուցանիշները գրեթե չեն փոխվել: Դրանք շարունակում են մնալ 47-48 տոկոսի սահմաններում:

Ուշագրավ է մեկ կարևոր հանգամանք` հետխորհրդային գրեթե բոլոր երկրներում արձանագրվել է եվրասիական ինտեգրացիոն գործընթացներին աջակցության մակարդակի անկում: Սակայն եթե մնացած երկրներում դա տեղի է ունեցել, այսպես կոչված, անտարբերների տեսակարար կշռի ավելացման պատճառով, ապա Հայաստանում այդ անկումն արձանագրվել է բացասական գնահատական տվողների կամ բացասաբար տրամադրվածների թվի աճով: Սա նշանակում է, որ հայաստանցիներն իրենց կենսամակարդակի վրա եվրասիական ինտեգրացիայի և դրանում Հայաստանի ներգրավվածության ազդեցությունը գնահատում են բացասական՝ չնայած պաշտոնական մակարդակով, մասնավորապես` ԵԱՏՄ-ից դրական ակնկալիքների մասին արվող պարբերական հայտարարություններին:

Հայաստանի մասով Եվրասիական զարգացման բանկի կատարած հետազոտության արդյունքները թույլ են տալիս անել երկու հիմնական եզրակացություն: Առաջին՝ քանի որ կտրուկ շեղումներն արձանագրվել են հատկապես 2016թ. ընթացքում, ակնհայտ է, որ հասարակության տրամադրությունների վրա շրջադարձային ազդեցություն են ունեցել առաջին հերթին ապրիլյան պատերազմը, այդ և դրան հաջորդող օրերին Ռուսաստանի, մեղմ ասած, տարօրինակ պահվածքը և Մոսկվայից հնչած հայտարարություններն ու գործողությունները, սպառազինության ռուս-ադրբեջանական խոշորածավալ առևտուրը: Բացի դրանից` թերևս էական են եղել նաև ԵԱՏՄ-ի և ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում Հայաստանի հանդեպ ոչ իրավահավասար և ոչ արժանապատիվ վերաբերմունքի դրսևորումները, թե' մեկում ու թե' մյուսում գործընկեր համարվող երկրների կողմից Հայաստաին վերաբերող հարցերում առավելապես Ադրբեջանի շահերը հարգելու սկզբունքով առաջնորդվելու հանգամանքը: Այս տեսանկյունից` հայաստանյան տրամադրությունների փոփոխությունը տեղի է ունենում ոչ թե երրորդ կողմի «դավադրական» խաղերի, ազդեցության գործակալների պատճառով, այլ բացառապես Ռուսաստանի թույլ տված լրջագույն սխալներով:

Երկրորդը, որն, ըստ էության, նախորդի անմիջական հետևանքն է, այն է, որ արտաքին քաղաքական կողմնորոշումների առումով Հայաստանում տեղի են ունենում աշխարհայացքային կարևոր տեղաշարժեր, որոնք ուղեկցվում են ավանդական կարծրատիպերի ջախջախման աներևույթ գործընթացով: Ռուսաստանն այլևս չի ընկալվում որպես Հայաստանի բնական և անվերապահ դաշնակից և հովանավոր, ինչը մինչև հիմա ստիպում էր համակերպվել Հարավային Կովկասում և Հայաստանում այդ երկրի կողմից վարվող՝ Հայաստանի շահերը շրջանցող կամ շահագործող քաղաքականության հետ: Բայց սա չի նշանակում, որ Ռուսաստանին Հայաստանում չեն վստահում այն պատճառով, որ հասարակությունը դաշնակցի դերում սկսել է տեսնել ուժային այլ կենտրոնների, օրինակ՝ ԱՄՆ-ին կամ Եվրամիությանը և, ի դեմս նրանց, Ռուսաստանին փոխարինող է գտել: Ինչպես վերոնշյալ հետազոտությունն է ցույց տալիս, մասնավորապես` ռազմատեխնիկական աջակցություն ստանալու, տնտեսության ոլորտում արտաքին կապիտալի ներգրավման ակնկալիքների առումով այդ կենտրոնների նկատմամբ հանրային վերաբերմունքը, նախորդ տարիների համեմատ, որևէ էական փոփոխություն չի կրել: Այսինքն` հայաստանցիները չեն ուզում Ռուսաստանին փոխարինել մեկ այլ երկրով կամ աշխարհաքաղաքական սուբյեկտով: Նրանք պարզապես աստիճանաբար հրաժարվում են հովանավորներին ապավինելու աշխարհընկալումից և ցանկանում են թե' տնտեսական և թե' քաղաքական առումով դիվերսիֆիկացիա իրականացնել:

Հայաստանյան հասարակության մոտ սկսում է ամրապնդվել ու համոզմունքի վերածվել սեփական ուժերին և սեփական ռեսուրսներին ապավինելու գիտակցումը: Միջին վիճակագրական հայաստանցին սկսում է քաղաքական հարցերում մի կողմ դնել լավի ու վատի, սիրո և ատելության, հավերժական բարեկամի ու թշնամու, հավերժ նվիրվածության բարոյական-զգայական կատեգորիաները և իրողություններին մոտենալ ավելի պրագմատիկ, ավելի սթափ գնահատականներով: Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ը կամ ԵՄ-ն սկսում են ընկալվել ոչ թե որպես բարեկամներ կամ թշնամիներ, այլ աշխարհաքաղաքական խոշոր խաղացողներ, որոնք ունեն Հայաստանում և տարածաշրչջանում խաչվող, երբեմն հակադրվող, երբեմն համընկնող շահեր: Եվ Հայաստանի խնդիրը ոչ միայն հընթացս այդ հարաբերությունների ճշգրիտ ախտորոշում տալն է, այլ նաև դրա հիման վրա սեփական շահեր պաշտպանելու, սեփական ազգային, պետական անվտանգությունն ապահովելու ճկուն բանաձևեր գտնելը: Եվ այս իմաստով, որքան էլ ծանր գին է վճարվում, այնուամենայնիվ, Ռուսաստանին պետք է շնորհակալություն հայտնել Հայաստանը և հայաստանցիներին խորքային ձևով այդպես էլ ճանաչել չկարողանալու համար:

Գևորգ Դարբինյան

[Vrej1915]

Re: Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....

http://www.lragir.am/index/arm/0/comments/view/141868

Նոր պատերազմի շեմին

ԻԳՈՐ ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ, Քաղաքագետ
Մեկնաբանություն - 29 Հոկտեմբերի 2016,

(2008-2012 թթ. փուլի հետեւանքները)
Այս խնդրի շրջանակներում անհրաժեշտ է դիտարկել վերջին տարիների իրադարձությունները, գործընթացներն ու միտումները: Արտաքին քաղաքականությունը սերտ կապված է ներքին խնդիրներին, եւ Հայաստանի ներկայիս քաղաքական ղեկավարության բնույթն ու ոճը երեւակվում են արտաքին քաղաքականության մեջ:

2008-2012 թթ. արտաքին քաղաքականության մեջ ֆորմալ առումով որեւէ հատկանշական բան չի կատարվել: Հիմնականում տեղի էին ունենում փոփոխություններ ու խմբագրումներ Ռուսաստանի ու ՀԱՊԿ-ի հետ պայմանագրերում ու հարաբերություններում: Նկատելի տեղաշարժեր չեն եղել Արեւմուտքի հետ հարաբերություններում ու Մերձավոր Արեւելքում, չկային նաեւ նախագահի ու արտաքին գործերի նախարարի նոր «հայտեր» արտաքին քաղաքականության ու անվտանգության հարցերում:

Միեւնույն ժամանակ, կարեւոր իրադարձություններ տեղի ունեցան Ռուսաստանի հետ հարաբերություններում, ինչը նշանակում էր խնդիրների, թերասացության ու որոշակի անվստահության հանգուցալուծումը:

Վրաստանի հանդեպ հաղթանակից ոգեշնչված Ռուսաստանը որոշեց, որ եկել է Հարավային Կովկասի վրա ճնշումն ուժեղացնելու եւ պարիտետային սկզբունքով Հայաստանի ու Ադրբեջանի վրա ազդելու ընդունակությունը ցուցադրելու ժամանակը: Ռուսաստանի նախագահի շքամուտքում մշակվեց Ղարաբաղն Ադրբեջանին վերադարձնելու բացարձակապես անհամարժեք «ռուսական նախագիծը», ինչը կհանգեցներ ոչ միայն Ղարաբաղի բնակչության վերացմանը, այլեւ հայ ազգի պատմական հեռանկարի կորստին:

Ռուսական այս նախագիծը նշանակալի չափով կողմնորոշված ու կապված էր Թուրքիայի քաղաքական հավակնությունների հետ, որոնք Ռուսաստանը փորձեց բավարարել հայկական շահերի հաշվին:
Սեւծովյան-կովկասյան տարածաշրջանում երրորդ ուժի առաջացումը, ԱՄՆ ռազմական ներկայության ուժեղացումը հանգեցրին նրան, որ Ռուսաստանն ու Թուրքիան փորձեցին ինչ որ դաշինք ստեղծել: Այս դաշինքն ավելի շուտ վիրտուալ է, սակայն նույնիսկ այս դեպքում Հայաստանի համար լուրջ վտանգ է առաջանում:

Եվրասիայում գործառույթների ու ազդեցության ոլորտների բաժանման վերաբերյալ Ռուսաստանի ու Թուրքիայի նույնիսկ ժամանակավոր պայմանավորվածությունների դեպքում Հայաստանին տեղ չի մնում աշխարհքաղաքական դասավորության մեջ: Սակայն նման պայմանավորվածություններ ժամանակակից ռազմավարությունների ու շահերի պարագայում չեն կարող լինել:

Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությունը «ռուսական նախագծի» հենց սկզբից հասկանում էր, որ չի կարող համաձայնվել դրա հետ, սակայն հույս ուներ, որ այդ խնդիրը կսպառվի առանց Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների սկզբունքային վատթարացման: Այդպես էլ եղավ, բայց այլ սցենարով:

Հայաստանի ղեկավարությունն այնուամենայնիվ ստիպված էր կտրուկ հրաժարվել «ռուսական նախագծից», համենայնդեպս այս փուլում: Ռուսաստանը համոզվեց, որ այդ նախագիծն իրական չէ եւ որոշեց հետագայում այն չծավալել, քանի որ ցանկացած ելքի դեպքում կմնար հայ ժողովրդի ատելությունը Ռուսաստանի հանդեպ: Դա չի մտնում Ռուսաստանի մարտավարական ու ռազմավարական ծրագրերի մեջ:

Խնդիրն այն է, որ հայկական ղեկավարության եւ հասարակական շատ խմբերի պահվածքը բավական երկար ու համոզիչ ազդանշաններ էր տալիս կապիտուլյացիայի պատրաստակամության, Ղարաբաղի հայկական պատկանելությունից հրաժարվելու մասին:

Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությունը համոզվեց, որ Հայաստանն ու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը, ներառյալ ղարաբաղյան ղեկավարությունը, ոչ մի պարագայում չեն ընդունի ազգային աղետի նման նախագիծը:

Սակայն խնդիրը նույնիսկ Ռուսաստանի փորձերը չեն: Խնդիրն այն է, որ Հայաստանի ղեկավարությունն ինքը համոզված է, որ անհրաժեշտ է հակառակորդին հանձնել հարթավայրային Ղարաբաղը, եւ այլ զիջումներ: Դրանում ավելի մեծ սպառնալիք կա, քան ռուս քաղաքական գործիչների արկածախնդրություններում:

Ռուսաստանը ստեղծել է քարոզչության ճյուղավորված ցանց, գնել է բավական թվով փորձագետների, լրագրողների եւ այլ աղբի: Սակայն ռուսական քարոզչությունը ծիծաղելի է, քանի որ դատարկ է, եւ նրա վրա ոչ ոք ուշադրություն չի դարձնում: Ռուսաստանը պարտվել է եւ կռվի մեջ է մտնում ԱՄՆ-ի հետ:

Ինչ ճակատագիր է սպասվում Հայաստանին, որտեղ տեղակայված է ռուսական բազան եւ Իսկանդերի 8 հրթիռ: Հայաստանը դարձել է ՆԱՏՕ-ի թիրախ:

Միեւնույն ժամանակ, հենց 2008-2012 թթ. փուլը ցուցադրեց ոչ միայն Թուրքիայի ու ԱՄՆ-ի, այլեւ Թուրքիայի ու Ռուսաստանի միջեւ խոր հակասությունները: Թուրքիան ու Ռուսաստանը լուրջ հակասություններ ունեն տարածաշրջանային քաղաքականության հարցերում եւ չեն ձգտում Կովկասում, Ղրիմում, Կենտրոնական Ասիայում ու Պովոլժիեում փոխզիջումների գնալ հանգուցային եւ երկրորդական հարցերում:

Թուրքիան ու Ռուսաստանը տնտեսական ու քաղաքական չափից շատ ռեսուրսներ են ծախսել այս տարածաշրջաններում սեփական դիրքերն ամրապնդելու համար, որպեսզի զիջումների գնան, նույնիսկ մի շարք հարցերում համատեղ շահերի պարագայում:

Հայաստանում ու սփյուռքում համոզվեցին, որ տեսանելի հեռանկարում ռուս-թուրքական դաշինքի ստեղծման որեւէ սպասում չկա: Պետք է ասել, որ դրանում համոզվեցին ամերիկացիներն ու եվրոպացիները, որոնք սկսել են Թուրքիային վերաբերվել հենց մեկուսացման ուժեղացման գործոնը հաշվի առնելով:

Կասկած չկա, որ Հայաստանը շահագրգռված չէ Ռուսաստանի ու Թուրքիայի դիմակայությամբ, ինչն անկասկած կհանգեցնի Հայաստանի դիրքերի բարդացմանը: Միեւնույն ժամանակ, թուրք-ռուսական դաշինքի ստեղծումը նույնպես չի համապատասխանում Հայաստանի շահերին:

Ռուսական խոցված ինքնաթիռի աղմկոտ սկանդալից հետո Թուրքիան շտապեց վերականգնել հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ, քանի որ կորցնում էր եկամուտները: Թուրքերի համար դա նորմալ է: Եվ այդպես է լինելու միշտ: Ռուսաստանը շտապեց կանխել Հայաստանի հանդեպ Թուրքիայի «չհարձակման» որեւէ բանաձեւ, քանի որ այդ գաղափարը մտնում էր ԱՄՆ-ի ու Մեծ Բրիտանիայի ծրագրերի մեջ:

Ռուսաստանն, ինչպես միշտ, օգտվեց Թուրքիայի դրությունից եւ նրանից պահանջեց «հղումը» Ղարաբաղի խնդրին: Ռուսաստանը նախկինի պես խոչընդոտում է հայ-թուրքական կարգավորմանը եւ Հայաստանը մղում փակուղի:

Սակայն այս իրավիճակը հակառակ կողմ ունի: Թուրքիան կանի այն, ինչ իրեն ձեռնտու է, եւ կսկսի անտեսել Ռուսաստանի ու առավել եւս Ադրբեջանի շահերը:
Մենք բերեցինք 2008-2012 թթ. փուլը, որպեսզի հասկանալի լինի, թե երբ սկսեցին ձեւավորվել Կովկասում նոր պատերազմի պայմանները: Պատերազմը տեղի ունեցավ 2016 թ. ապրիլի՞ն, թե՞ դեռ առջեւում է:

[Vrej1915]

Re: Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....

Զենք ենք վաճառում, և ի՞նչ. Ռիժկովը՝ հայ լրագրողներին
10 Նոյեմբերի 2016

http://www.yerkir.am/news/view/116835.html

Այսօր ՀՀ ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում ՌԴ Դաշնային խորհրդի անդամ Նիկոլայ Ռիժկովն անդրադարձավ Հայաստանի քաղաքական համակարգում տեղի ունեցող փոփոխություններին: Նա հույս հայտնեց, որ այդ փոփոխությունները դրական ազդեցություն կունենան տնտեսության վրա։ «Հիմա նոր վարչապետը նոր խումբ է ձևավորում, հույս ունեմ, որ նրանք տնտեսության զարգացման համար ճանապարհներ կգտնեն»,- ասաց Ռիժկովը։

Նրա գնահատմամբ՝ Հայաստանում կարևորագույն խնդիրը սոցիալ-քաղաքական է։ Ռիժկովն ընդգծեց, որ, վիճակագրության համաձայն, ՀՀ բնակչության 30 տոկոսը աղքատության շեմին է, մինչդեռ յուրաքանչյուր ազգ պետք է արժանապատիվ ապրի։

Նա անդրադարձավ նաև ապրիլին սպասվող խորհրդարանական ընտրություններին: «Մենք դա ապրել ենք։ Երբ նոր խորհրդարան բացվի, մենք հույս ունենք, որ այդտեղ նոր ուժեր կմտնեն, միևնույն ժամանակ, կպահպանվի այն կորիզը, որը լավ էր աշխատում»,-ասաց Ռիժկովը։

Անդրադառնալով ՌԴ-ի՝ Ադրբեջանին զենք վաճառելուն, նա ասաց. «Դա հին հարց է։ Զենք է վաճառում, և ի՞նչ։ Դա չի նշանակում, որ մենք դիտմամբ զենք ենք վաճառում, որպեսզի կռիվ լինի»:

Դիտարկմանը` հարցը թեև նոր չէ, բայց ցավոտ է, Ռիժկովն արձագանքեց. «Պետք է արագ լուծել Ղարաբաղյան հակամարտությունը, և ամեն ինչ տեղը կընկնի»։

[Vrej1915]

Re: Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....

Հայաստանի ազգային խայտառակությունը

ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ, Մեկնաբան
Հասարակություն - 11 Նոյեմբերի 2016,

http://www.lragir.am/index/arm/0/society/view/142606

Հայաստանում տեղի ունեցած հայ-ռուսական միջխորհրդարանական հերթական ինչ որ հավաքի շրջանակում հայաստանցի լրագրողները հարցեր էին ուղղել այդ առիթով Հայաստան ժամանած Նիկոլայ Ռիժկովին: Այդ հարցերի թվում եղել է Ադրբեջանին ռուսական զենքի վաճառքը: «Այո, Ռուսաստանն իսկապես վաճառում է զենք: Եվ ի՞նչ: Դա չի նշանակում, որ մենք հատուկ վաճառում ենք, որ այնտեղ կռիվ լինի: Պետք է հնարավորինս արագ լուծել ղարաբաղյան խնդիրը, այդ ժամանակ ամեն ինչ կընկնի իր տեղը», հայտարարել է Ռիժկովը:

Շատ հստակ է, թե ինչ է ասում նա: Եթե չեք ուզում, որպեսզի Ռուսաստանը Ադրբեջանին վաճառի մահաբեր զենք, ապա գնացեք եւ պայմանավորվեք Ադրբեջանի հետ: Թե ինչ է հասկանում այդ պայմանավորվածության ներքո Ռուսաստանը, չափազանց բաց ներկայացրել է Սերժ Սարգսյանը Բլումբերգ գործակալությանը տված ապրիլի 23-ի հարցազրույցում` ներկայացնելով Կազանի պլանը, որը տապալվեց ապրիլի պատերազմում հայ զինվորի սխրանքի շնորհիվ:

Թեեւ, մինչեւ Սերժ Սարգսյանը կխոստովաներ այդ պլանն ու դրան տված իր համաձայնությունը` թեկուզ հույսով, որ միեւնույն է այն տապալվելու է, այդ պլանի եւ դրանից բխող վտանգների, այդ թվում պատերազմի վտանգի մասին դեռեւս 2-3 տարի առաջ նախազգուշացնում էին եզակի թվով լրատվամիջոցներ, փորձագետներ ու մեկնաբաններ, արժանանալով «ոչ հակառուսական գծի» նվիրյալ շրջանակների տարատեսակ բնորոշումների:

Այդպիսով, Նիկոլայ Ռիժկովը հերթական անգամ ասում է` եթե չեք ուզում, որ Ռուսաստանի զենքով Ադրբեջանը սպանի ձեր զինվորներին, իրականացրեք կարգավորման ռուսական պլանը: Ռիժկովը կրկնում է կամ եւս մեկ անգամ բացահայտում Ռուսաստանի հստակ մտադրությունն ու այդ մտադրության շրջանակում Ադրբեջանին մահաբեր սպառազինության վաճառքի տրամաբանությունը:
Այստեղ կարծես թե չկա արտառոց որեւէ բան:

Արտառոցը տեղի է ունեցել 2008 թվականի դեկտեմբերի 6-ին, երբ այդ մարդուն շնորհվել է Հայաստանի ազգային հերոսի կոչում: Նիկոլայ Ռիժկովը, այսինքն մարդը, որ ասում է` «այո, զենք վաճառել ենք, եւ ինչ», նա Հայաստանի ազգային հերոս է, ինչպես օրինակ Մովսես Գորգիսյանը, Թաթուլ Կրպեյանը, Մոնթե Մելքոնյանը, կամ Քըրք Քըրքորյանը: Նիկոլայ Ռիժկովը Հայաստանի Ազգային հերոս է եւ այդ կոչումը ստացել է իբրեւ թե աղետի գոտու վերականգնման գործում մեծ ավանդի համար: Թե այդ ինչ մեծ ավանդ է, հավանաբար Ռիժկովն ու նրան այդ կոչումը շնորհողը կիմանան: Փոխարենը բոլորն են հիշում աղետի գոտին երկու տարում վերականգնելու Ռիժկովի շեֆի` Գորբաչովի խոսքը, եւ հիմա բոլորն են տեսնում, թե ինչ վիճակ է աղետի գոտում:
Այդպիսով, Հայաստանի ազգային հերոսը փաստորեն Հայաստանին ասում է, թե գնացեք պայմանավորվեք Ադրբեջանի հետ, տվեք նրա ուզածը, եթե չեզ ուզում, որ Ադրբեջանը ռուսական զենքից կրակի եւ սպանի:
Այլ բան, քան Հայաստանի ազգային խայտառակություն, իրավիճակը կարծես թե լինել չի կարող, քանի դեռ Նիկոլայ Ռիժկովը կարող է լինել Հայաստանի ազգային հերոս:

[Vrej1915]

Re: Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....

Սարգսյանը բացահայտել է ապրիլյան պատերազմի ուշագրավ տարրեր

http://www.lragir.am/index/arm/0/comments/view/142981

ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ, Մեկնաբան
Մեկնաբանություն - 17 Նոյեմբերի 2016,

Սերժ Սարգսյանը, հարցազրույց տալով Ռուսաստանի պաշտոնական քարոզչության «հրամանատար» Դմիտրի Կիսելյովին, արել է հետաքրքրական մի քանի հայտարարություններ, որոնք թողնում են բավականին հակասական տպավորություն եւ տալիս ուշագրավ դիտարկումների առիթ:

Մասնավորապես, անդրադառնալով ապրիլի պատերազմին, Սերժ Սարգսյանը հիշեցրել է Մոսկվայում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի զինված ուժերի գլխավոր շտաբերի պետերի հանդիպումը, որին էլ այդ ժամանակ վերագրվեց հրադադարի շուրջ ձեռք բերած պայմանավորվածությունը, որն ուժի մեջ մտավ ապրիլի 5-ին: Սերժ Սարգսյանն այդ կապակցությամբ անում է մի քանի ուշագրավ հայտարարություն, ասելով, թե չի տիրապետում ԶՈՒ գլխավոր շտաբի պետերի հանդիպման մանրամասներին:

Այդ հանդիպումն առնվազն տարօրինակ է, նկատի ունենալով այն, որ Սերժ Սարգսյանը Հայաստանի զինված ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատարն է եւ ի պաշտոնե պարտավոր է տիրապետել գլխավոր շտաբի պետի հանդիպումների մանրամասներին, հատկապես երբ խոսքը վերաբերում է պատերազմի օրերին հակառակորդի գլխավոր շտաբի պետի հետ հանդիպմանը:
Որովհետեւ, այդպիսի հայտարարությունից հետո պարզապես հարց է առաջանում` իսկ Սերժ Սարգսյանը ընդհանրապես տիրապետում է Հայաստանի իրավիճակին, թե ոչ:

Միեւնույն ժամանակ, Սարգսյանի խոսքն ունի հետաքրքրական շարունակություն: «Անկեղծ ասած` ես մանրամասները չգիտեմ, տեղյակ չեմ, թե ինչի մասին են խոսել, եղե՞լ է արդյոք զրույց Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահների, պաշտպանության նախարարների միջև։ Բայց ես հստակ գիտեմ, որ եղել է զրույց իմ և Վլադիմիր Պուտինի միջև, և նրա խոսքերն ուղղված են եղել հարցի խաղաղ կարգավորմանը, դա շատ կարևոր է», հայտարարել է Սերժ Սարգսյանը:

Ապրիլի հրադադրի կապակցությամբ եղան բազմաթիվ իրարամերժ տեղեկություններ եւ մեկնաբանություններ: Օրինակ, ընդհուպ ռուսաստանցի շատ փորձագետներ հայտարարեցին, որ Ռուսաստանը միջամտելով եւ հրադադար հաստատելով փաստացի կասեցրել է հայկական զինուժի հակագրոհը, որի շնորհիվ ոչ միայն կորցրած տարածքներն էին վերադարձվում, այլ նաեւ Ադրբեջանի զինուժը մատնվել էր որոշակիորեն ավելի լայն խուճապի` դրանից բխող հետեւանքով: Հիշարժան է նաեւ Ադրբեջանի նախագահ Ալիեւի հայտարարությունը, թե պատրաստ են հրադադարի, եթե հայկական զինուժը կանգնի եւ չշարժվի առաջ: Միաժամանակ կասկած հայտնվեց նաեւ, թե իրապես եղել է Մոսկվայում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի գլխավոր շտաբի պետերի հանդիպում: Դա դիտվեց պարզապես Մոսկվայի միջամտության այսպես ասած տեղեկատվական փաթեթավորում:

Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունն էլ, թե տեղյակ չէ մանրամասներին, կարծես թե ակնարկ է, որ իրականում չի եղել այդպիսի հանդիպում եւ հրադադարը ձեռք է բերվել բոլորովին այլ մեխանիզմով, ոչ թե գլխավոր շտաբի պետերի մոսկովյան հանդիպումով: Թերեւս դրա վկայությունն է Սարգսյանի խոսքի շարունակությունը, թե չգիտե նաեւ Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի շփումների մասին` եղել են, թե ոչ, բայց գիտե, որ զրույց է եղել իր եւ ՌԴ նախագահի միջեւ « եւ նրա խոսքերն ուղղված են եղել հարցի կարգավորմանը, եւ դա շատ կարեւոր» է:

Փաստացի, Սերժ Սարգսյանը հայտարարում է, որ հրադադարը ձեռք է բերվել անմիջականորեն Պուտինի միջոցով եւ շտաբի պետերի հանդիպումն ընդամենը փաթեթավորում է: Միաժամանակ, Սարգսյանը փաստորեն հայտարարում է, որ իրեն չեն հետաքրքրում այլ մանրամասներ, քանի որ ինքը խոսել է անմրջապես Պուտինի հետ եւ «պատասխանատվությունը» նրա վրա է: Ամենագլխավորը` Սարգսյանը Պուտինին փաստորեն հիշեցնում է, թե ինչ են խոսել եւ պայմանավորվել:

Այդ հիշեցումը վկայում է, որ Սարգսյանը ներկայումս տեսնում է այդ պայմանավորվածությունների չեղարկման վտանգը: Ամենայն հավանականությամբ դա պայմանավորված է Ադրբեջանի ներկայիս պահվածքով, որը փորձում է մեծացնել սահմանային լարումը եւ ապրիլի պատերազմից հետո ձեռնամուխ է եղել ռազմական հռետորության վերականգնմանը: Օրերս Ադրբեջանի նախագահը մասնակցելով աննախադեպ ծավալի զորավարժության դիտարկմանն ասել է նաեւ, թե ինչպես ապրիլի պատերազմում Լելե Թեփե բարձունքի գրավումը, այդպես էլ քայլ առ քայլ Ադրբեջանը «վերադարձնելու է իր տարածքները»:

Ալիեւի այդ հայտարարության ֆոնին Սերժ Սարգսյանը Պուտինին փաստորեն հիշեցնում է, թե ինչ են պայմանավորվել ապրիլին եւ ինչ է խոստացել Պուտինը:

Դա իսկապես հետաքրքրական ակնարկ է, որը առավել ուշագրավ է դառնում հարցազրույցում Սարգսյանի մեկ այլ հայտարարության ֆոնին: Նա խոսելով ապրիլի պատերազմին Ռուսաստանի գործողությունների մասին, դրանք մի կողմից որակելով հավասարակշիռ, մյուս կողմից հայտարարում է, որ հայ ժողովուրդը սպասում էր ավելին` որ վտանգի պահին Ռուսաստանը կլինի իր կողքին: «Բայց, երազելը վնաս չէ», հայտարարում է Սերժ Սարգսյանը:

Դա բավական համարձակ հայտարարություն է, հայտարարություն այն մասին, որ Ռուսաստանը ամենեւին մեր կողքին չէ: Եվ դա սեպտեմբերի 21-ին Իսկանդերների եւ Սմերչերի ցուցադրությունից հետո, որոնք ինչ-որ առումով ներկայացվեցին նաեւ իբրեւ ՌԴ դաշնակցային պարտավորությունների կատարում:

Փաստացի, Սերժ Սարգսյանն այդ ամենը համարում է անբավարար եւ մի կողմից ազդակ հղում հասարակությանը` որ երազանք է այն, թե վտանգի պահին Ռուսաստանը կլինի մեր կողքին, մյուս կողմից Ռուսաստանի առաջ սրում Հայաստանի հասարակության վերաբերմունքի հարցը, որն առանց այդ էլ չափազանց սուր կանգնեց Մոսկվայի առաջ ապրիլից հետո:

Ըստ ամենայնի, Պուտինին հիշեցնելով իրենց ապրիլյան պայմանավորվածությունը, որի մանրամասները իհարկե թերեւս միայն Պուտինին ու Սարգսյանին են հայտնի, ինչպես նաեւ Մոսկվային ակնարկելով Հայաստանի հասարակության մոտ ունենալիք խնդիրները, Սերժ Սարգսյանը փորձում է որոշակի կանխարգելիչ քայլեր ձեռնարկել Ռուսաստանի պահվածքի, քաղաքականության մասով` Ադրբեջանի գործողությունների ֆոնին:

Կաշխատեն այդ քայլերը, թե ոչ: Այդ համատեքստում ի դեպ ուշագրավ է ապրիլի պատերազմից շաբաթներ անց` ապրիլի 22-ին, Ռուսաստանի արտգործնախարարի հետ երեւանյան հանդիպմանը Սերժ Սարգսյանի արտահայտությունը: Նա Լավրովին խնդրեց ներկայացնել Մոսկվայի կարծիքը, թե ինչու եղավ ապրիլյան քառօրյան: Սարգսյանը նկատել էր, թե Հայաստանն իր կարծիքն իհարկե ունի, բայց կցանկանար լսել նաեւ Մոսկվայինը: Սարգսյանի այդ արտահայտության մեջ բավական թափանցիկ ակնարկ կար այն մասին, որ Մոսկվան մինչեւ պատերազմը Երեւանին տվել է ինչ-ինչ հավաստիացումներ, որոնք սակայն չեն համապատասխանել իրականությանը:

Արդյոք քաղելով ապրիլյան դաս, Սերժ Սարգսյանն այժմ որոշել է կանխարգելիչ քայլեր անել եւ Մոսկվային դնել որոշակի փաստի առաջ, նոր պատերազմի փաստի առաջ չկանգնելու համար: Թե Սարգսյանը բավարար դաս չքաղելով ապրիլից՝ կրկին ապավինում է Պուտինի խոսքին:

[Vrej1915]

Re: Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....

ՆԱՏՕ պաշտոնյան բացահայտ ներկայացրել է Հայաստանի սպառնալիքը

ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ, Մեկնաբան
Մեկնաբանություն - 17 Նոյեմբերի 2016

http://www.lragir.am/index/arm/0/comments/view/143011

Հարավային Կովկասում ՆԱՏՕ-ի կապի գրասենյակի ղեկավար Ուիլյամ Լահյուն պատասխանելով տարածաշրջանում թուրքական գործոնի աշխուժացման մասին aravot.am-ի հարցին, հայտարարել է, որ առավել խնդրահարույց են Ռուսաստանի գործողությունները: Լահյուն ասել է, որ առավել մտահոգիչ է ոչ թե Թուրքիա-Ադրբեջան, այլ Ռուսաստան-Ադրբեջան գործակցությունը, որովհետեւ Ռուսաստանն է Ադրբեջանի հիմնական մատակարարը եւ Մոսկվան է տրամադրում սպառազինության հիմնական տեսակները:

Լահյուն հիշեցրել է, որ Ռուսաստանը Հայաստանի դաշնակիցն է: Նա ասել է նաեւ, որ Թուրքիան էլ ՆԱՏՕ դաշնակիցն է, ինքնուրույն է որոշում իր հարաբերությունները, բայց ՆԱՏՕ դաշնակիցները նվիրված են խաղաղության ու կայունության պահպանմանը:

Հարավային Կովկասում հյուսիսատլանտյան դաշինքի կապի գրասենյակի ղեկավարը անում է բավականին ուշագրավ եւ կարեւոր հայտարարություններ: Փաստացի, ՆԱՏՕ պաշտոնյան բավական թափանցիկ հաղորդագրությամբ նշում է, որ ՆԱՏՕ-ն հարկ եղած դեպքում ունակ է զսպել իր դաշնակիցներին` մասնավորապես տվյալ դեպքում Թուրքիային, եւ պահել նրան խաղաղության ու կայունության շրջանակներում, իսկ ահա Հայաստանի դաշնակիցը փաստորեն հանդիսանում է ագրեսիայի, ռազմատենչության թիվ մեկ հովանավորը:

Լահյուի հաղորդագրությունը շոշափում է տարածաշրջանում իսկապես խորքային իրողություններ, որոնք իրենց կարծրատիպային ընկալումներով իբրեւ թե նպատակ ունենալով նպաստել Հայաստանի անվտանգությանը, իրականում դրա անվան տակ խեղում են թե Հայաստանի, թե տարածաշրջանի անվտանգությունը, ինչի վկայությունը ապրիլի պատերազմն էր:

Բանն այն է, որ թուրքական սպառնալիքը փաստացի հանդիսանում է Հայաստանի վրա ազդեցության Ռուսաստանի առանցքային խաղաքարտերից մեկը, որը Մոսկվան տարածում է նաեւ Արցախի խնդրի վրա: Ըստ այդ սպառնալիքի ամփոփ ձեւակերպման, եթե չլինի Ռուսաստանը, ապա Թուրքիան եթե անգամ չգրոհի Հայաստանը, ապա կօգնի Ադրբեջանին պատերազմել ու հաղթել Արցախում:
Իրականում իհարկե շատ դժվար է ասել, թե ինչպես կվարվի Թուրքիան, սակայն փոխարենը շատ պարզ է, թե ինչպես է վարվում Ռուսաստանը: Այն, որ քաղաքական առումով Թուրքիան որդեգրել է միակողմանի ադրբեջանամետ քաղաքականություն, աջակցում է Բաքվին, իհարկե նաեւ իրականացնում բավական սերտ ռազմական գործակցություն, աներկբա է:

Բայց, փաստ է նաեւ այն, որ արդեն տարիներ շարունակ Բաքվի թիվ մեկ ռազմա-տեխնիկական գործընկեր հանդիսանում է ոչ թե նրա դաշնակից Թուրքիան` ՆԱՏՕ անդամ, այլ Հայաստանի դաշնակից` ՀԱՊԿ անդամ Ռուսաստանը: Ռուսաստանն է մատակարարել Ադրբեջանի բազմամիլիարդ մահաբեր սպառազինության մոտ 80 տոկոսը:

ՆԱՏՕ պաշտոնյան պարզ կերպով հիշեցնում է այդ փաստը, ակնարկելով, որ այդ հարցում ամենեւին էլ երկրորդական չի եղել Թուրքիայի ՆԱՏՕ անդամ լինելու հանգամանքը: Այդպիսով, Լահյուն արձանագրում է ՆԱՏՕ զսպող հանգամանքը Թուրքիայի համար, ի տարբերություն Ռուսաստանի, որի հետ ռազմավարական սերտ հարաբերությունն է նաեւ Թուրքիային դարձնում որոշակիորեն աշխույժ եւ անզուսպ: Պատահական չէ, որ Անկարան կոշտ ներքին ու արտաքին քաղաքականության նոր ալիք սկսեց Ռուսաստանի հետ հարաբերության վերականգնմանը զուգահեռ: Եվ նաեւ ռուս-թուրքական հաշտեցմանը զուգահեռ իր հետապրիլյան բավականին սսկված դիրքորոշումը սկսեց կոշտացնել եւ սահմանի լարվածությունն ավելացնել Ադրբեջանը:

Այդպիսով, ակնհայտ է դառնում, որ Հայաստանի եւ տարածաշրջանի անվտանգության հարցում առկա հրամցվող մակերեսային իրողությունները անվտանգության համակարգի խորքային երեւույթների հետ ունեն շատ քիչ առնչություն եւ դրան հիմնական նպատակը այդ խորքային իրողությունների ձրի երեսին հայտնվել, այսինքն հանրամատչելի դառնալ թույլ չտալն է, քանի որ այդ պարագայում անվտանգության ընկալումները կարող են դուրս գալ Հայաստանի հանրության համար կարծրատիպային կամ միֆական շրջանակներից: Իսկ եթե Հայաստանի հանրությունը սկսի անվտանգություն հասկացությունը դիտարկել կարծատիպերից եւ միֆերից դուրս, դա լուրջ խնդիրներ կառաջացնի տարածաշրջանը ռուս-թուրքական պայմանագրի տրամաբանության մեջ պահելու ձգտող շահառուների համար:

[Vrej1915]

Re: Russians will manage, what they do best: turn their friends into enemies....