Nagorno-Karabagh: Military Balance Between Armenia & Azerbaijan

[Mehnuni]

Հյուսիսային առաջնագծում տեղակայված ՊԲ-ի գումարտակներից մեկի առօրյան

[burjuin]

Armenian Army.
A motor rifle battalion from the CSTO CRRF

[burjuin]

Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցում տեղի է ունեցել զինվորների մկրտություն

[burjuin]

Armenian armed forces put on a demonstration for Maj. Gen. Lee Tafanelli, the adjutant general of Kansas.

[burjuin]

Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցում տեղի է ունեցել զինվորների մկրտություն

[Mehnuni]

Զրույց ՀԱՊԿ զորավարժություններին մասնակցած հայկական զորախմբի ղեկավարի հետ

[Vrej1915]

Ջոն Բոլթոնի անակնկալը Երեւանում. ինչ զենք է առաջարկվում Հայաստանին

ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ, Մեկնաբան
25.10.2018


Ռեգիոնալ այցի շրջանակում հոկտեմբերի 25-ին Հայաստանի ռազմա-քաղաքական ղեկավարության հետ հանդիպումներ անցկացրած Ջոն Բոլթոնը, որը ազգային անվտանգության հարցերի ԱՄՆ նախագահի խորհդականն է, Ազատություն ռադիոկայանին տված հարցազրույցում արել է անսպասելի հայտարարություն:

Նա փաստացի ասել է, որ ԱՄՆ սպառազինություն է առաջարկել Հայաստանին: «Բայց կան բացառություններ։ Եվ ինչպես ասացի վարչապետին՝ եթե խնդիրն այն է, որ ընտրություն պետք է կատարես ռուսական և ամերիկյան ռազմական տեխնիկա գնելու միջև, մենք կնախընտրեինք վերջին տարբերակը։ Մենք կարծում ենք, որ մեր տեխնիկան ամեն դեպքում ավելի լավն է, քան ռուսականը: Այնպես որ, ուզում ենք դիտարկել այդ հնարավորությունը: Կարծում եմ, որ այն ավելացնում է Հայաստանի հնարավորությունները, երբ այն ամբողջովին կախված չէ մեկ գերտերությունից։ Ես հասկանում եմ աշխարհագրական դիրքի և պատմական իրողությունների հետ կապված հարցերը, բայց կարծում եմ՝ ժամանակն է լավատես լինելու, որ Հայաստանը կարող է ավելի տեսանելի լինել համաշխարհային ասպարեզում», հայտարարել է Բոլթոնը իր հարցազրույցում:

Աննախադեպ է, երբ ամերիկացի առանցքային պաշտոնյան բաց տեքստով ասում է, որ Երեւանին առաջարկում են սպառազինություն, այն էլ որպես Ռուսաստանի այլընտրանք:

Այստեղ իհարկե բաց է մնում մի հարց. սպառազինության գինը: ԱՄՆ պատրա՞ստ է Հայաստանին վաճառել էժան գնով, որովհետեւ ամերիկյան ավելի լավ սպառազինությունը բնականաբար նաեւ ավելի թանկ է, քան ռուսականը: Մյուս կողմից, Հայաստանը Ռուսաստանից գնում է որոշակի արտառոց պայմաններով՝ երբեմն էժան, երբեմն վարկային մեխանիզմով եւ այլն: Այդ իմաստով գաղտնիք չէ, որ նավթագազային փողեր չունեցող Հայաստանի համար բարդ է լոկ կանխիկով ու շուկայական գնով հոգալ իր սպառազինության կարիքը: Հետեւաբար հետաքրքիր է, թե ԱՄՆ ինչ մատչելի մեխանիզմներ է առաջարկում, երբ խոսում է Հայաստանին սպառազինության ձեռքբերման դիվերսիֆիկացիայի առաջարկի մասին:

Մյուս կողմից, այդ խնդրից վեր թերեւս հարցի քաղաքական գինն է, քաղաքական նշանակությունը եւ համատեքստը: Ամերիկացի պաշտոնյայի բաց հայտարարությունն առերեւույթ մարտահրավեր է Ռուսաստանին, որը թերեւս խանդով կվերաբերի հանգամանքին, որ Հայաստանը ռուսական սպառազինության փոխարեն որոշակի մասշտաբով կանխընտրի ամերիկյանը:

Ըստ այդմ, ինչու՞ է Ջոն Բոլտոնը Երեւանից նետում այդ մարտահրավերը, ինչը իր հերթին կարող է խնդիր դառնալ հայ-ռուսական հարաբերության առումով, առաջացնել լարվածություն Երեւանի ու Մոսկվայի միջեւ: Ու դա այն ժամանակահատվածում, երբ Նիկոլ Փաշինյանին կարծես թե հաջողվել է չեզոքացնել հայ-ռուսական հարաբերության ուղղությամբ խնդիրներ առաջացնելու այն փորձերը, որոնցով աշխուժորեն զբաղված էր նախորդ իշխող համակարգը, ինչին մյուս կողմից ոչ պակաս աշխուժությամբ աջակցում էին թե ռուսական որոշ շրջանակներ, թե Ադրբեջանը:

Այդպիսով ստացվում է, որ Բոլթոնը նոր կայծ է առաջացնում հայ-ռուսական ուղղությամբ հրդեհի համար, որը ստիպված պետք է մարի Նիկոլ Փաշինյանը:

Իսկ Փաշինյանը հայտարարել է Պուտինի հետ հարաբերությունը կարգավորելու եւ աննախադեպ փոխվստահության եւ անկեղծության մասին: Իհարկե նա միաժամանակ նշել է, որ դա չի նշանակում, թե չկան տարբեր պատկերացումներ:

Հայաստանի հանրային, հասարակական-քաղաքական մտքի ականջին դա խորթ է, երբ Հայաստանի իշխանությունը կարող է մի կողմից ասել, որ աննախադեպ է հարաբերությունն ու շփումը, մյուս կողմից բարձրաձայնել, որ դա չի նշանակում միակարծություն բոլոր հարցերում:

Մյուս կողմից, ի վերջո ո՞րն է թավշյա հեղափոխության քաղաքական էֆեկտը, եթե դա Հայաստանին չէր տալու Ռուսաստանի հետ հարաբերության որակապես այլ վարքագծի հնարավորություն: Ընդ որում, այստեղ հարկ է շեշտել, որ Նիկոլ Փաշինյանն այդ առումով որեւէ կասկածի տակ չի դրել հայ-ռուսական ռազմավարական դաշնակցային պարտավորությունները, այլ պարզապես բարձրացրել է երկկողմ հարաբերության տիրույթում Հայաստանի ինքնիշխան շահը հաշվի առնելու հանգամանքը:

Եվ այստեղ Բոլտոնի հայտարարությունը ստանում է ուշագրավ երանգ մի քանի առումներով, հատկապես նկատի ունենալով այն, որ Երեւան ժամանելուց առաջ նա հանդիպում էր ունեցել նաեւ Պուտինի հետ:

Արդյո՞ք Բոլտոնը ոչ թե մարտահրավեր է նետում Ռուսաստանին, այլ պարզապես օգնության ձեռք, այն իմաստով, որ առաջարկում է աջակցություն ռեգիոնալ անվտանգության ապահովման հարցում, քանի որ միայն Պուտինի համար այդ անվտանգության ապահովումը կարող է լինել ծանրացող բեռ, հաշվի առնելով այն ներքին ու արտաքին խնդիրները, որ ավելանում են ՌԴ նախագահի համար մի շարք շերտերով:

Եվ այդ համատեքստում Հայաստանին ռուսական սպառազինության այլընտրանքի մասին հայտարարությունը կարող է պարունակել մի շարք շերտեր: Նախ, մի կողմից դա Մոսկվայում կարող է խթանել այսպես ասած «պատասխան» քայլ, կամ այլ կերպ ասած Հայաստանին սպառազինության մատակարարման ավելի շահեկան առաջարկ անելու անհրաժեշտություն: Այդ իմաստով, Ջոն Բոլթոնի հայտարարությունը ոչ թե խնդիր կառաջացնի Փաշինյանի համար, այլ նրան կտա Մոսկվայի հետ հարաբերություններում լրացուցիչ խաղաքարտ: Միաժամանակ, ռուսական վերնախավի որոշակի շրջանակների ու թուրք-ադրբեջանական լոբբինգ իրականացնող տնտեսա-քաղաքական կորպորացիաների դեմ, որոնք որպես ազդեցության լծակ են գործածում Հայաստանի այլընտրանք կամ գնալու տեղ չունենալը:

Ջոն Բոլթոնը Երեւանում այդ իմաստով արել է առանցքային հայտարարություն, եւ ըստ էության բուն խնդիրը ցույց տալն է, որ Հայաստանն ունի գնալու տեղ, հետեւաբար հեռանկար չունի Երեւանին անկյուն քշելու փորձը:

[Mehnuni]

Օդաչուն - Սարգիս Սիրկին / The pilot - Sargis Sirkin

[Vrej1915]

ԱՄՆ-ն բացեց Հայաստանի ճանապարհը. Ինչով կպատասխանեն ռուսները

Lragir.am

26.10.2018


ԱՄՆ նախագահի խորհրդական Ջոն Բոլթոնի այցը Հայաստան եւ նրա հայտարարությունները բավական հագեցած էին նախեւառաջ Հայաստանին առաջարկների առումով, որոնք շոշափում են մեր երկրի ինքնիշխանության ու միջազգային դերակատարության ուժեղացման խնդիրները:

Օրինակ, Բոլթոնը հայտարարել է, որ Հայաստանի համար հիմնարար հարցը ինքնիշխանության ամբողջական իրականացնումն ու արտաքին ազդեցությունից անկախությունն է։

«Կարծում եմ, որ ժողովրդի համար կարեւոր է համաշխարհային հարթակում լայն հնարավորություններ ունենալ եւ կաշկանդված չլինել «պատմական կաղապարներով»։

Բոլթոնը նաեւ անակնկալ հայտարարություն է արել Հայաստանին ամերիկյան զենքի վաճառքի մասով: «Ինչպես ասացի վարչապետին՝ եթե խնդիրն այն է, որ ընտրություն պետք է կատարես ռուսական և ամերիկյան ռազմական տեխնիկա գնելու միջև, մենք կնախընտրեինք վերջին տարբերակը։ Մենք կարծում ենք, որ մեր տեխնիկան ամեն դեպքում ավելի լավն է, քան ռուսականը: Այնպես որ, ուզում ենք դիտարկել այդ հնարավորությունը: Կարծում եմ, որ այն ավելացնում է Հայաստանի հնարավորությունները, երբ այն ամբողջովին կախված չէ մեկ գերտերությունից։ Ես հասկանում եմ աշխարհագրական դիրքի և պատմական իրողությունների հետ կապված հարցերը, բայց կարծում եմ՝ ժամանակն է լավատես լինելու, որ Հայաստանը կարող է ավելի տեսանելի լինել համաշխարհային ասպարեզում: ԱՄՆ-ը Հարավային Կովկասը ռազմավարական առումով շատ կարևոր տարածաշրջան է համարում։ Այնպես որ, Հայաստանի հետ հարաբերությունների բարելավելը շատ բարձր առաջնահերթություն է Թրամփի վարչակազմի համար»։

Այս ֆոնին, կարեւոր էր նաեւ Արցախի խնդրի մասով Բոլթոնի հայտարարությունը. «Խնդրի լուծումը բարդ է: Եթե այն հեշտ լիներ, արդեն վաղուց կարգավորված կլիներ: Ես իմ այցով չեմ եկել ազդարարելու ամերիկյան քաղաքականության փոփոխություն, կամ նոր լուծումներ առաջարկելու այս հարցում: Կողմերը պետք է աշխատեն միմյանց հետ, և ի վերջո նրանք պետք է կարողանան գտնել լուծումը», ասել է նա:

Դա նշանակում է, որ պարտադրանք որպես այդպիսին չկա, եւ հաստատում է այն թեզը, որ ԱՄՆ-ն ճանաչել է իրողությունները Արցախի հարցում: ԱՄՆ-ում գիտեն, որ ցանկացած պարտադրանք Արցախի հարցում Հայաստանը դարձնում է ավելի կախյալ Ռուսաստանից եւ մեկուսացված միջազգային հանրությունից, բացի այդ՝ ուժեղացնում է պրո-ռուսական շրջանակների դիրքերը Հայաստանում:

Ամերիկացի փորձառու պաշտոնյան նկատի է առել Հայաստանի իրավիճակի բոլոր նրբությունները եւ չի դնում Ռուսաստանից պոկվելու խնդիր, ընդհանրապես նման խնդիր եւ պահանջ ըստ էության գոյություն չունի: Միեւնույն ժամանակ, այս այցով ԱՄՆ-ն բացում է Հայաստանի ճանապարհը եւ ջնջում «պատմական կաղապարներից» մեկը եւ քաղաքական առումով թերեւս ամենակարեւորը, ըստ որի՝ հայերը գնալու տեղ չունեն:

Սա առանցքային հանգամանք է, որը կարող է ունենալ շղթայական էֆեկտ այլ «պատմական կաղապարներով» եւս չկաշկանդվելու համար: Խնդիրը Հայաստանի ինչ որ տեղ գնալը չէ, այլ դատապարտվածության հոգեբանության վերացումը եւ միջազգային հարթակում ինքնիշխան դիրքերի ուժեղացումը:

Հերթը Մոսկվայինն է, որի քաղաքականությունը Հայաստանի ուղղությամբ կառուցված է եղել հենց այդ կաղապարների ու վախերի վրա: Բայց բավական էր Հայաստանի նոր իշխանությունը հարաբերությունների հիմքում դներ հայկական պետական շահերի խնդիրը, եւ այդ քաղաքականությունը փաստորեն կանգնել է փլուզման առաջ: Գազի գնի եւ Ռուսաստանում ավելի շատ միրգ-բանջարեղեն վաճառելու շուրջ կենցաղային խոսակցությունները ցույց են տալիս, որ Մոսկվայում դեռ դուրս չեն եկել Հայաստանի հանդեպ կաղապարված մտածողությունից ու վերաբերմունքից:

Որը կարող է լինել Մոսկվայի համարժեք առաջարկը Հայաստանին, կամ որը Հայաստանը կհամարի համարժեք: Նախեւառաջ՝ Հայաստանի հաշվին 100 տարի առաջ կնքված ռուս-թուրքական անօրինական պայմանագրերի չեղարկումը եւ հատուցումը Կարսի, Նախիջեւանի եւ Սուրմալու-Արարատի տեսքով: Հնարավոր է չափազանցված է հնչում, բայց հայերը հեղափոխություն չեն արել գազի գինը նվազեցնելու համար:

[burjuin]

Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցում տեղի է ունեցել զինվորների մկրտություն