Nagorno-Karabagh: Military Balance Between Armenia & Azerbaijan

[burjuin]

Armenian Army

[burjuin]

2nd karabakh war

[HyeSocialist]

Thanks guys for your responses but I think maybe DieHard69 is right . Maybe it's better we upgrade our SU25's or buy more . Investing in better radars and maybe down the track when we got a better budget a new Air Force . We got Air Defense Systems , Fire Power but lack highly in the air. We are a financially poor state but I guess that's were our drones come in ..

Even if Armenia was a wealthy state, which it one day will be, building an air force might not make the most economic sense. When we consider that with armaments, training, and maintenance, a single plane can cost $100million, building a wing of these is literally a $2-3billion initiative. And even then, once the Azeris bring out the S-400, you literally have to throw our entire air force at them to counter it. Losing one plane in a war wouldn't be a big deal, but as we can see, its a major political issue. These things become national crisis!

When you assess how wars are fought, where technology is going, Armenia can do way more with EW and Cyber units than it can with an air force. Not to say that having a few planes isn't important, it absolutely is for political and military purposes, but its not going to be a game changer. But having good hackers, good intelligence units...now thats how a country like the UK and Israel exert way stronger influence than other nations of similar size.

[Vrej1915]

Ադրբեջանը պայքարում է զենք օգտագործելու, զենք գնելու իրավունքների համար, իսկ ի՞նչ է անում Հայաստանը, մենք ունե՞նք ստրատեգիա. Մանվել Սարգսյան (տեսանյութ)

09.02.18



Հայաստանի խնդիրը պետք է լիներ պարտադրել Ադրբեջանին կատարել 94թ.-ի Հրադադարի պայմանագիրը: Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանը: Այնինչ, նրա խոսքով, Հայաստանն այս տարիներին անգամ հստակ չի ձևակերպել, թե ինչ դիրքորոշում ու տեսլական ունի այս հարցում: Սարգսյանն ասաց, որ հայկական կողմը խնդիրը հստակ չձևակերպելը բացատրում է նրանով, թե «Ադրբեջանը չի ուզում»: «Բայց Ադրբեջանի ուզելո՞վ է»,- հարցնում է Մանվել Սարգսյանը: Քաղաքագետը նշեց նաև, որ Ռուսաստանը Մինսկի խմբի կազմում է և խանգարում է կարգավորմանը: Ըստ նրա՝ ՌԴ-ն ամեն կերպ ճնշում է գործադրում Հայաստանի վրա, կորզում է զիջումներ, շատ թանկ վաճառում Ադրբեջանի վրա:

- ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը հանդիպեց Հայաստանի և Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարների հետ: Բաքվում տեղի ունեցած հանդիպումից հետո Ադրբեջանի ԱԳ նախարարի խոսնակը հայտարարեց, որ ինտենսիվ բանակցություններ սկսելու պայմանավորվածություն է ձեռքբերվել Հայաստանի և Ադրբեջանի ընտրություններից հետո:
Ի՞նչ նկատի ունի ադրբեջանական կողմը:

- Ոչ մի նոր բան չկա այս մոտեցման մեջ: Ադրբեջանը երկու տարի է փորձում է Վիեննայում ձեռքբերված պայմանավորվածությունների «տակից դուրս գալ», այլ խնդիր նրանք չունեն: Ինտենսիվ բանակցություններ ասելով նրանք ամենևին նկատի չունեն, թե Հայաստանի հետ նստել, բանակցել է պետք: Նրանք ուզում են պարզապես ասպարեզից դուրս բերել Վիեննայում ձեռքբերված պայմանավորվածությունները: Իսկ դրանք շատ լուրջ բաղադրիչներ են կարգավորման գործընթացում: Երբ շփման գծում մոնիթորինգ անցկացվի, հետաքննության սարքեր տեղադրվեն, բանակցային գործընթացի ընդհանուր մոտեցումը կփոխվի, պատասխանատվություն կրելու խնդիր կառաջանա, կրակոցների արգելքը ֆիքսվելու է և հրադադարը խախտող կողմը սանկցիաների է ենթարկվելու: Բաքվում գիտեն, որ իրենց համար սա կատաստրոֆա է, անընդունելի է, բայց Հայաստանը հանգիստ կարող էր ասել՝ պայմանավորվածություն է ձեռքբերվել, մենք անում ենք, մնացած հարցերը հետո կքննարկվեն: Իրենց բանակցություններ պետք չեն, իրենք ուզում են գնալ, նկարվել, դուրս գալ, ուզում են, որ մոռացության մատնեն այս պայմանավորվածությունները:

- Մինսկի խումբը չի տեսնո՞ւմ, որ Բաքվին բանակցություններ պետք չեն: Երեկ ՀՀ արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը Մինսկի խմբի հետ հանդիպման ժամանակ ասել է, թե «տարօրինակ հիշողություն ունեն Բաքվում, խճճվել են իրենց իսկ հորինած կեղծիքների սարդոստայնում»՝ մոռացության տալով պայմանավորվածությունները:

- Բաքուն երբեք էլ չի խճճվել: Բազմիցս ասել եմ՝ Ադրբեջանը պարզ ու հստակ ստրատեգիա ունի, իսկ Հայաստանը՝ չունի, միայն ասում ենք, թե «մենք ու Մինսկի խումբը, մենք ու Մինսկի խումբը»: Սրանք ոտանավորներ են: Մարդիկ ունեն հստակ դիրքորոշում, իսկ հայկական կողմն ի՞նչ է անում: Միջազգային հանրության կողմից առաջարկած լրջագույն մեխանիզմները մոռացության են տալիս, որովհետև մենք պարզ ու հստակ չենք դնում իրենց առաջ մեր խնդիրները, չենք ձևակերպում մեր դիրքորոշումը: Հայաստանի խնդիրը պետք է լիներ պարտադրել Ադրբեջանին կատարել 94թ.-ի Հրադադարի պայմանագիրը:

- Ինչպե՞ս պետք է հայկական կողմը պարտադրեր Ադրբեջանին:

- Խնդիրը ձևակերպեն, դնեն, հետո կմտածեն՝ ոնց պարտադրել, բայց հայկական կողմը նման խնդիր չի դնում, ասում է, թե Ադրբեջանը չի ուզում, բայց Ադրբեջանի ուզելո՞վ է: Ստրատեգիա է պետք: Բայց մենք չենք անում, որովհետև Մինսկի խմբի կազմում է Ռուսաստանը, որը ամեն կերպ ճնշում է գործում Հայաստանի վրա, կորզում է զիջում, շատ թանկ վաճառում Ադրբեջանի վրա: Դրա համար էլ ոչինչ չի փոխվում, ամեն ինչ կրկնվում է, ամեն ամիս մենք խոսում ենք նույն բանը: Երկու նախագահներն էլ թատրոններ են տալիս, պարզ տեսնում ենք, Ադրբեջանի նախագահը Երևան է վերցնում, զավեշտալի որոշումներ են կայացվում, ընտրությունների շեմին քաղաքական աֆիորաներ են արվում…

- Ձեր կարծիքով` Իլհամ Ալիևի երեկվա ելույթը, որն ի դեպ իր կուսակիցների համար էր նախապատրաստված, Երևանը գրավելու մասին, նախընտրական հերթական հայտարարությունների շարքի՞ց է, թե այլ նպատակ ունի:

- Դա միշտ էլ ասվել է: Դա կապված է մտադրության հետ՝ նորից վերարտադրվել իր իշխանությունը: Որպես նախագահ նա երեկ արտահայտեց իր ազգի մարտավարությունը, ըստ էության հայտարարելով, որ ինքը հենց այնպես չէ այնտեղ նստած, որ հստակ նպատակ ունի: Մարտավարությունը՝ տարածքային էքսպանսիան է: Մենք գիտենք, թե ինչպես է ստեղծվել այդ ժողովուրդը, բայց գիտե՞նք, թե ինչպես է այն մտածում, ի՞նչն է իրենց միավորում: Ադրբեջանն այս հարցերը շատ լուրջ քննարկում է, նախկին նախագահ Հեյդար Ալիևը հատուկ ժողովներ են անցկացնում, որ այս հարցը քննարկի, հասկանան՝ ով են, ինչ են, ինչն է իրենց միավորում, որ պետական ստրատեգիա մշակեն: Եկել են այն եզրակացության, որ իրենք են տերը այս տարածքի:

Այլ հարց է՝ իրենք ի վիճակի՞ են իրականացնել դա, թե ոչ, հարցն այն է, որ տասնամյակների մարտավարություն են ձևակերպել, ասում են, թե տերն իրենք են, իրենցից ամեն ինչ վերցրել են, հիմա պետք է այդ ամենը հետ վերցնեն: Չի կարելի կատակով վերաբերել Ալիևի այս հայտարարություններին, թե գրավելու են Երևանը, Սևանը… Սրան լուրջ է պետք վերաբերել: 100 տարի առաջ կատակով վերաբերվեցին, այդ ժամանակ էլ հայերին նման նամակներ էին գրում, բայց մարդիկ ասում էին, թե լավ, խոսում են: Գիշեր ցերեկ բանակ են կառուցում, հարաբերություններ են ստեղծում, մթնոլորտ են ստեղծում, որ դա իրականացնեն: Նույնը Թուրքիայում է, գնում են այստեղ այնտեղ ասում են, թե այդ տարածքները տվեք մեզ, թե չէ մենք կվերցնենք: Այս ամենը լուրջ է, կատակ չէ:

- Ռազմական փորձագետները նշում են, որ Ադրբեջանը չունի ռեսուրսներ պատերազմ սկսելու և ապագայում չի էլ ունենա, որովհետև նավթն անսպառ չէ: Համաձայն չե՞ք:

- Ռազմական փորձագետներն այդպես պետք է խոսեն, պետք է հաշվեն տանկերի քանակը, հրթիռների քանակը, բայց քաղաքական գործիչները պետք է հասկանան, որ երկաթով աշխարհում հարց չի լուծվում, այդպես լիներ վաղուց պատերազմը վերսկսած լինեին: 21-րդ դարում մի տանկ խփելու համար կարող ես մի պետություն կորցնել: Մարդիկ այս ամենը լավ հասկանում են, գիտեն, որ զենք գնելու համար իրավունք է պետք ունենալ, կռվելու համար պետք է իրավունք ունենաս: Դրա համար իրենք պայքարում են իրավունքի համար՝ զենք օգտագործելու, գնելու իրավունքի համար են պայքարում, Ղարաբաղի վրա իրավունքը պահելու իրավունքի համար են պայքարում:

Իրենք լավ հասկանում են, թե ինչ է նշանակում աշխարհի պարտադրանքը՝ պատասխանատվություն կրել պատերազմի համար: Գիտեն, որ իրավունքները իրենց ձեռքից կարող են վերցնել, ինչպես Կոսովոյի պարագայում եղավ, երբ Միլոշևինչին 10 անգամ ասացին խելոք մնա, չլսեց, Կոսովոն ճանաչեցին: Ադրբեջանը խաղաղ ճանապարհով հակամարտությունը կարգավորելու պարտավորություն է ստանձնել և այն չկատարելու համար միջազգային հանրությունը կարող է իր ձեռքից վերցնել բոլոր պարտավորությունները: Ի պատասխան Ադրբեջանն ասում է, թե իրավունք ունի՞ զենք գնել, իրավունք ունի՞ ըստ ՄԱԿ կանոնադրության զենք օգտագործել, ասում են՝ այո, բայց հավելում են, որ դուք պարտավորվել եք միջազգային հանրության առաջ չխախտել հրադադարը, ձեզ ճանաչել են, ձեր սահմանները ճանաչել են՝ կապված ձեր պարտավորության հետ: Իրավունքը խլեցին՝ վերջ: Եվ սա Ադրբեջանում լավ հասկանում են:

[burjuin]

2nd karabakh war

[burjuin]

[burjuin]

[Vrej1915]

30 տարի առաջ այս օրը սկիզբ առավ Ղարաբաղյան շարժումը

• Lragir.am
• Հասարակություն - 12 Փետրվարի 2018

Այս օրը մեզ բաժանում է արդեն երեք տասնամյակ այն օրվանից, երբ սկիզբ դրվեց Ղարաբաղյան շարժմանը:



1988 թ-ի փետրվարի 12-ին Հադրութի հասարակությունը` շրջանի մյուս բնակավայրերի բնակչության օժանդակությամբ, կանգնեց ի պաշտպանություն ղարաբաղյան հարցի:



Այդ օրը՝ առավոտյան ժամը 11-ին, նախատեսվում էր ղարաբաղյան հարցի վերաբերյալ կոմկուսի շրջկոմի պլենումի անցկացումը: Բնակչության կողմից հարցն, ըստ էության, բարձրացված էր. ԼՂԻՄ-ում իրականացվել էր ոչ պաշտոնական հանրաքվե, որի արդյունքները Իգոր Մուրադյանի գլխավորած ԼՂԻՄ-ի առաջին պատվիրակությունը փոխանցել էր Մոսկվա` ԽՍՀՄ Գերագույն Խորհրդի Նախագահություն:



Նշված պլենումը Հադրութում ընթանում էր ԼՂԻՄ մարզխորհրդի նախագահ Օսիպովի գլխավորությամբ: Իսկ այդ ամբողջ «կամպանիան», որն ուղղված էր ընդդեմ դեռևս սաղմնային վիճակում գտնվող Ղարաբաղյան շարժման, գլխավորում էր Ադրբ. ԽՍՀ Կոմկուսի երկրորդ քարտուղար Կոնովալովը:



Բոլորի համար պարզ էր, որ այդ օրը վճռական է լինելու թե´ շարժման ղեկավարների և սկսողների, թե´ ամբողջ ժողովրդի համար:Այդ պատճառով անհրաժեշտ էր դեռևս 1965–ից հայտնի պետական-կայսերական բռնաճնշման մեխանիզմին հակադրել այնպիսի ուժ, որն իր էությամբ ու մասշտաբներով կարողանար ոչ միայն դիմադրել պետական ճնշմանը, այլ նաև մարտի բռնվեր նրա հետ:



Բարեբախտաբար կայանալիք պլենումի և նախատեսվող որոշման մասին իմացվեց մեկ օր առաջ` փետրվարի 11-ին, և վճռվեց խոչընդոտել պլենումի անցկացմանը և նրա նշած որոշման կայացմանը:



Հադրութի հույսը հասարակությունն էր: Այն արդեն մասնակցել էր խորհրդային համակարգի բարձր ատյաններին ուղղված տարբեր բնույթի նամակների տակ ստորագրահավաքների մի շարք ակցիաներին՝ ընդդեմ Բաքվի կողմից հայ բնակչության իրավունքների նկատմամբ իրականացվող բռնաճնշման քաղաքականության, իհարկե նաև փաստացի անցկացրած ԼՂՀ Հայաստանին վերամիավորելու ռեֆերենդումին, և սեփական փորձով համոզվել էր, որ ԽՍՀՄ-ում հայտարարված հեղափոխական «պերեստրոյկայի» և «գլասնոստի» օրոք բողոքներն ու դիմումները դրական արդյունք չեն տալիս: Ուստի նա պատրաստ էր արդեն քաղաքական միջոցներով արտահայտել իր բողոքը, վճռականորեն դիմադրել պետական կառույցների կողմից ընդդեմ շարժմանն ուղղված բռնություններին:



Մենք երեք-չորս անձով մուտք գործեցինք շրջկոմի շենք և պահանջեցինք, որ մեզ նույնպես իրավունք տրվի պլենումում ելույթ ունենալ: Մեր մյուս ընկերները սկսեցին ժողովրդին հրավիրել շրջկոմի շենքը:



Մոտավորապես ժամի 2-ին շրջկոմի շենքի մոտ այնքան մարդ էր կուտակվել, որ պլենումի անցկացումը նախատեսված արարողակարգով պարզապես դարձավ անհնար:



Ժամը վեցի մոտ այնքան մարդ էր հավաքվել, որ հնարավոր դարձավ արդեն բողոքի հանրահավաքի կազմակերպումն ու անցկացումը: Հանրահավաքի մասնակիցները սկսեցին պահանջել պլենումի արձանագրությունը: Առաջարկը մերժվեց: Դրան ի պատասխան հանրահավաքի մասնակիցները հայտարարեցին, որ շենքից դուրս չեն թողնի պլենումն անցկացրած Օսիպովին, մինչև իրենց չտրամադրվի պլենումի արձանագրությունը:



Մինչ երեկոյան ժամի 9-ը հանրահավաքը համալրվեց Տողի, Դոլանլարի և շրջանի հեռավոր գյուղերի բնակիչներով:



Իսկ Օսիպովին օգնության հասավ Ստեփանակերտից ուղարկված հատուկ մի խումբ` Մարզի ՆԳ վարչության պետը, Ա. Իսագուլովի գլխավորությամբ: Սակայն ժողովրդական այդ տարերքն այլևս հնարավոր չէր կանգնեցնել: Դա արդեն ապստամբ ժողովուրդ էր, որը բռնել էր իր ազատագրման պայքարի ուղին:



Հետագայում պայքարն ընդդեմ ժողովրդական ընդվզման սնուցվում, հրահրվում ու դաժանացվում էր Մոսկվայի կողմից, ինչը դրսևորվում էր նաև ադրբեջանցիների կողմից զանազան ուժային և ռազմական միջոցների կիրառումով: Այդ պարագայում էլ Ղարաբաղյան շարժումը կայացավ ու իր իրական էությամբ ձևավորվեց որպես ազգային-ազատագրական պայքար, որը ենթադրում է համընդհանուր` նաև քաղաքական ազատագրում:



Ղարաբաղյան շարժման նման սահմանմանն ու ընկալմանը միշտ դեմ են եղել նրանք, ովքեր շարունակել են մնալ կայսերական «կրնկի» տակ: Եվ պատահական չէ, դրանց շարքերում են նաև այն անձինք, ովքեր դարձան Հայաստանի և Արցախի նախագահներ`ամենևին ոչ ժողովրդի ազատ կամարտահայտման միջոցով:



Ժողովրդի ազատ կամքը դեռևս մնում է բռնազավթված՝ իշխանավորների խավի կողմից: Ուրեմն իրական ազատագրումը հանդիսանում է մեր ազգի համար նրա ինքնության և, առհասարակ, գոյության կարևորագույն հարցը:



Բարեկամնե´ր, ընկերնե´ր, ապստամբության օրվա կապակցությամբ շնորհավորում եմ բոլոր նրանց, ովքեր առնչվում են 1988 թ-ի փետրվարի 12-ի օրվանը և նրանց, ովքեր իրենց մեջ կրում են ընդվզումը որպես ազատագրական պայքարի ոգու անմար մի մասնիկ:



ԷՄԻԼ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ, 12 փետրվարի, 2018 թ.

[Vrej1915]

«Օսա-ԱԿՄ» ԶՀՀ ՝ Հայաստանում արդիականացված «Օսա-ԱԿ» ԶՀՀ

[burjuin]

2nd karabakh war