Military Forces of the Republic of Armenia

[Vrej1915]

Re: Military Forces of the Republic of Armenia

Վախճանվել է ՌԴ պաշտպանության նախկին նախարար գեներալ Պավել Գրաչովը
Սեպտեմբեր 23, 2012


Այսօր մերձմոսկովյան՝ Վիշնևսկու անվան ռազմական հոսպիտալում 64 տարեկան հասակում մահացել է Ռուսաստանի պաշտպանության նախկին նախարար, բանակի գեներալ Պավել Գրաչովը։ Նա Աֆղանստանում պատերազմի մասնակից էր, Խորհրդային Միության հերոս, ԽՍՀՄ օդա-դեսանտային ուժերի հրամանատար։ 1991թ. օգոստոսյան պուտչի ժամանակ անցել էր Բորիս Ելցինի կողմը, և հետագայում համարվում էր վերջինիս մերձավոր զինակիցներից մեկը։

1992 թվականի մայիսի 7-ին Գրաչովը նշանակվեց Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար, իսկ արդեն մայիսի 18-ին` նախարար։ Պաշտոնավարել է մինչև 1996 թվականը, երբ Ռուսաստանում նախագահական ընտրությունների շեմին և առաջին չեչենական պատերազմում ռուսների անհաջողությունների ֆոնին ազատվեց պաշտոնից։ Պաշտոնաթողությունից հետո աշխատել է «Росвооружение» (այժմ` «Рособоронэкспорт») ընկերությունում՝ որպես խորհրդական։

Պավել Գրաչովն իր պաշտոնավարման ժամանակաշրջանում էապես նպաստել է նաև հայ-ռուսական ռազմական համագործակցության հաստատմանն ու ամրապնդմանը, ինչը նաև խթանվում էր նրա և Վազգեն Սարգսյանի անձնական մտերմությամբ։ Շատերը Գրաչովի անվան հետ են կապում նաև Հայաստանին վաճառված սպառազինության «ռոխլինյան ցուցակը»։ 1999 թվականից Պավել Գրաչովը Երևանի պատվավոր քաղաքացի էր։

[Vrej1915]

Re: Military Forces of the Republic of Armenia

Jane's Intelligence. «ԼՂ-ի շուրջ իրադարձությունների ամենահավանական սցենարը ստատուս-քվոյի պահպանումն է»
Հրապարակված է՝ 12.10.2012

«Վերջին շրջանում հայ-ադրբեջանական շփման գծում միջադեպերի առավել հաճախակիացումն ու դրանց բազմազանությունն ի վերջո կարող են հանգեցնել մի իրավիճակի, երբ այս առանձին բախումները դուրս գան վերահսկողությունից` հանգեցնելով լայնածավալ հակամարտության», - գրում են բրիտանական Jane's Intelligence հանդեսի փորձագետները` բավական մանրամասնորեն անդրադառնալով Երեւանի եւ Բաքվի միջեւ այս պահին նկատվող ուժերի դասավորությանն ու Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ նոր պատերազմի վերսկսման հավանականությանը:

Jane's-ի մասնագետները լրջորեն քննարկում են Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ իրադարձությունների զարգացման երեք սցենար. - «Ամենալավատեսական եւ միաժամանակ ամենաքիչ հավանական սցենարի դեպքում իրադարձությունները զարգացումը ի վերջո կհանգեցնի խաղաղ համաձայնագրի ստորագրմանը: Դա տեղի կունենա այն դեպքում, եթե 2013-ին Ադրբեջանում եւ Հայաստանում կայանալիք նախագահական ընտրությունները լուրջ փոփոխությունների պատճառ դառնան»: Jane's-ը նշում է, որ այս սցենարի իրագործումը նախեւառաջ հնարավոր կդառնա, եթե Ադրբեջանում իշխանության գա ժողովրդավարական կառավարություն, որն ի վիճակի կլինի հանրությանը նախապատրաստել խաղաղության, եւ Լեռնային Ղարաբաղի հետ ուղիղ բանակցությունների կգնա:

«Հայաստանում իրավիճակը փոքր-ինչ այլ է», - շարունակում են բրիտանացի մասնագետները` նկատելով. - «Բաքվի դիրքորոշման մեղմացմանը զուգահեռ Սերժ Սարգսյանը, 2013-ին վերընտրվելու դեպքում, պետք է արդեն սեփական հանրությանը պատրաստի զիջումների, մասնավորաբար` Լեռնային Ղարաբաղը շրջապատող բուֆերային գոտու հանձնմանը»: «Սերժ Սարգսյանը ցույց տվեց, որ չի խուսափում ոչ մեծ ժողովրդականություն վայելող արտաքին քաղաքական քայլերից, երբ մի քանի տարի առաջ Թուրքիայի հետ հարաբերությունները բարելավող երկու արձանագրություն ստորագրեց», - գրում է Jane's Intelligence հանդեսը` նկատելով, որ եկող տարվա նախագահական ընտրություններում Սերժ Սարգսյանի վերընտրությունը «խոչընդոտ չի հանդիսանա այս լավատեսական սցենարի իրագործման համար»:

Այլ խնդիր է, ըստ բրիտանացի վերլուծաբանների, որ անգամ Իլհամ Ալիեւի իշխանազրկման դեպքում այս սցենարը կյանքի կոչվելու շատ քիչ շանսեր ունի:

«Ադրբեջանական ընդդիմությունը, եթե նույնիսկ ինչ-որ կերպ կարողանա հաղթել, եւս հաճույքով կսկսի օգտագործել ազգայնական խաղաքարտը», - նշում են վերլուծաբանները:

Երկրորդ սցենարը, ըստ Jane's Intelligence-ի մասնագետների, առավել հավանականն է. - «Այս դեպքում առկա ստատուս-քվոն պահպանվում է, քանի որ աշխարհաքաղաքական դերակատարներից եւ ոչ մեկը` ո'չ Միացյալ Նահանգները, ո'չ Ռուսաստանը եւ ո'չ էլ Եվրամիությունը շահագրգռված չեն պատերազմի վերսկսմամբ: Ռուսաստանի աջակցությամբ Հայաստանը կշարունակի զսպել Ադրբեջանի նկրտումները: Բացի այդ, Բաքվի կողմից ձեռնարկվող ռազմական վերազինման ծրագիրը դեռ չի հասցվել ավարտին»:

Բրիտանացի վերլուծաբանների պնդմամբ, գոյություն ունի եւս մեկ զուտ հոգեբանական գործոն, որ կարող է ստիպել Ադրբեջանին կարճաժամկետ հեռանկարում զերծ մնալ պատերազմի վերսկումից. - «1992-94 թվականներին այսօրվա նման Հայաստանը շրջափակման մեջ էր: Բացի այդ, հանրապետության հյուսիսում գտնվող արդյունաբերական բոլոր կենտրոնները 88-ի երկրաշարժի արդյունքում ավերակների էին վերածվել: Սրան գումարած` հայկական բանակը թույլ էր ու վատ կազմակերպված, ինչը, սակայն, չխանգարեց հայերին հաղթել պատերազմում: Բացի այդ, Ադրբեջանում հասկանում են, որ, ի տարբերություն իրենց երկրի բնակիչների, Լեռնային Ղարաբաղի հայերի համար առաջիկա պատերազմը գոյության կռիվ է լինելու»:

Ինչ վերաբերում է ամենահոռետեսական սցենարին, որի իրականություն դառնալու հավանականությունը բրիտանացիները գնահատում են որպես միջին` Jane's-ում կարդում ենք. - «Լայնածավալ պատերազմը կարող է սկիզբ առնել տարբեր դրդապատճառներից ելնելով` եթե ադրբեջանական զինված ուժերի ստորաբաժանումները համեմատաբար մեծ հարձակում իրականացնեն Լեռնային Ղարաբաղում, եթե ադրբեջանական կողմը հարվածի Ղարաբաղում նոր գործարկվող օդանավակայան թռչող հայկական քաղաքացիական օդանավին, կամ եթե Հայաստանը ճանաչի Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը: Պատերազմի վերսկսման պատճառներից մեկը կարող է լինել նաեւ Ռամիլ Սաֆարովի հնարավոր սպանությունը»:

Բրիտանացի վերլուծաբանները նկատում են, որ եթե առաջիկա հինգ տարիներին Ադրբեջանը շարունակի նույն քանակությամբ ֆինանսներ ծախսել բանակի վրա, ապա նրա հաջողության հնարավորությունները ավելի իրատեսական կդառնան. - «Դրա հետ մեկտեղ ադրբեջանական կողմը հիմնական շեշտը դնում է զենք-զինամթերքի ձեռքբերման, բայց ոչ անձնակազմը մարզելու եւ զինված ուժերի կառավարման համակարգի զարգացման վրա: Բացի այդ, աշխարհագրությունը եւս հայերի օգտին է, հատկապես` եթե հաշվի առնենք, որ Լեռնային Ղարաբաղի արեւելյան սահմանը պաշտպանված է Մռավի լեռնաշղթայով»:

-------
Jane's logic:
Glorifying and adulating a disgusting murderer is not a casus belli, but punishing him according justice is one ....
Recognizing the Independance of NKR is a casus belli....., while promising extinction of an entire Armenian nation every other day, is not ....

[Vrej1915]

Re: Military Forces of the Republic of Armenia

Մեծ հնարավորություն


Հայ ցանկացած հայրենասեր, ներառյալ խորհրդարանի պատգամավորներն ու քաղաքական կուսակցությունների ղեկավարները, պետք է ձգտի հայտնվել Երեւան-Ստեփանակերտ չվերթի ինքնաթիռում: Ըստ տեղեկությունների, այդ չվերթի տոմսերը դեռեւս չեն վաճառվում: Միեւնույն ժամանակ, տվյալ կանոնավոր չվերթներն անհրաժեշտ է իրականացնել, քանի որ դա ԼՂՀ-ն ճանաչելու կարեւոր քայլ է, ինչպես նաեւ Ադրբեջանի կողմից ԼՂՀ գործերին որեւէ միջամտության բացառում:

Լիովին հնարավոր է ռազմական գործողությունների սկիզբը, սակայն ռազմավարության եւ պատմական հեռանկարի տեսանկյունից դա հնարավորություն է իրականացնել Ադրբեջանի ջախջախումը եւ այդպիսով սկզբունքային փոփոխություններ մտցնել աշխարհքաղաքական միտումներում: Տվյալ պատերազմում կորուստները ներկայում տասնյակ անգամներ պակաս կլինեն, քան ապագայի պատերազմում:

Ներկայում հնարավորություն կա ոչնչացնելու Ադրբեջանի բոլոր ռազմաօդային ու հրթիռային ուժերը, հսկայական վնաս հասցնել հակառակորդի ենթակառուցվածքներին ու քաղաքացիական ավիացիային, եւ իհարկե նավթագազային համալիրին ցամաքում եւ ծովում: Արեւմտյան նավթային ընկերությունները կհամոզվեն, որ ռիսկերի մակարդակի գնահատականները, որ իրենց առաջարկել են վերլուծաբանները, բավական հարաբերական են եւ չեն համապատասխանում իրականությանը:

Սպասում ենք Երեւան-Ստեփանակերտ ինքնաթիռ նստելու հրավերին:

Իգոր Մուրադյան

http://www.lragir.am/armsrc/comments72866.html1

[Vrej1915]

Re: Military Forces of the Republic of Armenia

Խաղարկվել են «հրթիռային հարվածների տարբերակներ»

Սարգիս Հարությունյան
Հրապարակված է՝ 15.10.2012

Հոկտեմբերի առաջին կեսին Հայաստանում եւ Լեռնային Ղարաբաղում իրականացված աննախադեպ խոշոր զորավարժությունների ժամանակ հայկական զինված ուժերի կողմից խաղարկվել են հրթիռային հարվածների տարբերակներ, որոնց հեռահարությունը կարող է կազմել ավելի քան 300 կիլոմետր:

ՀՀ Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի օպերատիվ վարչության պետ, գեներալ-մայոր Արտակ Դավթյանը լրագրողների հետ հանդիպմանը նախ փոխանցեց, որ, հրթիռային հարվածներ են մոդելավորվել պայմանական հակառակորդի ռազմական եւ տնտեսական օբյեկտների նկատմամբ:

«Հրթիռային հարվածների իրականացումը խաղարվել է` հաշվի առնելով բավականին դինամիկ պայմանները, երբ կլինի ակտիվ ներգործություն մեր ամբողջ ուժերի վրա: Հարվածները հիմնականում պլանավորել ենք ինչպես հավանական հակառակորդի զորային խմբավորումների, այն է` ռազմական օբյեկտների դեմ կիրառումը, այնպես էլ տնտեսական ենթակառույցների դեմ, որոնք այս կամ այն կերպ ազդում են զինված ուժերի մարտական կարողությունների վրա», - մանրամասնեց նա` հավելելով, որ կարող են հասցվել նաեւ կետային հարվածներ. - «Քաղաքների, բնակչության դեմ հարվածներ չեն հասցվելու եւ չի էլ պլանավորվում կամ խաղարկվում նման սցենար: Մենք պլանավորում են [հարվածներ հասցնել] ռազմական կամ տնտեսական օբյեկտներին, որոնք էական նշանակություն ունեն տվյալ պետության համար: Մասնավորապես պլանավորել էինք մի քանի հարվածներ նավթային, գազային ենթակառուցվածներին, էներգակիրերին, որոնք ազդելու են տնտեսության վրա»:

Պաշտպանության նախարարությունում «Ազատություն» ռադիոկայանի աղբյուրներր փոխնացմամբ, զորավարժությունների ժամանակ մոդելավորվել են հրթիռային բազմաթիվ հարվածներ, եւ այդ հարվածների քանակով ու հեռահարությամբ նշված զորավարժությունները աննախադեպ են եղել Հայաստանի զինված ուժերի համար:

Հիշեցնենք, ավելի քան երկու տարի առաջ` 2010-ի օգոստոսին Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը, խոսելով Զինված ուժերի սպառազինության արդիականացման մասին, հայտարարեց, թե առաջիկայում շեշտը դրվելու է հեռահար եւ գերճշգրիտ զինատեսակների ձեռք բերման, ինչպես նաեւ տեղում դրանց արտադրության վրա:

Հատկանշական է, որ անցած տարվա սեպտեմբերի 21-ին` Հայաստանի Անկախության տոնին նվիրված զորահանդեսում ցուցադրվեցին հարվածային նշանակության մի շարք հրթիռներ, այդ թվում` ռուսական արտադրության 9К72 «Էլբրուս» օպերատիվ-մարտավարական հրթիռային համալիրները, որոնք աշխարհին հայտնի են ՆԱՏՕ-ական դասակարգման անվանումով` Scud-B, եւ որոնց հեռահարությունը մոտ 300 կիլոմետր է:

Օրերս արեւմտյան վերլուծական կայքերից մեկը տեղեկություն եւ արբանյակից արված մի լուսանկար հրապարակեց, ըստ որի Սյունիքի մարզում տեղակայվել են С-300ПС տեսակի հակաօդային պաշտպանության երկու համալիրներ: Ընդ որում, համաձայն այդ հրապարկման, նշված համալիրները ավելի արդիական են, քան Հայաստանի զինված ուժերում ավելի շուտ հայտնված С-300ПТ-ները: Նշվում է նաեւ, որ Սյունիքում տեղակայելով С-300ПС երկու համալիրներ` Հայաստանի զինված ուժերը իրենց պաշտպանության տակ են վերցրել Լեռնային Ղարաբաղի ողջ օդային տարածքը:

Պաշտպանության նախարարի մամուլի քարտուղար Արծրուն Հովհաննիսյանը այս կապակցությամբ «Ազատություն» ռադիոկայանին ասաց, թե հրապարակված «որոշակի տեղեկություններ ճիշտ են», իսկ «որոշակի կետեր էլ արդեն ուշացած են»:

Ինչ վերաբերում է հոկտեմբերի 1-13-ը Հայաստանի Հանրապետությունում եւ Լեռնային Ղարաբաղում անցկացված լայնամասշտաբ զորավարժություններին, ապա նշվեց, որ զորավարժություններին մասնակցել են մոտ 45 հազար մարդ եւ շուրջ 5 հազար միավոր տեխնիկա, ինչը աննախադեպ է Հայաստանի զինված ուժերի համար:

Զորավարժությունների ժամանակ փորձարկվել են նոր զինատեսակներ, այդ թվում` հայկական արտադրության անօդաչու թռչող սարքեր:

[Vrej1915]

Re: Military Forces of the Republic of Armenia

Автор: Левон МЕЛИК-ШАХНАЗАРЯН
Стратегию отражения агрессии диктует отношение Москвы, Брюсселя и Вашингтона к Баку
На недавней встрече с журналистами начальник оперативного управления Генерального штаба Национальной Армии Армении генерал-майор Артак Давтян рассказал о целях и задачах проведенных стратегических командно-штабных учений, прошедших в Армении и Арцахе 1-13 октября. Учения действительно были беспрецедентными по масштабам, задействованной боевой технике и людским резервам. А.Давтян сообщил, что на учениях отрабатывался сценарий нанесения «вероятному» противнику ракетных ударов. Он подчеркнул, что эти удары были нацелены как на военные объекты противника, так и на его экономическую инфраструктуру, в частности, нефтяные и газовые объекты. При этом генерал особо подчеркнул: «Удары могут наноситься точечно. Ракеты против мирного населения и населенных пунктов использоваться не будут».

В том, что Армянская армия способна решить эту задачу, никто, в том числе и в столице «вероятного» противника Баку, не сомневается. В опубликованной на сайте «EurasiaNet» аналитической статье американского эксперта по проблемам безопасности Джошуа Кучера утверждается, что имеющиеся на вооружении у Армении ракетные комплексы «Точка-У» и «Скад» (усовершенствованные в Армении оперативно-тактические ракетные комплексы 9К72 «Эльбрус». – Л.М.-Ш.) способны нанести удары по нефтегазовой структуре Азербайджана. Другой американский военный эксперт – Шон О'Коннор – поведал о том, что фотографии российских и армянских систем противовоздушной обороны подтверждают наличие у Армении новых комплексов С-300, дислоцированных у границ Республики Арцах. Для полноты картины добавим со своей стороны, что, судя по «утечкам» информации, еще до конца текущего года в Армении появятся новейшие комплексы С-400 «Триумф». При этом, нельзя исключать и того, что эти комплексы уже прибыли в Армению.

Все это прекрасно известно в стане «вероятного» противника, возможно, даже лучше, чем названным американским экспертам. Во всяком случае, панические заявления официального представителя министерства обороны Азербайджана Э.Сабироглу свидетельствуют именно об этом. Попустословив для приличия – «Азербайджан в силах ответить на армянские угрозы» – пресс-секретарь МО Азербайджана тут же конкретизировал «возможности» вооруженных сил Азербайджана: «Что касается нефтегазовой инфраструктуры (Азербайджана. – Л.М.-Ш.), то она совместно используется Азербайджаном с ведущими державами мира и их компаниями».

Апеллировать к «ведущим державам и их нефтегазовым компаниям» предлагает и азербайджанский журналист, политический обозреватель газеты «Зеркало» Рауф Миркадыров. «Впервые не на экспертном уровне, а устами вполне официального лица Армения открытым текстом угрожает нанесением ударов по объектам нефтяной и газовой инфраструктуры стратегического значения, притом не только для экономики Азербайджана, но и наших западных партнеров. Азербайджанским дипломатам надо приложить все усилия, чтобы максимально полно донести эту информацию до наших западных партнеров. Притом делать это надо постоянно, чтобы не забыли. Необходимо приложить все усилия, прежде всего в дипломатической сфере, чтобы в Вашингтоне и Брюсселе как положено «отблагодарили» Армению за разработку планов, наносящих непоправимый среднесрочный урон по геополитическим и экономическим интересам Запада на Южном Кавказе», – пишет Миркадыров. Понимая, что избранный Баку путь военной конфронтации чреват уничтожением Азербайджана, Миркадыров неожиданно призывает в союзники… Грузию: «Но будет нанесен удар по энергетической безопасности соседних государств, а если быть более точным, Грузии и Турции. Вряд ли они будут благодарны Армении, особенно Грузия, для которой поставки газа из Азербайджана жизненно необходимы. Это будет равноценно объявлению войны со стороны Армении Грузии. Естественно, последуют ответные меры. Армения вообще может потерять и выхода к Черному морю».

К Грузии мы еще вернемся, а вот о Вашингтоне и Брюсселе стоит сказать отдельно. Дело в том – и в Баку это хорошо знают – что для Запада Азербайджан является партнером, которого приходится стыдиться. С этой точки зрения агрессия Азербайджана против Республики Арцах даст им возможность избавиться от порочащей их связи с Баку, сохраняя при этом шансы на прибыль от нефтегазового экспорта из западного побережья Каспийского моря.

Отношение Москвы, Брюсселя и Вашингтона к Баку должно диктовать нам стратегию ведения боевых действий и выбор объектов для уничтожения на территории врага. Безусловно, прав генерал-майор А.Давтян, когда говорит о неминуемых ракетных ударах по скоплениям войск агрессора, по военным объектам и по экономической инфраструктуре, тем или иным образом влияющей на боеспособность вооруженных сил. Все эти объекты, а также живая сила врага, должны быть уничтожены максимально полно, таковы законы войны, в данном случае подкрепленные возможностями Армянской армии.

Однако к нефтегазовой инфраструктуре Азербайджана наша Армия должна подходить выборочно. В частности, как представляется, уничтожать трубопроводы, протянувшиеся по ныне подконтрольному Азербайджану правобережью Куры, не имеет смысла. Во-первых, следует учесть, что любые, даже самые сложные повреждения трубы могут быть восстановлены в течение, максимум, месяца. То есть усилия и средства, направленные на уничтожение труб, не могут быть соразмерны нанесенному экономике агрессора ущербу. Во-вторых, и это – самое важное, эти трубы нужны нам самим.

В самом деле, хорошо известно, что, в случае новой агрессии Азербайджана, Армянская армия не готовится отсиживаться в обороне. Министры обороны Армении и Арцаха не раз заявляли, что наши войска готовятся (и готовы!) перенести боевые действия вглубь контролируемой противником территории. Учитывая тот неоспоримый факт, что значительная часть Арцаха, а также весь Утик по сию пору остаются под оккупацией Азербайджана, такое решение оправданно не только с военной, но и с этнической и исторической точки зрения. А вот ракетные удары по нефтегазовым месторождениям представляются не только возможными, но и необходимыми. И если в Баку считают, что армянские государства будут на кого-то оглядываться и позволят воюющему с ними государству продолжать обогащаться и закупать вооружение, то они жестоко ошибаются. Наша задача, в случае новой агрессии, будет заключаться в лишении Азербайджана экономической подспорья и финансовой подпитки, с последующим уничтожением этого образования, и оказания помощи в воссоздании на левобережье Куры талышского, лезгинского и аварского государств.

Правобережье Куры должно вернуться его исконному хозяину – армянскому народу, а протянутые по этой земле трубопроводы – служить армянскому народу. Это – не репарация и не контрибуция (которые также будут предъявлены Азербайджану), а исправление попранной исторической справедливости. Что касается восстановления уничтоженных месторождений, то эта проблема касается нас меньше всего. Этим делом пусть занимаются те, кому дороги нефть и газ, а также прибыли от них. Можно не сомневаться, месторождения будут восстановлены по возможности в короткие сроки, и продолжат исправно снабжать энергоресурсами нуждающиеся в них страны Запада. Тем более что там хорошо понимают: уничтожение Азербайджана станет гарантией военной и политической стабильности в нашем регионе, а, значит, безопасной и бесперебойной прокачки углеводородов. Естественно, при исправных взносах в бюджет Армении платы за услуги по транзиту энергоресурсов.

Что касается Грузии, «ответными мерами» которой нас пытаются стращать бакинские стратеги, то этой стране, если она действительно печется о своем будущем, придется смириться с временной потерей прибылей от транзита. Оснований для этого у нее больше чем достаточно. Тбилиси достаточно взглянуть на карту, чтобы понять: лучше отсидеться в сторонке и немного потерпеть, чем потерять все и навсегда. Трубы, они ведь не реки, их и повернуть можно.

Левон МЕЛИК-ШАХНАЗАРЯН

[Vrej1915]

Re: Military Forces of the Republic of Armenia

Հայաստանը եւ ԱՄՆ-ը կհամագործակցեն ռազմարդյունաբերության ոլորտում

http://www.armenialiberty.org/content/article/24754122.html

Սարգիս Հարությունյան
Հրապարակված է՝ 29.10.2012

Հայաստանը եւ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները առաջիկայում համագործակցություն կսկսեն ռազմարդյունաբերության ոլորտում:

Այդ մասին երկուշաբթի օրը հայտնի դարձավ Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունում նախարար Սեյրան Օհանյանի եւ ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի քարտուղար Ռեյ Մաբուսի ավելի քան մեկ ժամ տեւած բանակցություններին հաջորդած համատեղ ճեպազրույցի ընթացքում:

«Սա նոր ուղղություն է, որտեղ մենք կարող ենք փորձի փոխանակում իրականացնել, որովհետեւ համարում ենք, որ լինելով ետխորհրդային պետություն` մենք հիմնականում մեր սպառազինության եւ ռազմական տեխնիկայի կազմում ունենք Խորհրդային Միության միավորները, այնուամենայնիվ, տարբեր առաջատար չափանիշների ներդրման ուղղությամբ մենք կարող ենք փորձի փոխանակում իրականացնել` հատկապես հատուկ նշանակության միջոցների օգտագործման ուղղությամբ», - հայտարարեց Սեյրան Օհանյանը:

Հայ-ամերիկյան ռազմական հարաբերությունները դինամիկ զարգացման միտում ունեն:


Նախարարն ասաց, որ այդ հատուկ նշանակության միջոցները հրաձգային զենքեր եւ տարբեր օպտիկական միջոցներ են, որոնց շնորհիվ հնարավոր կլինի արդիականացնել Հայաստանի ռազմարդյունաբերական համակարգը:

Ռեյ Մաբուսը կիրակի օրն է երկօրյա այցով ժամանել Երեւան: Նրա այցը տարածաշրջանային չէ: ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի քարտուղարը իրականացնում է ամերիկյան ռազմածովային ուժերի եւ ծովային հետեւակի ղեկավարումը: Միացյալ Նահանգների ծովային հետեւակի զորամիավորումները այսօր ծառայություն են իրականացնում երկրագնդի տարբեր «թեժ կետերում»: Հայտնի է նաեւ, որ վերջիններս իրենց դերակատարությունն ունեն ՆԱՏՕ-ական ստորաբաժանումների հետ հայկական զորամիավորումների անցկացրած համատեղ վարժանքների ժամանակ:

Իր խոսքում ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի քարտուղարը ընդգծեց, որ Միացյալ Նահանգները անչափ կարեւորում է Հայաստանի հետ ռազմական հարաբերությունները եւ այդ մասին են վկայում [պաշտպանության ոլորտի] բարձրաստիճան ներկայացուցիչների փոխայցելությունները:

«ԱՄՆ ռազմածովային ուժերը եւ ծովային հետեւակի կորպուսը աշխատել են [Հայաստանի պաշտպանության] նախարարության հետ` ռազմավարական պլանավորման հարցերի շուրջ, ինչպես նաեւ վերջին երկու տարիներին վարժանքների իրականացման ուղղությամբ: Պատրաստվում ենք այս ուղղություններով աշխատանքները շարունակել առաջիկայում», - ասաց Մաբուսը:

Մաբուսը հավելեց, թե իրենք ակնկալում են, որ նոր համատեղ վարժանքներ կլինեն ամերիկյան ծովային հետեւակի եւ հայկական բանակի զորամիավորումների մասնակցությամբ. - «Ակնկալում ենք նաեւ, որ լրացուցիչ համագործակցություն կլինի պլանավորման ուղղությամբ»,- ասաց նա:

Իր հերթին, անդրադառնալով ընդհանրապես հայ-ամերիկյան ռազմական հարաբերություններին` նախարար Սեյրան Օհանյանը նշեց, թե դրանք այսօր դինամիկ են զարգանում:

«2011 եւ 2012 թվականները մեր հարաբերությունների մեջ առանձնահատուկ են եղել` բարձրաստիճան փոխայցելությունները, խորհրդատվությունները եւ մանավանդ ԱՄՆ կատարած իմ այցը... եւ այս այցը խոսում է այն մասին, որ Հայաստանի եւ ԱՄՆ-ի պաշտպանության բնագավառում հարաբերությունները բարձր մակարդակի վրա են եւ դինամիկ զարգացման միտում ունենք», - ասաց նախարարը:

Հայաստանի ու ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների միջեւ ռազմարդյունաբերության ոլորտում համագործակցության վերաբերյալ սա արդեն երկրորդ պայմանավորվածությունն է վերջին երկու շաբաթվա ընթացքում: Հոկտեմբերի 17-ին Երեւանում ռազմատեխնիկական ոլորտում համագործակցության շուրջ պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց Իտալիայի պաշտպանության նախարարի հետ:

Անվտանգության ոլորտի բարձրաստիճան պաշտոնյաները մոտ երկու տարի առաջ սկսեցին խոսել Հայաստանի ռազմարդյունաբերական համալիրի զարգացման մասին: 2011-ի դեկտեմբերին նախագահ Սերժ Սարգսյանը հաստատեց «Ռազմարդյունաբերության համակարգի բարեփոխումների եւ զարգացման հայեցակարգը»: Եվ եթե նախկինում այս ուղղությամբ նշվում էր միայն Ռուսաստանի ու ՀԱՊԿ անդամ այլ պետությունների հետ համագործակցության մասին, ապա ներկայում խոսքը գնում է նաեւ Հյուսիատլանտյան դաշինքի անդամ երկրների հետ ռազմատեխնիկական ոլորտում փոխգործակցության մասին:

[Vrej1915]

Re: Military Forces of the Republic of Armenia

U.S. Navy Chief Discusses Growing Defense Ties With Armenia


Sargis Harutyunyan
Հրապարակված է՝ 29.10.2012

Defense Minister Seyran Ohanian and the visiting U.S. Secretary of the Navy Ray Mabus praised growing military cooperation between Armenia and the United States after holding talks in Yerevan on Monday.

Both men said defense links between their nations will continue to deepen in the coming years. Mabus announced in this context that the U.S. Marine Corps subordinate to him plans to train more Armenian military personnel through joint exercises.

“The United States Marine Corps reporting to the secretary of the Navy helps to explain why the secretary of the navy comes to a country with no ocean,” he told a joint news conference during what was the first-ever visit to Armenia by a U.S. Navy and Marine Corps chief.

“The American Navy and the American Marine Corps have been glad to work with the Armenian Armed Forces on the defense strategic planning and on exercises that we have conducted together over the past two years,” Mabus said. “And we are planning for more of these in the future.”

Mabus revealed that U.S. Marines have held “a number of” such drills with the Armenian army this year through their Black Sea Rotational Forces. “Part of that was focused on the development of a highly capable and highly professional non-commissioned officer corps,” he explained.


Armenia - Top Armenian and U.S. military officials hold talks in Yerevan, 29 Oct2012.
“We look forward to additional exercises with the Armenian Armed Forces. We look forward to additional engagement in terms of planning, in terms of working together to become more interoperable,” added the U.S. official.

“The years 2011 and 2012 have been special in our relations [in terms of] high-level mutual visits and defense consultations,” Ohanian said for his part. “Especially my visit to the United States [in March] and this visit testify to the fact that relations between Armenia and the United States in the area of defense are at a high level and developing dynamically.”

“Our joint efforts will continue in 2013 as well,” added the Armenian defense chief.

Ohanian met with Secretary of Defense Leon Panetta and other top U.S. officials during the Washington trip. One of the agreements reached by them was Armenia’s renewed participation in a NATO-led peacekeeping force in Kosovo. Thirty-five Armenian soldiers were deployed in the former Yugoslav province in July. They are serving there under U.S. command.

Ohanian noted on Monday that peacekeeping has been one of the two main areas of U.S.-Armenian defense cooperation, which has also been developing within the NATO framework. The U.S. has provided considerable financial and technical assistance to a special Armenian army brigade that contributes troops to the NATO missions in Kosovo and Afghanistan. Last month, several hundred soldiers of the brigade held three-day exercises near Yerevan in the presence of U.S. military instructors.

According to Ohanian, defense reform is the other major component of U.S.-Armenian military ties. The training of Armenian non-commissioned officers by the U.S. Marine Corps is part of that reform, he said.

Ohanian further declared that Yerevan hopes to start cooperating with U.S. defense industries. “This is a new area where we can exchange experience,” the minister said, adding that the Armenian military is specifically interested in modernizing small arms and other equipment used by its special forces.

Speaking after talks with Italy’s Defense Minister Giampaolo Di Paola in Yerevan on October 17, Ohanian similarly stated that Armenia wants to bolster the domestic defense industry through closer ties with NATO member states.

Armenia has until now relied almost exclusively on Russia, its main military ally, in developing its military-industrial complex.

[Vrej1915]

Re: Military Forces of the Republic of Armenia

18.10.2012
ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ՌԱԶՄԱԿԱՆ ՆԵՐՈՒԺԻ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՇՈՒՐՋ

http://noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=6678

Արա Մարջանյան
«Նորավանք» ԳԿՀ ավագ փորձագետ, Հայաստանում ՄԱԿ ԶԾ էներգետիկայի և տրանսպորտի գծով ազգային փորձագետ, տ.գ.թ., ավագ գիտաշխատող։
ԱՀ ռազմական ծախսերը

Ադրբեջանական Հանրապետության (ԱՀ) ռազմական ծախսերի (ՌԾ) մասին տվյալները չեն արտացոլվում պետական բյուջեի կամ այլ պաշտոնական հրապարակումներում: ԱՀ պաշտպանության նախարարության կայքէջում երկրի պաշտպանական բյուջեի մասին որևէ նյութ չկա: Նույնն է պատկերը ԱՀ ազգային անվտանգության, պաշտպանական արդյունաբերության նախարարությունների, ԱՀ խորհրդարանի և ԱՀ նախագահի կայքէջերում:

ԱՀ պետական բյուջեի շրջանակներում ՌԾ ծավալների հետ առնչվող միակ պաշտոնական աղբյուրը ԱՀ ֆինանսների նախարարությունն է: 2012թ. օգոստոսի դրությամբ նախարարության կայքէջում և հրապարակումներում ՌԾ-ին առնչվող տվյալները բերվում են միայն 2000թ. և 2005-09թթ.-ի համար, և միայն տարրալուծված դատաիրավական և անվտանգության համակարգի ընդհանուր ծախսերի բյուջետային տողում (տե՛ս Աղյուսակ 1, defence, justice and security institutions): Պաշտոնական այս 6 թվերը, իհարկե, որևէ կերպ չեն արտացոլում ԱՀ ՌԾ-ի մասին իրական պատկերը: Այնուամենայնիվ, դրանք են արտաքին աշխարհի համար հասանելի պաշտոնական, բաց միակ աղբյուրը, ուր մատնանշվում են ԱՀ պաշտպանական (ռազմական) ծախսերը:




Անցնելով միջազգային հեղինակավոր կառույցների տվյալներին՝ նախ ընդգծենք, որ ՄԱԿ-ին իր անդամակցման օրվանից (1992թ. մարտի 2) Ադրբեջանը ՄԱԿ զինաթափման գործերով գրասենյակին (ՄԱԿ ԶԳԳ, UN ODA)2 չի տրամադրել սեփական ՌԾ-ի մասին և ոչ մի պաշտոնական հաշվետվություն: Հիշեցնենք, որ նմանօրինակ հաշվետվությունները, ճիշտ է, կամավոր են, բայց նաև տվյալ երկրի կայացածության յուրահատուկ վկայություն են հանդիսանում և ցույց են տալիս այս հարցում երկրի բացությունը, ժողովրդավար ու խաղաղասեր բնույթը: Այս մեխանիզմի հաստատումից ի վեր ՄԱԿ անդամ երկրների գրեթե երկու երրորդը ՄԱԿ ԶԳԳ-ին է ներկայացրել սեփական ՌԾ-ի մասին պաշտոնական հաշվետվություն` գոնե մեկ անգամ ([1], p. 22): Հայաստանը ՄԱԿ ԶԳԳ իր առաջին պաշտոնական հաշվետվությունը ներկայացրել էր 1997-ին և սկսած 2003-ից՝ կանոնավոր շարունակում է ներկայացնել դրանք: 2012թ. օգոստոսի դրությամբ Ադրբեջանը ՄԱԿ ԶԳԳ-ին իր ՌԾ-ի մասին պաշտոնական հաշվետվությունը չի ներկայացրել և ոչ մի անգամ:

ԱՀ ՌԾ-ի մասին բաց, պաշտոնական տեղեկատվության առումով ստեղծված այսպիսի արտառոց դրությունը միջազգային հեղինակավոր կառույցների կողմից ոչ մեկնաբանվում է, ոչ էլ դատապարտվում: Այնինչ, ռազմական ծախսերի հաշվետվությունների ՄԱԿ ԶԳԳ մեխանիզմը և, հատկապես, Եվրոպայում սովորական սպառազինությունների մասին պայմանագրի (ԵՍՍՊ, Conventional Armed Forces in Europe Treaty, CFET) դրույթներն ու պահանջները նորագույն պատմության այն կարևորագույն զսպման միջոցներն են, որոնք ապահովում են մեր տարածաշրջանի կայունությունն ու արգելակում են սահքը դեպի ռազմական հակամարտություն ու նոր պատերազմ: Ինչպես կտեսնենք ստորև, Ադրբեջանն անվրդով խախտում է ԵՍՍՊ հիմնական պահանջներն իր իսկ կողմից այդ պայմանագրի ստորագրման օրվանից սկսած (տե՛ս ստորև):

Երկրների ՌԾ-ի մասին, թերևս, ամենահայտնի և առավել շատ մեջբերվող աղբյուրը Ստոկհոլմի Միջազգային խաղաղության հետազոտական ինստիտուտն է (ՍՄԽՀԻ, SIPRI): Սակայն ՍՄԽՀԻ տվյալների գրադարանի3 վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ 1992-2000թթ.-ի համար բերված գնահատականներն էականորեն նվազ են այլ հեղինակավոր աղբյուրների տվյալների համեմատ: Այսպես, համաձայն ԱՄՆ պետական դեպարտամենտի Սպառազինության վերահսկման բյուրոյի (ԱՄՆ ՊԴԲ) «Աշխարհի ռազմական ծախսերը և զենքի փոխանցումները» 2000թ. պաշտոնական հաշվետվության (WMEAT 2000) [2], ԱՀ ՌԾ-ն 1999թ. կազմել է մոտ 927 մլն 1999թ. ԱՄՆ դոլար, ինչը համարժեք է 1.21 մլրդ 2010թ. ԱՄՆ հաստատուն դոլարի: ՍՄԽՀԻ-ն գնահատում է այն 257 մլն 2010թ. ԱՄՆ հաստատուն դոլար [4], այսինքն` մոտ 5 անգամ ավելի քիչ: 1995թ. համար պատկերը հետևյալն է. WMEAT 2000 հաշվետվություն` 600 մլն 1999թ. ԱՄՆ դոլար (781 մլն 2010թ. հաստատուն ԱՄՆ դոլար) [2]: ՍՄԽՀԻ-ն տալիս է 171 մլն 2010թ. ԱՄՆ հաստատուն դոլար, այսինքն` 4.6 անգամ ավելի քիչ: Նույնն է իրավիճակը, եթե անդրադառնանք նաև Ռազմավարական հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտի «Military Balance» տեղեկատուներին [3]:

ԱՀ ՌԾ գնահատականների հետ կապված այս անմխիթար վիճակը միայն խորացել է 2005-ից հետո, երբ սկսեցին գոյանալ ԱՉԳ (Ազերի-Չիրագ-Գյունեշլի) նավթադաշտի «հիմնական նավթի» փուլի անթափանց և անվերահսկելի շահույթները: Այսպես, 2011թ. ԱՀ ՌԾ ՍՄԽՀԻ գնահատականը կազմում է 2.45 մլրդ մանաթ (մոտ $2.8 մլրդ ԱՄՆ 2010թ. հաստատուն դոլար) [4]: Համաձայն այլ հեղինակավոր աղբյուրների [5, 6], այդ տարի ԱՀ ՌԾ-ն իրականում մոտ 40-50% ավելին էր և գերազանցում էր 4 մլրդ ԱՄՆ 2010թ. հաստատուն դոլար ցուցանիշը: Նույն գնահատականն են անուղղակիորեն հաստատում և որոշ ադրբեջանական լրատվամիջոցներ4: Առկա են բոլոր հիմքերը ենթադրելու, որ 2006-2012թթ. Ադրբեջանի համար ՍՄԽՀԻ գնահատականները զգալիորեն նվազեցնում են ԱՀ ՌԾ իրական ծավալները, քանի որ հաշվի չեն առնում ԱՀ պաշտպանական արդյունաբերության նախարարության բյուջեն և այլ ծախսերը:

Պատկերն ամբողջացնելու համար նշենք, որ ԱՄՆ ԿՀՎ «World Factbook» հեղինակավոր ամենամյա տեղեկատուները [7] ԱՀ ՌԾ ծավալների գնահատականներն անցած 20 տարիների համար տալիս են միայն հինգ անգամ: Վերջինը թվագրված է 1999-ով և կազմում է $121 մլն ընթացիկ ԱՄՆ դոլար: Այս գնահատականն էականորեն` մոտ 8 անգամ, զիջում է այդ տարի WMEAT 2000 տեղեկատուի գնահատականին ($927 մլն 1999թ. ընթացիկ) [2]: Հավաստի տվյալների բացակայության պատճառով ԿՀՎ-ն 1999-ից ի վեր ԱՀ ՌԾ ծավալների գնահատականներ այլևս չի բերում: Էլ ավելի վատն է դրությունը ԱՀ ՌԾ-ն որպես ՀՆԱ տոկոս գնահատման դեպքում: Անցած 20 տարիներին կատարված է միայն երկու այդպիսի գնահատում: 1995-ին դրանք գնահատվել են ՀՆԱ 10%, ինչն, ի դեպ, մոտ 4 անգամ ավելին է, քան ՍՄԽՀԻ համապատասխան գնահատականը (2.7%) [4]: Մյուս՝ առայսօր վերջին գնահատականը կատարված է 1999թ.-ի համար (2.6%): Հասկանալի է, որ հավաստի տվյալների բացակայության պատճառով 1999-ից ի վեր ԿՀՎ-ն Ադրբեջանի ՌԾ-ն որպես ՀՆԱ տոկոս այլևս չի գնահատում:

Անհրաժեշտ է նկատել, որ ԱՀ պաշտպանական արդյունաբերության նախարարությունը հիմնվել է 2005թ. դեկտեմբերին: Սա ԱՉԳ նավթադաշտի «հիմնական նավթի» փուլի մեկնարկի նախօրյակն է: Ժամանակային այս զուգադիպումը չի կարելի պատահական համարել: Այն մատնանշում է ԱՀ ռազմական ներուժի զարգացման, երկրի ռազմականացման բազմափուլ և բազմաբաղադրիչ պետական համալիր ծրագրի առկայության մասին: Անկասկած, այս ծրագրի մեկ բաղադրիչը ենթադրում է ԱՉԳ «հիմնական նավթի» փուլում [13] առաջացած եկամուտների ուղղորդումը ռազմարդյունաբերական համալիրի գոյացմանը, որի համար և ստեղծվել է նշված նախարարությունը: Ծրագրի մյուս բաղադրիչը, ինչպես կտեսնենք ստորև, գրոհային նշանակության սպառազինությունների գնումն է։ Վերջապես, ծրագրի 3-րդ՝ տեղեկատվական և հոգեբանական բաղադրիչը կոչված է ադրբեջանական հասարակությանը պատրաստել ռևանշիստական պատերազմի՝ հայատյացության քարոզմամբ, թշնամու պատկերի կերտումով և զանգվածային ինդոկտրինացիայով: Ձևավորված ռազմատենչ փսիխոզի հասարակական տրամադրության վառ արգասիք է ԱՀ նախագահական ընտրություններին ընդառաջ «կացնով մարդասպանի» ներումն ու հերոսացումը ԱՀ նախագահի կողմից:



Հաշվի առնելով ԱՀ ՌԾ-ի մասին եղած տարաբնույթ տվյալները՝ Նկար 1-ում պատկերել ենք դրանց վերին սահմանի մեր գնահատումը 1992-2011թթ.-ի համար, արտահայտված 2010թ. ԱՄՆ հաստատուն դոլարով: Համեմատության համար նույն նկարում բերվում են նաև ՍՄԽՀԻ գնահատականները [4]: Նշված ժամանակահատվածում ԱՀ ՌԾ գումարային ծավալն ըստ ՍՄԽՀԻ-ի կազմել է մոտ 11.7 մլրդ 2010թ. ԱՄՆ հաստատուն դոլար, և, ամենայն հավանականությամբ, նվազ է այս ցուցանիշի իրական արժեքից առնվազն 40-50%:

1992-2011թթ.-ի համար ԱՀ գումարային ՌԾ վերին սահմանի մեր գնահատականը կազմում է շուրջ 28.5 մլրդ 2010թ. ԱՄՆ հաստատուն դոլար:

ԱՀ բանակային տարիք թևակոխող մարդկային ներուժը

ԱՄՆ ԿՀՎ տեղեկատուները բերում են չափազանց ուշագրավ տվյալներ ԱՀ բանակում ծառայելու տարիք (18 տարեկան) թևակոխող արական սեռի բնակչության տարեկան թվաքանակի մասին: Այսպես, 2009-ին այս ցուցանիշը կազմել էր 85.3 հազ. մարդ, իսկ 2011-ին` 77 հազ. մարդ: Այսինքն՝ այնքան, որքան որ գնահատել էր այս ցուցանիշը ԿՀՎ-ն 2001թ.: Նկար 2-ը ի մի է բերում ԿՀՎ տեղեկատուների բոլոր տվյալները 1993-2011թթ.-ի համար5:

2009-ի համեմատ 2011թ. 18 տարեկան դարձող տղաների թվի կտրուկ նվազումը (մոտ 10 հազարով) պայմանավորված է նրանով, որ չարդարացան 2009թ. ԱՀ 2-րդ ազգային մարդահամարի հետ կապված միջազգային կազմակերպությունների և հարցով զբաղվող մասնագիտական հանրության սպասումները: Ակնկալվում էր, որ այս մարդահամարը կշտկի ԱՀ ժողովրդագրական վիճակագրությունում առկա աղաղակող խեղաթյուրումները [8]: Սակայն, մարդահամարի արդյունքների պաշտոնական (մասնակի) հրապարակումը (2011թ. վերջ) չհանգեցրին ԱՀ ժողովրդագրական վիճակագրությունում իրավիճակի որևէ շտկման, ուստի և ԿՀՎ-ն, սկսած 2010 թվականից, ձեռնամուխ է եղել իրադրությունն առողջացնելու սեփական միջոցներին՝ ճշգրտման ենթարկելով 18 տարեկան մտած արական սեռի բնակչության թիվը6:



ԱՀ ծանր սպառազինության գնումները

ԱՀ ՌԾ դինամիկային առնչվող տվյալները փաստում են, որ 1995թ. համեմատ 2011-ին դրանք աճել են առնվազն 16 անգամ [4]: Հատկապես խոսուն է ծանր սպառազինության ԱՀ գնումների մասին տեղեկատվությունը:

Այսպես, հիմնական մարտական տանկերի (ՀՄՏ) մասով գնումներն իրականացվել են 2 հստակորեն անջատ փուլերով: Առաջին փուլում 1994-95թթ. ընթացքում Ուկրաինայից գնվել էր 150 հատ T-55 տիպի ՀՄՏ: Գնումների 2-րդ փուլում Ադրբեջանին մատակարարվել է 45 հատ T-72M1 տիպի ՀՄՏ` Ուկրաինայից (2004-06թթ.), 60 հատ նույն տիպի ՀՄՏ` Բելառուսից (2004-06թթ.) և 62 հատ T-72 տիպի ՀՄՏ ` ՌԴ-ից (2006-07թթ.) [3, 4, 9-11]:

Հիմնական քարշակ հրետանու մատակարարումներն իրականացվել են 2002-10թթ.` նույնպես 2 ալիքով. 2002-ին` T-12 տիպի 100մմ տրամաչափի 72 թնդանոթ` Ուկրաինայից, M-46 տիպի 130մմ տրամաչափի 36 թնդանոթ` Բուլղարիայից: 2-րդ փուլում, 2006-07թթ. M-43 տիպի 120մմ տրամաչափի 85 հաուբից` Ուկրաինայից, և 2006-10թթ. D-30 տիպի 122մմ տրամաչափի թնդանոթ Ուկրաինայից` 55 հատ և Բելառուսից` 30 հատ:

Մեծ տրամաչափի ինքնագնաց հրետանու մատակարարումներն իրականացվել են բացառապես ԱՉԳ «հիմնական նավթի» փուլի մեկնարկից հետո` 2008-10թթ.: Այդ ժամանակ գնվել են 203մմ տրամաչափի 2S7 «Пион» հրետանային համակարգերն7 Ուկրաինայից` 3 հատ8 (2008թ.) և Բելառուսից` 12 հատ (2008-09թթ.): Ուկրաինայից գնվել և մատակարարվել են 152մմ տրամաչափի 2S3 «Акация» հրետանային 16 համակարգ (2008-10թթ.) և 122մմ տրամաչափի 2S1 «Гвоздика» հրետանային 54 համակարգ (2007-10թթ.): Իսրայելից գնվել և մատակարարվել է 155մմ տրամաչափի «АTMOS-2000» հրետանային 5 համակարգ (2010թ.): Բացի այս, Ադրբեջանին է մատակարարվել ծանր ռեակտիվ համազարկային BM-9A52 «Смерч» 12 համակարգ9 Ուկրաինայից, ռեակտիվ այլ համազարկային կայանքներ` Թուրքիայից և Իսրայելից [3, 4, 9-11]:

Վերջապես, բացառապես ԱՉԳ «հիմնական նավթի» փուլի մեկնարկից հետո` 2008-12թթ. Ադրբեջանին է մատակարարվել Ми-24 (Hind-E) գրոհային ուղղաթիռ. 12 հատ` Ուկրաինայից և 24 հատ` ՌԴ-ից10, 15 հատ Миг-29 (Fulcrum-A) մարտական ինքնաթիռ Ուկրաինայից և ավելի քան 24 հատ Су-25 (Frogfoot-A) մարտական ինքնաթիռ` Վրաստանից11 և Բելառուսից [3, 4, 9-11]:

Վերը թվարկված ծանր սպառազինության բոլոր տեսակներն ունեն առաջին հերթին գրոհային նշանակություն, իսկ դրանց գնման և մատակարարումների ծավալները կազմում են ԱՀ-ի կողմից 1992-2012թթ. ընթացքում ողջ սպառազինության գնումների ծավալի ավելի քան 80%-ը:


Ինչպես հայտնի է, Ադրբեջանի (և Հայաստանի) համար ԵՍՍՊ շրջանակներում 1999-ից գործում են հիմնական սպառազինությանը վերաբերող պարտավորեցնող շեմային արժեքներ (TLE, Ceiling): ՀՄՏ առումով ԱՀ շեմային արժեքն է 220 հատ տանկ: Այնինչ, համաձայն մի շարք հեղինակավոր աղբյուրների [9, 12, 14], ԱՀ-ում այսօր հաշվարկվում է 381 հատ ՀՄՏ (TLE, Holdings)12: Իրականում, ՀՄՏ առումով Ադրբեջանը խախտում է ԵՍՍՊ պարտավորեցնող շեմային արժեքն այս հիմնարար պայմանագրի ստորագրման տարեթվից` 1999-ից ի վեր, իսկ համաձայն ՍՄԽՀԻ տվյալների [4]՝ 2006 թվականից սկսած ՀՄՏ շեմային արժեքը գերազանցում են արդեն միայն ԱՀ-ի կողմից գնված նոր տանկերը (տե՛ս Նկար 3):

Նույնն է վիճակը և հիմնական տրամաչափի հրետանու առումով. ԵՍՍՊ շեմային արժեքը ԱՀ-ի համար կազմում է 285 միավոր, այնինչ ԱՀ-ում առկա հիմնական տրամաչափի հրետանու իրական թվաքանակը կազմում է 425-ից 516 միավոր [9, 12, 14]13:

Նկատենք, որ ԵՍՍՊ շրջանակներում դիտարկվող հիմնական սպառազինության մասին պաշտոնական տվյալներն Ադրբեջանը ՄԱԿ ԶԳԳ-ի «Սպառազինությունների հաշվառում» բաժին չի ներկայացրել սկսած իր կողմից ԵՍՍՊ ստորագրման պահից [11]: 2012թ. օգոստոսի դրությամբ այստեղ առկա էին ԱՀ միայն 1995, 1996 և 1997 թվականների հաշվետվությունները14: ՄԱԿ ԶԳԳ-ի «Ծանր սպառազինություն» բաժին Ադրբեջանը չի ներկայացրել իր 2007թ. հաշվետվությունը [10]: Այնինչ, համաձայն մի շարք տվյալների [4, 9], այդ տարի Ադրբեջանին էին մատակարարվել 55 հատ D-30 տիպի 122մմ տրամաչափի թնդանոթ Ուկրաինայից, 62 հատ T-72 տիպի ՀՄՏ` ՌԴ-ից և այլ ծանր սպառազինություն, որը դիտարկվում է ԵՍՍՊ-ի կողմից: Դե, իսկ ինչպես նշել էինք վերը, ՄԱԿ իր անդամակցության օրվանից ԱՀ-ն ՄԱԿ ԶԳԳ-ին չի ներկայացրել իր ՌԾ-ի մասին ազգային հաշվետվությունը և ոչ մի անգամ:

Զավեշտալի է, որ այս պարագայում 2011թ. հոկտեմբերի 24-ին ԱՀ-ն ընտրվեց ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդի ոչ մշտական անդամ:

Եզրակացություններ

Ադրբեջանական Հանրապետության ՌԾ-ի շուրջ ստեղծվել է արտառոց իրավիճակ: Ըստ էության, դրանց մասին հավաստի գնահատականները բացակայում են թե՛ պաշտոնական, թե՛ այլ աղբյուրներում: Սակավաթիվ հասանելի տվյալները վկայում են ԱՀ իշանությունների կողմից իրականացվող ռազմականացման համալիր, բազմաբաղադրիչ ծրագրի առկայությունը:

ԱՀ-ի կողմից սպառազինության գնումների քանակա-որակական ցուցանիշները ցույց են տալիս, որ այդ երկիրը հետևողականորեն մեծացնում է իր ռազմական, առաջին հերթին` գրոհային կարողությունները: Այլ խոսքով` Ադրբեջանը պատրաստվում է պատերազմի:

Այս ամենը կատարվում է միջազգային հիմնարար կարևորության պայմանագրերի դրույթների կոպիտ խախտումներով, միջազգային հանրության ընդհանուր առմամբ անտարբեր վերաբերմունքի ֆոնին:

1 Փոխարկումն իրականացված է նախ ընթացիկ դոլարի` ԱՀ կենտրոնական բանկի տվյալ տարվա միջին տարեկան փոխարժեքով, այնուհետև բերված է 2010թ. հաստատուն դոլարի` ԱՄՆ Աշխատանքի բյուրոյի սպառողական գների ցուցիչն (CPI) օգտագործելով: Ճիշտ նույն մոտեցումն է կիրառվում ՌԾ-ի մասին SIPRI, IISS, Jane's գնահատականներում:

[Vrej1915]

Re: Military Forces of the Republic of Armenia

Ռուսաստանից Ադրբեջան կուղարկվի Մի-35Մ մարտական ուղղաթիռների հերթական խմբաքանակը (ֆոտո)

Posted on Նոյեմբեր 22, 2012 by Վահագն | 1 Comment
Օրերս «Ռոստվերտոլ» ընկերությունն ավարտել է «Մի-35Մ» ուղղաթիռների ադրբեջանական պատվերի հերթական 4 մեքենաների արտադրությունը և ուղղաթիռները տեղափոխվել են Դոնի Ռոստովի օդանավակայան, որտեղից առաջիկայում կառաքվեն Ադրբեջան։

Հիշեցնենք, որ Ադրբեջանի գնած 24 ուղղաթիռների մատակարարումը Ռուսաստանը սկսել էր նախորդ տարվա դեկտեմբերին։

[Vrej1915]

Re: Military Forces of the Republic of Armenia

http://www.france24.com/fr/20121123-reporters-caucase-europe-Haut-Karabakh-Azerbaidjan-armenie-azeri-independance-sovietique-france24

IN FRENCH