Announcement

Collapse

Forum Rules (Everyone Must Read!!!)

1] What you CAN NOT post.

You agree, through your use of this service, that you will not use this forum to post any material which is:
- abusive
- vulgar
- hateful
- harassing
- personal attacks
- obscene

You also may not:
- post images that are too large (max is 500*500px)
- post any copyrighted material unless the copyright is owned by you or cited properly.
- post in UPPER CASE, which is considered yelling
- post messages which insult the Armenians, Armenian culture, traditions, etc
- post racist or other intentionally insensitive material that insults or attacks another culture (including Turks)

The Ankap thread is excluded from the strict rules because that place is more relaxed and you can vent and engage in light insults and humor. Notice it's not a blank ticket, but just a place to vent. If you go into the Ankap thread, you enter at your own risk of being clowned on.
What you PROBABLY SHOULD NOT post...
Do not post information that you will regret putting out in public. This site comes up on Google, is cached, and all of that, so be aware of that as you post. Do not ask the staff to go through and delete things that you regret making available on the web for all to see because we will not do it. Think before you post!


2] Use descriptive subject lines & research your post. This means use the SEARCH.

This reduces the chances of double-posting and it also makes it easier for people to see what they do/don't want to read. Using the search function will identify existing threads on the topic so we do not have multiple threads on the same topic.

3] Keep the focus.

Each forum has a focus on a certain topic. Questions outside the scope of a certain forum will either be moved to the appropriate forum, closed, or simply be deleted. Please post your topic in the most appropriate forum. Users that keep doing this will be warned, then banned.

4] Behave as you would in a public location.

This forum is no different than a public place. Behave yourself and act like a decent human being (i.e. be respectful). If you're unable to do so, you're not welcome here and will be made to leave.

5] Respect the authority of moderators/admins.

Public discussions of moderator/admin actions are not allowed on the forum. It is also prohibited to protest moderator actions in titles, avatars, and signatures. If you don't like something that a moderator did, PM or email the moderator and try your best to resolve the problem or difference in private.

6] Promotion of sites or products is not permitted.

Advertisements are not allowed in this venue. No blatant advertising or solicitations of or for business is prohibited.
This includes, but not limited to, personal resumes and links to products or
services with which the poster is affiliated, whether or not a fee is charged
for the product or service. Spamming, in which a user posts the same message repeatedly, is also prohibited.

7] We retain the right to remove any posts and/or Members for any reason, without prior notice.


- PLEASE READ -

Members are welcome to read posts and though we encourage your active participation in the forum, it is not required. If you do participate by posting, however, we expect that on the whole you contribute something to the forum. This means that the bulk of your posts should not be in "fun" threads (e.g. Ankap, Keep & Kill, This or That, etc.). Further, while occasionally it is appropriate to simply voice your agreement or approval, not all of your posts should be of this variety: "LOL Member213!" "I agree."
If it is evident that a member is simply posting for the sake of posting, they will be removed.


8] These Rules & Guidelines may be amended at any time. (last update September 17, 2009)

If you believe an individual is repeatedly breaking the rules, please report to admin/moderator.
See more
See less

Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia

Collapse
X
 
  • Filter
  • Time
  • Show
Clear All
new posts

  • Re: Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia

    Iranian high-ranking officials killed in military crashes with Kurds

    July 23, 2011 | 10:05

    TEHRAN. - Iranian armed forces lost many servicemen during the military actions against Kurdish PJAK since July 16. PJAK commander Shirzad Kamanger informed that seven Iranian high-ranking officials were killed on Thursday, Firat agency reports.

    According to Kurdish source, Iranian armed forces killed seven Kurds, while Iranian side lost 150-180 soldiers.

    Land Forces Command of Iranian Guardian Army stated that the military operation will last until the territory clears off the Kurdish soldiers.


    The military operation will last until the territory clears off the Kurdish soldiers…

    Comment


    • Re: Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia

      very good post by Tigranakert
      We should talk politics and not emotions like most of the Armenian naive posters in this forum
      there were many instances of cooperation and practical approach between kurds and armenians from the 1900s till 70 s and 80s with ASALA/PKK link
      I still remember meeting kurdish partisans from Razkari and PKK in Lebanon, who used to come and meet Armenian Party leaders in Eastern Beirut
      the cooperation is there, the clear political agenda should be set on 2 fronts though, one with Armenian Republic and one with Armenian Diaspora, those 2 should unite their agendas (Serjik's latest protocols scandal with turkey does not help at all)
      stop talking history and let us talk politics and future
      I have been to Erbil and have seen the determination and organized spirit of the kurds, serious nation-building and exemplary approach , we should follow that trend and definitely Iraqi Kurdistan is going towards independence
      Biji Kurdistan

      Comment


      • Re: Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia

        Hahpk1975

        I agree with you bro the protocols is the biggest defeat Armenia suffered in its modern history and Serzh is the responsible person for it. I mean I like him as Armenia's president because he is better than Levon but he is totally stupid for doing the protocols with Turks. Even Russians Iranians and Kurds like you say are against relations becoming normal with Armenians and Turks. We all know that Armenians are bad in politics.

        Comment


        • Re: Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia

          Seven soldiers killed in clashes with PKK

          Alleged members of the outlawed Kurdistan Workers’ Party, or PKK, shot dead one major and six Turkish soldiers in an ambush in the eastern province of Hakkari’s Çukurca district Wednesday morning.

          Eleven more soldiers were also injured in the attack.

          "They (the PKK) are trying to test our patience. We will defeat them by acting within the scope of the law and democracy. Everybody will see us defeat them," said Turkish National Defense Minister Ismet Yilmaz.

          The PKK ended its six-month-old unilateral cease-fire in February and moved to what it calls an “active defense” stance, whereby its fighters defend themselves if threatened.

          Clashes between the PKK and security forces have increased since the general elections on June 12.

          The PKK, listed as a terrorist group by Turkey and much of the international community, took up arms in 1984, sparking a conflict that has claimed some 45,000 lives.

          Comment


          • Re: Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia

            Turkish jets bomb PKK bases in Iraq

            Thursday, August 18, 2011

            Turkish jets launched air raids on suspected bases belonging to the outlawed Kurdistan Workers' Party, or PKK, in northern Iraq on Wednesday, Turkish media reported.

            The raids came hours after eight soldiers and a village guard were killed in an ambush by PKK members.

            Some 15 warplanes took off from a Turkish base to strike at bases which the PKK use as a springboard to attack targets inside Turkey, according to a report on the NTV news channel.

            CNNTürk television said Turkish F-16s were involved in the raids.

            Pro-PKK Firat news agency said the Turkish jets were also targeting Qandil, a mountain on the Iraqi-Iranian border, where the PKK leaders are believed to be hiding.

            The Turkish reports were based on unidentified sources and there was no immediate official confirmation of the strikes.

            If confirmed, the raids would be Turkey's first cross border offensive since last summer, when Turkish warplanes carried out a series of retaliatory air raids on suspected PKK hideouts across the border.

            Turkish officials warned of a major offensive against the PKK following the ambush on a military convoy near the border with Iraq, that killed eight soldiers and a village guard working with them.

            Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan said armored personnel carriers in the convoy came under rocket fire after being attacked with roadside bombs.

            Defense Minister İsmet Yılmaz vowed tough response immediately after the attack, as the military launched an air and ground offensive in the largely Kurdish Hakkari province where the attack happened, Turkey's state television reported.

            "The retaliation they will find will be manifold stronger," Yılmaz said.

            Earlier this week, Erdoğan said Turkey is at the end of its tether and hinted toward a strong offensive after the end of the holy month of Ramadan. But Wednesday's attack appears to have forced Turkey to bring plans forward.

            Asked earlier Wednesday about the possibility of a cross-border offensive, Erdoğan replied: "These things are not talked about, they are done."

            PKK is recognized as a terrorist organization by Turkey, the United States and the European Union.

            Comment


            • Re: Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia

              Իրան-Թուրքիա: Առայժմ պատերազմում են հատուկ ծառայությունները


              Մերձավոր Արեւելքում քաղաքական անկայուն իրավիճակն ու Սիրիայի, Թուրքիայի, Իրաքի եւ Իրանի փոխհարաբերություններում լարվածության մեծացումն առաջիկայում կարող են տարածաշրջանային պատերազմի հանգեցնել: Այդ են վկայում նաեւ Սիրիայում, Թուրքիայում եւ Իրաքում վերջին օրերին տեղ գտած ակտիվ ռազմական գործողությունները:
              Սիրիայում ընդդիմադիր զանգվածների բողոքը ճնշելու եւ ներքին կարգուկանոն հաստատելու համար իշխող ալավիտական վարչախմբը շարունակում է կիրառել երկրի զինուժը (այդ թվում ծանր զրահատեխնիկան)` բնակչության շրջանում տասնյակ նոր զոհերի պատճառ դառնալով: Դրան զուգահեռ շարունակվում է նաեւ թուրք-սիրիական դիվանագիտական կոշտ պայքարը` սկզբնաղբյուր ունենալով Ասադի իշխանությունը տապալելու եւ Թուրքիային ենթակա կառավարություն ձեւավորելու պաշտոնական Անկարայի ցանկությունը: Միաժամանակ Թուրքիայում վերսկսվել է մի կողմից «Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության» (PKK) մարտիկների զինված պայքարը իշխանությունների դեմ, իսկ մյուս կողմից` թուրքական բանակի պատժիչ գործողությունները, այդ թվում` նաեւ Իրաքի հյուսիսում գտնվող PKK-ի ճամբարների վրա ավիահարվածներ հասցնելու միջոցով: Դեռեւս թարմ են նաեւ Իրան-Իրաք սահմանային գոտում իրանաքրդական զինված բախումները, որոնք նոր «տաք» օջախ ստեղծեցին տարածաշրջանում:
              Հենց սիրիական ու քրդական այս խնդիրներն էլ պատճառ են դարձել, որ օգոստոսի 18-ին նիստ գումարի Թուրքիայի Ազգային անվտանգության խորհուրդը: Օրակարգում դրված էր մի ծրագիր, որում ներառված էին սիրիական ընդդիմության հետ երկխոսության, Թուրքիայում սիրիական ընդդիմության հավաքներն օժանդակելու, Սիրիայի նախագահ Ասադի կառավարությանը հեռացնելուն ուղղված միջազգային ջանքերին աջակցելու, քրդական ահաբեկչության դեմ պայքարելու և այլ խնդիրներ: Սակայն մեծ է հավանականությունը, որ այդ նիստում քննարկված հարցերի շրջանակը չի սահմանափակվել հրապարակայնացվածով: Կարելի է ենթադրել, որ եթե ոչ Սիրիայի դեմ ռազմական գործողություններ ծավալելու մարտավարական խնդիրները, ապա նախապատերազմական պատրաստություններն ու հատուկ գործողությունների շուրջ քննարկումներն ու որոշումների կայացումը (այդ թվում քուրդ զինյալների դեմ), նիստի օրակարգի անբաժանելի մասն են կազմել:
              Պատերազմի մեծ հավանականության մասին է խոսում նաեւ այն, որ այս օրերին լրատվամիջոցներում արդեն իսկ տեղ են գտել Թուրքիայում անցկացվող զորակոչի եւ սիրիական սահմանին թուրքական զինուժի կուտակման մասին լուրերը: Սա ուղղակի հետեւանքն է նաեւ թուրք-սիրիական անհաջող բանակցությունների, որի ժամանակ կողմերը չխորշեցին կիրառել նաեւ պատերազմի հռետորաբանությունը: Օգոստոսի 10-ին Թուրքիայի ԱԳ նախարար Դավութօղլուն ժամանեց Դամասկոս եւ Սիրիայի նախագահ Ասադին հանձնեց նախագահ Գյուլի «ուղերձը»: «Ես չեմ ցանկանում, որ մի օր հետ նայես ու տեսնես, որ շատ ուշ է»,- գրված էր Գյուլի նամակում, որին հետեւեց Ասադի պատասխանը` «Եթե պատերազմ եք ցանկանում, ապա կստանաք այն, ընդ որում՝ ողջ տարածաշրջանում»:
              Հարկ է նկատել, որ Սիրիայի դեմ ռազմական գործողությունները, անկախ նրանից` կկիրառվի լիբիական սցենարը (ընդդիմության զինված պայքար երկրի ներսում` արտաքին ուժերի օդային հարվածների աջակցությամբ), թե` այլ, թուրքական բանակին լիարժեք հաղթանակ առայժմ չեն խոստանում: Եւ խնդիրը բոլորովին էլ թուրքական բանակի մարտական առաջադրանք կատարելու անընդունակության, կամ սիրիական ռազմուժի համարժեք պատասխան տալու կարողության մեջ չէ: Խնդիրը նաեւ այն չէ, որ Թուրքիայի արեւմտյան դաշնակիցները պատրաստ չեն պատերազմին կամ էլ` Սիրիայի վստահելի դաշնակից Իրանը մեծ սպառնալիք է Թուրքիայի եւ Արեւմուտքի համար: «Խաղատախտակին» դրված է շատ մեծ գին, եւ թե՛ Արեւմուտքը, թե՛ Թուրքիան շահագրգիռ են ամեն գնով հասնել Սիրիայի վարչախմբի տապալմանը: Իսկ Իրանն առավել եւս շահագրգիռ կողմ է «սիրիական» պատերազմում, քանզի չեզոքություն պահպանելու դեպքում կկորցնի Մերձավոր Արեւելքում ունեցած իր բոլոր դիրքերն ու դաշնակիցներին` պաղեստինյան «Համաս»-ին, լիբանանյան «Հզբոլահ»-ին ու հատկապես սիրիական «Բաաս»-ին: Ավելին, կարճ ժամանակ անց ստիպված կլինի միայնակ պայքարել արտաքին ներխուժման դեմ:
              Խնդիրն այն է, որ կարեւոր մի ռազմաքաղաքական գործոն տարածաշրջանում կարող է կործանել տարածաշրջանային հավասարակշռության փոփոխության կողմնակից ուժերի բոլոր նախագծերը, իսկ Իրանին ու Սիրիային` հնարավորություն տալ դուրս գալ միջազգային մեկուսացումից: Ուստի ներկա պահին Թուրքիայի եւ Իրանի կողմից լայն պայքար է գնում այդ գործոնը չեզոքացնելու կամ նրա հնարավորությունները սեփական շահերին ծառայեցնելու ուղղությամբ: Խոսքը քրդերի մասին է: Բազմամիլիոնանոց մի ժողովուրդ, որի սփռման տիրույթներն են տարածաշրջանային պատերազմի մեջ ներքաշվող բոլոր չորս պետությունների`Սիրիայի, Թուրքիայի, Իրանի ու Իրաքի միմյանց սահմանակից տարածքները, եւ որի առջեւ սեփական պետություն կառուցելու խնդիր է դրված արդեն մի քանի տասնամյակ:
              Օգոստոսի սկզբին թուրքական թերթերում տեղեկատվություն սպրդեց, որ Թուրքիայի Ազգային հետախուզական կազմակերպության (MIT) ղեկավար Հաքան Ֆիդանը «քրդական հարցով» անձամբ բանակցություններ է սկսել քուրդ առաջնորդ, PKK-ի ղեկավար Աբդուլլահ Օջալանի հետ, որն իր ցմահ ազատազրկումն է կրում Մարմարա ծովի Իմրալը կղզում։ Արդյունքը չուշացավ: Երկու օր անց Քուվեյթի Al-Watan օրաթերթը հաղորդեց, որ Օջալանը, անդրադառնալով Իրանի պահակազորի և քրդական PJAK խմբակցության միջեւ տեղի ունեցող զինված ընդհարումներին, հայտարարել է, որ «Իրանը վտանգավոր խաղ է սկսել, և Թուրքիայի իշխանությունները դա ճիշտ չեն ըմբռնում: Իրանը չի դադարեցրել PJAK-ի դեմ զինված գործողությունները և անգամ Թուրքիային է ճնշում, որովհետեւ ձգտում է տարածաշրջանում ռազմական գերակայություն ձեռք բերել: Եթե Իրանը փորձի սպառնալ PKK-ին, մենք մեր զինված գործողությունները Թուրքիայում կդադարեցնենք ու կտեղափոխենք այն Իրանի տարածք»։
              Իսկ օրեր առաջ Իրանի խորհրդարանի ազգային անվտանգության և արտաքին քաղաքականության հանձնաժողովի նախագահ Բորուջերդին հայտարարեց, որ իրանական հատուկ ծառայությունները Իրաքի սահմանին ձերբակալել են PKK-ի երկրորդ դեմքին՝ Մուրադ Քարայըլանին, ով 1999 թվականին Օջալանի ձերբակալումից հետո դարձել է այդ կուսակցության փաստացի ղեկավարը։ Հիշյալ հայտարարությունից ժամեր անց, Քարայըլանը, հայտնվելով քրդական Roj TV-ի հեռուստաեթերում, հերքեց իր ձերբակալության մասին շրջանառվող լուրերը: Դրան հետեւեց նաեւ Բորուջերդինի Քարայըլանի ձերբակալության մասին իր նախորդ հայտարարության հերքումը: Հավանաբար երկրի պետական շահերն էին պահանջում, որ նա, մեղքը բարդելով թուրքական ԶԼՄ-ների վրա (որոնց սխալ տեղեկությանն էր իբրեւ թե հետեւել ինքը), հայտնվի անհարմար իրավիճակում: Սակայն Քարայըլանի խորհրդավոր բացակայության փաստը վերջին օրերին կրկին տեղ գտավ թուրքական մամուլում: Milliyet օրաթերթը, ուշադրություն դարձրեց այն փաստին, որ նա, խիստ կասկածելի հանգամանքներում, օգոստոսի 15-ին բացակա է եղել Իրաքի Ղանդիլի շրջանում PKK-ի 27-րդ տարեդարձի տոնախմբությանը:
              Նշված փաստերը վկայում են, որ քրդական գործոնը ներկայումս դարձել է Թուրքիայի եւ Իրանի շահերի գերին: Երկու կողմերի հատուկ ծառայությունները ջանքեր են գործադրում, որպեսզի ձեռք բերեն քրդական ամենահզոր կազմակերպություններից մեկի` PKK-ի աջակցությունը նոր սիրիական պատերազմում: Եւ հանուն այդ նպատակի չեն խորշում կիրառել բոլոր հնարավոր միջոցները, այդ թվում` քուրդ պարագլուխներին ձերբակալելն (հանդիպելն) ու նրանց հետ բանակցություններ վարելը:
              Սա հիմք է տալիս ենթադրել, որ Թուրքիայի եւ Իրանի հատուկ ծառայությունները ներկայումս բանակցությունների մեջ են նաեւ տարածաշրջանում ներկայանալի մյուս քրդական կուսակցությունների հետ: Թուրքական եւ իրանական զինուժերի վերջին ռազմական գործողությունները կարող են բացատրվել հենց այս լույսի ներքո: Այն է`քրդական ուժերին հարկադրել նստել իրենց հետ բանակցությունների սեղանի շուրջ կամ ցուցադրված սպառնալիքի ուժով թույլ չտալ նրանց անցնել հակառակ ճամբար եւ կամ ստիպել հետ վերցնել մյուս կողմին տրված աջակցության համաձայնությունն ու պահպանել չեզոքություն:
              Վերջին օրերին թուրքական բանակի պատժիչ գործողությունները, երբ ճանապարհներին PKK-ի զինյալների տեղադրած ականների պայթյունից մեկ տասնյակից ավելի թուրք զինծառայողների սպանությանն ի պատասխան թուրքական բանակը սկսեց ռազմական օպերացիաներ իրականացնել իր երկրի տարածքում, ինչպես նաեւ ռմբահարել Իրաքում գտնվող Ինքնավար Քրդստանի տարածքը, վկայում են, որ PKK-ի, ինչպես նաեւ քրդական ռազմաքաղաքական այլ ուժերի նախապատվությունը ներկայումս Իրանի կողմն է: Կարելի է ենթադրել, որ եթե առաջիկայում թուրքական ռազմուժի հետապնդած նպատակները իրագործվեն , ապա դրանք կդառնան «սիրիական» պատերազմի նախակարապետը` բոլորովին ապակայունացնելով ողջ տարածաշրջանը:

              Սարո Սարոյան, ՌԱՀՀԿ փորձագետ

              Comment


              • Re: Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia

                Deadly bomb blast near Antalya, Turkey

                An explosion outside a Turkish military police headquarters near the Mediterranean resort of Antalya has left one person dead, officials say

                Two others were wounded in the attack in Goynuk, on the city's outskirts, Deputy Governor Recep Yuksel said.

                Local media suggest a suicide bomber triggered the blast as he approached a checkpoint outside the building.

                Kurdish, leftist and Islamic militants have carried out bomb attacks in Turkey in the past.

                Last week a suspected car bomb killed at least three people in Ankara.

                Mr Yuksol told the state-run Anatolia news agency that the cause of the latest blast remained unclear, as was the identity of the dead person.
                Militant threat

                The explosion happened far from any tourist area, he said. Reports suggested it damaged several cars and smashed windows of nearby buildings.

                "Two people who were nearby were lightly wounded," added Mr Yuksol. An investigation is under way.

                There have been several bomb attacks in Turkey's main cities in recent years, many blamed on the Kurdish insurgent movement, the PKK.

                Turkey has responded with a police crackdown on suspected rebel sympathisers and air strikes on Kurdish sites in northern Iraq.

                The Kurdistan Freedom Hawks, a militant group connected to the PKK, claimed responsibility for last week's Ankara car bombing and threatened further attacks.

                An explosion outside a Turkish military police building near the southern city of Antalya has left one person dead, officials say.

                Comment


                • Re: Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia

                  Comment


                  • Re: Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia



                    Քրդերը շատ արագ են զարգանում

                    Քրդական գործոնն ավելի ու ավելի մեծ նշանակություն է ձեռք բերում Մերձավոր Արևելքի տարածաշրջանում, այդ թվում ամերիկյան և իրանական քաղաքականության համար։ Իրանում և Իրաքում ընդունվում է քուրդ ժողովրդի, քրդերենի և քրդական սոցիալ-մշակութային խնդիրների գոյությունը և, ի տարբերություն Թուրքիայի, առավելապես քրդաբնակ տարածքն անվանվում է Քրդստան։ Իրանի մայրաքաղաք Թեհրանում կան քրդական անվանումներ ունեցող բազմաթիվ փողոցներ և հաստատություններ։

                    Ի տարբերություն Թուրքիայի, ուր քրդերին քաղաքական և հասարակական հաջողություն է սպասում միայն այն դեպքում, եթե նրանք իրենց համարում են թուրքեր, Իրանում քուրդ բնակչությունն իսլամական հեղափոխությունից հետո ինտեգրվել է իրանական պետությանն ինչպես անհատական, այնպես էլ ազգային-համայնքային մակարդակով։ Քրդերն իրանական նկարագրի բաղկացուցիչ տարր են, որը բազմազգ բնույթ ունի։ Եթե առաջ քրդական խնդրի քննարկումը տեղի էր ունենում չորս պետությունների` Թուրքիայի, Իրանի, Իրաքի և Սիրիայի միջև, ապա իրաքյան պատերազմից հետո այդ խնդրի քննարկումը տեղի է ունենում արդեն կանոնավորապես Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում, և հիմա այդ քննարկումներին անպայման մասնակցում են քրդերն այս կամ այն փուլից։ Քուրդ քաղաքական գործիչները, հակառակ տարածաշրջանի պետությունների շահերի, դարձել են տարածաշրջանային քաղաքական վերնախավի բաղկացուցիչ մասը։

                    Ընդ որում, այդ երկրների քաղգործիչները ոչ թե սոսկ հաշտվել են այդ հանգամանքի հետ, այլ սկսում են հասկանալ, որ քրդերի մասնակցությունը տարածաշրջանային քաղաքական գործընթացներին կարող է արդյունավետ դառնալ, այդ թվում ներտարածաշրջանային մրցակցության հունում, երբ քրդերի դիրքորոշումից կախված լինի այս կամ այն պետության դիրքորոշումը։ Լիբանանցի փորձագետների գնահատմամբ, որոնք աչքի են ընկնում Մերձավոր Արևելքի «փակ հասարակությունների» պայմաններում մտածողության և վարքագծի հարաբերական ազդեցությամբ, արաբ, որոշ չափով նաև իրանցի քաղգործիչները պատրաստ չէին այն բանին, որ քրդական կուսակցություններն ու կազմակերպություններն ինտեգրվեն ԱՄՆ-ի ու Մեծ Բրիտանիայի ռազմավարական շահերին, դառնան ոչ միայն այդ պետությունների գործիքներ, այլև գործընկերներ։

                    Այդ երևույթն ընկալվում է որպես անակնկալ` ոչ միայն այն կապակցությամբ, որ քրդերը զգալի չափով պահանջարկված էին Իրաքի պատերազմի պայմաններում, այլև, որ արաբական աշխարհի երկրները և Թուրքիան, որոնց հետ երկար ժամանակ գործընկերային բարդ հարաբերություններ էին պահպանվում, միառժամանակ «փակված» էին հենց տարածաշրջանում քրդերի նոր դերի հաստատման շնորհիվ։

                    Քրդական քաղաքական կուսակցությունները կարողացան Իրաքում պատերազմի նախապատրաստման և անցկացման այնքան բարդ պայմաններում վարել արդյունավետ և տեխնոլոգիապես գրագետ քաղաքականություն, ինչի հետևանքով պարզ դարձավ, որ անցած տասնամյակներում քրդերը կարողացել են հաղորդակցվել քաղաքակիրթ գործունեության ձևերին ու եղանակներին և ոչ թե սահմանափակվել այն արմատականությամբ, որը ներհատուկ է ցանկացած ազգային ազատագրական շարժման։

                    Մերձավոր Արևելքի բոլոր շահագրգիռ պետությունները հասկացել են, որ եթե ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան վերջնական որոշում կայացնեն ձեռնամուխ լինելու Իրաքի հյուսիսում քրդական պետության անկախության միջազգային ճանաչման վերջնական փուլին, ապա տարածաշրջանի պետությունները ոչ մի իրական հնարավորություն չեն ունենա կանխելու այդ գործընթացը։

                    Այս կապակցությամբ, ձախ և ազատական ուղղության թուրք և իրանցի քաղաքական փորձագետներն ու մեկնաբանները բազմիցս ընդգծել են, որ ժամանակն է ոչ թե քննարկելու քրդական սպառնալիքի չափերը և այդ սպառնալիքի վերացման եղանակները, այլ քրդերի քաղաքական տարբեր կուսակցությունների հետ համագործակցելու ուղիները, պարզելու մի պետության հետ հարաբերություններում առավել նպաստավոր դիրքերը, որն այսպես թե այնպես ստեղծվելու է Հյուսիսային Իրաքում։

                    Հյուսիսային Եվրոպայի երկրների ձախ ազատական և սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունների ներկայացուցիչները, որոնք վաղուց և ակտիվորեն զբաղվում են քրդական խնդրով, ձգտում են Թուրքիայի և Իրանի քաղգործիչներին բացատրել այդ գործընթացի հեռանկարները և քրդերի իրավունքների ճանաչման անհրաժեշտությունը։

                    Քրդական քաղաքական կազմակերպությունները ոչ միայն հույսեր են կապում Եվրոպայի իրենց բարեկամների հետ, այլև ձգտում են վարել հավասարակշռման քաղաքականություն, օգտագործելով տարածաշրջանի պետությունների միջև եղած հակասությունները։

                    Քրդերի խնդիրն է չեզոքացնել մի պետությունը` մեկ ուրիշի դեմ իր գործունեությունն ակտիվացնելու նպատակով (օրինակ, ավելի վստահալից հարաբերություններ հաստատել Իրանի հետ` Թուրքիայի հանդեպ ճնշման քաղաքականություն վարելու համար)։ Սակայն եթե Իրաքի քրդերի «ժողովրդավարական կուսակցությունը» նախընտրում է չկորցնել ավանդական հարաբերություններն Իրանի հետ և սաստկացնել քաղաքական քայլերը Թուրքիայի հանդեպ, ապա Իրաքյան Քրդստանի «հայրենասիրական միությունը», ընդհակառակը, աշխատում է բավարարել ԱՄՆ-ի ձգտումը` Իրաքի տարածքից որոշակի սպառնալիք ստեղծելու Իրանի համար։

                    Ներկայում այդ հակասությունները որոշ չափով կորցնում են հրատապությունը, երբ իրաքաքրդերը փորձում են մշակել ավելի համաձայնեցված քաղաքականություն, բայց, այսպես թե այնպես, քրդերը դեռ չեն հասել համախմբվածության։ Իրանցի փորձագետները պնդում են, թե ԱՄՆ-ի քաղաքականությունն ուղղված է քրդական պետության այնպիսի մոդելի ստեղծմանը, որը կողմնորոշված լինի ոչ թե տարածաշրջանային համագործակցության, այլ առճակատման սաստկացման, Մերձավոր Արևելքի շատ պետությունների համար սպառնալիքի ստեղծման, ուստի և այդ մոդելը մի ինչ-որ «կիսամեկուսական» գոյություն է ենթադրում։

                    Իսրայելցիները դա անվանում են «ամերիկա-իսրայելական» ծրագիր, նշելով, թե ԱՄՆ-ին և Իսրայելին պետք չէ տարածաշրջանին ինտեգրված քրդական ժողովրդավարական պետություն, որին խորթ լինեին իսլամական քաղաքական սկզբունքները։ Հիմա Իրաքում քրդական պետության ստեղծման հեռանկարների հանդեպ տարբեր դիրքորոշումներ են ձևավորվել, թեև բոլոր շահագրգիռ պետությունները ձգտում են ավանդական վերաբերմունք ցուցաբերել, այսինքն` հրապարակայնորեն ժխտել նման հեռանկարի հնարավորությունը։

                    Իրաքի քաղաքական խավը, փաստորեն, պատրաստ է Իրաքից քրդական հողերի առանձնացմանը, քանի որ երկրում ստեղծված իրավիճակը թույլ չի տալիս պաշտպանելու նրա քաղաքական-տարածքային ամբողջականությունը, ինչպես նաև, ըստ էության, ժխտելու Իրաքը երեք պետության տրոհելու հնարավորությունը։

                    Ընդ որում, կարող է առաջանալ նավթի հիմնական ակունքների վերահսկողության հարցը, բայց այդ հարցն էլ անլուծելի չէ, և կարող է լուծվել տեխնոլոգիական եղանակների կիրառմամբ։ Իրաքյան վերնախավն աներևակայելիորեն մասնատված է, անգամ կարելի է խոսել նրա քայքայվածության ու գլխիկորության մասին։ Նա ի վիճակի չէ ո՛չ կառավարելու իր երկիրը, ո՛չ էլ, առավել ևս, քաղաքական հեռանկար ծրագրելու։

                    Սուննի վերնախավը, փաստորեն, արդեն վճռել է ստեղծել իր պետությունը, ընդ որում, Բաղդադով, Քիրկուկի վերահսկողությամբ, քրդերին համարելով ավելի մեծ սպառնալիք, քան շիաներին։ Շիաներն ու սուննիները քրդերին համարում են օտար տարր արաբական աշխարհի համար, և մեծ հաճուքով կհամաձայնեն Իրաքից նրա հողերի առանձնացմանը։ Իրանը քրդերին համարում է շատ վտանգավոր և, միաժամանակ, իրավիճակային հավատարիմ գործընկեր։

                    Իրանցիները հասկանում են, որ ԱՄՆ-ը և Իսրայելը չեն կարող լիովին և տևական ժամանակով իրացնել իրենց խնամակալությունը Քրդստանի նկատմամբ, ինչը կհանգեցնի Իրանից այդ պետության մեծ կախման, քանի որ ո՛չ Թուրքիան, ո՛չ էլ արաբական երկրները պատրաստ չեն և հազիվ թե հետագայում էլ ցանկություն ունենան դառնալու քրդերի գործընկերներ։ Իրանցիները սպասում են, թե երբ Իրաքյան Քրդստանը կհայտնվի իրանական քաղաքական ու տնտեսական ազդեցության հունում։

                    Իրանը Թուրքիայի հնարավորություններն ամեն կերպ խեղդելու ռազմավարություն է իրականացնում քրդերի օգնությամբ, և Իրաքում քրդական պետության ստեղծումն «աղետ» չի լինի Իրանի համար, ինչպես Թուրքիայի համար է։ Սիրիայի դիրքորոշումը, որն էլ ի՛ր Քրդստանն ունի, նպատակահարմար է գտնում քրդական պետություն ստեղծել Իրաքում, ինչի արդյունքում, հնարավոր է, սիրիացի քրդերի մի մասը կցանկանա տեղափոխվել այնտեղ, բայց Սիրիայի այս դիրքորոշման հիմքում ընկած է Թուրքիայի դեմ նոր դաշնակցի առկայության նշանակության ըմբռնումը։

                    Միաժամանակ, ուշադրության է առնվում այն, որ բացի Թուրքիա-Սիրիա-Իրան եռակողմ խորհրդակցություններից, որոնց հիմա չի կարող մասնակցել Իրաքը (որպես փաստացի արաբա-քրդական պետություն), երկկողմ խորհրդակցություններ են անցկացվում Իրանի ու Սիրիայի միջև, որոնց շնորհիվ հնարավոր է հետագա գործողությունների պլան մշակել քրդական քաղաքական հեռանկարի առնչությամբ։ Սիրիան և Իրանն այդ խորհրդակցություններում ներկայացնում են ոչ միայն հետախուզական ծառայությունների ու ռազմական գերատեսչությունների ներկայացուցիչները, այլև արտաքին գործերի նախարարների տեղակալները։

                    Քրդական հասարակական-քաղաքական շրջանակները միշտ էլ նպաստավոր միջավայր են եղել տարբեր պետությունների հատուկ ծառայությունների գործունեության և ամեն կարգի խարդախությունների համար։ Հատկանշական է, որ Քրդստանի արտաքին գործերի նախկին նախարար Նաջի Սաբրին, ըստ լրատվամիջոցների, ԿՀՎ-ի գործակալ է եղել։

                    Գտնվելով շատ բարդ քաղաքական պայմաններում, քրդական կազմակերպություններն ու նրանց գործիչները հարկադրված էին ուշադրության առնել և հաճախ առաջնորդվել այդ պետությունների ներկայացուցիչների գնահատականներով ու կարծիքներով։ Դա հաճախ հանգեցնում էր քրդական ազգային ազատագրական շարժման թուլացման և խարխլման, ծնում հակասական միտումներ ու գաղափարներ։

                    Վերջին երկու տասնամյակի ընթացքում քրդական կազմակերպությունները հարաբերական վստահալից հարաբերություններ են հաստատել Սիրիայի հետ և իրենց պայքարը կենտրոնացրել են Թուրքիայի և Իրաքի դեմ։ Դա պայմանավորված էր քրդերի հակաարևմտյան և հակաիսրայելական տրամադրություններով, քանի որ ԱՄՆ-ը և Իսրայելը համարվում էին Թուրքիայի դաշնակիցներ։

                    Այդ տրամադրությունները հատկապես տարածված էին Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության շարքերում, որը գլխավորապես պայքար էր մղում Թուրքիայի դեմ։ Իրաքի հյուսիս-արևելքի քրդական կազմակերպությունները, բնականաբար, ավելի շատ հակված էին համագործակցելու ԱՄՆ-ի և Իսրայելի հետ որպես Սադամ Հուսեյնի հակառակորդների։ Այդ ավելի քան մոտավոր գնահատականը, այնուամենայնիվ, արտացոլում է քրդական քաղաքական միջավայրում ազգային ազատագրական պայքարի և, համապատասխանաբար, նոր արտքաղաքական կողմնորոշման մի ինչ-որ նոր հայեցակարգի արմատավորման մեկնարկային դիրքը։

                    1991-2003 թթ. ընթացքում, Իրաքի երկու պատերազմների միջև ընկած շրջանում, Իրաքյան Քրդստանում ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի հետախուզական ծառայությունների և հրահանգիչների խմբերի ներկայությունն այնքան էլ շոշափելի և համակարգված չէր։ Ամերիկացիներին ու բրիտանացիներին այդ շրջանում հետաքրքրում էին Իրանի, Թուրքիայի, Սիրիայի և Իրաքի գործողությունների հետ կապված ամենաընդհանուր հարցերը։

                    2001 թ. սեպտեմբերի 11-ի իրադարձություններից հետո ԱՄՆ-ը սկսեց մեծ հետաքրքրություն ցուցաբերել Իրաքյան Քրդստանի իսլամական կազմակերպությունների, և, առհասարակ, քրդական միջավայրի նկատմամբ։ Այն ժամանակ Սուլեյմանիայում ստեղծվեց ԿՀՎ-ի գրասենյակ, որը պաշտոնապես կոչվում էր «հումանիտար կազմակերպություն» և հանգրվանում էր Ատլանտայի նահանգում։

                    Comment


                    • Re: Prospects of a Kurdish state and what it means for Armenia

                      Մեծ Բրիտանիան Իրաքյան Քրդստանում ստեղծել էր կանոնավոր չվերթերի համար նախատեսված երկու ոչ մեծ օդանավակայան։ Այդ չվերթերն իրականացվում էին Հյուսիսային Կիպրոսի բրիտանական ռազմաբազայից և սպասարկվում էին, նախ և առաջ, Մեծ Բրիտանայի հետախուզական ծառայության գրասենյակների կողմից։

                      Իրաքի ռազմական գործողությանը նախորդած մեկուկես տարում Իրաքյան Քրդստանում արդեն ստեղծվել էր պատկառելի գործակալական ցանց, որն օգտագործվում էր բազմաթիվ ուղղություններով, առաջին հերթին` իրանական։ Ամերիկացիների և բրիտանացիների վերահսկողությամբ Իրաքյան Քրդստանը մաքրվեց Իրանի և Թուրքիայի գործակալներից։ Այդ գործունեության մեջ շատ էական աջակցություն ցուցաբերեց Իսրայելը, ինչը, ի միջի այլոց, միշտ չէ, որ ողջունվում էր Մեծ Բրիտանիայի կողմից, որը հանդես էր գալիս Իրաքյան Քրդստանի դեմ Իսրայելի նյութած պլանների դեմ։

                      Ներկայում Իրաքյան Քրդստանում, համենայն դեպս, տարածաշրջանային կառավարության կողմից վերահսկվող տարածքում, փաստորեն ամբողջ օպերատիվ աշխատանքը կատարվում է ԱՄՆ-ի ու Մեծ Բրիտանիայի հետախուզական ծառայությունների գրասենյակների գիտությամբ կամ լիակատար վերահսկողությամբ։

                      Հետաքրքրություն է ներկայացնում այն, որ քուրդ բնակչության հանրային գիտակցության մեջ հասցրել է արմատավորվել այն կարծիքը, որ ԱՄՆ-ի հետ համագործակցությունը «հայրենասիրական վարքագծի» կարևոր պայման է։ ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան հատուկ հետազոտություն էին անցկացրել Իրաքյան Քրդստանում` պարզելու համար նրա տարածքում օդանավակայանների, ռադիոտեղորոշիչների, ռազմական բնույթի այլ բազաների, հաղորդուղիների կառուցման պայմաններն ու հնարավորությունները։

                      Այդ ծրագրերը վաղուց քննարկվել են Իրաքյան Քրդստանի քաղաքական ղեկավարության հետ` սկզբունքայնորեն, հաշվի առնելով քաղաքական և տնտեսական իրողությունները։ Դրա հետ մեկտեղ Իրաքյան Քրդստանում ավելի լայն ու հետևողական աշխատանք է կատարում Իսրայելը, որն զբաղվում է ռազմակրթական ծրագրերով, այդ թվում ուսումնական հաստատություններում պատրաստելով հետախուզության սպաներ և մասնագետներ։ Ընդ որում, սովորողներին պատվաստվում են վարքագծի, աշխարհայացքի և քաղաքական կողմնորոշման գաղափարախոսական որոշակի հմտություններ։

                      2006 թ. սկզբից հատուկ Իրաքյան Քրդստանում առաջադրանքներ կատարելու համար ստեղծվել են վարձու զինվորական տիպի մասնավոր կազմակերպություններ, որոնք իշխանությունների հետ կնքել են իրենց աշխատանքը կանոնակարգող պայմանագրեր։ Հարկ է նշել, որ նախ բրիտանական, ապա նաև ամերիկյան գրասենյակներում ստեղծվել են քաղաքական նախագծման մասնագետների խմբեր։

                      Այդ խմբերը բազմանդամ չեն, նրանք չունեն բավականաչափ հստակ և որոշակի աշխատանքի պլաններ ու ղեկավարության ցուցումներ, նրանց իրավունք է տրված ինքնուրույն նախագծեր մշակելու։ Դրանք, ավելի շուտ, ստեղծվել են Իսրայելի օրինակով, որը զբաղվում է քրդերին առնչվող քաղաքական նախագծմամբ և դա անում է Իսրայելի համալսարանների ու քաղաքացիական վերլուծական կենտրոնների մակարդակով, բայց Իսրայելի հետախուզության և կառավարական հիմնարկների համար։

                      Բրիտանական ներկայացուցիչներն ապշած էին, երբ իսրայելցիները ցույց տվեցին, թե իրենք ինչ կերպ են մասնակցում Իրաքյան Քրդստանի քաղաքական կառույցներում տարվող կադրային քաղաքականությանն ու տարբեր նշանակումներին։ Դա իրարանցում առաջացրեց Մեծ Բրիտանիայում, որն առարկություն հայտնեց զինվորական կադրերի նշանակմանը Իսրայելի մասնակցության առթիվ։ Առայժմ պարտավորություններ կան, որ ոլորտը պետք է վերահսկվի ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի կողմից։

                      Բրիտանացի փորձագետների խոստովանությամբ, քրդերը շատ արագ են զարգանում, արագորեն ընկալելով արդի քաղաքական գաղափարները, և արաբներից տարբերվում են ավելի մեծ կարգապահությամբ և, լինելով բարդութավորված, ավելի ու ավելի են ձգտում ցուցադրել պետություն կառուցելու իրենց ունակությունը։ Իրաքյան Քրդստանում նկատվում են անվստահության տրամադրություններ, շատ քաղգործիչներ ավելի ու ավելի կասկածամիտ են դառնում, տարածված են «հակահետախուզական» տրամադրությունները, ընդհանուր կասկածանքը, ինչը հատուկ է այն քրդերին, ովքեր միշտ աչքի են ընկել միմյանց նկատմամբ վստահության պակասով, փոքր խմբավորումների շրջանակներից դուրս չգալու ձգտմամբ։ Այս ամենը շատ նպաստավոր ազդեցություն է գործում այդ երկրում իրավիճակը չարաշահելու, դիվերսիոն, հետախուզական և արմատական բնույթի տարբեր նախաձեռնություններ իրականացնելու հնարավորության վրա։

                      Ներկայում Իրաքյան Քրդստանում կան առանձնացած խմբավորումներ, որոնք, այսպես թե այնպես, կողմնորոշվում, հովանավորվում և վերահսկվում են արտաքին ուժերի կողմից։ Բրիտանացի փորձագետները համոզված են, որ հետագայում քրդերն ավելի շատ արտաքին գործընկերներ կամ արտաքին «խնամակալներ» կունենան։ Կան առանձին նշաններ, որ բրիտանացի քաղաքական նախագծողներն առաջարկում են Իրաքյան Քրդստանում ձևավորել դաշնային պետական կազմավորում` բաղկացած երկու կանտոնից` հյուսիսային և հարավային, ուր կգերիշխի երկու առաջատար քաղաքական կուսակցություն։ Երևի խնդիր է դրվում մշակելու քրդական պետության առավելագույնս կառավարելի մոդել։

                      Վերջին երկու-երեք տարում, այսինքն` Իրաքի պատերազմի հիմնական փուլի ավարտից հետո, Իրաքյան Քրդստանի հանդեպ մեծ ակտիվություն սկսեց դրսևորել Սիրիայի հետախուզական ծառայությունը, զուգահեռաբար նաև այդ երկրի քաղաքական հիմնարկները։ Սիրիան որոշակի խնդիր ունի Իրաքյան Քրդստանում` կապված իր ազգային անվտանգության հետ։ Քաղաքական հարաբերությունների ոլորտում Սիրիան քուրդ քաղգործիչներին առաջարկում է իր միջնորդ դերը այն արաբական պետությունների հետ հարաբերություններում, որոնց հետ քրդերը տարբեր խնդիրներ են ունենում։ Սա շատ կարևոր ռեսուրս է քուրդ քաղգործիչների համար, ընդ որում, Իրաքի հյուսիսում քրդական պետության ուժեղացման համեմատ այդ խնդիրներն ավելի լուրջ ու ավելի առարկայական են դառնում և, իհարկե, քրդերը կարիք ունեն մշտական գործընկերոջ` ի դեմս արաբական աշխարհում այնպիսի ազդեցիկ պետության, ինչպիսին Սիրիան է։

                      Սիրիան լիովին օտագործում է քրդական գործոնը` տարածաշրջանում հակակշիռներ ստեղծելու համար, ունի նշանակալի փորձ և, թերևս, միակ պետությունն է Մերձավոր Արևելքում, որը, փաստորեն, երբեք բռնի քաղաքականություն չի վարել քրդերի նկատմամբ, և նրանց վստահությունը շահելու մեծ հույսեր ունի։ Բացի այդ, նախագահ Բաշար Ասադի իշխանության ամրապնդմանը, բարեփոխումների իրականացմանը զուգընթաց ավելի ու ավելի զարգացում է ստանում Սիրիայի բազմազգության գաղափարը, որը ներառում է մի շարք ազգային ու կրոնական համայնքներ։ Այս կապակցությամբ Սիրիան, ըստ էության, առանց միտումի և ոչ պաշտոնապես առաջարկել է միասնական պետության կազմում քրդական խնդրի լուծման իր տարբերակը։ Դա արդի պայմաններում շատ ընդունելի է Իրաքի քուրդ քաղգործիչների քաղաքական կուսակցությունների համար, որոնք չեն պատրաստվում միջամտել սիրիացի քրդերի (թիվը հասնում է 1,5 մլն-ի) գործին։

                      Իրաքի քրդերը պիտի ջանան խարխլել քրդական խնդիրների առնչությամբ Սիրիայի, Թուրքիայի և Իրանի ավանդական դիրքերը, և այդ նպատակով Սիրիայի դերը կարող է շատ հետաքրքրական լինել։ Այս հանգամանքը կարող է հիմք դառնալ, որ Սիրիան օրինական հետախուզական դիրքեր ունենա Իրաքյան Քրդստանում, ինչպես արևմտյան տերությունները։ Եվրոպայում բնակվող, ձախ իսլամական հայացքներ ունեցող քուրդ մտավորականները երբեմն-երբեմն մամուլ են նետում Իրանի, Սիրիայի, Լիբանանի և Քրդաստանի մասնակցությամբ իրանա-շիական «գոտու» ստեղծման գաղափարը։ Այդ գաղափարը քաջ հայտնի և տարածված է, բայց այդ «գոտուն» Քրդստանի մասնակցությունը դարձել է այդ դատողությունների մի նոր տարր։

                      Իգոր ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ, Իրատես դե ֆակտո

                      Comment

                      Working...
                      X