Sevan

[Vrej1915]

Re: Sevan

great post vrej and tx for giving us the realities on the ground.....past and present. Salute

there are two lakes that are very dear to me, lake urmia is already lost and and don't want the same to happen the lake sevan, even in times of war.

your welcome

[Eddo211]

Re: Sevan

great post Vrej and tx for giving us the realities on the ground.....past and present. Salute

there are two lakes that are very dear to me, Lake Urmia is already lost and and don't want the same to happen the Lake Sevan, even in times of war.

[Vrej1915]

Re: Sevan

water is fuel?

Armenia has two major autonomous energetic systems, independent, or partly independent from import needs.
1- Hydro Energy: it produces roughly 20% of the electricity.
2- Medzamor. (This is partly independent since you need to inport fuel bars from Russia at least once a year, and the station is supposed to stop in 2016 , and no replacement is yet financed): produces roughly 40% of electricity at its full capacity of 440 MW today.

http://en.wikipedia.org/wiki/Metsamor_Nuclear_Power_Plant

Remaining 40-45 % is produced by Hydrocarbons: Gaz/Oil/fuel.
Now you must consider Electric Capacity installed, wich is rarely used at its max capacity full year.
Then you must consider reserves.
You can not stock reserves at Metzamor. It produces rather steady volume, when it works.
You can not stock solar energy, (inexistent today), nor wind energy (symbolic one test station in Pushkin Pass).
You can stock some Gaz in one major strategic underground facility, built in Apovian salt mines (max autonomy if Gaz import is stopped: less than 2 months).
You can stock fuel/Diezel: limited capacity installed, some capacities classified by army: you may use it for electricity or tanks....
You can stock water, if you have reservoirs, for Hydro power.
And we have one and unique major reservoir, that is Sevan.

If hydropower represents only 18-20% of annual production today (some important chunk is exported today, some officially, some in gray zone to Turkey, Georgia, and Iran), its installed capacity, at full , may be enough for 40-45% of national consumption.
We use it at minimal rate, to spare Sevan (when official policy is respected), and insure pic capacity during extra needs (winter cold, when Metzamor is closed, or when Gaz import stops).
That is while annually Hydro produces less than 20%, at one given moment, at its peak, you may have its proportion as high as 40%, or even more.

So, our only real domestic source is Hydro.
And hydro is divided in 2 major systems:
Sevan and Vorotan cascades.
The remaining capacities are are non relevant: hundreds of micro-stations: all together represent less than 5% , and virtually none have reservoirs built.
While the initial intention was noble, this turns now to a misuse of potentials, for cheap and quick investments, with state sponsored and garantyed income for oligarkhs and aparatchiks (worst exemple is the recent case of Dzoraget: we might had a 3 rth major cascade by building a big capacity reservoir, with a state sponsored project worth hundred of millions, instead a bunch of oligarkhs will install small stations, with no reservoir, small invest, big income..).

So you have Vorotan cascade, 3 major stations, and a medium size reservoir called Spantaryan; At its full capacity, the reservoir will not even last 2 months.
Easy to say, this is important, but not strategic.

http://vorotancascade.am/en/info.html

And finally you have Sevan, with a cascade of 6 major stations.

http://www.raztes.am/eng/hpp.htm

At its full capacity, 550 MW (that is more than the Medzamor's actual 440 MW) and thanks to modernization of stations going on in last decade, only Sevan cascade can produce roughly 50% of the electricity consumed.
Each meter up in Sevan, is equivalent roughly to 1250 million M3 of water.
To compare, our bigest reservoir (put aside Akhuryan, under joint control of Ankara, and producing no electricity), that is Spantaryan reservoir is in full 218 m3 (actual capacities).
That is 1 meter up in Sevan is 5,7 times more that all of Spantaryan.

By now I think you have quite a good idea about capacities..
Now keep in mind, that once there is a war situation, you may pretty surely have blockade on energy imports.
So you may have to chose, between using you oil reserved on tanks, or generating electricity.
Last time we chose the first option, more or less.....and Sevan paid a huge price, by losing roughly 2 meters..
Should we repeat the same cold dark episode?

[arakeretzig]

Re: Sevan

NEVER FORGET: The higher the water level will be, the more fuel will be available for our tanks, if a war should start.

water is fuel?

[Vrej1915]

Re: Sevan

More bad news for Sevan;
The water level is only 1900.45 cm, that is only +10 cm year on year.
Since 2005, the Y/Y difference was more than +30 cm.
This year was specially snowy. We should had +40 by now.
This means, the government/oligarkhiya is taking a hell lot of water out...;
The max of the year is at the end of June, normally.
If this goes on like this, we may have a deficit at the end of the year, due of the tunnel stop...

Very sad, and bad news.

NEVER FORGET: The higher the water level will be, the more fuel will be available for our tanks, if a war should start.

[Vrej1915]

Re: Sevan

Second veryyy bad news for Sevan of this year: Arpa-Sevan will not bring any water to the lake during all 2012, while maximum water is taken out by Hraztan (169 MILLION m3)...
Nakhitchevan's occupiers may rejoice, since they will have at least 300 m3 by Arpa.
And Azaris will get more water by Vorotan

2012թ. ընթացքում «Արփա-Սեւան» ջրատարի թունելներից մեկով ջուր չի հոսի Սևանա լիճ


11:58 Մայիս 17, 2012

ԷկոԼուր

ՀՀ կառավարությունը 567491.4 հազար դրամ կտրամադրի «Արփա-Սևան» թունելի վերականգնման աշխատանքների համար: Որոշման նախագծում նշված է, որ դա պայմանավորված է նրանով, որ «Արփա-Սևան» թունելի որոշ հատվածներում երեսարկների քանդվածքների դինամիկան զարգացող է և թունելով ջուր տեղափոխելը կարող է հանգեցնել անկանխատեսելի հետևանքների: Սևանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողովի որոշմամբ նախատեսվում է «Արփա-Սևան» ջրատարի թիվ 2 թունելի շահագործման հուսալիությունն ու անվտանգությունն ապահովելու, բետոնե երեսարկի դեֆորմացման և քայքայման անկանխատեսելի զարգացումները կանխարգելելու նպատակով 2012 թվականին թունելի վերականգնողական աշխատանքները կատարել անընդմեջ` ամբողջ տարվա ընթացքում, առանց թիվ 2 թունելով Սևանա լիճ ջուր տեղափոխելու:

[Vrej1915]

Re: Sevan

Սևանա լճի էնդեմիկ ձկնատեսակների պոպուլյացիաների վերականգնման մեկնարկային ծրագրի հանրային քննարկում Գավառի Օրհուս կենտրոնում


15:44 Մայիս 14, 2012

Լիաննա Ասոյան, Գավառի Օրհուս կենտրոնի համակարգող

Սևանա լճի էնդեմիկ ձկնատեսակների (գեղարքունի և ամառային իշխան) պոպուլյացիաների վերականգնման նոր նախաձեռնության մասին տեղեկանալուն պես Գավառի Օրհուս կենտրոնը հանձն առավ հասարակությանն այդ մասին իրազեկելու դերը: Մայիսի 11-ին Գավառի Օրհուս կենտրոնում տեղի ունեցավ Սևանա լճի էնդեմիկ ձկնատեսակների պոպուլյացիաների վերականգնման մեկնարկային ծրագրի հանրային քննարկում:

«Էմի Ֆրութ» ՍՊԸ-ի խնդրանքով NC Consulting-ը մշակել է մեկնարկային նախագիծ, որի նպատակը Սևանա լճի տարածքում ցանցավանդակներում իշխանի բազմացման հնարավորությունները ճշտելն է: Երկարաժամկետ հատվածում նպատակը Սևանա լճում մինչև 50.000 տ քանակությամբ ձկան արտադրության հասնելն է: Հենց առաջին հայացքից տպավորությունն այնպիսին է, որ նախաձեռնության հեղինակներին ոչ թե հետարքրում է Սևանի էնդեմիկ ձկնատեսակների բնական միջավայրում պահպանությունն ու վերարտադրությունը, այլև լիճը դրանց բուծման մի յուրօրինակ վայր դարձնելը՝ առավելապես տնտեսական շահ հետապնդելով: Սակայն նախաձեռնության հեղինակները Սևանի իշխանի բուծումը լճում գտնվող ցանցավանդակներում դրական գաղափար են համարում և բնապահպանական, և տնտեսական տեսանկյունից. կարծում են, որ այս կերպ ձկան բազմացման հնարավորությունը Սևանա լճում կընդլայնվի:

Ակտիվ քննարկման արդյունքում եղան շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության կանխմանը վերաբերող մի շարք առաջարկություններ: Նշվեց, որ խախտվում են Սևանի մասին օրենքի 10-րդ հոդվածի 1-ին կետը, մասամբ էլ 2-րդ կետի ա) ենթակետը:

Քննարկման մասնակիցները որոշեցին Սևանա լճի էնդեմիկ ձկնատեսակների (գեղարքունի և ամառային իշխան) պոպուլյացիաների վերականգնման մեկնարկային ծրագրի գաղափարին հավանություն տալ միայն այն դեպքում, երբ «Էմի Ֆրութը» ՍՊԸ-ն կներկայացնի ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի բոլոր նեղ մասնագիտացված ինստիտուտների հիմնավորված պաշտոնական գրավոր եզրակացությունները, որոնք այս պահի դրությամբ բացակայում են: Հաշվի առնելով Սևանի կարևորությունը ամբողջ Հայաստանի համար` նրանք նաև գտնում են, որ հասարակական լսումներ պետք է անցկացվեն ոչ միայն Սևանի ավազանում, այլև բոլոր մարզերում՝ ընդգրկելով համայն շահագրգիռ հասարակությանը:

Մասնակից ՀԿ-ների ներկայացուցիչները որոշեցին լրամշակել քննարկման ընթացքում նշված առաջարկությունները և դրանց ամբողջ փաթեթը մինչև մայիսի 16-ը ներկայացնել «Էմի Ֆրութ» ՍՊԸ-ին և ԲՆ բնապահպանական փորձաքննություն ՊՈԱԿ-ին:
----------
Որքանո՞վ է իրատեսական Սեւանա լճում ձկնաբուծարան ունենալ




15:16 Մայիս 12, 2012

ԷկոԼուր

Սեւան ազգային պարկում տեղի ունեցած հասարակական լսումների արդյունքում որոշվեց հավանություն տալ Սևանա լճի էնդեմիկ ձկնատեսակների (գեղարքունի և ամառային իշխան) պոպուլյացիաների վերականգնման պիլոտային ծրագրի գաղափարին և պահանջել «Էմի ֆրութ» ՍՊԸ-ից` ներկայացնելու ծրագրի շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատականը:

Հասարակական լսումները տեղի ունեցան սույն թվականի մայիսի 10-ին: Մասնակցում էին ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Միշա Ստեփանյանը, «Սևան ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Աշոտ Գնդոյանը, փոխտնօրեն Վահե Գուլանյանը, ձկնաբան Նորիկ Բադալյանը, «Էմի ֆրութ» ՍՊԸ-ի հիմնադիր Հրայր Մելքոնյանը, ծրագրի համակարգող Էդգար Գեւորգյանը, ՀՀ բնապահպանության նախարարության բնապահպանական փորձաքննություն ՊՈԱԿ-ի փորձագետ Նազիկ Մկրտչյանը, «ՏԶՀԿ»-ի նախագահ Սաթիկ Բադեյանը, Գավառի Օրհուս կենտրոնի համակարգող Լիանա Ասոյանը, «ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ-ի աշխատանքային խումբը: Քննարկմանը չէին մասնակցում համայնքապետեր և բնակիչներ, լրագրողներ, քանի որ տեղեկացված չին քննարկման մասին: Ինչպես նաեւ քննարկմանը ներկա հասարակայնության ներկայացուցիչները հնարավորություն չէին ունեցել նախօրոք ծանոթանալ ծրագրի հետ, քանի որ Բնապահպանության նախարարության կայքում ծրագիրը տեղադրված չէ: Քննարկման մասին «Սեւան» ազգային պարկի ղեկավարությունը տեղեկացավ ՀԿ-ներից, ովքեր եկել էին քննարկման: Նշված ժամից մոտ կես ժամ ուշացումով ազգային պարկ եկան ընկերության ներկայացուցիչները բնապահպանության փորձագետի հետ միասին:

«Էմի ֆրութ» ընկերության պիլոտային ծրագիրն իրականացվում է Բնապահպանության նախարարության, ՀՀ ԳԱԱ տարբեր ինստիտուտների, համալսարանների, Ազգային պարկի հետ համագործակցությամբ: Այսինքն, ծրագրով փորձելու են Սեւանում աճեցնել իշխան, եւ տեսնել ծրագրի ազդեցությունը լճի վրա, եւ որքանով է նպատակահարմար այն շարունակել եւ ընդլայնել: Պետության հետ ընկերության համագործակցույան արդյունքում աճեցրած ձկների մի մասը բաց է թողելու Սեւանա լիճ, ինչպես նաեւ վաճառքի դեպքում որոշակի գումար վճարվելու է պետբյուջե: Լճում` Դրախտիկի մոտ, տեղադրվելու են 4 ցանցավանդակներ, որտեղ, ըստ ընկերության ներկայացուցիչների, հունիսից մինչեւ նոյեմբեր ամիսը աճեցնելու են 20-40 գրամանոց 80 000 մանրաձուկ, որոնց քաշը աճելու է մինչեւ 250-300 գրամ: «Սեւան» ազգային պարկի տնօրեն Աշոտ Գնդոյանը նկատեց, որ գերազանց կերակրելու դեպքում անգամ ձկան օրեկան մաքսիմալ աճը 1 գրամից չի անցնում: «Եթե կա նման հնարք, որ այդպես աճ կտա, նրանք ոչ թե էնդեմիկ ձուկ կստանան, այլ հրեշ կստանան»,- ասաց նա: Նշենք, որ ձկները կերակրվելու են էկոլոգիական կերով, որը տրամադրելու է «Բիոմար» ընկերությունը: Մյուս խնդիրն այն էր, թե որքանով լիճ բաց թողնված ձկները կապրեն: «Խնդիրն այն է, որ որպես վերարտադրություն ինչի այդ չի ստացվում, սրանք որ սովորում են արհեստական կերին, երբ բաց ես թողնում բնական միջավայր, իրենք ի վիճակի չեն որս անելու, ու շատ մեծ անկում է լինում: Իրենք են շատ անգամ դառնում որս թռչունների համար»,- ասաց ազգային պարկի փոխտնօրեն Վահե Գուլանյանը: Մեկ այլ խնդիր էլ կապված է նրա հետ, որ կերակրումից հետո նստվածք է լինելու, միկրոֆլորայի փոփոխություն է լինելու ջրի ջերմաստիճանն է փոխվելու: Օրենսդրական առումով նույնպես հակասություններ կան: Սեւանա լճի մասին օրենքով արգելվում է տնտեսական գործունեություն Սեւանա լճի ավազանում, սակայն եթե այդ գործունեությունը նպաստում է պոպուլիացիայի վերականգնմանը, ապա թույլատրվում է:

«Էմի ֆրութ» ՍՊԸ-ի ներկայացուցիչներն էլ պնդեցին, որ մեկնարկային ծրագրի ընթացքում Սևանին վնաս նկատելու դեպքում անմիջապես կդադարեցնեն գործունեությունը: Ծրագրում Սեւանա լճի էկոլոգիային սպառնացող ռիսկեր նշված չէին: Ինչպես նշեց ծրագրի փորձագետ Նազիկ Մկրտչյանը, հիմնականում այդ փաստաթղթում նկարագրված է եղել ֆինանսատնտեսական մասը: Ծրագիրը ներկայումս ուղարկված է Սեւանա լճի հիմնահարցերի հանձնաժողով` կարծիքի համար, ինչպես նաեւ կարծիք պետք է տա «Սեւան» ազգային պարկը:

[Vrej1915]

Re: Sevan

Սեւանում նավակ է շրջվել






Մայիս 13, 2012
Մայիսի 13-ին, ժամը 13.58-ին ահազանգ է ստացվել, որ Գեղարքունիքի մարզում՝ Սեւանա լճի «Ճայերի կղզի» կոչվող հատվածում շրջվել է ձկնորսական ռետինե նավակ, ինչի հետեւանքով ջրում են հայտնվել երկու քաղաքացի. անհրաժեշտ է փրկարարների օգնությունը:

Հայաստանի ԱԻՆ լրավական ծառայությունից հայտնում են, որ դեպքի վայր է մեկնել փրկարար ուժերի վարչության հատուկ ջրափրկարարական ջոկատի հերթապահ խումբը:

14.30-ին ջրափրկարարները ջրից դուրս են բերել Երեւանի բնակիչներ Արթուր եւ Հարություն Չիփչյաններին, որոնց ցուցաբերվել է առաջին անհրաժեշտ օգնություն:

Ժամը 15:20-ին ջրափրկարարները ձկնորսությամբ զբաղվող քաղաքացիների անվտանգությունն ապահովելու նպատակով Սեւան լճից դուրս են բերել 6 հոգու երեք ռետինե նավակներով:

[Vrej1915]

Re: Sevan

This is a very, very bad news.

http://www.ecolur.org/hy/news/sevan/outflows-from-sevan-legal/3826/

Սեւանից ջրի բացթողումներն օրինական են


19:51 Մայիս 11, 2012

ԷկոԼուր

«ԷկոԼուր»-ն ահազանգ ստացավ, որ Սեւանից արդեն ջուրը բաց են թողել: ՀՀ բնապահպանության նախարարությանը թեժ գծով արված «ԷկոԼուր»-ի հարցմանն ի պատասխան հայտնեցին, որ ոռոգման նպատակով Սեւանից ջրի բացթողումները սկսել են մայիսի 1-ից: Բաց թողնվող ջրի ծավալը 169 միլիոն խմ է: Նշենք, որ դա գրեթե ամենավերջին սահմանն է: 2011թ. այն կազմում էր 170 միլիոն խմ, 2010թ.` 168,3, ընդ որում, նախկինում ջրառի չափը կազմում էր 144,5 միլիոն խմ, իսկ հետո ավելացրեցին 33 44 միլիոն խմ:

[arakeretzig]

Re: Level of water: 1900.32

Սեւանում ձուկ չկա, սակայն պաշտոնական տվալներով 60%-ը վերականգնվել է


15:42 Մայիս 07, 2012

ԷկոԼուր

Սեւանա լճում ձկնապաշարների վերաբերյալ պաշտոնական տվյալները չեն համապատասխանում մասնագետների տվյալների հետ: «Հայաստանի Հանրապետության Գեղարքունիքի մարզի ձեռքբերումները 2007-2011 թվականներին» փաստաթղթում որպես ձեռքբերում նշվել է. «Ձկների մոտավորապես 60 տոկոսը վերադառնում է Սևան: Եվ սա միայն առաջին փուլն է»: Ապա գրված է, որ 2010-2011 թթ. Սեւանա լճի ձկնային պաշարների համալրման նպատակով լիճ է թողնվել գեղարքունի եւ ամառային իշխանի տեսակների շուրջ մեկուկես միլիոն մանրաձուկ:

Միեւնույն ժամանակ, ՀՀ ԳԱԱ Կենդանաբանության եւ հիդրոէկոլոգիայի կենտրոնի տնօրեն Բարդուխ Գաբրիելյանը «ԱրմԻնֆո»-ին տված հարցազրույցում հայտնել է, որ 2011 թվականին Սեւանա լճում սիգի պաշարները կազմել են ընդամենը 8-8.5 տոննա: մինչդեռ 2010 թվականին այդ ցուցանիշը կազմել է 180 տոննա:

Ինչ վերաբերում է իշխանի պոպուլիացիային, որն արդեն քանիերորդ տարին է` վերականգնում են, ապա տվյալներ չկան բացի նրանից, որ ձկնաբանները հայտնաբերել են մի քանիսին, որոնք ունակ են ձվադրելու: Պատճառը պարզ է`անօրինական ձկնորսությունը կատարվում է հենց լիճ թափվող գետերից գործնականում վերահսկողության բացակայության պայմաններում:

1990-ականներին Սեւանում ձկնապաշարները կազմում էին մոտ 30 հազար տոննա:

a sealed lake like Sevan is very vunlerable, no wonder there's no fish left. If you keep fishing and fishing withour regulation, not pay attention to it's environmental needs, what do you think will happen. tragic really. when i was there in april, i found the water near the shore relatively dirty.