Re: Regional geopolitics
Մոսկվային ու Բաքվին տհաճ անակնկալներ են սպասվում
ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆ, Հարցազրուցավար
Հարցազրույց - 26 Օգոստոսի 2016,
Մեր զրուցակիցն է Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի տնօրեն Ստյոպա Սաֆարյանը
Պարոն Սաֆարյան, ՌԴ արտգործնախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ եթե ԱՄՆ-ն զիջի առաջնորդությունը Ղարաբաղի հարցում, ապա դա իսկական առաջխաղացում կլինի: Սա նշանակո՞ւմ է, որ ԼՂ խնդիրը միանձնյա կարգավորելու ՌԴ-ի ջանքերը չեն ստացվում։
Ռուսաստանի արտաքին քաղաքական գերատեսչության խոսնակն ակնհայտորեն հիասթափություն է արտահայտում, որ Միացյալ Նահանգները փաստացի չեն տվել այդ մանդատը Ռուսաստանին՝ միանձնյա լուծելու ԼՂ հակամարտության խնդիրը։ Ընդ որում՝ ես ուզում եմ կրկին անդրադառնանք Քերի-Պուտին հանդիպմանը։ Հայաստանի մամուլում դրա մասին քիչ խոսվեց, իհարկե փաստը արձանագրվեց, բայց ակնհայտորեն Քերիին Մոսկվա էր ժամանել բացառապես կոնֆլիկտների հետ կապված հարցերով՝Սիրիա, Ուկրաինա, Կովկաս։ Այս առումով ուզում եմ ուշադրություն հրավիրել մեկ հանգամանքի վրա. բոլորդ հիշում եք, որ մինչև հանդիպումը հարցազրույցներ տարածվեցին, որ Քերին և Պուտինը քննարկելու են ղարաբաղյան հարցը, բայց այն պատառիկները, որոնք Կրեմլը և Սպիտակ տունը հարկ համարեցին տալ, նույնիսկ Ղարաբաղի անունը չշեշտվեց, բայց ադրբեջանական կողմում ռուսական կողմը նման սպասումներ էր առաջացրել, որ Քերիի հետ կքննարկեն ղարաբաղյան խնդիրը, հանգիստ եղեք, ամեն ինչ կընթանա այնպես, ինչպես պլանավորված է։
Եթե հիշենք հանդիպման ընթացքում Քերիի և Պուտինի զրույցը, Պուտինի հղումները Օբամայի հեռախոսազրույցին, ակնհայտ է դառնում, որ ըստ էության, Վաշինգտոնը միանգամայն հասկանալով, որ Ռուսաստանի՝ իր դեմ խաղալու միակ ստատեգիական ակտիվը մնացել են հակամարտությունները, առաջին հերթին սիրիական հակամարտությունը, երկրորդը՝ Ուկրաինան, երրորդը միգուցե Կովկասը, Քերին ասաց, որ այդ տարածաշրջաններում պետք է համագործակցել: Ակնհայտ էր, որ Վաշինգտոնը դրանով հասկացնում էր, որ ինքը Ռուսաստանին չի զիջում հակամարտությունների հարցում որևէ գերակա իրավունք և առաջարկում է Մոսկվային գալ կառուցողական դաշտ այս հակամարտությունները լուծելու համար։
Իհարկե, մենք գիտենք, որ այս հանդիպմանը հաջորդեց ռուս-թուրքական հաշտեցումը, և ակնհայտորեն Ռուսաստանն իրեն այլ գործընկեր գտավ՝ ի դեմս Արևմուտքից խռոված, Միացյալ Նահանգներից երես թեքած Թուրքիայի և Էրդողանի, և Սիրիայում նրանք գնացին այլ բեկում ապահովելու ճանապարհով՝ ռուսական համաձայնությամբ թուրքական տանկերը մտան Սիրիայի հյուսիս։ Սա այս մի կոնֆլիկտով արձանագրված բեկումն էր, երբ, ըստ էության, Ռուսաստանը մարսեց իրենց հասցված ապտակը, և Էրդողանը, որը միայնակ և ծանր վիճակում էր հայտնվել աշխարհում, ստիպված նետվեց Պուտինի գիրկը։
Ուկրաինական ճակատում մենք ունեցանք բավական հետաքրքիր դինամիկա. Ռուսաստանը Ուկրաինային մեղադրեց Ղրիմում դիվերսիայի փորձերի մեջ, որով կարծես թե հիմքեր էր նախապատրաստում Ուկրաինայի դեմ պատժիչ գործողությունների անցնելու համար։ Առայժմ, բարեբախտաբար, այսքանով ամեն ինչ ավարտվեց, թեպետ ռուս-ուկրաինական դիմակայությունը շարունակում է նույնքան լարված մնալ, որքան նախկինում։ Եվ Հարավային Կովկասում, որտեղ ըստ էության Վիեննայի հանդիպման այսպես ասած դամոկլյան սուրը՝ հետաքննություների մեխանիզմ ստեղծելու և մոնիտորինգի կարողությունները ավելացնելու որոշումները, ակնհայտորեն հաճո չեն ոչ Ռուսաստանին, ոչ Բաքվին, նրանց կարող են շատ անակնկալներ խոստանալ ապրիլյան պատերազմի հետ կապված։ Հիշենք այս առումով Ֆրանսիայի դեսպանի աղմկահարույց հարցազրույցը միգուցե ոչ միայն Բաքվի, այլ նույնիսկ Ռուսաստանի համար սկանդալային։ Եվ ահա այս ճակատում Մարիա Զախարովան նեղվում է, որ Ռուսաստանին մանդատ չի տրվել միանձնյա ինքնուրույն առաջխաղացում գրանցելու։
Սա արդյոք նշանակո՞ւմ է, որ ԱՄՆ-ն ԼՂ խնդրի կարգավորման առաջնորդությունն իր ձեռքն է վերցրել։
ԱՄՆ-ն չի կարող իր ձեռքը վերցնել, բայց ԱՄՆ-ն կարող է թույլ չտալ, որ Ռուսաստանը իր ձեռքը վերցնի, և թերևս այս պահին մենք գործ ունենք ոչ թե կոնֆլիկտի կարգավորման, այլ Մինսկի խմբի ներսում լուռ մրցակցության հետ, որն ուղեկցվում է անշուշտ կարգավորման տարբերակների, հողեր հանձնելու և այլ քննարկումներով, բայց խորքային խնդիրը մնում է Արևմուտք-Ռուսաստան հակադրությունը։
Մինսկի խմբում նրանք երկուսն էլ չեն ուզում միմյանց կորցնել, բայց մյուս կողմից Ռուսաստանն ուզում է Միացյալ Նահանգների դերը իսպառ թուլացնել և Մինսկի խումբը դարձնել բուտաֆորիկ մի կառույց, որի տակ ինքը կիրականացնի իր պլանները, իսկ Միացյալ Մահանգները այլևս չի ցանկանում առաջին ջութակի դերը վերապահել Ռուսաստանին։ Այդ առումով թերևս բավական ուսուցողական է եղել Միացյալ Նահանգների համար 2008-ի պատմությունը։ Այն ժամանակ, երբ ամերիկացի համանախագահը Մեյթու Բրայզան էր, նա Վաշինգտոնին բացահայտ ուղերձներ էր ուղարկում, որ Մոսկվան ուզում է առաջին ջութակի դերը խաղալ, որովհետև 2008-ի ռուս-վրացական պատերազմից հետո Մոսկվայի իմիջը որպես միջնորդ և խաղաղություն հաստատող պետություն խաթարվել էր, և ահա եկեք իրեն շանս տանք, որպեսզի նա կատարի առաջին ջութակի դերը, հատկապես երբ նա օբյեկտիվորեն մեծ ազդեցություն ունի հակամարտության կողմերի վրա: 2008-ի մայնդորֆյան հռչակագրից հետո Մեթյու Բրայզայի այսպիսի մի քանի հարցազրույցների և գնահատականներից հետո Վաշինգտոնը կարծես երկրորդ պլան մղվեց, Ռուսաստանը խորացավ մինչև Կազան, Կազանում Ռուսաստանը հասավ իր մեկ այլ ուզածին՝ այսինքն՝ բանակցային գործընթացը իսպառ սպանեց: Դրանից հետո 2012-ին, երբ Հայաստանում և Ադրբեջանում խորհրդարանական ընտրություններից հետո Միացյալ Նահագները փոխեց իր համանախագահին, և Բարաք Օբաման Ալիևին և Սերժ Սարգսյանին ուղղված նամակներում ներկայացրեց Ջոն Ուորլիքին որպես նոր համանախագահ և խնդիր դրեց ակտիվացնել բանակցային գործընթացը, հանկարծ հանդիպեց մեծ դիմակայության, երբ չեն ստացվում հանդիպումներ, և բանակցային գործընթացն իսպառ սպառվել է։ Այսինքն՝ Ռուսաստանը հասնելով Կազան, սպանել էր ԵԱՀԿ-ն, Մինսկի խումբը։ Թե ինչու Մեթյու Բրայզան որպես համանախագահ նպաստեց այս իրավիճակի ձևավորմանը, սա այլ խոսակցության թեմա է, բայց ակնհայտ է, որ 2008-ին Վաշինգտոնին համոզեցին, որ ճիշտ է, որ Մոսկվան լինի առաջին դերակատար, և ահա այդ դեպքում ղարաբաղյան խնդրում առաջխաղացում կլինի։
Բայց հատկապես վերջին ամիսների ընթացքում հրապարակված կազանյան փաստաթուղթը ցույց տվեց, և ամերիկացիները հասկացան, որ դա կապ չունի կոնֆլիկտի կարգավորման հետ, դա կոնֆլիկտը ռուսական խաղաղապահների ներկայությամբ և նոր շփման գծի իրողություններում սառեցնելու մի տարբերակ էր և ոչ ավելի, որովհետև ըստ էության Ռուսաստանի թելադրող լինելը ֆիքսվում է զուտ աբխազական և հարավ-օսական մոդելներով և դրանցից բխող բոլոր հետևանքներով։ Երկրորդ դասն այն էր, որ նրանք տեսան, որ ոչ միայն դա կատարելու ընթացքում Ռուսաստանը իր պլաններն է առաջ մղում, այլ սպանել է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։ Եվ իհարկե, այս անգամ Մարիա Զախարովայի կամ ռուսական ԱԳՆ-ի հավաստիացումները որևէ մեկը Վաշինգտոնում լուրջ չի ընդունի, և թերևս դրա ապացույցը Վիեննան ընդդեմ Սանկտ Պետերբուրգի շարունակվող մրցակցությունն է։
Իսկ Հայաստանի վարած արտաքին քաղաքականությունը որքանո՞վ է համարժեք ստեղծված իրավիճակին, որքանո՞վ է Հայաստանը կարողանում համարժեք արձագանքել։
Հայաստանի քաղաքականության մասին խոսելը մի փոքր բարձրագոչ է հնչում, որովհետև Հայաստանը բացի ինչ-որ դիրքորոշումներ ամրագրելուց, ոչինչ չի անում։ Ընդ որում՝ շատ հաճախ Հայաստանը հետ է կանգնում ամրագրված իր դիրքորոշումներից։ Հիշենք ապրիլյան պատերազմի ընթացքում հայտարարությունը, որ այսուհետ Ադրբեջանը գործ ունի Ստեփանակերտի հետ ուղիղ, հիշենք Հայաստանի և Ղարաբաղի միջև իրավապայմանագրային դաշտն օրինականացնելու Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը, հիշենք բանակցությունները վերսկսելու համար միջազգային երաշխիքներ ապահովելու Հայաստանի դիրքորոշոմը։ Եվ դրանք չխանգարեցին, որպեսզի Հայաստանը մասնակցի և Սանկտ-Պետերբուրգի բանակցություններին, և այժմ Լավրովի մաքոքային դիվանագիտության շրջանակներում, երբ մերթ այցելում է Երևան, հետո Բաքու։ Այս խորապատկերին, Հայաստանի իշխանությունները խիզախություն չունեն հայտարարելու, որ իրենք այնքան թույլ են, որ չեն կարողում հետևողականորեն պաշտպանել այն գիծը, որ դրել են ապրիլյան պատերազմից հետո։
Եվ այս կտրվածքով, օբյեկտիվորեն մեր շահերից է բխում պատերազմի կանխարգելումը, ինչը կարևոր է նաև Արևմուտքի և Միացյալ Նահանգների համար, մեր շահերից է բխում հակամարտության համապարփակ կարգավորումը, այդ թվում ԼՂ կարգավիճակի վերջնական ֆիքսմամբ։ Այդ հարցում կրկին շահագրգռված է Արեւմուտքը, մասնավորապես Միացյալ Նահանգները։ Եվ ճիշտ հակառակը, նույն հարցերում մեր շահերին հակառակ են թե Բաքվի, և թե մեր «ռազմավարական դաշնակցի» դիրքորոշումները։ Այս կտրվածքով ինչ-որ խուսանավումներ նկատելի են հայկական քաղաքականության կողմից, բայց իշխանությունն այնքան թույլ է, որ չի կարողանում պաշտպանել Հայաստանի շահերը դրսում: Թե ապրիլյան պատերազմը, թե «Սասնա ծռերի» գործողություններն ավելի փխրուն դարձրին իշխանության հիմքերը, որ իշխանությունը, որ մինչև դա էլ առանձնապես չի փայլել հայկական շահերը կրծքով պաշտպանելու իր համարձակությամբ, այժմ այս իրավիճակներում ավելի քան այդպիսին չէ։
Մոսկվային ու Բաքվին տհաճ անակնկալներ են սպասվում
ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆ, Հարցազրուցավար
Հարցազրույց - 26 Օգոստոսի 2016,
Մեր զրուցակիցն է Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի տնօրեն Ստյոպա Սաֆարյանը
Պարոն Սաֆարյան, ՌԴ արտգործնախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ եթե ԱՄՆ-ն զիջի առաջնորդությունը Ղարաբաղի հարցում, ապա դա իսկական առաջխաղացում կլինի: Սա նշանակո՞ւմ է, որ ԼՂ խնդիրը միանձնյա կարգավորելու ՌԴ-ի ջանքերը չեն ստացվում։
Ռուսաստանի արտաքին քաղաքական գերատեսչության խոսնակն ակնհայտորեն հիասթափություն է արտահայտում, որ Միացյալ Նահանգները փաստացի չեն տվել այդ մանդատը Ռուսաստանին՝ միանձնյա լուծելու ԼՂ հակամարտության խնդիրը։ Ընդ որում՝ ես ուզում եմ կրկին անդրադառնանք Քերի-Պուտին հանդիպմանը։ Հայաստանի մամուլում դրա մասին քիչ խոսվեց, իհարկե փաստը արձանագրվեց, բայց ակնհայտորեն Քերիին Մոսկվա էր ժամանել բացառապես կոնֆլիկտների հետ կապված հարցերով՝Սիրիա, Ուկրաինա, Կովկաս։ Այս առումով ուզում եմ ուշադրություն հրավիրել մեկ հանգամանքի վրա. բոլորդ հիշում եք, որ մինչև հանդիպումը հարցազրույցներ տարածվեցին, որ Քերին և Պուտինը քննարկելու են ղարաբաղյան հարցը, բայց այն պատառիկները, որոնք Կրեմլը և Սպիտակ տունը հարկ համարեցին տալ, նույնիսկ Ղարաբաղի անունը չշեշտվեց, բայց ադրբեջանական կողմում ռուսական կողմը նման սպասումներ էր առաջացրել, որ Քերիի հետ կքննարկեն ղարաբաղյան խնդիրը, հանգիստ եղեք, ամեն ինչ կընթանա այնպես, ինչպես պլանավորված է։
Եթե հիշենք հանդիպման ընթացքում Քերիի և Պուտինի զրույցը, Պուտինի հղումները Օբամայի հեռախոսազրույցին, ակնհայտ է դառնում, որ ըստ էության, Վաշինգտոնը միանգամայն հասկանալով, որ Ռուսաստանի՝ իր դեմ խաղալու միակ ստատեգիական ակտիվը մնացել են հակամարտությունները, առաջին հերթին սիրիական հակամարտությունը, երկրորդը՝ Ուկրաինան, երրորդը միգուցե Կովկասը, Քերին ասաց, որ այդ տարածաշրջաններում պետք է համագործակցել: Ակնհայտ էր, որ Վաշինգտոնը դրանով հասկացնում էր, որ ինքը Ռուսաստանին չի զիջում հակամարտությունների հարցում որևէ գերակա իրավունք և առաջարկում է Մոսկվային գալ կառուցողական դաշտ այս հակամարտությունները լուծելու համար։
Իհարկե, մենք գիտենք, որ այս հանդիպմանը հաջորդեց ռուս-թուրքական հաշտեցումը, և ակնհայտորեն Ռուսաստանն իրեն այլ գործընկեր գտավ՝ ի դեմս Արևմուտքից խռոված, Միացյալ Նահանգներից երես թեքած Թուրքիայի և Էրդողանի, և Սիրիայում նրանք գնացին այլ բեկում ապահովելու ճանապարհով՝ ռուսական համաձայնությամբ թուրքական տանկերը մտան Սիրիայի հյուսիս։ Սա այս մի կոնֆլիկտով արձանագրված բեկումն էր, երբ, ըստ էության, Ռուսաստանը մարսեց իրենց հասցված ապտակը, և Էրդողանը, որը միայնակ և ծանր վիճակում էր հայտնվել աշխարհում, ստիպված նետվեց Պուտինի գիրկը։
Ուկրաինական ճակատում մենք ունեցանք բավական հետաքրքիր դինամիկա. Ռուսաստանը Ուկրաինային մեղադրեց Ղրիմում դիվերսիայի փորձերի մեջ, որով կարծես թե հիմքեր էր նախապատրաստում Ուկրաինայի դեմ պատժիչ գործողությունների անցնելու համար։ Առայժմ, բարեբախտաբար, այսքանով ամեն ինչ ավարտվեց, թեպետ ռուս-ուկրաինական դիմակայությունը շարունակում է նույնքան լարված մնալ, որքան նախկինում։ Եվ Հարավային Կովկասում, որտեղ ըստ էության Վիեննայի հանդիպման այսպես ասած դամոկլյան սուրը՝ հետաքննություների մեխանիզմ ստեղծելու և մոնիտորինգի կարողությունները ավելացնելու որոշումները, ակնհայտորեն հաճո չեն ոչ Ռուսաստանին, ոչ Բաքվին, նրանց կարող են շատ անակնկալներ խոստանալ ապրիլյան պատերազմի հետ կապված։ Հիշենք այս առումով Ֆրանսիայի դեսպանի աղմկահարույց հարցազրույցը միգուցե ոչ միայն Բաքվի, այլ նույնիսկ Ռուսաստանի համար սկանդալային։ Եվ ահա այս ճակատում Մարիա Զախարովան նեղվում է, որ Ռուսաստանին մանդատ չի տրվել միանձնյա ինքնուրույն առաջխաղացում գրանցելու։
Սա արդյոք նշանակո՞ւմ է, որ ԱՄՆ-ն ԼՂ խնդրի կարգավորման առաջնորդությունն իր ձեռքն է վերցրել։
ԱՄՆ-ն չի կարող իր ձեռքը վերցնել, բայց ԱՄՆ-ն կարող է թույլ չտալ, որ Ռուսաստանը իր ձեռքը վերցնի, և թերևս այս պահին մենք գործ ունենք ոչ թե կոնֆլիկտի կարգավորման, այլ Մինսկի խմբի ներսում լուռ մրցակցության հետ, որն ուղեկցվում է անշուշտ կարգավորման տարբերակների, հողեր հանձնելու և այլ քննարկումներով, բայց խորքային խնդիրը մնում է Արևմուտք-Ռուսաստան հակադրությունը։
Մինսկի խմբում նրանք երկուսն էլ չեն ուզում միմյանց կորցնել, բայց մյուս կողմից Ռուսաստանն ուզում է Միացյալ Նահանգների դերը իսպառ թուլացնել և Մինսկի խումբը դարձնել բուտաֆորիկ մի կառույց, որի տակ ինքը կիրականացնի իր պլանները, իսկ Միացյալ Մահանգները այլևս չի ցանկանում առաջին ջութակի դերը վերապահել Ռուսաստանին։ Այդ առումով թերևս բավական ուսուցողական է եղել Միացյալ Նահանգների համար 2008-ի պատմությունը։ Այն ժամանակ, երբ ամերիկացի համանախագահը Մեյթու Բրայզան էր, նա Վաշինգտոնին բացահայտ ուղերձներ էր ուղարկում, որ Մոսկվան ուզում է առաջին ջութակի դերը խաղալ, որովհետև 2008-ի ռուս-վրացական պատերազմից հետո Մոսկվայի իմիջը որպես միջնորդ և խաղաղություն հաստատող պետություն խաթարվել էր, և ահա եկեք իրեն շանս տանք, որպեսզի նա կատարի առաջին ջութակի դերը, հատկապես երբ նա օբյեկտիվորեն մեծ ազդեցություն ունի հակամարտության կողմերի վրա: 2008-ի մայնդորֆյան հռչակագրից հետո Մեթյու Բրայզայի այսպիսի մի քանի հարցազրույցների և գնահատականներից հետո Վաշինգտոնը կարծես երկրորդ պլան մղվեց, Ռուսաստանը խորացավ մինչև Կազան, Կազանում Ռուսաստանը հասավ իր մեկ այլ ուզածին՝ այսինքն՝ բանակցային գործընթացը իսպառ սպանեց: Դրանից հետո 2012-ին, երբ Հայաստանում և Ադրբեջանում խորհրդարանական ընտրություններից հետո Միացյալ Նահագները փոխեց իր համանախագահին, և Բարաք Օբաման Ալիևին և Սերժ Սարգսյանին ուղղված նամակներում ներկայացրեց Ջոն Ուորլիքին որպես նոր համանախագահ և խնդիր դրեց ակտիվացնել բանակցային գործընթացը, հանկարծ հանդիպեց մեծ դիմակայության, երբ չեն ստացվում հանդիպումներ, և բանակցային գործընթացն իսպառ սպառվել է։ Այսինքն՝ Ռուսաստանը հասնելով Կազան, սպանել էր ԵԱՀԿ-ն, Մինսկի խումբը։ Թե ինչու Մեթյու Բրայզան որպես համանախագահ նպաստեց այս իրավիճակի ձևավորմանը, սա այլ խոսակցության թեմա է, բայց ակնհայտ է, որ 2008-ին Վաշինգտոնին համոզեցին, որ ճիշտ է, որ Մոսկվան լինի առաջին դերակատար, և ահա այդ դեպքում ղարաբաղյան խնդրում առաջխաղացում կլինի։
Բայց հատկապես վերջին ամիսների ընթացքում հրապարակված կազանյան փաստաթուղթը ցույց տվեց, և ամերիկացիները հասկացան, որ դա կապ չունի կոնֆլիկտի կարգավորման հետ, դա կոնֆլիկտը ռուսական խաղաղապահների ներկայությամբ և նոր շփման գծի իրողություններում սառեցնելու մի տարբերակ էր և ոչ ավելի, որովհետև ըստ էության Ռուսաստանի թելադրող լինելը ֆիքսվում է զուտ աբխազական և հարավ-օսական մոդելներով և դրանցից բխող բոլոր հետևանքներով։ Երկրորդ դասն այն էր, որ նրանք տեսան, որ ոչ միայն դա կատարելու ընթացքում Ռուսաստանը իր պլաններն է առաջ մղում, այլ սպանել է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։ Եվ իհարկե, այս անգամ Մարիա Զախարովայի կամ ռուսական ԱԳՆ-ի հավաստիացումները որևէ մեկը Վաշինգտոնում լուրջ չի ընդունի, և թերևս դրա ապացույցը Վիեննան ընդդեմ Սանկտ Պետերբուրգի շարունակվող մրցակցությունն է։
Իսկ Հայաստանի վարած արտաքին քաղաքականությունը որքանո՞վ է համարժեք ստեղծված իրավիճակին, որքանո՞վ է Հայաստանը կարողանում համարժեք արձագանքել։
Հայաստանի քաղաքականության մասին խոսելը մի փոքր բարձրագոչ է հնչում, որովհետև Հայաստանը բացի ինչ-որ դիրքորոշումներ ամրագրելուց, ոչինչ չի անում։ Ընդ որում՝ շատ հաճախ Հայաստանը հետ է կանգնում ամրագրված իր դիրքորոշումներից։ Հիշենք ապրիլյան պատերազմի ընթացքում հայտարարությունը, որ այսուհետ Ադրբեջանը գործ ունի Ստեփանակերտի հետ ուղիղ, հիշենք Հայաստանի և Ղարաբաղի միջև իրավապայմանագրային դաշտն օրինականացնելու Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը, հիշենք բանակցությունները վերսկսելու համար միջազգային երաշխիքներ ապահովելու Հայաստանի դիրքորոշոմը։ Եվ դրանք չխանգարեցին, որպեսզի Հայաստանը մասնակցի և Սանկտ-Պետերբուրգի բանակցություններին, և այժմ Լավրովի մաքոքային դիվանագիտության շրջանակներում, երբ մերթ այցելում է Երևան, հետո Բաքու։ Այս խորապատկերին, Հայաստանի իշխանությունները խիզախություն չունեն հայտարարելու, որ իրենք այնքան թույլ են, որ չեն կարողում հետևողականորեն պաշտպանել այն գիծը, որ դրել են ապրիլյան պատերազմից հետո։
Եվ այս կտրվածքով, օբյեկտիվորեն մեր շահերից է բխում պատերազմի կանխարգելումը, ինչը կարևոր է նաև Արևմուտքի և Միացյալ Նահանգների համար, մեր շահերից է բխում հակամարտության համապարփակ կարգավորումը, այդ թվում ԼՂ կարգավիճակի վերջնական ֆիքսմամբ։ Այդ հարցում կրկին շահագրգռված է Արեւմուտքը, մասնավորապես Միացյալ Նահանգները։ Եվ ճիշտ հակառակը, նույն հարցերում մեր շահերին հակառակ են թե Բաքվի, և թե մեր «ռազմավարական դաշնակցի» դիրքորոշումները։ Այս կտրվածքով ինչ-որ խուսանավումներ նկատելի են հայկական քաղաքականության կողմից, բայց իշխանությունն այնքան թույլ է, որ չի կարողանում պաշտպանել Հայաստանի շահերը դրսում: Թե ապրիլյան պատերազմը, թե «Սասնա ծռերի» գործողություններն ավելի փխրուն դարձրին իշխանության հիմքերը, որ իշխանությունը, որ մինչև դա էլ առանձնապես չի փայլել հայկական շահերը կրծքով պաշտպանելու իր համարձակությամբ, այժմ այս իրավիճակներում ավելի քան այդպիսին չէ։
Comment