Announcement

Collapse

Forum Rules (Everyone Must Read!!!)

1] What you CAN NOT post.

You agree, through your use of this service, that you will not use this forum to post any material which is:
- abusive
- vulgar
- hateful
- harassing
- personal attacks
- obscene

You also may not:
- post images that are too large (max is 500*500px)
- post any copyrighted material unless the copyright is owned by you or cited properly.
- post in UPPER CASE, which is considered yelling
- post messages which insult the Armenians, Armenian culture, traditions, etc
- post racist or other intentionally insensitive material that insults or attacks another culture (including Turks)

The Ankap thread is excluded from the strict rules because that place is more relaxed and you can vent and engage in light insults and humor. Notice it's not a blank ticket, but just a place to vent. If you go into the Ankap thread, you enter at your own risk of being clowned on.
What you PROBABLY SHOULD NOT post...
Do not post information that you will regret putting out in public. This site comes up on Google, is cached, and all of that, so be aware of that as you post. Do not ask the staff to go through and delete things that you regret making available on the web for all to see because we will not do it. Think before you post!


2] Use descriptive subject lines & research your post. This means use the SEARCH.

This reduces the chances of double-posting and it also makes it easier for people to see what they do/don't want to read. Using the search function will identify existing threads on the topic so we do not have multiple threads on the same topic.

3] Keep the focus.

Each forum has a focus on a certain topic. Questions outside the scope of a certain forum will either be moved to the appropriate forum, closed, or simply be deleted. Please post your topic in the most appropriate forum. Users that keep doing this will be warned, then banned.

4] Behave as you would in a public location.

This forum is no different than a public place. Behave yourself and act like a decent human being (i.e. be respectful). If you're unable to do so, you're not welcome here and will be made to leave.

5] Respect the authority of moderators/admins.

Public discussions of moderator/admin actions are not allowed on the forum. It is also prohibited to protest moderator actions in titles, avatars, and signatures. If you don't like something that a moderator did, PM or email the moderator and try your best to resolve the problem or difference in private.

6] Promotion of sites or products is not permitted.

Advertisements are not allowed in this venue. No blatant advertising or solicitations of or for business is prohibited.
This includes, but not limited to, personal resumes and links to products or
services with which the poster is affiliated, whether or not a fee is charged
for the product or service. Spamming, in which a user posts the same message repeatedly, is also prohibited.

7] We retain the right to remove any posts and/or Members for any reason, without prior notice.


- PLEASE READ -

Members are welcome to read posts and though we encourage your active participation in the forum, it is not required. If you do participate by posting, however, we expect that on the whole you contribute something to the forum. This means that the bulk of your posts should not be in "fun" threads (e.g. Ankap, Keep & Kill, This or That, etc.). Further, while occasionally it is appropriate to simply voice your agreement or approval, not all of your posts should be of this variety: "LOL Member213!" "I agree."
If it is evident that a member is simply posting for the sake of posting, they will be removed.


8] These Rules & Guidelines may be amended at any time. (last update September 17, 2009)

If you believe an individual is repeatedly breaking the rules, please report to admin/moderator.
See more
See less

SEVRES treaty & WILSONIAN DELIMITATION's Actual Force

Collapse
X
 
  • Filter
  • Time
  • Show
Clear All
new posts

  • #61
    Վուդրո Վիլսոնի իրավարար վճիռը մնում է ուժի մեջ եւ ենթակա է կատարման

    Lragir.am,
    10.08.2020

    Առաջին աշխարհամարտի ավարտից 2 տարի անց Թուրքիայի սուլթանական կառավարության և պատերազմում հաղթած պետությունների՝ այդ թվում Հայաստանի միջև 1920թ. օգոստոսի 10-ին Փարիզի Սևր արվարձանում կնքվեց հաշտության պայմանագիր, ըստ որի՝ Հայաստանի Հանրապետության տարածքը պետք է կազմեր 160 հազար քկմ: «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում Հայաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Պատմության ինտիտուտի տնօրեն Աշոտ Մելքոնյանը նշեց, որ 100 տարի անց էլ պայմանագիրը մնում է ուժի մեջ և ենթակա է կյանքի կոչման:

    «Հայաստանի կողմից այդ պայմանագիրը նախապես պատվիրված հատուկ ոսկե գրչով ստորագրեց Հայաստանի Հանրապետության պատվիրակության ղեկավար Ավետիս Ահարոնյանը: Կարևոր է, որ պատերազմում հաղթանակած երկրներն ի դեմս Անտանտի, արձանագրում էին հայ ժողովրդի իրավունքն իր պատմական հայրենիքի նկատմամբ, այն հայրենիքի, որտեղ մի քանի տարի առաջ տեղի էր ունեցել Ցեղասպանություն և հայրենազրկում, և Հայաստանի Հանրապետությունը, որպես Անտանտի դաշնակից երկիր, տարածաշրջանում դառնալու էր ընդարձակ և ուժեղ պետություններից մեկը՝ 160 հազար քկմ տարածքով: Մոտ երկու տասնյակ երկրներ իրենց ստորագրությունն էին դրել այդ փաստաթղթի տակ, իսկ գաղութային համակարգի փլուզվելուց հետո արդեն տասնյակ նոր երկրներ առաջացան, որոնք դարձան Սևրի դաշնագրի մասնակից, իրենց հերթին ևս փաստելով հայ ժողովրդի իրավունքները՝ Արևմտյան Հայատանի նկատմամբ»,- ասաց Մելքոնյանը:

    Նա նշեց, որ այն տեսակետը, թե Սևրի պայմանագիրը չի վավերացվել այն կնքող երկրների, այդ թվում Հայաստանի կողմից, ինչը նշանակում է, որ կորցրել է իր ուժը, իրականությանը չի համապատասխանում:

    «Սևրի դաշնագիրը չի վավերացվել այն կնքող երկրների կողմից, այդ թվում նաև Հայաստանի Հանրապետության, որովհետև սկսվեց թուրք-հայկական պատերազմը 1920թ. սեպտեմբերի վերջին և ավարտվեց Հայաստանի ցավալի պարտությամբ՝ դեկտեմբերի 3-ին Ալեքսանդրապոլի պայմանագրով: Այդ իմաստով որոշ պատմաբաններ պնդում են, թե այն իրավական ուժ չունի, բայց խնդիրն այստեղ այլ է: Պայմանագրի 6-րդ հատվածի 88-93-րդ հոդվածներն ամբողջապես վերաբերում են Հայաստանին: 89-րդ կետի համաձայն՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահ Վուդրո Վիլսոնը պետք է գծեր թուրք-հայկական սահմանը, որն իր մեջ պետք է ներառեր Տրապիզոն, Էրզրում, Բիթլիս և Վան նահանգների մեծագույն մասը, այսինքն՝ Հայաստանը պետք է ունենար ծովային ելք: Սակայն, այն կյանքի չկոչվեց, որովհետև, ցավալիորեն, 2020թ. աշնանը միջազգային իրավիճակը կտրուկ փոխվեց, խորհրդային Ռուսաստանը կարողացավ քաղաքացիական պատերազմից դուրս գալ և Անտանտի երկրների՝ նախկին իր դաշնակիցների դեմ թշնական մթնոլորտում, ստիպված մերձեցավ Սևրի պայմանագրի դեմ պայքարող Թուրքիայի հետ և այդ ընդհանուր հակաանտանտյան ճակատի հիմքի վրա տեղի ունեցավ խորհրդաքեմալական մերձեցումը»,- նշեց Պատմության ինստիտուտի տնօրենը:

    Ռուսաստանի և քեմալական Թուրքիայի մերձեցումը հանգեցրեց նրան, որ Արևելքի մուսուլման ժողովուրդների համագումարից հետո 1920թ. սեպտեմբերի սկզբին Ռուսաստանը համաձայնություն տվեց Թուրքիային՝ հարձակվելու Հայաստանի Հանրապետության վրա և թուրքական զորքերով խորհրդայնացնելու Հայաստանը, սակայն սա ևս պատճառ չդարձավ Սևրի հաշտության պայմանագրի չեղարկման համար:

    «Սևրի դաշնագրի 89-րդ հոդվածը իրավարար վճիռ էր: Այն պետք է ուժի մեջ մտներ, առանց վավերացման: Թուրքիան պարտավոր էր անմիջապես անվերապահորեն ընդունելու այդ փաստաթուղթը, որովհետև իրավարար վճիռը չի ենթադրում անպայմանորեն վավերացում այս կամ այն երկրի կողմից: Հենց ներկայացման պահից` 1920թ. նոյեմբերի 22-ից մինչև օրս միջազգային իրավունքի տեսանկյունից այն շարունակում է մնալ ուժի մեջ և, դե-յուրե, հայ-թուրքական սահմանը հանդիսանում է ոչ թե այսօրվա Ախուրյան-Արաքս գիծը, այլ իրականում Տրապիզոն, Էրզրում, Բիթլիս, Վան նահանգների մեծագույն մասը ներառող սահմանը՝ Արևմտյան Հայաստանի 90 հազար քկմ տարածքով և 70 հազար քկմ Արևելյան Հայաստանի՝ Հայաստանի Հանրապետության տարածքով ներառյալ»,- ասաց Մելքոնյանը:

    Աշոտ Մելքոնյանի խոսքով՝ Սևրի պայմանագրի ուժի մեջ լինելը փաստում է նաև այն, որ նախկին Անտանտի երկրներն այսօր էլ այդ փաստաթուղթն իրենց այս կամ այն շահի համար օգտագործում են Թուրքիայի իշխանությունների դեմ:

    «Պատահական չէ, որ Անտանտի երկրները ժամանակ առ ժամանակ Թուրքիայի հետ վատ միջպետական հարաբերությունների պարագայում, հանում են օրակարգ այս փաստաթուղթը, հիշեցնում, որ այսօրվա դե-ֆակտո գոյություն ունեցող հայ-թուրքական սահմանը, իրավական առումով, վավերական չէ, այլ վավերական է Վուդրո Վիլսոնի իրավարար վճռով նախատեսված թուրք-հայկական սահմանը»,- նշեց Աշոտ Մելքոնյանը:

    Անդրադառնալով այն կարծիքին, թե Սևրի հաշտության պայմանագիրը կնքման օրվանից 100 տարի անց կորցնում է իր վավերականությունը, Մելքոնյանը հայտնեց, որ սա ևս թյուր կարծիք է, քանի որ պայմանագիրը ստորագրած կողմերից որևէ մեկը չի հայտարարել Սևրի դաշնագրի առոչինչ դառնալու վերաբերյալ:

    «Իրավարար վճռի ժամկետի վերաբերյալ այդ փաստաթղթում որևէ բան նշված չէ, որևէ նոր փաստաթուղթ չի ընդունվել, որևէ կողմ, այդ թվում նաև չվավերացրած երկրներից որևէ մեկը չի հայտարարել Սևրի դաշնագրի առ ոչինչ դառնալու վերաբերյալ, այնպես որ 100 տարի անց այն նույնպես արդիական է»,- ասաց Մելքոնյանը:

    Comment


    • #62
      Հայերը Սեւրի եւ ռուս-թուրքական պայմանագրերի արանքում

      ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ, Մեկնաբան
      11.08.2020

      Սեւրի պայմանագրի վերաբերյալ հիշատակումները Հայաստանում հանրային, քաղաքական շրջանակների մի մասի համար վերածվում են հեգնանքի առարկայի, որի համատեքստն այն է, թե այդ ամենն իրականությունից կտրված խոսակցություն է: Սեւրի մասին խոսակցությունները դիտարկվում են իբրեւ «Ծովից ծովի» մանկամիտ «պատրանք»: Բայց ի՞նչ կապ ունի այդտեղ պայմանագիրն ու դրա իրավա-քաղաքական եւ պատմա-քաղաքական արժեքը, դրա վերաբերյալ խոսակցությունն ու պետական քաղաքականության համատեքստում այդ արժեքը ներառելու եւ կապիտալիզացնելու հնարավորության վերաբերյալ քննարկումները:

      Ընդ որում, կա մի հետաքրքիր հանգամանք էլ, որ պայմանագրի առնչությամբ հեգնանք հնչում է նաեւ այն շրջանակներից, որոնք լրջրեն կարող են քննարկել Արցախի հարցում այսպես ասած փոխզիջման հիման վրա միջազգային երաշխիքներով խաղաղության պայմանագրի հնարավորությունը: Մի պայմանագիրը «թուղթ» համարողները կարող են խոսել Արցախի հարցում թղթային երաշխիքի լրջության մասին:

      Այդ ամենը սակայն հայաստանյան հանրային շրջանակի համար ցավոք նորություն չէ եւ հետեւանք է տասնամյակների «դպրոցի», որի հեղինակների նպատակը թերեւս եղել է մի շարք պատմական իրողությունների, այդ թվում եւ առանցքայիններից մեկի՝ Սեւրի պայմանագրի հանդեպ հանրային հեգնանքի եւ թերահավատության ձեւավորումը, որովհետեւ հակառակ պարագայում, երբ Սեւրը դառնում է հայկական քաղաքական մտքի ուշադրության առարկա եւ քաղաքական օրակարգում զբաղեցնում է իր կայուն տեղը, նրանք հանգելու են մի շարք անխուսափելի հարցերի՝ կապված այլ պատմական իրողությունների, այդ թվում ռուս-թուրքական հակահայ պայմանագրերի հանդեպ:

      Այդպիսով, Սեւրի հանդեպ հայկական քաղաքական պատասխանատվությունը առաջ է բերելու հայերի հանդեպ ռուսական պատմա-քաղաքական պատասխանատվության հետ առնչող լուրջ հարցեր: Ահա թե ինչու էր պետք տասնամյակների աշխատանքով հասնել նրան, որ Հայաստանում ձեւավորվեին Սեւրի եւ այդօրինակ պատմա-քաղաքական հանգամանքների հանդեպ հեգնական, թերահավատ վերաբերմունքի սնուցման կայուն օջախներ, շարունակվող «ավանդույթներով»:

      Որեւէ մեկը պատրանք չունի, որ Սեւրի առկայությունը քաղաքական օրակարգում բերելու է նրան, որ Հայաստանին եւ հայությանը սկուտեղի վրա մատուցելու են պայմանագրի արդյունքը: Եվ այդ արդյունքը սկուտեղի վրա, կամ որեւէ այլ ձեւով ստանալը չէ եւ չի կարող լինել այդ խոսակցության նպատակը: Նպատակը նվազագույնը կարող է լինել հայկական պատմա-քաղաքական իրավունքի ուժով այլ հարցեր ու նպատակներ սպասարկելը, Հայաստանի էքզիստենցիալ անվտանգության եւ համաշխարհային սուբյեկտության աստիճանի բարձրացման տեսանկյունից:

      Թյուր է «խորիմաստության» ներքին համոզումով տպավորությունը, թե համաշխարհային կյանքը հիմնված է միայն ուժի իրավունքի վրա: Համաշխարհային կյանքը իրավունքի ուժի համադրություն է: Եթե լիներ լոկ ուժի իրավունքը, ապա համաշխարհային քարտեզը ներկայում կլիներ բացարձակապես այլ պատկերով:

      Comment


      • #63
        Հայաստանի անատամ արձագանքը. Ինչու Երեւանը չի հայտարարում գլխավորը

        ՆԱԻՐԱ ՀԱՅՐՈՒՄՅԱՆ, Մեկնաբան
        13.08.2020

        Ներկայիս իշխանությանը պահպանողական դիրքերից ընդդիմադիր դիրքավորված 10 կուսակցություններ հայտարարություն են տարածել Սեւրի պայմանագրի 100-ամյակի առթիվ՝ կոչ անելով աշխուժացնել այն միջազգային իրավունքնում՝ նոր աշխարհքաղաքական իրողություններին համապատասխան։

        Հայտարարությունում նշվում է, որ «գործ ունենք մի պայմանագրի հետ, որը գործադրվել է մասնակի՝ հիմնականում չկիրառվելով Հայաստանի մասով»: «Հայաստանի և Թուրքիայի Հանրապետությունների միջև չկա մեկ այլ բազմակողմ միջազգային ճանաչում ստացած պայմանագիր, որն իրավաչափ կերպով լուծում է երկու պետությունների սահմանային հարցը», – նշված է հայտարարությունում։

        Հայտարարությունում չի նշվում, սակայն, թե ինչն է խանգարել Սեւրի պայմանագրի իրականացմանը։ Չի նշվում նաեւ, որ Հայաստանի ու Թուրքիայի միջեւ պայմանագիրը չի, որ սահմանում է հայ-թուրքական ներկայիս սահմանը։

        Հայաստանի ներկայիս սահմանը որոշվել է ռուս-թուրքական պայմանագրերով, եւ Սեւրի ակտուալացման մասին առանց ռուս-թուրքական պայմանագրերի չեղարկման պահանջի խոսելն անիմաստ է։

        Ինչպե՞ս են հայտարարությունը ստորագրած կուսակցությունները պատկերացնում Թուրքիայի հետ սահմանների վերաբերյալ պայմանագրի ստորագրումը, եթե Թուրքիան անհրաժեշտ չի համարում այդ մասին խոսել Երեւանի հետ։

        Մինչ Մոսկվան պահում է հավատարմությունը ռուս-թուրքական պայմանագրերին եւ քանի դեռ Երեւանը չի հայտարարում դրանք չճանաչելու մասին, ոչ մի Սեւրի պայմանագիր չի կարող ակտուալ լինել։ Այս ֆոնին հայկական կուսակցությունների դիրքորոշումը, որը Ռուսաստանին խնամքով պաշտպանում է մեղադրանքներից, կիսատ է։

        Ասենք, այդպիսին է նաեւ իշխանության դիրքորոշումը։ Խորհրդարանի խոսնակ Արարատ Միրզոյանը Սեւրի պայմանագրի 100-ամյակի առթիվ գրառում է արել, որում Սեւրի պայմանագրի մասին խոսողներին մեղադրում է երազկոտ միամտության մեջ։

        Միրզոյանը գրում է, որ 1920 թվականի օգոստոսի 10-ին երկու պայմանագիր ստորագրվեց՝ Սեւրի պայմանագիրը, մյուսն էլ՝ Թբիլիսիում՝ Հայաստանի համաձայնությունը բոլշեւիկների հետ։ Երկրորդ փաստաթղթով Հայաստանը համաձայնվեց, որ «վիճելի» Ղարաբաղը, Զանգեզուրը և գրեթե ամբողջ Նախիջևանը զբաղեցնեն ՌԽՖՍՀ զորքերը։

        Թիֆլիսյան համաձայնագիրը կյանքի կոչվեց անմիջապես։ Իհարկե առանց Զանգեզուրի, որը պահեց Նժդեհը։ Սևրը մնաց թղթի վրա, գրում է Արարատ Միրզոյանը՝ դրանում մեղադրելով ոչ Ռուսաստանին, որն ստիպեց Հայաստանի այն ժամանակվա դաշնակցական կառավարությանը համաձայնագիր ստորագրել ի հեճուկս Սեւրի։

        Իշխանությունը երբեմն չի կարողանում թաքցնել Առաջին Հանրապետության նկատմամբ բարդույթները։ Իսկ Հայաստանի գլխավոր լիբերալը՝ առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը, խոսելով պատմության դպրոցական ծրագրի մասին, հայտարարում է, որ պատմությունը գրվել է Հայ դատի տրամաբանությամբ։

        Արարատ Միրզոյանն Արեւմուտքին է մեղադրում, որ Սեւրի պայմանագիրը տարածաշրջանից հեռացող դաշնակիցների վերջին սիրո խոստովանությունն էր, որը ջերմացնում էր մեր հոգիները, երբ մերժում էինք թուրքերի հետ բանակցելու առաջարկը և դրանով իսկ՝ Կարսը, Սուրմալուն (Իգդիր) ու էլի ինչ-որ բան պահելու հնարավորությունը։ 1920 թվականի սեպտեմբերին թուրքերը զբաղեցրին Արեւելյան Հայաստանի մի մասը, իսկ մնացածը բաժին հասավ բոլշեւիկներին, ասում է Արարատ Միրզոյանը։

        Մենք թույլ տվեցինք, որ դաշնակիցները մեզ խաբեն, չհաշվեցինք, թույլ էինք, չկարողացանք, գրում է Արարատ Միրզոյանը։

        Կա՞ն շփման եզրեր այս երկու դիրքորոշումների միջեւ։ Եզր կարող է լինել միայն փաստը, եւ այդ փաստն այն է, որ Թուրքիան Հայաստանի հետ սահմանը որոշել է Ռուսաստանի, այլ ոչ թե Հայաստանի հետ։ Մինչեւ այդ մասին պաշտոնապես չհայտարարվի, Սեւրի պայմանագիրն ակտուալացնելու կամ պատմությունը մոռանալու փորձերն անպտուղ են լինելու։

        Comment

        Working...
        X