Sevan

[Vrej1915]

Re: Sevan

Բացառված չէ` Սևանա լճից ջրբացթողումների ծավալները նորից կմեծանան

Again Excessive Water Outlets from Lake Sevan on Agenda again will be the question of water Releases from Lake Sevan
14:45 Օգոստոս 27, 2013

ԷկոԼուր

Արարատյան դաշտավայրում ոռոգման ջրի մատակարարման առումով որոշակի լարվածություն կա: Այս մասին ՀՀ տարածքային կառավարման նախարարությունում օգոտսոսի 24-ին խորհրդակցության ժամանակ նշել է ՀՀ փոխվարչապետ, տարածքային կառավարման նախարար Արմեն Գեւորգյանը: Հաշվի առնելով այն, որ այս տարի Սեւանա լճից ոռոգման նպատակով վերցվել է միայն օրենքով սահմանված 170 միլիոն խմ ծավալը, որից արդեն սպառվել է 152 միլիոն խմ-ն, նախարարը հորդորել է ջրօգտագործողների ընկերություններին (ՋՕԸ) ոռոգման համար նախատեսված ջուրը խնայողաբար օգտագործել:

Ոռոգման անխափանությունն ապահովելու համար գործի են դրվել պոմպակայաններ: «Մխչյան» եւ «Ռանչպար» պոմպակայանների միջոցով արդեն մատակարարվել է 25 մլն խմ լրացուցիչ ջուր, սպառվել է շուրջ 550 մլն դրամի էլեկտրաէներգիա: Փոխվարչապետի խոսքով` այժմ քննարկվում է Սեւանա լճից վերցվող` օրենքով սահմանված 170 մլն խմ ծավալը հետագայում որոշակի չափով ավելացնելու հարցը:

[Vrej1915]

Re: Sevan

Կվերականգնվի Կապսի ջրամբարը

8 օգոստոսի, 2013
ՀՀ կառավարությունը հայտնում է, որ այսօրվա նիստում հավանություն է տվել Հայաստանի Հանրապետության Վերականգնման վարկերի բանկի միջև ֆինանսավորման համաձայնագրի նախագծին, որն ուղղված է Շիրակի մարզում, Ախուրյան գետի վրա գտնվող Կապսի ջրամբարի վերականգնմանը: Ջրամբարը պետք է ունենար 60 մլն խորանարդ մետր ծավալ, սակայն 1985թ. սկսված շինարարությունը դադարեցվեց 1993թ., երբ պատվարի բարձրությունը նախագծային 73 -ի փոխարեն հասցվել էր ընդամենը 20 մետրի:

Անավարտ շինությունը վտանգավոր է ստորին հոսանքում գտնվող բնակավայրերի և ենթակառուցվածքների համար: Միաժամանակ ջրամբարը կարող է նպաստել տարածաշրջանի գյուղատնտեսության զարգացմանը, ուստի դիտարկվել են դրա վերականգնման տարբերակներ:

Գերմանական KfW բանկը պատրաստակամություն է հայտնել աջակցել Կապսի ջրամբարի պատվարի կառուցումն ավարտին հասցնելուն, ուստի նախագծի կազմման մրցույթ է հայտարարվել: Ծրագրի իրականացումը կարժենա 18,5 մլն եվրո, որի վարկային միջոցներն արդեն իսկ նախատեսված են երկկողմ համաձայնագրով: Այժմ գերմանական բանկը պատրաստ է 350 հազար եվրո դրամաշնորհով իրականացնել նպատակային ուսումնասիրություն՛ մինչև ծրագրի հիմնական փուլի մեկնարկը:

[Vrej1915]

Re: Sevan

Արփի լիճը փոքր ՀԷԿ-երի պատճառով դատարկվում է

Lake Arpi getting Empty Because of SHPPs
Օգոստոս 30, 2013

ԷկոԼուր

Արփի լիճը փոքր ՀԷԿ-երի պատճառով դատարկվում է: Այս մասին ԷկոԼուրի հետ զրույցում ասաց Գյումրիի Օրհուս կենտրոնի համակարգող Գեւորգ Պետրոսյանը: «Մենք ամառային ամիսներին տեսանք, թե ինչպես լիճը գրեթե ամբողջությամբ դատարկվեց, որովհետև Ախուրյան գետի վրա ՀԷԿ-եր են սարքվել»,- ասաց Գեւորգ Պետրոսյանը: Նրա խոսքերով Արփի լճից ոռոգման պատրվակով բաց թողնվող ջուրը հիմնականում ուղղվում է փոքր ՀԷԿ-երի աշխատեցմանը: «Ջուրն այն ժամանակահատվածներում են բաց թողել, երբ գյուղատնտեսական ոչ մի լուրջ խնդիր չկար: Աշնանն է բաց թողնվել` իբր թե աշնանացանը ջրելու համար: Բայց դա ծիծաղելի է. սեպտեմբերի վերջից սկսած մեզ մոտ կայուն անձրեւներ են: Այնպես որ խնդիր չկար ջրի բացթողումների, որպեսզի ոռոգման նպատակով օգտագործեին: Այսինքն, այն ինչ-որ վաղուց Սևանում էր կատարվում, հիմա Արփի լճում է կատարվում»,- ասաց Գեւորգ Պետրոսյանը:

Նշենք, որ Արփի լիճը գտնվում է «Արփի լիճ» ազգային պարկի կազմում, որը ստեղծվել է 2009թ.: «Մենք ստեղծել ենք «Արփի լիճ» ազգային պարկը, նրա կառավարման պլանը, բայց, ցավոք, մինչեւ այսօր այդ պլանը հասարակությանը չենք ներկայացրել ու չենք քննարկել: Ըստ կառավարման պլանի` մենք չունենք հստակ պատկերացում, թե այնտեղ ինչն է պահպանվում: Իմաստը պետք է լինի Արփի լճի էկոհամակարգը, բայց լճի չորս կողմը` ափերի երկարությամբ, ոչ մի հատված չկա, որ գտնվի պահպանվող գոտու մեջ. ամբողջը ռեկրեացիոն կամ տնտեսական գոտի է: Միայն երկու փոքրիկ կղզիներն են համարվում պահպավող տարածքներ և երկու բարձրադիր տարածքներ, մեկը` Քարախաչի մեռնաշղթայի հատվածը, մյուսը՝ Դարին դարա արոտավայրային մասիվի հատվածը, որոնք այնքան հեռու են բնակավայրերից, որ անկախ կառավարման պլանից, դրանք պաշտպանված են,- ասաց Գեւորգ Պետրոսյանը եւ հավելեց,- Հիմա մենք վախենում ենք հաջորդ փուլից, որ քանի որ Արփի լճի ողջ երկայնքը տնտեսական ու ռեկրեացիոն գոտի է, վաղը եթե կլիմայական պայմանները, ճանապարհները հնարավորություններ տվեցին, դա էլ կվերածվի հյուրանոցների, ռեստորանների»:

«Արփի լիճ» ազգային պարկի ստեղծումը ֆինանսավորել է KfW գերմանական զարգազման բանկը: Միեւնույն բանկը նաեւ ֆինանսավորում է փոքր ՀԷԿ-երի կառուցումը: Ըստ Գեւորգ Պետրոսյանի` Ամասիայի տարածքում գտնվող ՓՀԷԿ-ը կառուցվել է KfW բանկի միջոցներով: «Ստացվում է, որ գումար տրամադրողը մի կողմից գումար է տալիս, որպեսզի մենք էկոհամակարգը պահպանենք, մյուս կողմից` ֆինանսավորում է մի ծրագիր, որը նպաստում է էկոհամակարգի քայքայմանը»,-նկատեց նա:

Գյումրիում վերջին տարվա ընթացքում երեք ՓՀԷԿ-ի կառուցման թույլտվություն է տրված: Անցակցվել են հասարակական լսումներ, որոնց մասնակցել են նաև բնակիչները, սակայն Գեւորգ Պետրոսյանի հավաստմամբ, մարդիկ չեն գիտակցում, թե ինչպիսի աղետալի հետևանքներ կունենա ՓՀԷԿ-երի շահագործումը: «Մեզ զրկում են բնական ռեսուրսներից ազատ օգտվելու հնարավորությունից: Մի կողմից հանքարդյուանբերության հետևանքով անհետանում են անտառները, մյուս կողմից ՓՀԷԿ-երի պատճառով գետերն են սկսում ոչնչացնել, և մենք ունենում ենք կախվածության վիճակ: Եթե նախկինում գյուղացին կարողանում էր էներգետիկ, սոցիալական ճգնաժամի պայմաններում օգտվել անտառից, փայտ հայթհայթել, հատապտուղներ հավաքել, օգտվել գետից` ձուկ որսալ, հիմա գյուղացին նույնիսկ դրանից չի կարողանում օգտվել և լրիվ կախվածության մեջ է ընկնում բիզնեսից»,-ասաց Գ.Պետրոսյան:

[Vrej1915]

Re: Sevan

Ահազանգ. Արարատյան դաշտի ջրային ավազանն անդառնալիորեն կորսվում է վիդեո
31/08


Արարատյան դաշտի ջրային ավազանը վտանգված է. այսօր ահազանգել են բնապահպանները: Լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքթում նրանք մի շարք լրջագույն խնդիրներ են մատնանշել:
Վերջին 10 տարիների ընթացում դաշտի ջրառատ ավազանն այնպես է օգտագործվել, որ դրա վերականգնումը շուտով անհնար կլինի: Այս տարածքում կան 200-ից ավելի ձկնային տնտեսություններ, որոնք 800 մլն խմ արտեզյան ջուր են օգտարգործում, ինչն անդառնալի հետեւանքնների է հանգեցնում:
Նրանք առաջարկել են ավելի լուրջ պետական աջակցություն ցուցաբերել ջրային ռեսուրսները պահպանելու առումով: Այժմ ամբողջ աշխարհում գոյություն ունի քաղցրահամ ջրի խնդիր, իսկ Հայաստանը նման ջրերի կենտրոն է ամբողջ երկրագնդի վրա, սակայն դրանք ռացիոնալ չեն օգտագործվում:
Սեւանի հիմնախնդիրը, որ մշտապես առկա է, միակ խնդիրը չէ այս ոլորտում, քանի որ Արարատյան դաշտի ջրային ավազանի խնդիրը նույնքան օրակարգային է:
Տնտեսության զարգացումն` այս դեպքում ձկնաբուծությունը` ջրային պաշարների հաշվին է զարգանում:

http://www.youtube.com/watch?v=q6LC5CsGTYI

[Vrej1915]

Re: Sevan

Ահազանգ. Արարատյան դաշտի ջրային ավազանն անդառնալիորեն կորսվում է վիդեո
31/08


Արարատյան դաշտի ջրային ավազանը վտանգված է. այսօր ահազանգել են բնապահպանները: Լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքթում նրանք մի շարք լրջագույն խնդիրներ են մատնանշել:
Վերջին 10 տարիների ընթացում դաշտի ջրառատ ավազանն այնպես է օգտագործվել, որ դրա վերականգնումը շուտով անհնար կլինի: Այս տարածքում կան 200-ից ավելի ձկնային տնտեսություններ, որոնք 800 մլն խմ արտեզյան ջուր են օգտարգործում, ինչն անդառնալի հետեւանքնների է հանգեցնում:
Նրանք առաջարկել են ավելի լուրջ պետական աջակցություն ցուցաբերել ջրային ռեսուրսները պահպանելու առումով: Այժմ ամբողջ աշխարհում գոյություն ունի քաղցրահամ ջրի խնդիր, իսկ Հայաստանը նման ջրերի կենտրոն է ամբողջ երկրագնդի վրա, սակայն դրանք ռացիոնալ չեն օգտագործվում:
Սեւանի հիմնախնդիրը, որ մշտապես առկա է, միակ խնդիրը չէ այս ոլորտում, քանի որ Արարատյան դաշտի ջրային ավազանի խնդիրը նույնքան օրակարգային է:
Տնտեսության զարգացումն` այս դեպքում ձկնաբուծությունը` ջրային պաշարների հաշվին է զարգանում:

http://www.youtube.com/watch?v=q6LC5CsGTYI

[Vrej1915]

Re: Sevan

Խորհրդակցություն՝ Սևանի հիմնախնդիրներին առնչվող հարցերի շուրջ

4 սեպտեմբերի, 2013
Նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր հրավիրել է խորհրդակցություն, որին մասնակցել են ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը, փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանը, բնապահպանության նախարար Արամ Հարությունյանը, գյուղատնտեսության նախարար Սերգո Կարապետյանը, ֆինանսների նախարար Դավիթ Սարգսյանը, էկոնոմիկայի նախարար Վահրամ Ավանեսյանը, Գեղարքունիքի մարզպետ Ռաֆիկ Գրիգորյանը, Սևանա լճի հիմնահարցերի հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Մովսիսյանը և Նախագահի աշխատակազմի համապատասխան պաշտոնյաներ:

Քննարկվել են Սևանա լճի էնդեմիկ ձկնատեսակների պոպուլյացիաների վերականգնման և լճի հիմնախնդիրներին առնչվող հարցեր: Անդրադարձ է կատարվել Սևանի ցանցավանդակային տնտեսությունում Սևանի էնդեմիկ ձկնատեսակների աճեցման փորձնական ծրագրի նախնական արդյունքներին: Քննարկվել են Սևանի էնդեմիկ ձկնատեսակների վերականգնման համալիր ծրագրի հիմնական դրույթներն ու ուղղությունները, ինչպես նաև իրականացման մեխանիզմները, որոնք զգալիորեն կնպաստեն լճի պաշարների համալրմանն ու բնական վերարտադրության պայմանների բարելավմանը:

Նախագահը Սևանա լճի համար կարևորագույն վերոնշյալ խնդիրների լուծման հետ միաժամանակ, ծրագրի իրագործման դեպքում կարևորել է նաև տարածքային համաչափ զարգացման համատեքստում Գեղարքունիքի մարզում բազմաթիվ նոր աշխատատեղերի ստեղծումն ու տնտեսության զարգացմանը խթանելը:

[Vrej1915]

Re: Sevan

Նախագահը խորհրդակցություն է հրավիրել Արարատյան դաշտավայրում ջրային ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործման խնդիրների վերաբերյալ
07 Սեպտեմբերի 2013

Նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր խորհրդակցություն է հրավիրել Արարատյան դաշտավայրում ջրային ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործման խնդիրների վերաբերյալ:
Խորհրդակցությանը մասնակցել են ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը, փոխվարչապետ, տարածքային կառավարման նախարար Արմեն Գևորգյանը, գլխավոր դատախազ Աղվան Հովսեփյանը, բնապահպանության նախարար Արամ Հարությունյանը, գյուղատնտեսության նախարար Սերգո Կարապետյանը, Արարատի մարզպետ Էդիկ Բարսեղյանը, Հանրային խորհրդի գյուղատնտեսության, բնապահպանական հարցերի հանձնաժողովի նախագահ, «Հայջրնախագիծ» ՓԲԸ-Õ « տնօրեն Յուրի Ջավադյանը, ՀՀ Նախագահին առընթեր Սևանա լճի հիմնահարցերի հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Մովսիսյանը, Նախագահի աշխատակազմի և համապատասխան նախարարությունների ու գերատեսչությունների պատասխանատու պաշտոնյաներ:

Քննարկվել են Արարատյան դաշտավայրի կայուն ոռոգման ապահովման ուղղությամբ իրականացվելիք աշխատանքները, ձկնաբուծական տնտեսություններում փակ և կիսափակ համակարգերի, ինչպես նաև խորքային հորերի ավտոմատ կառավարման համակարգի ներդրման հնարավորություններն ու ապօրինի խորքային հորերի գույքագրման և փակման ուղղությամբ իրականացվելիք աշխատանքները, որոնց ուղղությամբ տրվել են մի շարք հանձնարարականներ:

HayNews.am

[Vrej1915]

Re: Sevan

Սեւանա լճում կզարգացնեն ցանցավանդակային ձկնաբուծությունը

Սեպտեմբեր 09, 2013

ԷկոԼուր

Սեւանա լճում կզարգացնեն ցանցավանդակային ձկնաբուծությունը: Սեպտեմբերի 7-ին ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը Գեղարքունիքի մարզպետարանում անցկացրած խորհրդակցության ժամանակ անդրադարձել է այս հարցին: Նրա հանձնարարությամբ Սևանա լճի հիմնահարցերի հանձնաժողովը այս տարվա հոկտեմբերին ՀՀ կառավարության հաստատմանը կներկայացնի Սևանա լճում ցանցավանդակային ձկնաբուծության ծրագիր: Նախատեսվում է մինչև 2021թ-ը արտադրել, վերամշակել ու վաճառել 50 հազար տոննա իշխան ձուկ: Հիշեցնենք, որ Սեւանա լճում` Շորժայի մոտ, իրականացվում էր ցանցավանդակային ձկնաբուծության փորձնական ծրագիր, որի արդյունքներից էր կախված, թե ինչ զարգացում կունենա հենց Սեւանա լճում ձկնաբուծության զարգացումը:

Այս կապակցությամբ մեջբերենք այս տարվա մայիսին այդ ծրագրի համակարգող «Հայկական բերքի առաջմղման կենտրոն» ՓԲԸ-ի գլխավոր փորձագետ Էդվարդ Գևորգյանի` ԷկոԼուրին տված հարցազրույցից մի հատված, որտեղ նա նշում է, թե որքան տարածք հարկավոր կլինի, Սեւանա լճում ձկնաբութծության զարգացման համար.. «Արդյունավետ քանակությունը, որը կօգնի նաև և լճում իշխանի վերականգնմանը, դա մոտավորապես տարեկան 50.000 տոննա ձկան արտադրությունն է: Սա Սևանի համար մեծ թիվ չէ, որովհետև 30-35 հազար տոննա ձուկ ունեցել ենք լճում: Այս տեխնոլոգիայով 50.000 տոննա ձկան արտադրության համար մենք դիտարկում ենք միայն օրգանական ձկնարդյունաբերությունը, որը նախատեսում է 1 խորանարդ մետրում առավելագույնը 10կգ ձկան արտադրություն: Սա այդքան էլ մեծ թիվ չէ:
Ընդհանրապես նմանատիպ փորձ կա եվրոպական երկներում և աշխարհում, նմանատիպ ջրավազաններում մինչև տարածքի 1.5%-ի օգտագործումը ձկնաբուծության համար համարվում է անվտանգ: Այս պարագայում մենք գիտենք, որ Սևանը 123-124 հազար հա է մոտավորապես ու, եթե հաշվենք այդ 1.5%-ը, սա բավականին մեծ թիվ է: Իսկ 50.000 տոննայի արտադրության համար այս տեխնոլոգիայով մեզ անհրաժեշտ է մոտ 100-120 հեկտար տարածք: Սա ընդամենը 0.1%-ն է»:

Պաշտոնական տեղեկատվության համաձայն` մշակվելու է Սևանա լճի տարածքում ձկնաբուծության զարգացման համապարփակ ծրագիր, որը կընդգրկի ձկան մայրական կազմի ձևավորումը, ձկնկիթի արտադրությունը, մանրաձկան արտադրությունը, ձկան կերի արտադրությունը, ձկան արտադրությունը և վերամշակումը, ոլորտը համակարգող ասոցիացիան, գիտահետազոտական կենտրոնները և լաբորատորիաները, որակի և անվտանգության հավաստման համակարգը, արտադրանքի արտահանումը և իրացումը:

Նախագահը կարևորել է նման խոշոր և տարածաշրջանի զարգացման համար էական նշանակություն ունեցող ծրագրերի իրագործումը, այդ համատեքստում ընդգծելով, որ ներկայացված ծրագիրը և՛ Սևանա լճի բնապահպանական, էնդեմիկ ձկնատեսակների պոպուլյացիաների վերականգնման ու ձկնային պաշարների համալրման, և՛ մարզի սոցիալ-տնտեսական խնդիրների լուծման տեսանկյունից մեծ կարևորություն ունի:

[Vrej1915]

Re: Sevan

2013-09-19
Water level of Sevan
1900.32m

http://www.arpa-sevan.am/view-page-4.html

Year on Year, the positive balance left is no more than 6 cm, (1900.26 on 19/9/12) while the minimal rise according to RA plan was an average of +20 cm, an as a matter of fact, it was +40-45 by natural growth, if the outflow did match the level of 170 million cubic meter, as limited by the law....

This means, that the level of the lake was lowered by at least 30 cm this year again, which definitely means much more outflow, than what the government declares or addmits, while the volume is still limited to 170 million m3, and plans are to increase it officially...;

Plus, according personal checking, from the staff of the tunnel on the ground, I can confirm, that till today, the section of the tunnel Vorotan/Ketchud was NEVER used..... from day D!! That is, not a single Mm3 of Vorotan water never reached Sevan!!!

[Vrej1915]

Re: Sevan

Մինչև 35 տոննա գոմաղբ է լցվում Սևանա լիճ
Քրիստինե Աղալարյան

25 հոկտեմբերի, 2013
Սևանա լճի ավազանը, որը հատուկ պահպանվող տարածք է համարվում, երկրի ամենաարևային հատվածներից մեկն է, որը կարելի է օգտագործել էներգիա ստանալու համար: Բացի արևից, Սևանի ավազանում կարելի է էներգիա ստանալ նաև քամուց: Տնտեսական գիտությունների թեկնածու Միքայել Շեկոյանն այս ծրագիրն իրականացնելու համար ՀՀ կառավարությանն առաջարկում է ուշադրություն դարձնել և խթանել մաքուր վերականգնվող էներգիայի ստացման ոլորտը, միևույն ժամանակ լուծել Սևանա լճի աղտոտվածության խնդիրը:

Սևանա լճի ավազանում ապրող բնակչությունը զբաղվում է անասնաբուծությամբ, ինչը նպաստում է Սևանա լճի աղտոտմանը: Սևանի ջրի հիմնական աղտոտիչը գոմաղբն է: Ըստ գիտնականի հաշվարկների՝ 90 հազար գլուխ խոշոր եղջերավոր անասուն է պահվում Սևանա լճի ավազանում, 600 հազար գլուխ ոչխար, նաև խոզեր, թռչուններ և այլ ընտանի կենդանիներ:

Գոմաղբը կուտակվում է գոմերի կողքին՝ հետագայում դաշտերում պարարտանյութ դարձնելու նպատակով: Այդ ժամանակահատվածում անձրևաջրերի միջոցով գոմաղբը լցվում է Սևանա լիճ: 90 հազար գլուխ եղջերավորների համար 550 հազար տոննա գոմաղբ է հաշվարկվում տարեկան Սևանա Լճի ավազանում: Տարեկան մինչև 35 տոննա գոմաղբ է լցվում Սևանա լիճ: Երբեմն գոմաղբը նաև օգտագործվում է որպես վառելիք, այսինքն՝ էներգիայի աղբյուր:

Հենց այս պատճառով պետք է Սևանա լճի ավազանն օգտագործել որպես էներգիայի ստացման մաքուր, վերականգնվող աղբյուր:

Միքայել Շեկոյանը նշում է, որ Սևանա լճի ափերը սեփականաշնորհված են: «Լավ է, որ Սևանա ջուրը սեփականաշնորհված չէ»,- ասում է նա և առաջարկում Սևանա լիճը աղտոտումից պահպանելը դարձնել համապետական հարց: Այդ նպակատով բանկային ֆինանսավորումներ հատկացնել ցածր տոկոսադրույքներով, ազատել հարկային պարտավորություններից հատուկ սարքավորումների ներկրման համար: