Energy in Azerbaijan

[Mher]

Re: Energy in Azerbaijan

http://www.isn.ethz.ch/Digital-Libra...ail/?id=178075
it has done little in the way of improving economic
conditions for the generations to come.

lol is he surprised that the awkward manchild in charge is not suited to run a country? It's hard to believe you can have so much money spilling out of a$$ and you still manage to mess everything up so badly. Let us just sit back and enjoy the circus next door burn down. And that article repeats a lot of the lies of the azeri dictatorship. They're oil was at 7 billion barrels when they started. Its probably around/less than 3 billion now. Also, the Azeri army with fancy weapons is as useful as a 16 year old girl driving a Ferrari. It'll take a longtime for technological advancements to make up for a lack of heart and motivation.

But overall pretty interesting articles.

[Haykakan]

Re: Energy in Azerbaijan

Mr Friedman along with the rest of the world overestimates the value of Europe and underestimates the value of Asia in the near future.

[Mher]

Re: Energy in Azerbaijan

Azerbaijan’s oil production drops by 4.8% year-on-year

Baku, Fineko/abc.az. In February oil production in Azerbaijan lowered by 9.2% compared to January 2014. Crude oil production by all producers in Azerbaijan totaled 51.009 million barrels for Jan-Feb of the year against 321.4 million barrels in 2013 and 320.667 million barrels in 2012, 338.467 million barrels in 2011, 379.224 million barrels in 2010, 375.807 million barrels in 2009 and 332.07 million barrels in 2008.

The State Statistics Committee reports that over Jan-Feb the country produced 6.837 million tons of oil that is by 4.8% less than production for the 2013 same term. Oil stocks as of 1 March 2014 totaled 204,700 tons versus 175,900 tons a month earlier.

In January it was produced 3.58 million tons and in February – 3.25 million tons.

In 2013 the country produced 43.08 million tons (+0.2%). Production totaled 3.815 million tons in May (the highest level in 2013). Oil production for the 4th quarter of 2013 reached 10.545 million tons.

Oil production for the 4 quarter of 2013 reached 10.545 million tons.

In 2012, the country was produced 42.984 million tons of oil, including 3.9 million in January – last year’s highest production per month. In 2011, the country was produced 45.37 million tons of oil, including 4.104 million tons in March (the best index for 2011). In 2010 oil production amounted to 50.8 million tons of oil, including 4.5 million tons in August (the best index for 2010).

http://abc.az/eng/news_18_03_2014_80168.html

__________________________________________________ __________________________________________________ _________________________

Azeri SOCAR oil exports drop 6.5 pct in January-February

(Reuters) - Azeri state energy company SOCAR cut oil exports by 6.5 percent to 3.727 million tonnes in January-February from 3.984 million tonnes a year ago due to falling oil production, a SOCAR source said.

The source said SOCAR exported 169,649 tonnes of oil via Russia through the Baku-Novorossiisk pipeline in January-February, down from 251,755 tonnes in the same period last year.

Exports of oil through the Baku-Supsa pipeline via Georgia increased to 565,129 tonnes from 560,936 tonnes last year, while exports through Baku-Tbilisi-Ceyhan via Georgia and Turkey were 2.992 million tonnes, down from 3.2 million tonnes last year.

The Azeri government has been concerned about output from the Azeri, Chirag and Guneshli (ACG) oilfields - the biggest oil project in Azerbaijan and one of the largest globally for oil major BP - after production fell in 2012.

Output from the project rose in 2013. As for this year, BP said in January that production might be slightly lower than in 2013 as the company planned maintenance work at the Central Azeri and West Azeri platforms, halting operations for a couple of weeks.

It did not say when the work would start.

Azerbaijan's oil and condensate output fell by 5.2 percent year on year in January to 3.6 million tonnes.

The State Statistics committee has not yet released figures for output in February.

For 2013, Azerbaijan has said oil and condensate production rose by 0.4 percent to 43.5 million tonnes after two years of decline.
__________________________________________________ _____________________________________________
Based off of official Azerbaijani released data
(In reality there is a sharper rise and drop)

Annual Oil Production
Yr__Ann(mill barr)__(mill barr/day)
2008___332.07___0.91
2009___375.81___1.03
2010___379.22___1.04
2011___338.47___0.93
2012___320.67___0.88
2013___321.4____0.88
2014___305.97___0.84 (projected based of first quarter production)

[Vrej1915]

Re: Energy in Azerbaijan

Ադրբեջանը 40 տոկոսով կրճատել է նավթի տրանզիտը Ռուսաստանի տարածքով
05.08.14







Ադրբեջանը 7 ամսվա մեջ առաջին անգամ 40.5 տոկոսով կրճատել է Նովոռոսիյսկի նավահանգստով անցնող տարանցիկ նավթի փոխադրումը, որը տարեկան կտրվածքով կազմում է 593.025 տոննա: Bbc-ի հաղորդմամբ՝ այս մասին հայտնել են Ադրբեջանի socar պետական նավթային ընկերությունում:

2013-ին երկրի արտահանումը Ռուսաստանի տարածքով նվազել է՝ հասնելով մինչև 1.75 մլն տոննայի՝ 2012-ին գրանցված 2.06 տոննայի համեմատ:

«Տրանսնեվթ» խողովակաշարարերի ռուսական օպերատորի հետ պայմանագրի համաձայն՝ socar-ն այս տարի ռուսաստանի տարածքով 1-1.5 մլն տոննա նավթ է արտահանում:

2014-ի փետրվարին նոր առանձին պայմանագիր է կնքվել «Տրանսնեվթի» հետ, որի համաձայն՝ նավթը համաշխարհային շուկա հանվում է Նովոռոսիյսկի տարածքով:

[Vrej1915]

Re: Energy in Azerbaijan

Բաքուն եւ Անկարան Թբիլիսիին ներքաշում են ռազմական նոր դաշինքի՞, թե՞ հակահայկական նոր արկածախնդրության մեջ

21 օգոստոսի, 2014
Ստեփան Սաֆարյան, քաղաքական վերլուծաբան

Օգոստոսի 19-ին Նախիջեւանում Ադրբեջանի, Թուրքիայի եւ Վրաստանի պաշտպանության նախարարների եռակողմ հանդիպումից հետո Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը լրագրողներին հայտնել է, որ առաջիկայում «երեք երկրները համատեղ զորավարժություններ կանցկացնեն, որոնց նպատակը զինված ուժերի մարտունակության բարձրացումն է»:

Դրա նախօրեին, երբ Նախիջեւան էին ժամանել Վրաստանի ու Թուրքիայի պաշտպանության նախարարներ Իրակլի Ալասանիան եւ Իսմետ Յիլմազը, Հասանովը նախ երկկողմ հանդիպումներ էր ունեցել նրանց հետ: Ապա նախարարները եռակողմ ձեւաչափով քննարկել են «տարածաշրջանում ռազմաքաղաքական իրավիճակը եւ մտքեր փոխանակել անվտանգության ու տարածաշրջանում կայունության վերականգնման հարցերով», ինչպես նաեւ՝ պայմանավորվել մի շարք համատեղ միջոցառումների շուրջ:

Վրացական կողմի տեղեկացմամբ՝ Հասանով-Ալասանիա հանդիպմանը նախարարները «քննարկել են երկու երկրների միջեւ պաշտպանության ոլորտում համագործակցության հեռանկարները»` ընդգծելով, որ դրանք գնալով խորանում են: Մինչ նախիջեւանյան հանդիպումն էլ` օգոստոսի 18-ին այդ երկրի պաշտպանական գերատեսչության մամլո ծառայությունը, խոսելով Ալասանիայի մեկնարկող պաշտոնական այցի մասին, տեղեկացրել էր, որ նույն օրը նա Հասանովի հետ կքննարկի պաշտպանության ոլորտում երկկողմ համագործակցությանը, մեկ օր անց էլ՝ եռակողմ համագործակցությանy վերաբերող հարցեր: Այդ կապակցությամբ հաղորդագրության մեջ մասնավորապես նշվել էր, թե «հատուկ ուշադրություն է դարձվելու տարածաշրջանի էներգա-հաղորդակցական ենթակառուցվածքների համատեղ պաշտպանությանը»:

Ինքը՝ Իրակլի Ալասանիան, անմիջապես Նախիջեւան մեկնելուց առաջ Թբիլիսիում հայտարարել էր, որ նախարարների հանդիպման օրը վաղուց է որոշվել. «Եռակողմ հանդիպումը մենք արդեն երկար ժամանակ է, ինչ նախապատրաստում ենք: Եւ անցած տարի վրացական կողմը հանդես եկավ այդպիսի նախաձեռնությամբ: Դա կլինի երեք նախարարների առաջին պաշտոնական հանդիպումը Ադրբեջանում: Այդ հանդիպումները եւ նրանց շրջանակներում ձեւակերպվելիք համաձայնագրերը նվիրված կլինեն ռազմական էսկալացիայի ժամանակ հաղորդակցական ենթակառուցվածքների պաշտպանության պլանավորմանը»:

Բաքուն, որ մինչ Թբիլիսիի կողմից այսպիսի բարձրաձայնումը ձեռնպահ էր մնում հանդիպման բուն օրակարգը հրապարակայնացնելուց եւ բավարարվում էր սոսկ նախատեսված պաշտոնական հանդիպումների կամ մշակութային միջոցառումների հիշատակումով (օգոստոսի 16-ի դրությամբ), դրանից հետո ինքն էլ երկրորդեց վրացական կողմին:

Մասնավորապես, Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունն օգոստոսի 18-ին ազդարարեց, թե «Ադրբեջանի, Թուրքիայի եւ Վրաստանի պաշտպանության նախարարները կքննարկեն ռազմական դրության ժամանակ հաղորդակցական ենթակառուցվածքների պաշտպանության հարցը: Դա նախարարների առաջին հանդիպումն է: Հանդիպմանը նախարարները նաեւ կքննարկեն նավթա- եւ գազամուղների, երկաթուղային հաղորդակցության ուղիների անվտանգության պլանը: Սպասվում է բոլոր ռազմավարական օբյեկտների անվտանգության ամրապնդման միջոցառումների պլանի ստորագրում»:

Ադրբեջանի ՊՆ հաղորդմամբ՝ երկկողմ ձեւաչափով Յիլմազի հետ Հասանովը «քննարկել է տարածաշրջանում ռազմաքաղաքական իրավիճակը»: Իսկ եռակողմ հանդիպումից հետո Թուրքիայի պաշտպանության նախարարն էլ լրագրողների առջեւ հայտարարել է, թե Թուրքիան, Վրաստանը եւ Ադրբեջանը «եկել են Կովկասում խաղաղությունը, կայունությունը եւ զարգացումը ապահովելու համար փոխադարձ օժանդակությունը շարունակելու միասնական կարծիքի»:

Յիլմազը նաեւ հավելել է. «Մենք եւս մեկ անգամ ընդգծել ենք Ադրբեջանին ու Վրաստանին մեր աջակցությունը բոլոր բնագավառներում, այդ թվում՝ անկախության ու տարածքային ամբողջականության հարցերում: Մենք կողմնակից ենք մեր տարածաշրջանում հակամարտությունների՝ խաղաղ ճանապարհով տարածքային ամբողջականության շրջանակներում լուծելուն»:

Այնուհետեւ թուրք նախարարը անցում է կատարել էներգետիկ ծրագրերին ու նշել, թե ողջ աշխարհը ուշադիր հետեւում է Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան եւ Բաքու-Թբիլիսի-Էրզրում էներգետիկ նախագծերին, ինչպես նաեւ՝ տրանսանատոլիական գազային (TANAP) եւ Բաքու-Թբիլիսի-Ղարս երկաթուղային նախագծի իրականացմանը. «Ամենասկզբում այդ նախագծերը ոմանց անիրագործելի էին թվում: Իսկ այսօր դրանցից երկուսը իրականացվել են, եւս երկուսը գտնվում են իրագործման փուլում»:

Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովն էլ, խոսելով հանդիպման ընթացքում ձեռքբերված պայմանավորվածություններից, դրանց թվում ոչ միայն հիշատակել է առաջիկա համատեղ զորավարժությունները, այլեւ այդ ձեւաչափում անցկացվելիք կանոնավոր հանդիպումներն ու այլ միջոցառումներ: Մասնավորապես, երեք նախարարները պայմանավորվել են նման ձեւաչափով հանդիպել տարեկան երկու անգամ, ըստ հերթականության՝ Ադրբեջան, Վրաստան, Թուրքիա, նաեւ կազմակերպել համատեղ սեմինարներ եւ կոնֆերանսներ, ռազմական կրթության եւ ռազմատեխնիկական համագործակցության ոլորտներում ստեղծել եռակողմ ձեւաչափեր: Հասանովը նաեւ հայտարարել է, թե պլանավորվում է փորձագետների հանդիպում համագործակցության հեռանկարային ոլորտները ուսումնասիրելու համար:

Թերեւս վրացական, ադրբեջանական մամուլում նախիջեւանյան հանդիպման այսպիսի մանրամասներ են տրվել, որոնք համակողմանի վերլուծության կարիք ունեն: Նկատենք, որ մինչեւ հանդիպումը Բաքվում փորձագետները այն համարեցին կոլեկտիվ անվտանգության դաշինք ձեւավորելու դրսեւորում:

Մասնավորապես` ռազմական փորձագետ Ուզեիր Ջաֆարովը օգոստոսի 18-ին կարծիք հայտնեց, թե երեք երկրների պաշտպանության նախարարների սպասվող հանդիպումը կարելի է մեկնաբանել որպես ՀԱՊԿ անալոգի ստեղծման սկզբնական փուլ. «Անց են կացվում համատեղ ռազմական վարժանքներ, թրեյնինգներ, էներգակիրների անվտանգության շուրջ բանակցություններ են վարվում եւ այլն: Այժմ, աշխարհում ընթացող զարգացումների հետ կապված` այդ պետությունները ցանկանում են ստեղծել ռազմական միասնություն, որը ժամանակի ընթացքում կարող է ներգրավել ՀԱՊԿ մի շարք անդամների»:

Ջաֆարովը մեկ այլ ուշագրավ բացահայտում-մեկնաբանություն է կատարել, որը, թերեւս, հակասության մեջ է եռակողմ ձեւաչափի՝ վրացական նախաձեռնություն լինելու մասին Իրակլի Ալասանիայի հայտարարության հետ. «Դա Թուրքիայի նախաձեռնությունն է: Եւ նախիջեւանյան հանդիպումից հետո համանման հանդիպումներ կկայանան Թբիլիսիում եւ Ստամբուլում: Միայն ստամբուլյան հանդիպումից հետո պարզ կդառնա նոր ռազմական միավորի ստեղծման մասին: Սկզբնական շրջանում համաձայնագիրը կարող են ստորագրել Թուրքիան, Վրաստանն ու Ադրբեջանը: Սակայն, հեռանկարում այդ կազմակերպությանը կարող են անդամակցել նաեւ մի շարք թյուրքալեզու երկրներ, ներառյալ՝ Ղազախստանը, Ղրղզստանը եւ Տաջիկստանը»:

Միանշանակ է, որ մինչեւ հանդիպումը ադբեջանցի ռազմական փորձագետը չափազանց լավ իրազեկված է եղել քննարկվելիք հարցերի օրակարգից եւ ձեռք բերվելիք պայմանավորվածություններից: Հետեւաբար, հարկ է հավաքի հետապնդած նպատակների մասին նրա բարձրաձայնումը ընդունել ավելի լուրջ, քան ի գիտությունն է: Ակնհայտորեն, այս զարգացումներին հետեւելու է նաեւ Մոսկվան, քանի որ խոսքը նույնիսկ ՀԱՊԿ-ի դեմոնտաժի մասին է, որի անդամներից Ղազախստանի, Ղրղզստանի ու Տաջիկստանի համար հայտարարվում է «բաց դռների» քաղաքականության մասին:

Եռակողմ հանդիպման հաջորդ օրը հնչած փորձագիտական ու քաղաքական կարծիքներն էլ այս նույն տրամաբանության մեջ էին: Այսպես, քաղաքագետ Վաֆա Գուլուզադեն նշել է, թե Ադրբեջանը, Վրաստանը եւ Թուրքիան, զարգացնելով ինտեգրացիոն գործընթացները, կարող են Հարավկովկասյան միություն ստեղծել. «Այդ ինտեգրացիոն գործընթացները կարող են վերածվել դաշնակցության, եւ դրա համար բարենպաստ պայմաններ են առկա: Քաղաքականության, տնտեսության եւ անվտանգության բնագավառներում հաստատված կապերը անհրաժեշտություն են դարձնում Հարավկովկասյան միության ստեղծումը: Օրինակի համար, այսօր Ռուսաստանը ստեղծել է Եվրասիական միություն, ինչո՞ւ մենք չստեղծենք: Ադրբեջանի եւ Վրաստանի միջեւ հարաբերությունները նորմալ են, այդ երկրի հետ ոչ մի խնդիր չկա: Կարծում եմ, մենք պետք է զարգացնենք այդ երկրների միջեւ ինտեգրացիոն պրոցեսները եւ միություն ստեղծենք»: Երեք նախարարների հանդիպումը համարելով էապես կարեւոր` Գուլուզադեն նաեւ նշել է, թե «այսօր տարածաշրջանում իրավիճակը շատ անկայուն է, եւ այդ հանդիպումը կայունացնող նշանակություն ունի»:

Մեկ այլ քաղաքագետ՝ Գաբիլ Հուսեյնլին, այն նույնպես համարել է նոր դաշինք ստեղծելու ուղղությամբ առաջին քայլ: Ընդգծելով երեք երկրների համար ընդհանուր ռիսկերի ու խնդիրների քննարկման հեռանկարը` Հուսեյնլին նկատել է, թե դեռ վաղ է խոսել այս կամ այն դաշինքի ստեղծման մասին, թեպետ այն ապագայում չի բացառվում. «Որովհետեւ Ադրբեջանը, Թուրքիան եւ Վրաստանը շահագրգռված են տարածաշրջանում խաղաղության ու կայունության պահպանմամբ, ինչը նպաստում է այդ երեք երկրների մերձեցմանը»: Նա նաեւ կարեւորել է նույն ձեւաչափով ազգային անվտանգության նախարարների հանդիպումը, որը վստահություն կհաղորդի այդ երկրների հարաբերություններին:

Ապագայում Ադրբեջանի, Թուրքիայի եւ Վրաստանի միջեւ նոր ռազմական դաշինքի ստեղծումը չի բացառել նաեւ Միլի Մեջլիսի պատգամավոր, պրոֆեսոր Մուսա Հասիմլին: Վերստին կարեւորելով երեք նախարարների այս եւ նախանշված հանդիպումները «տարածաշրջանի ու Եվրոպայի անվտանգության», «անվտանգության ու պաշտպանության ոլորտում համագործակցության խորացման» համար, Հասիմլին նշել է, որ եթե դրանք շարունակական լինեն, ապա բացառված չէ նշված երկրների միջեւ ռազմական նոր դաշինքի ստեղծումը: «Ամեն ինչ կախված է կողմերի միջեւ հետագա համագործակցությունից: Կարծում եմ, որ Ադրբեջանի, Թուրքիայի ու Վրաստանի միջեւ ռազմական ոլորտում համագործակցությունը ընթանում է դեպի նոր դաշինքի ստեղծումը»:

Այս կարծիքներին հակառակ` Թբիլիսիում չշտապեցին հեռուն գնացող ենթադրություններ անել ռազմական նոր դաշինքի կամ նոր միության ստեղծման կապակցությամբ: Վրացական կողմը երկկողմ ձեւաչափում պաշտպանության բնագավառում, իսկ եռակողմ ձեւաչափում՝ սոսկ էներգետիկ ու տրանսպորտային հաղորդուղիների անվտանգությունը ապահովելու գործում համագործակցության մասին իր հայտարարություններից անդին չանցավ:

Իհարկե, միամտություն կլինի սպասել, թե Վրաստանի ներկայիս իշխանությունները, որ ի տարբերություն իր նախորդների, գոնե ֆորմալ հռչակել են Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները նորմալացնելու նպատակը, տարվեն Ռուսաստանի հետ առճակատումը խորացնող, իր վրա նոր սադրանքներ բերող, ՀԱՊԿ դեմոնտաժի ու նրա անալոգը ստեղծելու թուրք-ադրբեջանական նախաձեռնությամբ, որն այսպիսի հայտարարություններից հետո նույնիսկ մրցակից չես անվանի, այլ՝ ախոյան: Հանրահայտ փաստ է, որ անվտանգության համակարգերից Վրաստանին բացառապես հետաքրքրում է ՆԱՏՕ-ն, ինտեգրացիոն միավորներից էլ՝ Եվրոպական միությունը, եւ դժվար թե նա հույսեր կապի այս կասկածելի դաշինքի կամ միության հետ:

Առավել եւս, Վրաստանը ժամանակին՝ 2008թ. ռուս-վրացական պատերազմի օրերին տեսել է իր երկու ռազմավարական հարեւանների գործընկերության արժեքը: Պաշտոնական Բաքուն այդ նույն իրադարձությունների կապակցությամբ երկու իրարամերժ դիրքորոշում որդեգրեց: Անմիջապես օգոստոսի 8-ին Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն «ճանաչեց» տարածային ամբողջականությունը ցանկացած եղանակով վերականգնելու Վրաստանի իրավունքը: Իսկ դրանից քիչ անց, երբ Ռուսաստանը «հաղթում էր», Բաքուն տեղափոխվեց չեզոքության դիրքեր ու նոյեմբերին Կրեմլի հովանու ներքո Հայաստանի հետ ստորագրեց Մայենդորֆյան հռչակագիրը «հակամարտությունները ռազմական լուծում չունեն» բովանդակությամբ:

Այդ շրջանում Թբիլիսիին Բաքվի կամ Անկարայի ցուցաբերած ռազմական աջակցության մասին խոսելն ավելորդ է. վրաց-ռուսական պատերազմի լուրը ստանալուց հետո Իլհամ Ալիեւը անգամ Պեկինից մի տեւական շրջան Բաքու չվերադարձավ: Իսկ Անկարան աչալրջորեն էր վերահսկում Բոսֆորի նեղուցը, որպեսզի ամերիկյան ռազմանավերը չհայտնվեն ու երկար չկայանեն Թուրքիայի ու Ռուսաստանի համար «ներքին լճակում»՝ Սեւ ծովում: Նաեւ անմոռանալի է, թե ինչպես Անկարան չափազանց անհստակ խաղ սկսեց Ռուսաստանի հետ, որից պարզ չէր՝ նա օժանդակո՞ւմ է Մոսկվային, թե՞ մրցակցում նրա հետ տարածաշրջանային վակուումը լցնելու հարցում՝ թքած ունենալով Վրաստանի անվտանգության օրհասական մարտահրավերների վրա: Թերեւս, Թբիլիսիում դժվար մոռանան, թե ինչպես էր այդ նույն օրերին Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Կրեմլ շտապել ու միջանցքներում սպասում էր, թե ե՞րբ իրեն կընդունեն «տարածաշրջանային կայունության իր պլատֆորմը» քննարկելու համար:

Հետեւաբար, չնայած հրապարակային ամպագոռգոռ հայտարարություններին, Ադրբեջանից ու Թուրքիայից ունեցած կախվածությանը, Վրաստանը լավ գիտի նման դաշինքի արժեքը, հնարավորություններն ու ներուժը: Այդ երկու երկրներին դաշինքներ պետք են իրենց խնդիրները լուծելու կամ ռեգիոնալ շահերը բավարարելու, այլ ոչ թե Վրաստանին օգնելու համար: Վրաստանը պետք է նաեւ լավ իմանա իր հանդեպ Հայաստանի դիրքորոշման նշանակությունը. անբարյացկամության պարագայում նրա թիկունքը չափազանց բաց կլինի:

Թբիլիսին պետք է նաեւ գիտակցի, որ հնարավոր ռազմական դաշինքի կամ միության հետ կապված` Բաքվում հաշվարկը կատարում են Վրաստանին ու Հայաստանին բարիկադի տարբեր կողմերում դնելու հեռանկարի վրա: Աշնանից, երբ Վրաստանի եվրաասոցացումը եւ միգուցե Հայաստանի եվրասիականացումը իրողություն դառնան, բացառել չի կարելի երկու երկրների միջեւ տարբեր խնդիրների ի հայտ գալը: Բաքուն անթաքույց հույսեր է փայփայում դրանք օգտագործել Հայաստանին մեկուսացնող իր եւ Անկարայի համատեղ քաղաքականությանը Թբիլիսիին միացնելու ուղղությամբ:

Չբացառելով միջնաժամկետ ու երկարաժամկետ կտրվածքով ռազմական դաշինք ստեղծելու հարցում Բաքվի կամ Անկարայի շահագրգռությունը, այդուհանդերձ, նախիջեւանյան հավաքի վարագույրից անդին կա մեկ այլ կարճաժամկետ նպատակ, որը սերտորեն կապ ունի Ադրբեջանի օգոստոսյան տապալված ստրատեգիայի հետ:

Եւ այդ խորապատկերին կարեւոր է, թե որքանո՞վ է Թբիլիսին տեսնում թուրք-ադրբեջանական տանդեմի հակահայկական նոր խաղը՝ իր կարճաժամկետ թիրախով: Իսկ եթե նա դա տեսնում է, ապա ո՞րն է նրա վերաբերմունքը դրան՝ Վրաստանն իր մասնակցությամբ կլեգիտիմացնի՞, արդյոք, այդ նոր խաղը, թե՞ կչեզոքացնի այն:

[Vrej1915]

Re: Energy in Azerbaijan

Էներգետիկ եւ տրանսպորտային հաղորդուղիների հակաօդային պաշտպանությունը` Բաքվի օգոստոսյան հետցնցո՞ւմ, թե՞ նոր արկածախնդրության սկզբնափուլ

21 օգոստոսի, 2014
Ստեփան Սաֆարյան, քաղաքական վերլուծաբան



Վերլուծության նախորդ մասում անդրադարձանք նրան, որ վրաց պաշտպանության նախարարը օգոստոսի 18-ին հատարարել էր, թե նախիջեւանյան եռակողմ հանդիպման գաղափարն իրենն է: Մինչդեռ նույն օրը Բաքվի փորձագետները այն վերագրեցին Թուրքիային: Չնայած այդ հակասությանը, միանշանակ է, որ պայմանավորվածությունը եղել է անցած տարի: Պարզ է նաեւ, որ դրա հիմնական շահառուն Անկարան է: Հստակ է նաեւ, որ ավելի վաղ է պլանավորվել Իրակլի Ալասանիայի պաշտոնական այցը Ադրբեջան:

Այդ ամենի հետ մեկտեղ նկատելի է, որ հանդիպման օրակարգը մեծապես ազդված է օգոստոսյան իրադարձություններից, որի արդյունքում Ադրբեջանն ու Թուրքիան առիթը բաց չեն թողել` քննարկելու Հայաստանի «աննահանջ ագրեսիան ու օկուպացիան»: Անկարան էլ եւս մեկ անգամ ուղղակի իր զորակցությունն է հայտնել Ադրբեջանի ու Վրաստանի «տարածքային ամբողջականության վերականգնմանը» ու Բաքվի հետ առաջ է քաշել «տարածաշրջանային կայունությունը վերականգնելու» նպատակը, որը, դժվար չէ ենթադրել, այդ տանդեմի կողմից հասկացվում է որպես «տարածքների դեօկուպացիա»: Թերեւս, սա կարող ենք նաեւ թուրքական խայծ համարել Բաքվին ու Թբիլիսիին ռազմական նոր դաշինքի մեջ ներքաշելու համար: Այլ հարց է, թե որքանո՞վ Թբիլիսին կհավատա դրան:

Հնարավոր է, որ Թբիլիսիի համար այնքան էլ ցանկալի չի եղել իր մտահղացած եւ երկար ժամանակ պլանավորված այս հանդիպման՝ Ադրբեջանի օգոստոսյան արկածախնդրությանը հաջորդելու փաստը` գիտակցելով, թե ի՞նչ մեկնաբանությունների տեղիք կտա այն Երեւանում, որի հետ նա ցանկանում է պահպանել ու խորացնել բարիդրացիական հարաբերություններ: Այդ մտահոգությունը նկատելի է վրացական կողմի վարքագծում, ով մինչեւ հանդիպումը առաջինը փորձեց փարատել Երեւանի հնարավոր մտահոգություններն ու հայտնել, որ այն ընդամենը մասնակի խնդրով՝ էներգետիկ-տրանսպորտային հաղորդակցության ուղիների անվտանգության համատեղ ապահովման նպատակներ է հետապնդում:

Անկարայի ու Բաքվի համար իդեալական էր, որ վրացական կողմն առաջինը բարձրաձայնեց նախիջեւանյան հանդիպման օրակարգը՝ տպավորություն ստեղծելով, թե իբր միանգամայն երրորդ երկիր է մտահոգված այդ ենթակառուցվածքների անվտանգությամբ:

Հասկանալի է, որ վրացական կողմի առաջնային մտահոգությունը Ռուսաստանն է, ով ամենեւին դրական վերաբերմունք չունի ո'չ Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղի կամ Բաքու-Թբլիսի-Էրզրում գազամուղի, ո'չ էլ տարեվերջին շահագործման հանձնվելիք Բաքու-Թբիլիսի-Ղարս երկաթգծի ու ընթացքի մեջ գտնվող տրանսանատոլիական գազամուղի հանդեպ: Ի վերջո, Ռուսաստանը ոչ միայն հայտարարություններով է իր վերաբերմունքը արտահայտել դրանց նկատմամբ, այլեւ 2008թ. օգոստոսին՝ նավթամուղին հարող տարբեր հատվածներ ոչ պատահականորեն ռմբակոծելով:

Մինչդեռ, Անկարայի ու Բաքվի խաղը Հայաստանի դեմ է, որում նրանք փորձում են ներքաշել նաեւ Թբիլիսիին՝ նախեւառաջ նրա միջոցով լեգիտիմացնելով էներգետիկ-հաղորդակցական ենթակառուցվածքներին սպառնացող վտանգը:

Իսկ այդպիսի սպառնալիք անգամ օգոստոսյան էսկալացիայի ժամանակ չի ստեղծել հայկական կողմը` ի դժբախտություն Բաքվի ու Անկարայի, որոնք շատ կցանկանային, որ դա լիներ: Հայաստանում թե Արցախում միանգամայն հեռատեսորեն երբեք չեն խոսել ռազմական որեւէ դիպաշարի դեպքում խողովակաշարերն ու հաղորդակցական ուղիները թիրախի տակ վերցնելու հեռանկարի մասին: Ավելին, Երեւանից անգամ կարծիքներ հնչեցին առ այն, որ դրանք իրենց հերթին Ադրբեջանի արկածախնդրությունը կանխող դերակատարում ունեցան:

Այն սպառնալիքները, որ փոխանակեցին Երեւանն ու Բաքուն, սկսվեցին նրանից, որ օգոստոսի 7-ին, երբ արդեն տապալվել էր Ադրբեջանի բլիցկրիգի փորձը, Իլհամ Ալիեւը Աղդամի մատույցներից սպառնաց «վերացնել հայոց պետականությունը, եթե Հայաստանը չհրաժարվի իր գործողություններից»: Ադրբեջանի նախագահը հոխորտաց, թե «շփման գծում լիակատար առավելություն ստացած Ադրբեջանի զինված ուժերը», որոնց «ռազմական ու բարոյական առավելությունից սարսափում է թշնամին», «ունակ է ցանկացած պահի լուծել ցանկացած խնդիր» եւ «ոչնչացնել ցանկացած օբյեկտ Լեռնային Ղարաբաղում»:

Նույն օրը ՀՀ կառավարության նիստում Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը հայտարարեց. «Առկա լարվածությունը սաստկացնելուն ուղղված ադրբեջանական կողմի գործողությունների շարունակման դեպքում հայկական զինուժը ստիպված է լինելու իրականացնել համարժեք գործողություններ՝ է́լ ավելի խստացնելու Ադրբեջանի ՊՆ ղեկավարության ռազմական տրամաբանությունից զուրկ եւ անմիտ վրեժխնդրության դրսեւորումների նկատմամբ պատժամիջոցները»:

Ի պատասխան արտակարգ իրավիճակների նախարար Արմեն Երիցյանի առաջարկի՝ քաղպաշտպանության ծառայության 4 հազար հոգանոց խմբով աջակցել սահմանների պաշտպանությանը, ինչպես դա անում է Ադրբեջանը սահմանամերձ գոտում, ՀՀ Պաշտպանության նախարարն արձագանքեց, թե «Ադրբեջանի արտակարգ իրավիճակների նախարարության քաղպաշտպանության զորքերը վերջին շրջանում հիմնականում պաշտպանում են Մինգեչաուրի ջրամբարը՝ մտավախություն ունենալով, որ հայկական կողմը կարող է այդտեղ գործողություններ իրականացնել»:

Բաքվում դա մեկանաբանեցին իբրեւ Ադրբեջանի խոշորագույն ՀԷԿ-ի վրա հնարավոր հարձակման սպառնալիք: Անմիջապես հաջորդ օրը Ադրբեջանի ռազմական գերատեսչության տարածած հայտարարության մեջ նոր հոխորտանք հնչեց. «Մեր բանակը, որի հրթիռները ուղղված են Հայաստանի վրա, պատրաստ է հրամանի դեպքում հողին հավասարեցնել անգամ մայրաքաղաք Երեւանը»:

Բաքուն չափազանց անհանգստացած էր Մինգեչաուրի ՀԷԿ-ի անվան հիշատակումից, թեպետ ՀՀ պաշտպանության նախարարի խոսքը վերաբերում էր Ադրբեջանի ինքնաբուխ մտահոգություններին, այլ ոչ թե պարունակում էր ուղիղ սպառնալիք: Այդուհանդերձ, Ադրբեջանը փորձեց ՀՀ կառավարության նիստում արտաբերվածը աշխարհին ներկայացնել իբրեւ Հայաստանի կողմից հնչեցված սպառնալիք: Փոխադարձ սարսափեցման էստաֆետը վերցրեց Իլհամ Ալիեւը՝ ընդհուպ Սոչիի եռակողմ հանդիպման պահը` թվիթերյան գրառումներով պատերազմ հայտարարելով Հայաստանին ու Արցախին:

Սերժ Սարգսյանը այդ ամենին արձագանքեց Սոչիի հանդիպումից հետո՝ օգոստոսի 11-ին. «Այո, եւ դա ես առանց որեւէ մտավախության եմ ասում, Ադրբեջանի զինված ուժերը Նախիջևանից կարող են «հասնել» նաեւ Երեւանի սահմաններին, եթե ռազմական գործողություններ սկսվեն: Բայց այդպիսի բաներն անպատիժ երբեք չեն մնում, եւ Ադրբեջանի ղեկավարությունը շատ լավ գիտի, թե ինչ կարողություններ ու հնարավորություններ ունեն հայկական զինված ուժերը: Նրանք շատ լավ գիտեն, որ մենք ունենք բալիստիկ հրթիռներ, որոնց գործողության շառավիղը 300 կմ-ից ավելի է, եւ որոնք շատ կարճ ժամանակում ցանկացած ծաղկուն բնակավայր կարող են վերածել այնպիսի ավերակների, ինչպիսին հիմա Աղդամի ավերակներն են: Ընտրության հարց է: Եթե այդ մարդիկ «իրենց գլխից ձեռք են քաշել», եթե նրանք որոշել են, որ պետք է գնալ ռազմական լայնածավալ գործողությունների եւ, նույնիսկ, կարող են Հայաստանի բնակավայրերը, որոնք սահմանամերձ չեն, ընտրել որպես թիրախ, ապա թող իրենք իրենց պատասխանատվության մասին մտածեն»:

Բաքվում Սերժ Սարգսյանի այս հայտարարությանն արձագանքեցին ոչ միայն Ադրբեջանի ՊՆ նոր հայտարարությամբ՝ թե Հայաստանի զինված ուժերի տրամադրության տակ եղած «Սկադ» բալիստիկ հրթիռներն այնքան հին են, որ անգամ երկինք չեն բարձանա, այլեւ հակաօդային պաշտպանության համակարգերի զորավարժությամբ:

Օգոստոսի 13-ին այդ «լայնամասշտաբ զորավարժությունների» նպատակ հայտարարվեց հակաօդային պաշտպանության զորքերը բարձր մարտական պատրաստության բերելու գործողությունների մշակումը, կարեւոր պետական եւ ռազմական օբյեկտների պաշտպանությունը, հարձակման ու պաշտպանության ժամանակ ցամաքային զորքերը դրան միակցելը: Օգոստոսի 15-ին այս տեղակատվությունը լրացվեց նրանով, թե «պլանավորվում է նաեւ աէրոդինամիկ, թեւավոր ու բալիստիկ հրթիռներով համազարկեր արձակել ուսումնական նշանակետերին»:

Ուշագրավ է, որ Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը հայտնեց, որ վարժանքները անց են կացվում 2014թ. մարտական պատրաստվածության պլանի հիման վրա, որը ստորագրել է Զաքիր Հասանովը: Այդ կերպ մի կողմից թաքցվում էր, թե վարժանքները կապ ունեն հայկական կողմի հնչեցրած սպառնալիքների հետ, մյուս կողմից էլ ցույց էր տրվում, թե ադրբեջանական հակաօդային պաշտպանության համակարգը ի զորու է չեզոքացնել Երեւանի օդային սպառնալիքները: Թերեւս, ինֆորմատիվ է այս վարժանքների՝ նախապես պլանավորված լինելու հանգամանքը, որին քիչ անց կանդրադառնանք:

Օգոստոսի 16-ին Ադրբեջանի ՊՆ-ն հաղորդեց, որ նախարար Զաքիր Հասանովի ղեկավարությամբ Ադրբեջանի հակաօդային պաշտպանության զորավարժությունները, որոնց ժամանակ գործածվել են С-300 ПМУ-2 «Фаворит» и С-125 «Печора-2ТМ» զենիթահրթիռային համակարգերը, ավարտվել են: Վարժանքների սցենարի համաձայն՝ նշված համակարգերը ոչնչացրել են Ադրբեջանի օդային տարածքը խախտած պայմանական հակառակորդին, իսկ հրթիռային համակարգերը հրթիռակոծել են հակառակորդի ցամաքային նշանակետերը, նրա ռազմական տեխնիկան եւ ինժեներական կառույցները:

Ահա, այս զարգացումներից երկու օր անց էլ կայանում է նախիջեւանյան հանդիպումը՝ այս անգամ «թշնամու հեռահար հարվածներից» էնեգետիկ ու տրանսպորտային հաղորդուղիները պաշտպանելու` հայտարարված օրակարգով:

Ինչո՞ւ է Բաքու-Անկարա տանդեմին հարկավոր «նավթագազամուղերի սպառնալիքը»

Անշուշտ, օգոստոսի սկզբին Արցախի ու Հայաստանի սահմանագծին հայկական զինուժի կողմից Ադրբեջանի անուղղակի հարձակման ու առաջխաղացման ստրատեգիայի տապալումից հետո Իլհամ Ալիեւին ու իր պաշտպանության նախարարին ոչինչ չէր մնում, քան զորավարժություններով ուժ եւ մկաններ ցուցադրելը, թվիթերում, Աղդամի մատույցներից թե Բաքվից Երեւանի ու Ստեփանակերտի ուղղությամբ հոխորտանքներ հնչեցնելն ու բռունցքներ թափահարելը, վերջապես՝ «հաղթող» ու «մարտունակ» երեւալը: Այդ կերպ նաեւ փորձ էր արվում բարձրացնել հայկական հատու հակահարվածներից, պատճառված մեծաքանակ կորուստներից ահաբեկված ադրբեջանական հասարակության ոգին:

Սակայն, այդ ամենից զատ, կարծես թե պարզ է դառնում նաեւ Բաքվի մեկ այլ տապալված հաշվարկ: Ինչպես հայտնի է, օգոստոսյան լարվածությունը հատկապես կիզակետին էր հասել հայ-ադրբեջանական սահմանագծի երկու տիրույթներում` Տավուշ եւ Արցախ: Պատերազմում ընդունված մարտավարական հնարք է` հակառակորդի ուշադրությունը շեղելու նպատակով կեղծ ճակատ բացել մի ուղղությամբ, սակայն գրոհել մեկ այլ ուղղությամբ:

Տավուշյան «ճակատը», թերեւս, հենց կեղծ թատերաբեմն էր, որտեղ Ադրբեջանը իր զինուժի, զինտեխնիկայի կենտրոնացմամբ պարտադրեց նաեւ հայկական կողմի զինուժի որոշակի կենտրոնացում: Բաքուն նաեւ ակնկալում էր, որ Հայաստանը հարկադված կլինի այդտեղ պահել իր զինուժի եւ տեխնիկայի զգալի մասը, որը նա օժանդակության կարգով չի կարողանա տրամադրել Արցախին, որտեղ էլ Ալիեւ-Հասանով զույգը պլանավորել էր անցնել բլիցկրիգի՝ արագ հարձակվել ու գրանցել առաջխաղացում:

Սակայն, հենց տավուշյան թատերաբեմում էլ տեսանելի է դառնում մեկ այլ չբարձրաձայնված նպատակ, որը բացահայտելու է գալիս խոշոր տրամաչափի զենքերից մարզի սահմանամերձ բնակավայրերը ռմբակոծելու Բաքվի մարտավարության իմաստը: Իհարկե, օրինաչափ է, որ հակառակորդի կողմից թիրախի տակ էին վերցվում առավել խոցելի աշխարհագրական դիրք ունեցող բնակավայրերը: Սակայն, արձանագրել է պետք, որ ադրբեջանական կանոնավոր սադրանքների ուղղություններից մեկը չափազանց մոտ է Հայաստան-Վրաստան-Ադրբեջան ընդհանուր սահմանագոտուն (Բերդավան-Դովեղ-Բարեկամավան-Կոթի-Ոսկեւան-Ոսկեպար աղեղ): Մյուսը Բերդի տարածաշրջանի հատվածն էր՝ Ներքին Կարմիր Աղբյուր-Այգեպար-Մովսես ուղղությամբ: Այս երկու հատվածներն էլ ամենամոտն են Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան, Բաքու-Թբիլիսի-Էրզրում նավթագազամուղներին, որոնք միանգամայն հասանելի են հայկական կրակակետերի ու հրետանու համար:

Ակնհայտորեն, պարբերաբար սադրելով հայկական կողմին, Բաքուն փափագում էր, որ հայկական հակահարվածը կլինի հենց խողովակաշարերի վրա, ինչը թույլ կտար հակամարտության մեջ ներքաշել վրացական, թուրքական կողմերին եւ ընդհանրապես Արեւմուտքին: Պատահական չէ, որ օգոստոսի սկզբին Բաքվում ու Երեւանում իրադարձությունների ծավալմամբ մտահոգ արեւմտյան դիվանագիտական կորպուսից հատկապես Միացյալ Թագավարության ու ԱՄՆ դեսպաններն էին գերակտիվություն ցուցաբերում լարվածության ապաշիկացման ուղղությամբ, բնականաբար, մտահոգված լինելով նաեւ խողովակաշարերի համար:

Ամենայն հավանականությամբ, եթե հայկական զինուժը տրվեր սադրանքներին, Բաքվի ժամանակացույցով դրան պետք է հաջորդեր Վրաստանի, Ադրբեջանի ու Թուրքիայի պաշտպանության նախարարների պլանավորված հանդիպումը, որի օրակարգը շատ ավելի լեգիտիմ կլիներ եւ ընդհուպ կպահանջեր համատեղ միջոցներ ձեռնարկել ստրատեգիական օբյեկտներին սպառնացող հայկական վտանգից պաշտպանելու նպատակով: Այդ հանդիպումն առնվազն կօրինականացներ Թուրքիայի միջամտությունը շիկացած հակամարտությանը:

Ուստի, Նախիջեւանի ընտրությունն էլ պատահական չէ (Ալիեւի վարչախմբին սպասարկող վերլուծական կայքերը, անդրադառնալով նախիջեւանյան հանդիպմանը, հայկական արձագանքներին, խորամանկորեն ակնարկում են, որ գուշակել է պետք, թե ինչո՞ւ է հանդիպման վայր ընտրվել Նախիջեւանը): Թերեւս, հենց այնտեղից է, որ Թուրքիան կարող է Բաքվի հետ հարվածներ հասցնել Երեւանին, եւ, եթե հայկական կողմը չտապալեր Բաքվի բլիցկրիգն ու խողովակաշարերի ռմբակոծությամբ մեծացներ ռազմական բախման մասշտաբները, եռակողմ հանդիպումն առնվազն այդ հարցով որոշումը կընդուներ: Վրաստանը չմասնակցեր էլ՝ Թուրքիան ու Ադրբեջանը կանեին իրենց գործը: Ահա թե ինչու հունիսի սկզբից ոչ պատահականորեն ու շատերի համար զամանալի կերպով ակտիվացվեց նաեւ հայ-ադրբեջանական սահմանագծի «նախիջեւանյան ճակատը»:

Ուստի, Ալիեւի շարունակվող ռազմատենչ հռետորաբանությունը կամ զորավարժությունների շքերթը, այժմ էլ՝ Ադրբեջան-Վրաստան-Թուրքիա զորավարժությունները նավթագազամուղները պաշտպանելու նպատակով, պետք չէ դիտարկել սոսկ որպես օգոստոսյան հետցնցում: Իրավիճակը նման է նրան, երբ թատերական ներկայացումը հանվել է եթերաշրջանից, սակայն նրա մի քանի դերասան համառորեն բեմականացնում են իրենց վերապահված դերը: Սա թույլ է տալիս ասել, որ պաշտոնական Բաքուն դեռեւս լիակատար չի հրաժարվել իր ռազմական արկածախնդիր մտադրություններից եւ շարունակում է իրավիճակի ապակայունացման այնպիսի ուղիներ փնտրել, որոնք հակամարտության մեջ կներքաշեն նաեւ իր հնարավոր դաշնակիցներին, առաջին հերթին՝ Թուրքիային: Վրաստանն այս խաղում նրանց ընդամենը պետք է որպես մտահոգություններն ու օրակարգը լեգիտիմացնող մասնակից:

[Vrej1915]

Re: Energy in Azerbaijan

Ի՞նչ եւ ինչո՞ւ պետք է խոսի Երեւանը Թբիլիսիի հետ

Հայաստանի վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի հրավերով պաշտոնական այցով այսօր Հայաստան է ժամանել Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին։ Այցի շրջանակում նախատեսված են Ղարիբաշվիլու հանդիպումները ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի, ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Գալուստ Սահակյանի, ՀՀ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի եւ բարձրաստիճան այլ պաշտոնյաների հետ։

Անշուշտ, հայ-վրացական օրակարգը քննարկման արժանի բազում խնդիրներ ունի՝ սկսած Վրաստանի եվրաասոցացումից ու Հայաստանի հնարավոր եվրասիականացումից հետո ի հայտ գալիք խնդիրներից, տարանցիկ ապրանքափոխադրումներից ու աբխազական երկաթուղու վերագործարկումից մինչեւ Վրաստանում հայկական մշակութային ժառանգության ու վրացահայության/ջավախահայության իրավունքների հարգման հարցերը: Սակայն, վրաց բարձրաստիճան պաշտոնյայի հետ նախատեսված առանձնազրույցում պաշտոնական Երեւանը պետք է նաեւ ներառի բաց եւ անկեղծ զրույց նախիջեւանյան եռակողմ հանդիպմանն ու թուրքական իղձին՝ ռազմական դաշինքին վերաբերող հարցերով:

Երեւանը պետք է Թբիլիսիին հայտնի, որ Ադրբեջանի օգոստոսյան տապալված արկածախնդրության խորապատկերին հասկանում է Բաքու-Անկարա տանդեմի հետապնդած անմաքուր խաղի նպատակը: Նաեւ պետք է հավաստիացումներ տրվեն, որ սահմանին իրավիճակի լարվածության ցանկացած դիպաշարի դեպքում Վրաստանի համար կարեւորություն ներկայացնող հաղորդուղիներն ու ենթակառուցվածքները երբեք ռմբակոծությունների թիրախ չեն դառնա: Այս հավաստիացումները պետք է տրվեն նաեւ Հայաստանում արեւմտյան դիվանագիտական կորպուսին՝ նրանց համար եւս բացահայտ դարձնելով Բաքու-Անկարա տանդեմի նոր խաղը: Պետք է հստակ բացատրվի, թե ինչի՞ էր դրդում Ադրբեջանը Հայաստանին՝ մասնավորապես Հայաստան-Ադրբեջան-Վրաստան սահմանագոտում՝ նավթագազամուղներից ամենամոտ հեռավորության տիրույթում, եւ ինչպե՞ս հայկական կողմը չտրվեց սադրանքներին:

Դրա հետ մեկտեղ, Երեւանը պետք է հետախուզի, թե որքա՞ն հեռուն կարող է գնալ Թբիլիսին եռյակի մեկնարկած ձեւաչափում: Գիտակցելով կամ պարզելով Վրաստանի համար այդ ձեւաչափում «խորանալու» սահմանները, էական է հավաստիացումներ ստանալ, թե տրոյկայի շրջանակներում ի՞նչ թույլ չի տա Թբիլիսին իրեն եւ այլոց: Այս առումով, կարեւոր է ՀՀ ՊՆ փոխնախարար Դավիթ Տոնոյանի շեշտադրումը. «Կարծում եմ, որ հենց Վրաստանի մասնակցությունը կզսպի այս եռակողմ հարաբերությունների հակադրումը Հայաստանի ազգային անվտանգության շահերին»:

Վրաստանի վարչապետի հետ հանդիպումը պետք է ծառայեցվի ենթադրությունը համոզմունքի վերածելուն. Երեւանը պետք է ոչ թե կարծի, այլ համոզված լինի, որ Թբիլիսին չի ներքաշվի Հայաստանի ու Արցախի դեմ թուրք-ադրբեջանական նոր արկածախնդրության մեջ: Եւ հակառակը՝ Թբիլիսին պետք է համոզված լինի, որ Երեւանը երբեւէ չի վտանգի Վրաստանի ազգային շահերն ու տարածաշրջանային խողովակաշարերի համար սպառնալիք չի ստեղծի, որը փափագում է տեսնել Բաքուն:

Իսկ Ադրբեջանի այդ ցանկությունը միանգամայն Կրեմլի սրտով է, ով տարիներ շարունակ ատամներ է սեղմել տարածաշրջանը արեւմտականացնող նախագծերի վրա եւ միանգամայն կարող է խրախուսել Ադրբեջանի նոր արկածախնդրությունը դրանց հանդեպ: Սակայն, Երեւանն է, որ որոշիչ դեր է խաղում այդ դիպաշարի կանխման հարցում ՝ եթե չտրվի Բաքվի սադրանքին (ինչպես դա եղավ օգոստոսին), եւ հակառակը, դրա կյանքի կոչման հարցում՝ եթե տրվի սադրանքին: Իսկ վերջինն ամենեւին պետք չէ Երեւանին:

Այնպես որ, Երեւանը եւ Թբիլիսին կարող են փոխշահավետ պայմանավորվածության գալ միմյանց դեմ չգործելու մասին: Երեւանն ու Ստեփանակերտն էլ չպետք է կորցնեն զգոնությունը. Ադրբեջանը ամբողջովին չի հրաժարվել արկածախնդրությունից եւ տակավին փորձում է հող նախապատրաստել ավելի մեծ մասշտաբի ու ավելի շատ դերակատարների ներգրավվածությամբ նոր լարվածություն սադրելու համար: Ռուս-ադրբեջանական հարաբերությունների առաջիկա դինամիկային հետեւելը առանցքային նշանակություն ունի Հայաստանի համար, քանի որ խողովակաշարերի համար սպառնալիք ստեղծելու հարցում նույնատիպ շահագրգռություններ կարող են ունենալ ե’ւ Բաքուն, եւ́ Մոսկվան: Իհարկե, Մոսկվան շահագրգռված կլինի դրանց իսպառ վտանգմամբ, իսկ Բաքուն՝ ընդամենը թեթեւ փորձով:

Դեպի այդ նպատակը Ալիեւին դրդում է թե’ օգոստոսյան պարտությունը, ինչի մասին նա ամենալավը գիտի, թե’ այլեւս խրոնիկական դարձած անադեկվատության տիրույթներում նրա հերթական սխալ հաշվարկը: Այս իմաստով պետք չէ բացառել հենց թուրք-ադրբեջանական տանդեմի կազմակերպած սադրանքը խողովակաշարերի դեմ: Հայաստանը վրիպելու իրավունք չունի: Վրաստանը՝ նույնպես:

[Mher]

Re: Energy in Azerbaijan

Azerbaijan sees fall in oil sector's contribution to GDP

BAKU Fri Oct 17, 2014

Oct 17 (Reuters) - Oil-rich Azerbaijan has calculated next year's budget based on an oil price of $90 per barrel, down from $100 this year, and predicted a significant fall in the sector's contribution to gross domestic product.

The draft 2015 budget approved by the government and submitted to parliament on Friday, foresees economic growth of 4.4 percent, up from 3.6 percent expected this year and down from 5.8 percent last year. But the oil sector is expected to decline to 34.9 percent of GDP from 40.4 percent in 2014.

Brent crude rose above $86 a barrel on Friday, bouncing off near four-year lows. But oil has lost more than a fifth of its value since June and many experts see the downward trend continuing due to weak growth, geopolitical risks and little sign of producers intervening to support prices.

Economic growth in the former Soviet republic has slowed dramatically since the oil-fuelled boom of 2003-2007, when the economy expanded by an average of 21 percent per year.

Total oil output grew last year for the first time since 2011.

Crude oil and condensate production in Azerbaijan fell to 32.1 million tonnes in January-September from 32.8 million tonnes in the same period last year, a source at the State Statistics Committee said this week, driven by declines at fields operated by BP.

The draft budget see total government revenues of 19.4 billion manats ($24.7 billion), up from 18.4 billion manats expected this year, and spending of 21.1 billion manats, up from 20.1 billion manats in 2014.

($=0.784 manats) (Reporting by Nailia Bagirova; Writing by Margarita Antidze; Editing by Robin Pomeroy)

http://uk.reuters.com/article/2014/10/17/azerbaijan-budget-idUKL6N0SC4BK20141017

[Eddo211]

Re: Energy in Azerbaijan

Not so good for Azerbaijan......we should ask them if they need our help

[Mher]

Re: Energy in Azerbaijan

Not so good for Azerbaijan......we should ask them if they need our help

Another even more important article. Explains why the concept of oil as only 34.9% of the GDP is absolute nonsense, and how in reality oil still account for virtually the entire GDP

Why oil price fall is bad news for Azerbaijan

Farid Guliyev, Jacobs University Bremen, Germany August 29, 2014
August 29, 2014

https://www.academia.edu/8149729/Why_oil_price_fall_is_bad_news_for_Azerbaijan_in_English_

Note that this was written when oil had only dropped to about $100/barrel. It's implication are that much more acute now that it's around $85/barrel