Nagorno-Karabagh: Military Balance Between Armenia & Azerbaijan

[Vrej1915]

Նիկոլի հանճարը Իլհամի բանջարին չէ

Konstantin Ter-Nakalyan

27 հունիս 2018

Շատերի համար առ այսօր էլ առեղծված է մնում, թե ինչպես ադրբեջանցիներին հաջողվեց մեզ անակնկալի բերել 2016 թվականի ապրիլինի 1-ի լույս 2-ի գիշերը։ Իրադարձություններից երկու տարի անց արդեն ունենք մի շարք քաղաքային լեգենդներ այդ մասին, որոնք հատկապես Սասնա ծռերի թեթև ձեռքով լայն տարածում ունեցան հասարակությունում, թեև ոչ մի աղերս չունեն իրականության հետ։ Էլ բիլիարդ խաղացող ու Մակալեն խմող Խաչատուրովի մասին միֆ, էլ զորքերին կրակելը արգելող հրամանի մասին միֆ ու դա իբր փաստող տեսանյութ, որը ճիշտ հակառակն էր փաստում իրականում․․․ Ինչևէ, էական էլ չէ, էականն իրականությունն է։

Ըստ էության, իրականությունը հետևյալն է․ 2014 թվականից սկսած՝ Ադրբեջանն աստիճանաբար բարձրացնում էր շփման գծի ողջ երկայնքով էսկալացման աստիճանը։ 2015 թվականի աշնանը լարումն այն աստիճանի էր հասել, որ, բացի հրազենից, արդեն գրեթե ռեգուլյար սկսեցին կիրառել հրետանի ու տանկեր։ Այս ամենը բաց տեղեկատվություն է, ու կարող եք ինքներդ էլ գտնել՝ նայելով այդ ժամանակամիջոցի ՊՆ հաղորդագրությունները։ Այն, ինչը չկար ՊՆ հաղորդագրություններում, շփման գծի ադրբեջանական կողմում ուժերի կուտակումների ու տեղաշարժերի մասին տեղեկատվությունն էր։ Դիվերսիոն գործողությունների թեժ շրջանում Ադրբեջանը մի հետաքրքիր մարտավարություն էր որդեգրել․ ամեն անգամ, երբ դիվերսիոն խումբը մարտի էր բռնվում մեր ստորաբաժանումների հետ, ադրբեջանական կողմը շփման գծին էր մոտեցնում առաջապահ զորամասերի անձնակազմ ու զինտեխնիկա, բայց ամեն անգամ հետ էր տանում դրանք։ Բացի դրանից՝ անդադար, գրեթե ամենօրա ռեժիմով զրահատեխնիկայի ստորաբաժանումներն անկանոն տեղաշարժեր էին անում շփման գծի տարբեր հատվածներում։ Եվ այսպես՝ ամիսներ շարունակ։ Հաշվի առեք նաև այն, որ 2016 թվականին մենք հակառակորդին դիտարկելու համար այնպիսի հնարավորություններ չունեինք, ինչպիսիք ունենք հիմա, ու շատ հաճախ տեխնիկայի տեղաշարժի ու մոտենալու մասին իմանում էին շարժիչների ձայնից կամ էլ սակավաթիվ դիտակետերից ու հետախուզական տվյալներից։

Միայն ապրիլի 1-ի լույս 2-ի գիշերը հասկանալի դարձավ այս տարօրինակ վարքի պատճառը․ ադրբեջանցիներն ամիսներ շարունակ բթացնում էին մեր զգոնությունն ու «սովորեցնում», որ նորմալ ու բնականոն բան է, երբ դիվերսանտների հետ մարտ սկսելուց հետո առաջնագծին մոտեցվում են հավելյալ ուժեր ու տեխնիկա։ Մեզ մոտ արդեն պայմանական ռեֆլեքս էր ձևավորվել, որ դիվերսիոն գործողությունը հետ մղելուց հետո այդ տեխնիկան էլ միշտ հետ է քաշվում, բայց արի ու տես, որ ապրիլի 1-ի լույս 2-ի գիշերը ոչ միայն հետ չքաշվեց, այլ առաջ եկավ՝ կատարելով բացահայտ հարձակում։ Արդյունքները գիտենք՝ առաջին ժամերի ընթացքում գրանցված կորուստներ, այդ թվում՝ տարածքային, մի քանի ժամ տևած խառնաշփոթ, որն առաջ էր եկել նրանից, որ մերոնք իրոք անակնկալի էին եկել, ու հաճախ տեղերից եկող զեկույցներից հասկանալի չէր, թե ինչի հետ գործ ունենք։ Արդյունքում՝ առաջին գիշերը կորցրած դիրքերի մի մասը կարողացանք հետ բերել, բայց դե ոչ բոլորը, ինչն էլ հետո դարձավ թշնամական (ներքին ու արտաքին) քարոզչության գործիք։ Ի դեպ, խիստ հատկանշական է, որ մարտ ամիսը տարբերվում էր հարաբերական անդորրով, որը, համեմատած նախորդ ամիսների հետ, երբ ընդհուպ մինչև 152 մմ տրամաչափի հրետանի էր կիրառվում, կարելի էր անվանել աննախադեպ․․․

Իրականում, այս ամենը զուտ նախապատմություն էր, որը պետք է հասկանալի դարձնի հետագա ասելիքս։ Դուրսը 2018 թվականի հունիս ամիսն է։ Սահմանում նույնպիսի կուտակումներ են, ինչ 2016-ին, եթե չասենք, որ նույնիսկ ավելի շատ են։ Ադրբեջանական ուժերը բրոունյան շարժումներ են իրականացնում արդեն շաբաթներ շարունակ։ Ճիշտ այնպես, ինչպես 2016-ին։ Տարբերությունն այն է, որ մերոնք դրանք հիմա կարողանում են տեսագրել։ Իսկ ի՞նչ է անում երկրի քաղաքական ղեկավարությունը․․․ Նիկոլ Փաշինյանը փափուկ բարձ է դնում գլխներիս տակ՝ ասելով՝ թուլացեք, հրադադարի ռեժիմի խախտումների աննախադեպ նվազում կա։ Սասուն Միքայելյանը հրապարակայնորեն ստում է ԱԺ ամբիոնից, որ ոչ մի կուտակում էլ չկա։ Մոտավորապես նույն միտքն են արտահայտում Փաշինյանի թիմի այլ բարձրաստիճան անդամներ։ Հիշեցնեմ՝ այդպես էլ ոչ մեկ չհերքեց նման ինֆանտիլ դիրքորոշումը։ Թերևս միայն Տոնոյանը ճեպազրույցում հաստատեց, որ կուտակումներ, այնուամենայնիվ, կան։ Ու մնացած հարցերում՝ քար լռություն։

Պոլիշինելի գաղտնիք է, որ ռուսներն այդպես էլ չեն տպավորվել մայիսյան շքերթը սիրելու հավաստիացումներից, չեն ներել Պուտինին հայհոյողին փոխնախարար նշանակելու դրվագից, չեն հավատացել նախկին սորոսականների կտրուկ պրոռուսականացմանն, ու գնալով ավելի ու ավելի են շատանում ռուսական մեսիջներով գրառումները ռուսական ու ադրբեջանական մեդիայում։ Ասածս ի՞նչ է, տղերք ջան․ Նիկոլի հանճարն ու ժողովրդականությունն, իհարկե, լավ ու համով բան են, բայց միայն ներքին սպառման, որովհետև էդ հանճարն ու ժողովրդականությունն Իլհամի բանջարին չեն, իսկ ռուսական «քարտ բլանշը», ուժային բալանսի խախտվածությունն ու ներքին անկայունությունը ՀՀ-ում և Արցախում այն էլ ինչպես են Իլհամի բանջարին։

Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնությունն ավարտվում է հուլիսի 15-ին, ու եթե ես ճիշտ եմ, դրա հաջորդ իսկ օրվանից պետք է ցանկացած վայրկյանի սպասել մարտական գործողությունների վերսկսման՝ մոտավորապես Ապրիլյանի մասշտաբների, բայց հավանաբար այլ սցենարներով։ Շատ եմ ուզում սխալված լինել այս կանխատեսմանս մեջ, բայց չբարձրաձայնել չեմ կարող։ Տղե՛րք, թարգեք էդ ծածկադմփոց անելու քաղաքականությունն ու լրջացեք, որովհետև на кону տասնյակ ու հարյուրավոր կյանքեր են, իսկ դուք դեռ թիթեռ եք նկարում ու թագավոր-թագավոր խաղում։

Նյութի աղբյուր՝ https://www.facebook.com/permalink.p...00013972788277

[burjuin]

Արցախ. դիմանկարներ՝ խրամատներից

[burjuin]

Armenian Army

[Joseph]

https://www.facebook.com/Yerkirmedia/videos/10156472001224197/

[burjuin]

Armenian Army

[burjuin]

Nagorno-Karabakh Defense Army

[Vrej1915]

Նիկոլ Փաշինյանը չեզոքացրեց Ալիեւի թրոլինգը

ՆԱԻՐԱ ՀԱՅՐՈՒՄՅԱՆ, Մեկնաբան

28.06.2018



Ադրբեջանի բանակը հուլիսի սկզբին մտադիր է եւս մեկ զորավարժություն անցկացնել 20000 զինվորականի մասնակցությամբ: Բաքվում ասֆալտը չի հասցրել սառչել իսրայելական, թուրքական, բելառուսական, ռուսական եւ այլ ռազմատեխնիկայի ցուցադրությունից, իսկ ադրբեջանցի զինվորականները շտապում են ստուգել դրանք զորավարժարաններում:

Շատերը, եւ ոչ միայն Հայաստանում, հարցնում են, թե ինչով է պայմանավորված Իլհամ Ալիեւի այդպիսի ակտիվությունը: Տարբերակները շատ են. Հայաստանում իշխանափոխությունից ու տարածաշրջանային անվտանգության համակարգի վերափոխումից հետո լիակատար դիվանագիտական ֆիասկոյի պայմաններում Ալիեւին մնում է միայն թրոլինգով զբաղվել: Այլ վարկածներ էլ կան. պաշտպանության նախարար Հասանովը ցանկանում է աչքի ընկնել Ալիեւի առաջ, իսկ Իլհամը սեփական հանրության առաջ փորձում է հավերժացնել իր իշխանությունը, որը պահում է Ղարաբաղը վերադարձնելու խոստումներով: Գլխավորը ոչ թե նպատակն է, այլ գործընթացը, ժամանակը:

Այսպես թե այնպես, Ալիեւի թրոլինգը չեզոքացվել է Նիկոլ Փաշինյանի ելույթով: Նա Ֆեյսբուքի ուղիղ եթերում հայտարարել է, որ վերջին շրջանում Ադրբեջանն աննախադեպ պասիվություն է ցուցաբերում: Փաշինյանը նշել էր, որ հրադադարի ռեժիմի խախտման առումով լարվածությունը թուլացել է 10-15 տարի առաջվա աստիճանի:

Նիկոլ Փաշինյանը նաեւ զգուշացրել է Ադրբեջանին, որ ղարաբաղյան հակամարտությունը ռազմական լուծում չունի, «քանի որ զինված հակամարտությունն անխուսափելի հետեւանքներ կունենա»: «Եթե Ադրբեջանում կարծում են, որ իրենց համար հետեւանքներ չեն լինելու, ապա կարծում եմ, որ չարժե ստուգել», ասել է վարչապետը:

Իր հերթին, Հայաստանի ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Տիգրան Բալայանը, մեկնաբանելով Ալիեւի հերթական հայտարարությունները, ասել է, որ Ադրբեջանում, ցավոք, իմաստությունը ժառանգաբար հորից որդուն չի փոխանցվում:

Անկասկած, Հայաստանում ու Արցախում հասկանում են իրավիճակի ողջ լրջությունը եւ չեն բացառում իրադարձությունների ցանկացած զարգացում: Ռազմական գործողությունները, սակայն, հնարավոր են բարենպաստ արտաքին պայմանների ու միջազգային դերակատարների երաշխիքների առկայության դեպքում, իսկ դրանք կախված չեն ադրբեջանական հրթիռների հեռահարությունից եւ Ադրբեջանի նախագահի ելույթներից:

Ղարաբաղյան կարգավորումը կմոտենա, երբ հակամարտության կողմերի միջեւ կոնսենսուս գտնվի, ասել է Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը ՄԱԿ գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշի հետ հանդիպմանը: Նրա խոսքով, առանց բացառության բոլոր կողմերի համաձայնությամբ ստեղծվել է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, որի շրջանակում որոշվել է լուծել մնացած բոլոր հարցերը, այդ թվում՝ «տարածքների ազատման ու քաղաքական կարգավորման հարցը Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի որոշման միջոցով»:

Ադրբեջանը պատրաստ չէ քննարկել Ղարաբաղի կարգավիճակը, ավելին, անգամ պատրաստ չէ Ղարաբաղի հետ բանակցությունների սեղանին նստել: Դա նշանակում է, որ Հայաստանը խոսելու բան չունի Ադրբեջանի հետ: Ալիեւին մնում է թրոլինգով զբաղվել:

[burjuin]

102nd military base of the Russian Armed Forces in Gyumri, Armenia.

[Vrej1915]

Ադրբեջանի բանակը սպասում է հրամանի. Ով կտա երաշխիքները

ՀԱՅԿԱԶՆ ՂԱՀՐԻՅԱՆ, Գլխավոր խմբագիր

29.06.2018

Բաքվում ադրբեջանական զինուժի հարյուրամյակին նվիրված զորահանդեսի հաջորդ օրը Իլհամ Ալիեւը մի քանի կարգադրություն է ստորագրել, որոնք վերաբերվում են ռազմական դրությանը: Մասնավորապես, ԶԼՄ-ների գրաքննության ու ռազմական գործողությունների գոտուց պատմամշակութային հուշարձանների տեղափոխման վերաբերյալ:

Ադրբեջանը շարունակում է կուտակումները շփման գծում, ինչպես ռազմական մասնագետներն են ասում՝ վերափոխում է նաեւ դիրքերը՝ պաշտպանականից այն հարմարեցնելով հարձակողականի: Հուլիսին պլանավորված է լայնածավալ զորավարժություն:

Միունույն ժամանակ, Ադրբեջանը ընդլայնում է սպառազինության գնման աշխարհագրությունը, եւ ըստ վերջին տեղեկությունների՝ նոր մատակարարների շարքում կարող են հայտնվել ԱՄՆ-ն ու Գերմանիան:

Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարը հայտարարել է, որ բանակը պատրաստ է ռազմական գործողություններին եւ սպասում է գերագույն գլխավոր հրամանատարի հրամանին, երբ էլ այն լինի:

Ալիեւը ավելի է կոշտացրել իր հռետորաբանությունը, հիմա կարգավորման բանակցություններից գրեթե չի խոսում:

Բանակցային գործընթացն ու ռազմական գործողությունները որքան էլ կապված են, այն առումով, որ բանակցության դեպքում տրամաբանական է, որ դրանք չսկսվեն, այս պարագայում սակայն այդ կապը քիչ ինչ հարաբերական է: Ադրբեջանին բանակցությունները որպես այդպիսին պետք չեն, դրանք ռազմական գործողությունների չվերսկսման «ալիբի» են սեփական հանրության առջեւ: Ալիեւին բանակցությունը պետք էր որպես իր «հաղթական քաղաքականության» ցուցադրման ասպարեզ: Ադրբեջանը մերժում է որեւէ զիջում, առավել եւս Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցում:

Վիեննայի օրակարգից հետո Հայաստանի նախկին իշխանությունը իրավիճակը «վերադարձրեց» նախկին տրամաբանությանը, գնալով առանց նախապայմանի բանակցության եւ Ալիեւին հնարավորություն տալով պահել դեմքը: Նոր իշխանությունը հայտարարել է, որ Արցախի փոխարեն չի բանակցելու, այլ միայն՝ Հայաստանին վերաբերվող հարցերով, եւ բանակցություններն անիմաստ են, եթե Ադրբեջանը պատրաստ չէ քննարկել Վիեննայի օրակարգն ու Արցախի կարգավիճակը: Իսկ ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանն ասել է, որ բանակցությանը պետք է գնալ ամեն ինչ պահանջելով:

Այս պարագայում, Ալիեւի համար բանակցությունը որպես իր «հաղթողական քաղաքականություն» անիմաստ է դառնում, եւ մնում է միայն պատերազմի մասին խոսելը:

Այս առումով, Ալիեւը հայտնվել է չափազանց բարդ իրավիճակում, նա այնքան է բարձրացրել Ադրբեջանի պահանջների նշաձողը, որ նահանջի ճանապարհ չունի: Պետք է ասել, որ դրան նպաստել է Ռուսաստանի պահվածքը. Տարիներ շարունակ Ադրբեջանը փորձում էր հասկանալ, թե հնարավոր է արդյոք Ռուսաստանի միջոցով հասնել իր խնդիրների լուծմանը: Այդ համոզմանը հանգելուց հետո էլ Ադրբեջանը գնաց ապրիլյան արկածախնդրությանը, որից հետո էլ հայտնվեց քաղաքական ու դիվանագիտական ծուղակում: Ի դեպ, նաեւ Ռուսաստանը:

Պատերազմը սկսելը խնդրահարույց է Ադրբեջանի համար: Ադրբեջանը ռազմական գործողություններ չի սկսի առանց արտաքին հստակ երաշխիքների: Ավելի պարզ ասած՝ ԱՄՆ-ի ու Ռուսաստանի երաշխիքների, որ պատերազմը կլինի «կառավարելի», եւ չի ունենա անկանխատեսելի ընթացք: Դրա համար անհրաժեշտ է նաեւ Հայաստանի «երաշխիքը», ինչպես ապրիլյան ռազմագործողությունների ժամանակ, որ հայկական կողմը կանգ կառնի անհրաժեշտ պահին:

Դա թյուրքական սովորույթն է՝ ծառայություններ մատուցել գերտերություններին՝ պատերազմի իրավունք ստանալու համար: Էրդողանն, օրինակ, ասում էր, որ Սիրիայում նույնիսկ մի կրակոց էլ չեն արել առանց Ռուսաստանի գիտության:

Ներկայում ԱՄՆ-ի ու Ռուսաստանի երաշխիքները կարծես թե չկան: Մյուս կողմից, Հայաստանի պարագայում նույնպես չկան երաշխիքներ, եւ զուր չէ, որ Ալիեւը Մոսկվայում ամեն ինչ արել է, որ չհանդիպի Փաշինյանին:

Մոսկվայում ուշագրավ խոսակցություն է եղել Ալիեւի ու Պուտինի մջեւ: Պուտինն ասել է, թե հիմա ֆուտբոլ է, իսկ լուրջ հարցերի մասին կխոսեն օգոստոսի վերջին, Ալիեւի այցի ժամանակ:

Արդյոք Ալիեւը մեկնելու է պատերազմի «երաշխիքի» հետեւից: Հայկական կողմը հայտարարել է, որ հետեւանքները շատ ծանր են լինելու Ադրբեջանի համար, եւ պատրաստ է ցանկացած սցենարի:

[Mehnuni]

Հարցազրույց ՌԱՊԿ-ի նախագահ Ավետիք Քերոբյանի հետ

http://youtube.com/watch?v=Q8jZcAJdnnk