Nagorno-Karabagh: Military Balance Between Armenia & Azerbaijan

[burjuin]

Armenian Army

[Mehnuni]

Արցախում նշվել է Հայոց Բանակի կազմավորման 27-րդ տարեդարձը

[burjuin]

Armenian Army

[Mehnuni]

Նշվել է Զինված ուժերի կազմավորման 27-րդ տարեդարձը

[burjuin]

Armenian Army

[burjuin]

Armenian Army

[Mehnuni]

Ցուցադրական պարապմունքներ Պաշտպանության բանակում

[Vrej1915]

Ադրբեջանը մոտ էր հաջողությանը. Հին ու վտանգավոր բանաձեւի վերադարձի փորձեր

ՆԱԻՐԱ ՀԱՅՐՈՒՄՅԱՆ, Մեկնաբան

03.02.2019


Ադրբեջանում փորձում են հասկանալ, թե որ ուղղությամբ են շարժվում ղարաբաղյան բանակցությունները, եւ Հայաստանին «գայթակղում են» տնտեսական նախագծերով:

«Փաշինյանը՝ որպես Հայաստանի վարչապետ, պետք է հասկանա, որ հակամարտության կարգավորումն ազդակ կհաղորդի Հայաստանի անկախությանը եւ առաջին հերթին նոր իրավիճակ կստեղծի, որը մեծ տնտեսական հնարավորություններ կբացի Հայաստանի բնակչության համար», – հայտարարել է Ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի ծառայության ղեկավարը՝ մեկնաբանելով Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունները Գերմանիայում:

Բաքուն Հայաստանին բազմիցս տնտեսական հնարավորություններ է առաջարկել տարածքների դիմաց: Քաղաքագիտությունում այդ բանաձեւը սահմանվել է որպես «տարածքներ հաղորդակցությունների դիմաց». Ադրբեջանն ու Թուրքիան կբացեն ճանապարհները, իսկ Հայաստանը որոշ շրջաններ կզիջի: Այս տարբերակի մասին նորից սկսել են խոսել:

Օրերս Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ «տարածքներ խաղաղության դիմաց» բանաձեւը չի կարող քննարկվել: Բաքվում դա ընկալել են որպես հրաժարում բանակցություններից, բայց, ըստ երեւույթին, ինչ-որ մեկը դիտավորյալ նենգափոխում է հասկացությունները: «Տարածքներ խաղաղության դիմաց» բանաձեւը հայտնվել է այն ժամանակ, երբ Ադրբեջանը, զինվելով ռուսական, իսրայելական ու թուրքական զենքով, սկսեց պատերազմի շանտաժ անել՝ հայտարարելով, որ եթե չհաջողվի բանակցություններով կարգավորել հակամարտությունը, ապա կդիմի ուժային մեթոդի: Պատերազմից հրաժարվելու դիմաց Բաքուն առաջարկում էր շրջաններ հանձնել:

2016 թվականի ապրիլին այդ քաղաքական հնարքը մոտ էր հաջողությանը: Մինչ ադրբեջանական ագրեսիան Հայաստանում խուճապ էր տարածվում, ընդ որում, դրան լծվել էին ինչպես ռուսամետ լրատվամիջոցներն ու փորձագետները, այնպես էլ տեղական ընդդիմությունը եւ Ռուսաստանի ԱԳՆ հետ կապակցված դիվանագիտությունը: Պատերազմ թույլ չտալը հայտարարվել էր միակ հրամայական, եւ չնայած հայտարարվում էր, որ ցանկացած գնով խաղաղությունն անընդունելի է, սակայն Բաքվի շանտաժը մոտ էր հաջողությանը: Ապրիլյան պատերազմը սպանեց «տարածքներ խաղաղության» դիմաց բանաձեւը:

Հայկական կողմը, սակայն, չկարողացավ օգտվել առավելությունից եւ պնդել սատուս-քվոյի ինստիտուցիոնալ ամրապնդումը դիտարկման միջազգային մեխանիզմների միջոցով: Դա կհաներ տարածքների հանձնման հարցերն ու նոր շանտաժի հնարավորությունները:

«Տարածքներ խաղաղության դիմաց» բանաձեւը հորինվել էր, որ մոռացության մատնվի «տարածքներ կարգավիճակի դիմաց» բանաձեւը: Ադրբեջանը կտրականապես հրաժարվում է քննարկել Արցախի անկախ կարգավիճակը, եւ ռազմական շանտաժի հնարքը պետք է քողարկեր հիմնական բանաձեւից Ադրբեջանի հրաժարումը, որը դրված է մադրիդյան սկզբունքների հիմքում:

Բաքուն ոչ մի անգամ պատրաստակամություն չի հայտնել քննարկել Արցախի կարգավիճակը հիմնականում այն պատճառով, որ հայկական կողմն առաջ չէր քաշում իր բանաձեւերը, այլ ենթարկվում էր Բաքվի, Անկարայի ու Մոսկվայի թելադրած կուրսին: Կարգավիճակի հարցի քննարկումից Բաքվի հրաժարումը նշանակում էր մադրիդյան սկզբունքների մերժում, բայց Հայաստանը շարունակում էր բանակցել մեկ սկզբունքի՝ «տարածքային զիջումների» շուրջ:

Կարգավորման բանաձեւի ծագումնաբանությունը ղարաբաղյան կարգավորման կուրսի ձեւախեղման ցուցիչն է: Սկզբում տարածքներ կարգավիճակի դիմաց էր, հետո՝ խաղաղության, հիմա՝ հաղորդակցությունների բացման:

Ներկայում, ըստ ամենայնի, քննարկվում է տարածաշրջանային հաղորդուղիները բացելու հնարավորությունը: Ամեն դեպքում, այդպիսի ակնարկ կար ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների վերջին հայտարարությունում, որտեղ նշված էր «տարածաշրջանի տնտեսական ներուժի օգտագործման» անհրաժեշտությունը:

Տնտեսական, հաղորդակցական նախագծերը ենթադրու՞մ են տարածքների հանձնում ու անվտանգության մակարդակի իջեցում: Եթե այո, ապա այդ բանաձեւը նույնքան անընդունելի է, որքան «տարածքներ խաղաղության դիմաց»-ը:

Նիկոլ Փաշինյանը Բեռլինում հայտարարել է, որ հայկական կողմը չի խոսելու զիջումների մասին, քանի դեռ Ադրբեջանը նույն բանը չի արել: Նիկոլ Փաշինյանի համար Բաքվի ո՞ր զիջումներն են ընդունելի: Նրան կբավարարի՞ հաղորդակցությունները բացելու Բաքվի պատրաստակամությունը կամ Արցախում կարգավիճակի շուրջ հանրաքվեի անցկացումը: Հայաստանը պատրա՞ստ է այդ դեպքում խոսել տարածքային զիջումների մասին:

Եթե հայկական կողմը ցանկանում է փոխել կարգավորման տրամաբանությունը, որի մասին խոսում է Նիկոլ Փաշինյանը, ապա պետք է փոխել բանաձեւի ոչ թե երկրորդ մասը, այլ առաջինը՝ «տարածքներ… դիմաց»: Քանի դեռ հայկական կողմը չի հրաժարվել տարածքների հանձնումը քննարկելուց, Բաքուն անընդհատ գին է իջեցնելու: Սկզբում դա կարգավիճակն էր, հետո խաղաղությունը, իսկ հիմա Հայաստանի համար ինչ-որ տնտեսական արտոնություններ:

Հայաստանում ԱՄՆ նախկին դեսպան Ռիչարդ Միլզը վերջին հարցազրույցում նշել էր, որ հայ հանրությունը պատրաստ չէ անգամ քննարկել տարածքային զիջումների հնարավորությունը: Դա նշանակում է, որ իշխանությունը, որն իրեն համարում է ժողովրդի շահերի իրագործողը, չի կարող քննարկել այդ տարբերակը անգամ իմիտացիոն բանակցություններում:

[Vrej1915]

Կոմանդոսը՝ տարածքների զիջման մասին

[Mehnuni]

Քննարկվել են ՀՀ ԶՈՒ և ՌԴ ԶՈՒ զորքերի միացյալ խմբավորման մարտական պատրաստության ծրագրերը