Nagorno-Karabagh: Military Balance Between Armenia & Azerbaijan

[burjuin]

Armenian military industry. MLRS N-2

[HyeSocialist]

Armenian military industry. MLRS N-2

Any information regarding how it compares to the TR-107? The Azeris and Turks use the TR-107.

[Federate]

Any information regarding how it compares to the TR-107? The Azeris and Turks use the TR-107.

N-2 is thermobaric and has shorter range than TR-107.

[Azad]

N-2 is thermobaric and has shorter range than TR-107.

Agree! The RPG max 600 m (maybe) the TR-107 is a rocket max 10KM.

[Sukhoi22]

New video from the frontline.

[Vrej1915]

Նվիրյալները - Մկրտիչ Մկրտչյան

[Vrej1915]

Սահմանամերձ գոտիների վերաբերյալ հայեցակարգի իրականացումը անհնար է առանց այդ տարածքների ականազերծման. ՊՈԱԿ-ի տնօրեն (տեսանյութ)

16.09.17



«Հումանիտար ականազերծման և փորձագիտական կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Ռուբեն Առաքելյանը գտնում է, որ «ՀՀ սահմանամերձ գոտիները և Արցախի ազատագրված տարածքները երաշխավորված անվտանգությամբ գոտիների վերածելու» հայեցակարգիգաղափարը թեև շատ հետաքրքիր է, սակայն դրա իրականացումը անհնար է առանց այդ տարածքների ականազերծման: Նա տեղեկացրեց, որ ունենք 17 միլիոն քառակուսի մետր ականային վտանգի ենթակա տարածքներ:

«Ականազերծման աշխատանքների ամբողջ ծավալը մնացել է 17 միլիոն քառակուսի մետր: Առանց դրանց ականազերծելու խոսել արտագաղթի կրճատման, աղքատության հաղթահարման, համայնքների համաչափ սոցիալական զարգացման մասին, իմ կարծիքով վաղաժամ է: Բացի այն, որ այդ աշխատանքները ծախսատար են նաև ժամանակատար են»,-ասաց նա և նկատեց, որ շատերը տեղյակ չեն, որ կան ականապատ տարածքներ և հասարակության մեջ հարցի վերաբերյալ չկա հնչեղություն:

-Ինչպե՞ս եք գնահատում սահմանային համայնքների անվտանգությունն ուժեղացնելու վերաբերյալ հայեցակարգը և այն իրականացնելու ուղղությամբ ի՞նչ խնդիրներ եք տեսնում:

-Հայեցակարգին բավական դրական եմ գնահատում, գաղափարը շատ հետաքրքիր և կարևոր է, սակայն դրա իրականացումը առանց ականազերծման աշխատանքների` համարում եմ անհնարին: Նպատակները ազնիվ են և լավը, սակայն մինչև դրան հասնելը պետք է ականազերծվեն այդ տարածքները, քանի որ Ադրբեջանին սահմանակից մեր բոլոր համայնքները ծանրաբեռնված են ականային վտանգով: Առանց դրանց ականազերծելու խոսել արտագաղթի կրճատման, աղքատության հաղթահարման, համայնքների համաչափ սոցիալական զարգացման մասին իմ կարծիքով վաղաժամ է:

-Հիմա ինչպիսի՞ պատկեր ունենք, ի՞նչ աշխատանքներ պետք է տարվեն:

-Մենք ունենք 17 միլիոն քառակուսի մետր ականային վտանգի ենթակա տարածք: 2005 թվականին ԱՄՆ պետդեպարտամենտի ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագրի աջակցությամբ իրականացվեց որոշ տեխնիկական հետազոտություն: Այդ ժամանակ իրենց տվյալներով այդ տարածքներում կար 68 հազար բնակիչ, 2012 թվականին մենք fsd-ն շվեյցարական կազմակերպության հետ համատեղ նույն տարածքներում իրականացրեցինք հետազոտություն և պարզվեց ապրում են 34 հազար բնակիչ, այսինքն՝ 50 տոկոսով բնակչության թիվը կրճատվել էր: Պատճառներից մեկն այն է, որ եթե գյուղացին չի կարող օգտվել արոտավայրերից, գյուղատնտեսական հողերից, չի կարող անասուն արածացնել, խոտ հնձել և եթե ապրուստի միջոցից զրկված է նա լքում է գյուղը: Մենք հիմա այդ գյուղերում աշխատում ենք և տեսնում ենք, որ գյուղեր կան երկու-երեք երեխա է, գյուղեր կան երիտասարդություն չկա և այդ առումով հայեցակարգը շատ կարևոր է, սակայն պետք է սկսենք նրանից, որ ականազերծվեն այդ տարածքները:

-Որքա՞ն գումար է անհրաժեշտ այդ տարածքներն ամբողջությամբ ականազերծելու համար:

-Ականազերծման աշխատանքների ամբողջ ծավալը եղել է սկզբից 47 միլիոն քառակուսի մետր, և հիմա մնացել է 17 միլիոն քառակուսի մետր: Միջազգային ընդունված նորմերի համաձայն՝ մեկ քառակուսի մետր ականազերծման արժեքը միջինը կազմում է 4-7 դոլար, իսկ տեխնիկական հետախուզությունը մի քիչ ավելի թանկ աշխատանք է` մոտ մինչև 12 դոլար: Բացի այն, որ այդ աշխատանքները ծախսատար են նաև ժամանակատար են: Այսինքն` մեկ սակրավորը մեկ օրում կարող է ձեռքով փորման եղանակով մաքրել 10-12 քմ տարածք, իսկ մեխանիկական ականազերծման մեքենաներով 800 քառակուսի մետր, բացի այդ աշխատանքները սահմանափակված են եղանակային պայմաններով:

-Այս տեմպերով որ շարունակվի, ե՞րբ կավարտենք աշխատանքները:

-Այս տեմպերով 300 տարի հետո: Դեռևս աշխարհի ոչ մի երկրի չի հաջողվել իր ուժերով հաղթահարել ականազերծման խնդիրը: Ականազերծումը բարդ և աշխատատար պրոցես է, իսկ երկիրը, որ նոր է ավարտել պատերազմը, ունենալով քայքայված տնտեսություն, ենթակառուցվածքներ, արտագաղթ, բավականին լուրջ խնդիրներ ունի, այդ թվում ականազերծումը, սակայն առաջնահերթությունը բնականաբար տրվում է պատերազմի հետևանքների վերացմանը:

-Լուծումն ինչո՞ւմն եք տեսնում, որ նաև հայեցակարգը իրականացվի:

-Այստեղ լուծումը ֆինանսներն են և ցանկությունը: Այսինքն` այնպիսի իրավիճակ է ստեղծվել, որ շատերը տեղյակ չեն, որ կան ականապատ տարածքներ, շատերի համար դա նորություն է, այսինքն` հասարակության մեջ հարցի վերաբերյալ չկա հնչեղություն: Չկա հնչեղություն, այսինքն` ժողովուրդը չի պահանջում կառավարությունը չի անի, չկան հովանավորներ, դոնորական աջակցություն և ականազերծումը, կարծես, մնացել է երկրորդական ֆինանսավորման հույսին: Հայաստանում չկա ոչ մի կազմակերպություն, ո՛չ հասարակական, ո՛չ առևտրային, որ զբաղվի հումանիտար ականազերծմամբ, թեկուզ կոմերցիոն հիմունքներով, մեզ պետք է օժանդակություն:

[Vrej1915]

Հայաստանի համար զենքի գնումը զուտ սպառազինության առք ու վաճառք չէ, քաղաքական որոշակի պաշտպանական համակարգի ձեռքբերում է. Անդրեյ Ֆրոլով

16.09.17



Դժվար թե Հայաստանը Չինաստանից կարողանա սպառազինություն ձեռք բերել: Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց Ռուսաստանի ռազմավարության և տեխնոլոգիաների վերլուծական կենտրոնի փորձագետ, «Սպառազինության արտահանում» ամսագրի խմբագիր Անդրեյ Ֆրոլովը՝ խոսելով ՀՀ պաշտպանության նախարար Վիգեն Սարգսյանի հայտարարության մասին, որ Հայաստանը հետաքրքրված է Չինաստանի զենքի շուկայով:

Վերջինս նշեց, որ Հայաստանը դեռևս 90-ական թվականներին գնում էր չինական համակարգեր, մասնավորապես համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր, բայց ներկայումս ՀՀ-ն չունի ֆինանսական միջոցներ՝ Չինաստանի հետ զենք գնելու խոշոր պայմանագիր կնքելու համար:

«Հայաստանը սպառազինության վերջին խոշոր խմբաքանակը ձեռք է բերել Ռուսաստանից՝ վարկի միջոցով, իսկ սա նշանակում է, որ Հայաստանը խնդիր ունի ֆինանսական միջոցների հետ կապված: Ինձ համար անհասկանալի է, թե ինչպես է Հայաստանը Չինաստանից զենք գնելու, ինչ միջոցներով: Իհարկե, հնարավոր է, որ Չինաստանն էլ վարկ տրամադրի, ինչպես օրինակ Բելառուսին, բայց ես քիչ հավանական եմ համարում, որ կողմերի միջև կնքվի խոշոր խմբաքանակի վաճառքի մասին պայմանագիր»,- ասաց փորձագետը:

Ըստ Անդրեյ Ֆրոլովի՝ Հայաստանի համար զենքի գնումը ոչ միայն պարզապես սպառազինության առք ու վաճառքի պայմանագիր է, այլ քաղաքական որոշակի պաշտպանական համակարգի ձեռքբերում: Դիտարկմանը, թե Ռուսաստանն էլ քաղաքական պաշտպանական համակարգով է ապահովում Հայաստանին, Ֆրոլովն ասաց. «Օգնությունը շատ չի լինում, այնպես չէ՞»:

Ինչ վերաբերում է տեսակետներին, որ Հայաստանը փնտրում է զենքի գնման այլ աղբյուրներ, քանի որ Ռուսաստանը չի դադարում զենք վաճառել Ադրբեջանին, ապա ռուսաստանցի փորձագետն ասաց, որ համաձայն չէ տեսակետների հետ։

«Չեմ կարծում, որ Չինաստանը Հայաստանին ավելի մոտ է, քան Ռուսաստանը, ՌԴ-ն զենք վաճառում է Ադրբեջանին, բայց Հայաստանին այնպիսի զենքեր է տալիս, ինչպես օրինակ՝ «Իսկանդեր»-ը, որը նախկինում որևէ այլ պետության երբևէ չի վաճառել: Չեմ կարծում, որ այստեղ խնդիր կա: Հայաստանն իր հնարավորությունների սահմաններում փորձում է հայկական պոտենցիալը պահել: Զենքի մրցակցության ոլորտում Հայաստանն ակնհայտ է, որ չի հաղթի, բայց Ռուսաստանը փորձում է, կրկնում եմ, պաշտպանել հայկական պոտենցիալը»:

Անդրեյ Ֆրոլով քիչ հավանական համարեց այն սցենարը, որ Ռուսաստանն ապագայում «Իսկանդեր» կվաճառի Ադրբեջանին:



Տիգրանուհի Մարտիրոսյան

[burjuin]

Armenian Air Force.

[burjuin]

Armenian Air Force.