Regional geopolitics

[Vahram]

Re: Regional geopolitics

One way or another the meltdowns in the EU sector are gong to have implications for us one way or another.

With unemployement at unprecedented levels in the EU, the risk of social unrest is rising, says the UN’s International Labour Organization. The ILO is warning politicians to abandon austerity and embrace job creation.

http://stratrisks.com/geostrat/11771

Lets just see how the BRIC's do in relation. I think this power shift is only going move faster and get bloodier. One less to learn is that if Greece is left flat on it's face and Cyprus they outright stole peoples money from savings. This Euro direction will be very dangerous for us. They are simply dropping people like flies, and in a few months when Spain, Italy join the fray it's going to get uglier.

[Vrej1915]

Re: Regional geopolitics

ԱՄՆ հրաժարվել է Ղարաբաղի մասով փոխզիջման տրամաբանությունից
Նաիրա Հայրումյան
Հինգշաբթի, 11 Ապրիլի 2013,

Լեռնային Ղարաբաղի ճանաչումը դառնում է ակնհայտ իրողություն, որի հետ Թուրքիան ու Ադրբեջանը ստիպված են հաշտվել: Մյուսներն արդեն ցույց են տալիս, որ այդ իրողությունը համարում են կայացած:
Վերջին մի քանի ամիսներին տեղի են ունեցել ԼՂՀ ճանաչման տարբեր տեսակի ակտեր: Անցյալ տարի առաջին անգամ Ղարաբաղ է այցելել բարձր պաշտոնական անձ՝ Ուրուգվայի խորհրդարանի խոսնակը: Լիտվայի եւ Ֆրանսիայի խորհրդարաններում ստեղծվել են Արցախի խորհրդարանի հետ բարեկամության խմբեր: Արցախի անկախությունը ճանաչել են Ավստրալիայի խոշորագույն Նոր Ուելս նահանգը եւ ամերիկյան երեք նահանգներ՝ Մասաչուսեց, Ռոդ Այլենդ, Մեն:
Եվրամիությունը մինչ այժմ ծուլորեն փորձում է համոզել Ադրբեջանին՝ Ղարաբաղ մուտքի թույլտվություն ստանալու իրենց հատուկ ներկայացուցչի համար, իսկ ԱՄՆ վաղուց իրեն լիովին ազատ է զգում Ղարաբաղում: 1997 թվականից սկսած ԱՄՆ Կոնգրեսն ուղիղ օգնություն է հատկացնում Ղարաբաղին, եւ թեեւ տարեցտարի այդ օգնության չափը նվազում է, ԱՄՆ երբեք չի թաքցրել, որ չի ճանաչում Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, վերջինիս պատկերացումներով:
Ասենք, այդ ամբողջականությունը չեն ճանաչում նաեւ Ռուսաստանն ու Եվրոպան, այլապես արդեն երկու տասնամյակ բանակցություն չէր ընթանա, որն այսպես թե այնպես վիճարկում է Ադրբեջանի «տարածքային ամբողջականությունը»: Բանակցություններն ընթանում են միայն այն նպատակով, որպեսզի սահմանեն, թե ինչ չափով է խախտվելու այդ «ամբողջականությունը»: Այլ կերպ ասած, թե որտեղով է անցնելու նոր սահմանը:
ԱՄՆ երեք նահանգների կողմից ԼՂՀ անկախության ճանաչումը ենթադրում է, որ նոր սահմանները պետք է արտահայտեն ներկայիս իրողությունները եւ ռազմաստրատեգիական հավասարակշռությունը: Ներկայում Թուրքիան ու Ադրբեջանը փորձում են պայքարել այն բանի համար, որպեսզի այդ սահմանը հնարավորինս համընկնի նախկին ԼՂԻՄ սահմաններին: Սակայն նրանք էլ են ստիպված լինելու համակերպվել իրականության հետ:
Ռուսահայ քաղաքագետ Անդրանիկ Միհրանյանը գտնում է, որ ղարաբաղյան խնդրի լուծման համար անհրաժեշտ է հայկական կողմից գոնե խորհրդանշական զիջում: Դա նշանակում է, որ Ռուսաստանը դեռեւս գտնվում է «փոխզիջումային լուծման» տրամաբանության մեջ: Ըստ ամենայնի, ԱՄՆ հրաժարվել է դրանից, անցնելով «իրողությունները ճանաչելու» նոր փիլիսոփայությանը:

[Haykakan]

Re: Regional geopolitics

ANOTHER SETBACK IN ARMENIAN-TURKISH RELATIONS

ARMENIA, EDITORIAL, TURKEY | APRIL 11, 2013 12:54 PM

http://www.mirrorspectator.com/2013/04/11/another-setback-in-armenian-turkish-relations/

By Edmond Y. Azadian

Turkey has become a big player in regional politics and the scope of
its foreign policy not only covers the Middle East and the Caucasus,
but it has extended far beyond those geographic areas to include the
Balkans and Europe (via its NATO affiliation) and even China. Indeed,
Turkey's prime minister is not only the champion of the Palestinian
cause, in order to lull the Arab world into delusions, but he has
come out on as the champion of Uyghur rights in China.

Uyghurs are a restless Moslem minority, most of the time in conflict
with the Chinese authorities. During one of the recent ethnic
flare-ups, Prime Minister Erdogan accused the Chinese government of
perpetrating genocide against the Uyghurs.

Erdogan's pronouncement certainly did not scare the mighty Chinese
government, but perhaps it helped to push China closer to Armenia -
a true victim of genocide, perpetrated almost a century ago by the
Turkish government.

On the chessboard of the politics of the Caucasus, Armenia, with its
size, is not a challenge for Turkey. But history weighs too heavily on
Turkey's strategic planning. Another factor, which Turkey has to take
into account, is not Armenia's size nor its military capabilities,
but its alliances in the continuing cold war in the region.

Since Turkey is an unreliable partner for its allies, it has
to invent and re-invent various deceptive policies, to fool its
allies for a while, while consolidating long-term plans on the
ground. One of those deceptions was the apology game with Israel,
its long-term strategic ally in the region. Although Prime Minister
Benjamin Netanyahu extended an apology to Turkey for the raid on the
Mavi Marmara and promised to compensate the families of the Turkish
victims, Israel's political circles do not believe that Turkey will
make good on its end of the bargain.

Efraim Inbar has written a seething article about the apology game
in the Jerusalem Post, under the title, "Israel's Apology to Turkey
Was a Mistake." The journalist states that "the Israeli apology will
hardly stop Turkish Prime Minister Recep Tayyip Erdogan's regular
Israeli-bashing rhetoric. Nor has it secured a clear Turkish commitment
for the resumption of full diplomatic relations."

At this time in Turkey's domestic policy, the Kurdish minority has
been facing such a deception policy. While the Kurds are laying down
their arms, in view of the administration's demonstrative negotiations
with their jailed leader, Abdullah Ocalan, no concrete commitments
have been announced by Ankara.

Armenia has suffered the brunt of Turkey's deceptive policy over the
last two decades. In flagrant violation of the international law,
Turkey has blockaded Armenia since 1994. And there is no power on
earth to even chide Turkey for that lawless behavior.

Yet Turkey continues to tempt and tease the international community
that it is about to take an initiative towards establishing peace
and stability in the region. The first farce in that direction was
Foreign Minister Davutoglu's "zero problem with neighbors" policy,
which soon proved to be nothing more that empty rhetoric. Yet Turkey's
"good intentions" never reverberated around the word. Even world
leaders encouraged Turkey's neighbors to take advantage of the
historic opportunity.

One expression of Turkey's "good intentions" were the Protocols,
supposed to become the crown xxxel of former Secretary of State
Hillary Clinton, who rushed to Switzerland to witness the historic
breakthrough. True to its deceptive nature, Ankara never ratified
the Protocols, but benefitted tremendously by the commotion it created.

The most recent incident was the cancellation of the planned
twice-weekly chartered flights from Yerevan to Van. Although outwardly
a positive move, the plan was of dubious nature for Armenia. It was
necessitated primarily for the economic isolation of Eastern provinces
in Turkey (historic Armenia).

There was mounting pressure by the governors of the region to open the
border with Armenia to allow some economic activity. Ankara's intention
was to punish Armenia with its blockade. In the meantime it punished
the population on the other side of the border, but that did not bother
policy planners in Ankara because that population happened to be mostly
Kurds. For the Armenians, the 45-minute flight would afford them the
opportunity to visit their ancestral lands, but economically it would
present a drain on Armenia's economy, since cheap flights to Antalia
had already forced out the competition in resort areas of Armenia and
Georgia. However, the plan inspired an aura of positive sentiments, a
hope that Armenian-Turkish relations are inching toward a better place.

The first flight was scheduled to take place on April 3, but a decision
was made on March 30 by the Turkish side to cancel the flights, which
were to operate by a private charter company. That company has not yet
commented on the cancellation of the flights, but other indications
emerged to prove that the cancellation was due to Azerbaijan's
pressure. Indeed the spokesman for Azerbaijan's Foreign Ministry,
Elman Abdullayev, has publicly thanked Ankara for the cancellation. He
has further commented, "In the present condition, the position of
brotherly Turkey is critically important. It is important that Turkey
exert pressure on Armenia. We always see Turkey's contribution to
that affect and we are thankful for that."

Perhaps Turkey never intended to allow those flights, but the
announcement reaped some dividends for Ankara; to begin with, it once
more demonstrated Turkey's "good intentions" on the political markets.

Second, out of nowhere it offered a free victory for Azerbaijan,
against some political and business rewards. Together, Ankara and Baku
enjoyed the satisfaction knowing they gave a slap to Armenia's face.

Azerbaijan is not hiding its intentions against Armenia. Baku's plans
are to wipe Armenia out of the region. Aliyev himself has arrogantly
announced that their intention is to continue the "liberation" of 20
percent of its territory "occupied" by Armenia. He has announced time
and again that Armenia has been sitting on historic Azeri territory.

He has also boasted several times that Baku was successful in isolating
Armenia and leaving it out of all regional development plans, including
rail and energy networks. This illegal plan is being implemented with
the collusion of the great powers in the West and Russia.

When Azerbaijan threatens the very existence of Armenia, no restraining
rebuke is heard from the UN headquarters nor its major world capitals.

Each time Azerbaijan violates the ceasefire agreement, the Minsk Group
of the Organization for Security and Cooperation in Europe (OSCE),
tasked with solving the Artsakh impasse, issues a polite warning to
both sides to refrain from escalating the explosive situation.

The cancellation of flights may seem an insignificant, singular act,
but it is the symbolic expression of a broader policy of stifling
Armenia out of existence.

[Vahram]

Re: Regional geopolitics

Now England and Euro zone troops having war games. Everything seems to be ramping up. First we have Russia's largest black sea war games ever, now this.

UK to lead largest European military exercise, Joint Warrior

http://stratrisks.com/geostrat/11806

[Vrej1915]

Re: Regional geopolitics

Քաղաքական նոր փուլ Վրաստանում
Իգոր Մուրադյան

Ուրբաթ, 12 Ապրիլի 2013,


Մ.Սաակաշվիլիի խմբավորումը դեռեւս տիրապետում է նշանակալի ռեսուրսների քաղաքական պայքարի նոր փուլ սկսելու համար: Սաակաշվիլիի խմբավորման կողմից առավել խոհեմ կլիներ պայքարը ոչ թե արագ ռեւանշի համար, այլ ջանքերի գործադրումը՝ պահպանելու «Ազգային միասնություն» քաղաքական կուսակցությունը, որպես քաղաքական երկարատեւ գործընթացի իրական մասնակից:
Եթե Սաակաշվիլիին հաջողվի պահպանել սեփական կուսակցությունը եւ կուսակցական-քաղաքական ցանցը, ապա կառաջանա վրացական նոր ֆենոմեն, այսինքն՝ երկկուսակցական համակարգ: Որքան կուսակցություն էլ մասնակցի քաղաքական պայքարին, Արեւելյան Եվրոպայի երկրներում, այսպես թե այնպես, ձեւավորվում են երկկուսակցական համակարգեր, որպես առավել կառավարելի իրավիճակ արտաքին շահագրգիռ ուժերի կողմից:
Կասկած չի կարող լինել, որ Սաակաշվիլին ունի ոչ միայն ֆինանսական, այլեւ տեղեկատվական ռեսուրսներ եւ Արեւմտյան հանրության հետ հարաբերությունների փորձ, որը չի կարող բացահայտ ու ցուցադրական «հանձնել» իր գործընկերոջը: Արեւմուտքը լռում է կամ գրեթե լռում է, խոսելը հանձնարարելով իր փորձագետներին ու լրագրողներին, սակայն տեսք ընդունել, որ ամեն ինչ ընթանում է լավ, եւ գլխավորը՝ ծրագրված, չի հաջողվում:
Ռուսաստանը չի թաքցնում իր հրճվանքը, եւ դա չի կարող չգրգռել Արեւմուտքին: Միեւնույն ժամանակ, միջազգային իրավիճակն ակնհայտորեն չի նպաստում Սաակաշվիլիի նպատակներին: Արեւմտյան հանրությունը Վրաստանում ազդեցության համար կրկին արշավ ծավալելու ցանկություն չունի, քանի որ, նախ, խնդիր կա չգրգռել Ռուսաստանին եւ չկուտակել լրացուցիչ խնդիրներ, սակայն գլխավոր գործոնն այն է, որ նկատվում է Արեւմուտքի միջազգային ակտիվության զգալի նվազում:
Պատասխանատվությունը գործընկերների վրա գցելը դարձել է ժամանակի նշանը, սակայն ում վրա գցել պատասխանատվությունն այնպիսի տարածաշրջանում, ինչպիսին Հարավային Կովկասն է:
Վրաստանն ահռելի դեր է խաղացել ՆԱՏՕ-ին եւ Եվրամիությանը Հարավային Կովկասին ներգրավելու վերաբերյալ Եվրատլանտյան հանրության տեսակետների ու մտադրությունների արմատական վերանայման հարցում: Պարզվել է, որ Կովկասում, ինչպես միշտ, գործընկերներ են նրանք, ում վրա ամենաքիչն են հույս դրել: Սակայն ժամանակը տանուլ է տրվել, այն էլ ինչպես:
Սաակաշվիլիին ցույց են տվել, որ նա այլեւս «խաղադրույք» չէ, այլ միայն հարմար փաստարկ երկրի նոր ղեկավարության հետ հարաբերություններ կառուցելու համար: Եթե ԱՄՆ, հնարավոր է, գերադասում է չափավոր դիրքորոշումը, ապա մայրցամաքային Եվրոպայի տերությունները Իվանիշվիլիին ու նրա թիմին դիտարկում են որպես անայլընտրանքային գործընկերների:
ՆԱՏՕ-ում գտնում են, որ Վրաստանում ռազմական շինարարությունն անհաջող է իրականացվել, իսկ Եվրամիությունը գտնում է, որ սոցիալական եւ իրավական ոլորտներում ձեռքբերումները չափազանցված են: Իսկ տնտեսության մեջ հաջողությունների մասին ոչ ոք չի էլ խոսել:
Սակայն, ինչի՞ վրա է հույս դրել Սաակաշվիլին այս իրավիճակում: Որքան էլ տարօրինակ է՝ սեփական ժողովրդի վրա, որը չի կարող սպասել, եւ պահանջում է հրաշք: Տնտեսական ու կրոնական հրաշք:
Լիովին հասկանալի է, որ կրիտիկական վիճակում իշխանության ցանկացած փոփոխություն ավելի է վատացնում իրավիճակը, համենայնդեպս՝ ժամանակի որոշակի կտրվածքով: Դա լիովին հասկանալի ու սպասելի մեխանիկա է: Այսպիսով, Սաակաշվիլիի խմբավորումը զինվել է բոլոր ժամանակների ռեւանշիստների հնարքով՝ «որքան վատ, այնքան լավ»: Հասկանալի է, որ նման քաղաքականությունը չի կարող աջակցություն գտնել ոչ Արեւմուտքի, ոչ էլ քաղաքական շատ խմբերի կողմից, որոնք այդքան էլ ոգեւորված չեն «Վրացական երազանք» կուսակցության իշխանության գալով: Այսինքն, խոսքը վա-բանկ գնալու մասին է:
Այս դեպքում Վրաստանին ոչ մի լավ բան չի սպասվում, եթե վրաց հասարակությունը գերադասի «հաց եւ տեսարաններ» սկզբունքը, վարչարարության եւ քաղաքականության վերափոխմանը մասնակցելու փոխարեն:
Սակայն, այսպես թե այնպես, խոսքը միջազգային պլանում Վրաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունների դերի լոկալացման եւ նշանակության նվազման մասին է: Ներկայում, երկրում ներքին իրավիճակի բարելավմանը զուգահեռ, Վրաստանի ղեկավարության առջեւ խնդիր է դրված թարմացնել երկրի արտաքին իմիջը:
Արեւմտյան երկրների դեսպանատներն իրենց մայրաքաղաքներ հաղորդագրություններ են ուղարկում այն մասին, որ Սաակաշվիլիի խմբավորումը պատրաստ է ցանկացած սադրանքի, ընդ որում դա պետք է սպասել ոչ միայն Թբիլիսիում, այլեւ շրջաններում:
Միեւնույն ժամանակ, Արեւմուտքը դժվար թե գերադասի «բռնացնել» Սաակաշվիլիին, եւ կանխի տվյալ իրադարձությունները: Եւ դա, անշուշտ, կանդրադառնա Հարավային Կովկասի իրավիճակի վրա:

[Vrej1915]

Re: Regional geopolitics

Հայաստանը մնում է Իրանի միակ հուսալի գործընկերը Հարավային Կովկասում
Իգոր ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ
Հինգշաբթի, 11 Ապրիլի 2013,

http://www.lragir.am/index.php/arm/0/comments/view/81435

Ներկայում Մեծ Մերձավոր Արևելքում դիվանագիտական հակամարտություն է տեղի ունենում ԱՄՆ-ի և Իրանի միջև` Իրանի շրջափակում ձևավորելու խնդրի առնչությամբ, որը, ԱՄՆ-ի հղացմամբ, պետք է կրի տրանսպորտային, տնտեսական և գործառական բնույթ։ Այս խնդիրների կապակցությամբ տարածաշրջան է այցելել ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար Ռ. Գեյթսը, որը եղել է Քուվեյթում, Սաուդյան Արաբիայում, Էմիրություններում, Աֆղանստանում և այդ երկրների ղեկավարների հետ միանգամայն առարկայորեն քննարկել է Իրանի շրջափակման հարցը։
Դրան զուգընթաց, Իրանը փորձում է արագացնել հարևան երկրների հետ ունեցած վիճելի հարցերի լուծումը և դրանով իսկ կանխել այդ շրջափակման ձևավորումը։ Օրինակ, Իրանը համաձայնագրեր է կնքել Քուվեյթի, Քաթարի և Բահրեյնի հետ` այդ պետությունների տարածքները երրորդ երկրների կողմից հարձակման համար չօգտագործվելու վերաբերյալ։ Իրանը ձգտում է արագորեն լուծել Կասպից ծովի խնդիրը` մերձկասպյան պետությունների հետ համաձայնության գալով չլուծված խնդիրների շուրջ։
Կենտրոնական Ասիայում Իրանն աշխատում է Թուրքմենստանին ու Ղազախստանին շահագրգռել հարաբերությունների զարգացմամբ, նոր հաղորդուղիների կառուցմամբ։ Հայաստանի հետ Իրանը համաձայնության է հասել առևտրում մաքսադրույքների բացառման կանոնների ընդունման շուրջ։ Բացի այդ, Իրանը Հայաստանի հետ հատուկ պայմանագիր ունի միմյանց շրջափակմանը մասնակցություն թույլ չտալու վերաբերյալ։ Այդ գործընթացների պայմաններում հարկ է նշել, որ Իրանը մտահոգված է շրջափակման ձևավորմանը Ռուսաստանի միանալու հնարավորության առթիվ։
Վերջին ժամանակներս Իրանը խիստ մտահոգված է Թուրքիայի և Ռուսաստանի հակաամերիկյան «խաղերով», երկյուղում է տարածաշրջանում Թուրքիայի դիրքերի ամրապնդումից, ինչպես նաև ղարաբաղյան հարցում իրավիճակի հնարավոր փոփոխությունից, ներառյալ, այսպես կոչված, խաղաղարարների մուտքը հակամարտության գոտի։
Իրանը երկար ժամանակ զսպվածություն էր հանդես բերում Հայաստանի հետ ռազմավարական բնույթի հարաբերությունների խորացման հարցում, ինչը, իբր, կարող էր խախտել առկա հավասարակշռությունը Հայաստանի ու Ադրբեջանի հետ Իրանի հարաբերություններում։ Կասկած չկա, որ Իրանի քաղաքականության մեջ փորձարարական շրջանն անցել է, և Թեհրանում այն հետևությանն են հանգել, որ անհրաժեշտ է Հայաստանի հետ կառուցել ավելի սերտ հարաբերություններ և այդ հիմքի վրա որոշ կարևոր քաղաքական և աշխարհատնտեսական հեռանկարներ հյուսել Վրաստանի առնչությամբ։
Հայաստանը Իրանին աջակցել է ոչ միայն իր կենսապահովման հարցում այդ երկրի կարևորության պատճառով, այլև երկարաժամկետ աշխարհաքաղաքական խնդիրների կապակցությամբ, և դա Իրանի կողմից գնահատվել է պատշաճորեն։ Ինչ վերաբերում է ԱՄՆ-ի իրանական քաղաքականությանը, ապա այստեղ հարաբերությունների մեղմացման լուրջ քայլեր չեն նկատվում, Իրանի աշխարհաքաղաքական մեկուսացման քաղաքականությունը շարունակվում է և, բնականաբար, Իրանը ձգտում է հաղթահարել առկա վիճակը։
Այս կապակցությամբ ուշագրավ է այն հանգամանքը, որ վերջին երկու տարում իրանական դիվանագետները Երևանում և Բաքվում ջանում են Հայաստանի ու Ադրբեջանի քաղգործիչներին ու փորձագետներին առաջարկել ղարաբաղյան հարցի կարգավորմանը Իրանի մասնակցության միտքը։ Ընդ որում, մեր դեպքում հիմնականում բերվում է հետևյալ փաստարկը. խնդրի կարգավորման գործում հանգուցալուծման մոտենալու պարագայում Իրանը, առանց բանակցություններին մասնակցելու, չի կարողանա հանդես գալ Հայաստանի շահերի պաշտպանությամբ։
Իրոք, այդ գործընթացին Իրանի մասնակցությունը ծայրաստիճան ցանկալի կլիներ Հայաստանի համար, հաշվի առնելով այն, որ Թուրքիան, ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի որոշակի համաձայնությամբ, փաստորեն, դարձել է ղարաբաղյան հարցի քննարկման մասնակից ու իրավակարգորեն պատասխանատու դերակատար։ Ժամանակի ընթացքում Հայաստանն ավելի շատ շահագրգռված կլինի այդ հարցի լուծմանը Իրանի մասնակցությամբ, քանի որ Հարավային Կովկասում Թուրքիայի դիրքերի ուժեղացումն արդեն անհնար է կանխել նույնիսկ ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի ու Եվրամիության համատեղ ջանքերով։
Իրանը շահագրգռված է ղարաբաղյան հակամարտությունում «ստատուս քվոյի» պահպանմամբ, և կցանկանար գոնե նվազագույն երաշխիքներ ստանալ, որ Հայաստանի քաղաքականությունը կարող է որոշ չափով համաձայնեցվել Դաշտային Ղարաբաղի հողերի նկատմամբ վերահսկողության պահպանման գործում Իրանի դիրքորոշման հետ։ Այդ տարածքները ծայրաստիճան կարևոր են Իրանի համար և դիտարկվում են որպես ռազմավարական նշանակություն ունեցող` Կովկաս-կասպյան ուղղությունում, քանի որ բաժանարար շերտ են ապահովում Իրանի հյուսիսարևմտյան նահանգների թուրքախոս բնակչության և Ադրբեջանի միջև։
Իրանը կարծում է, որ ինքը քիչ չի նպաստել տրանսպորտային հաղորդակցության, վառելիքի, հումքի ու պարենամթերքի ապահովման գործում Հայաստանի դիրքերի ամրապնդմանը և իրավունք ունի խոսելու գործընկերոջ դիրքերից։ Ղարաբաղյան հարցի կարգավորմանը Իրանի մասնակցության վերաբերյալ առաջարկությունն արդեն ներկայացված է ՀՀ արտգործնախարարությանը, և պետք է ենթադրել, որ այն չի կարող լրիվ մերժվել։
Միաժամանակ հարց է ծագում. Իրանի այդ ձգտումները որքանո՞վ են ուղղված Ռուսաստանի շահերի դեմ։ Այս կապակցությամբ հարկ է մեջբերել իրանական դիվանագետների խոսքերն այն մասին, որ իրավիճակը Հարավային Կովկասում փոխվել է, տեղի է ունենում ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի դիրքորոշումների որոշակի համաձայնեցում, և Ռուսաստանը սկզբունքորեն համաձայն է Դաշտային Ղարաբաղի հողերը Ադրբեջանին վերադարձնելուն։
Սակայն առայժմ անհասկանալի է, թե Ռուսաստանն ինչ կերպ է պատկերացնում խաղաղարար ուժերի մուտքը ղարաբաղյան հակամարտության գոտի, ինչը Իրանի համար առավել մեծ սպառնալիք կարող է լինել, առավել ևս, եթե դրանք վերահսկվեն Ադրբեջանի կողմից։ Ադրբեջանը Թեհրանի համար, անտարակույս, թշնամական պետություն է, և հիմա Իրանի այդ դիրքորոշումը նոր բովանդակություն է ստանում, հաշվի առնելով նաև թուրքական հավակնությունները։ Եվ այստեղ մեծ կարևորություն ունի Ռուսաստանի հետ Իրանի հարաբերությունների հարցը։
Ներկայում Իրանի ղեկավարությունը ձգտում է նոր քաղաքականություն վարել Ռուսաստանի առնչությամբ, որը ենթադրում է երկրի այն խնդիրների լուծման այլընտրանքային հնարավորությունների ստեղծում, որոնք առաջ լուծվում էին Ռուսաստանի մասնակցությամբ կամ աջակցությամբ։ Դա վերաբերում է թե՛ քաղաքացիական-տնտեսական ոլորտներին, թե՛ ռազմական արդյունաբերության ոլորտին։ Եվ այստեղ Իրանը մեծ հաջողությունների է հասել ինքնապահովման իմաստով, ինչը նվազեցնում է Իրանի կախումը Ռուսաստանից։
Միաժամանակ, իրանական դիվանագետները ջանքեր են գործադրում տարածաշրջանային քաղաքականության մեջ ¥նախ և առաջ Հարավային Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայում¤ Իրանի նոր դիրքերի ձեռքբերման ուղղությամբ, ինչը կարող էր ճնշման գործոն դառնալ Ռուսաստանի հետ երկխոսությունում։ Թեև Իրանը միշտ ձգտել է հարաբերություններ կառուցել Ռուսաստանի հետ, սակայն չի կարելի ասել, թե այս հարցում Թեհրանը լուրջ հաջողություններ ունի արձանագրած. Հարավային Կովկասի հարցերում Ռուսաստանը, սահմանափակելով Իրանի հետ հարաբերությունների զարգացումը, շտապեց իր բարեհաճությունը դրսևորել Թուրքիայի նկատմամբ, հենց որ սա «մատով մոտ կանչեց» Մոսկվային։
Այնուամենայնիվ, Ռուսաստանի և Թուրքիայի հարաբերություններն այնքան էլ անամպ չեն, բայց Իրանին քիչ բան է հայտնի ի հաստատումն դրա, ուստի Թեհրանը միշտ խանդով է վերաբերվել թուրք-ռուսական հարաբերությունների զարգացմանը, համարելով, որ Ռուսաստանի և Իրանի միջև պետք է լինեն շատ ավելի սերտ հարաբերություններ, որոնք հիմք կդառնային մի քիչ մոռացության մատնված «Հյուսիս-Հարավ» դոկտրինի կառուցման համար։
Իրանական քաղգործիչներն ու փորձագետները միշտ հետաքրքրություն են ցուցաբերել Վրաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունների և այնտեղ տիրող իրադրության նկատմամբ` ինչպես ընդհանուր առմամբ, այնպես էլ Եվրոպայի ու Եվրամիության երկրների հետ տարանցիկ հաղորդակցության կազմակերպման կապակցությամբ։ Ժամանակին իրանցիները չկարողացան որևէ արդյունքի հասնել Աջարիայի ղեկավար Ասլան Աբաշիձեի հետ տարվող աշխատանքում, փաստորեն ապարդյուն եղան Քվեմո Քարթլիի մահմեդական (շիադավան բնակչության) շրջանում «աջակից բազա» ստեղծելու փորձերը։
Իրանցիների առաջարկություններն ու նախաձեռնությունները բավական սառն էին ընդունում ամերիկացիների ու իսրայելցիների հետ սերտորեն գործակցող վրացի գործիչները։ Ներկայում մի տեսակ տարօրինակ և ոչ այնքան հասկանալի բան է տեղի ունենում Վրաստանի ու Իրանի փոխհարաբերություններում, անգամ արծարծվում է Միխեիլ Սաակաշվիլու Թեհրան կատարելիք այցի հարցը, որը նպաստավոր ակնկալիքներ կարող է խոստանալ տնտեսության և տրանսպորտի ոլորտում։ Կասկած չկա, որ Իրանի նկատմամբ վրաց հասարակության հետաքրքրության մեծացման հարցում կարող են դեր խաղալ նաև նրա հակառուսական տրամադրությունները։ Վրաստանում Իրանի դեսպանության մշակութային կենտրոնում կանոնավորապես հանդիպումներ են տեղի ունենում վրացի պատգամավորների, քաղգործիչների (նաև ընդդիմադիր), փորձագետների ու լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների հետ։ Այդ, փաստորեն, քաղաքական ակումբում ակտիվորեն քննարկվում են վրաց-իրանական և վրաց-ռուսական հարաբերությունների թեմաները։
Իրանի աշխարհատնտեսական ակտիվության առումով քննարկվում են իրանական գազը Հայաստանի և Ադրբեջանի տարածքներով Վրաստան մղելու հարցերը։ Չի կարելի բացառել, որ Իրանը ցանկանա իրականացնել մի նախագիծ Հյուսիսային Կովկասի իսլամական ազգությունների հետ Վրաստանի շփումներին մասնակցության նպատակով։ Առայժմ դրա ապացույցներ, իհարկե, չկան, բայց իրանցիների կողմից կան շատ հասկանալի ազդանշաններ` Հյուսիսային Կովկասում իրենց քաղաքականության ակտիվացման ուղղությամբ, իսկ հյուսիսկովկասյան ուղղությամբ Վրաստանի հետ Իրանի համագործակցության թեման օրախնդիր է և տրամաբանորեն սպասելի։
Այսպիսով, Թբիլիսիում սկսում են հասկանալ, որ առանց Իրանի հետ հարաբերությունների լայն զարգացման, հազիվ թե հնարավոր լինի Վրաստանին տարանցման-սպասարկման երկրի բնույթ հաղորդել։ ԱՄՆ-ը, իհարկե, հիացած չէ Վրաստանի այդ ծրագրերով, բայց ամերիկացիներն իրենց նկատառումներն ունեն։ Նախ, ԱՄՆ-ը, երևի, արդեն այնքան էլ շահագրգիռ չէ Վրաստանով, որը որոշ պատճառներով կորցրել է տարանցման երկրի ու տարածաշրջանային գործընկերոջ նշանակությունը։ Երկրորդ, ամերիկացիները համոզված են, որ կկարողանան վերահսկել Վրաստանով անցնող և Իրանը Եվրոպային կապող հաղորդուղիները։ Երրորդ, Իրանի հետ Վրաստանի համագործակցությունը թույլ կտա նվազեցնել Վրաստանին ԱՄՆ-ի ներկա օգնության անհրաժեշտությունը, ինչպես նաև ապագայում ինչ-որ չափով մեծացնել Վրաստանի անկախությունը Ռուսաստանից և Թուրքիայից, ինչը կնպաստի նաև հետագայում ԱՄՆ-ի հնարավոր նախագծերի ավելի ճկուն իրագործմանը։
Դրա հետ մեկտեղ, Հայաստանը մնում է Իրանի միակ հուսալի գործընկերը Հարավային Կովկասում, և մյուս քաղաքական քայլերը կատարվում են, ելնելով Հայաստանի հետ հարաբերություններից։ Սիրիայի իրադարձությունները ի հայտ բերեցին Իրանի և Հայաստանի շահերի նույնությունը, ինչպես նաև կանխորոշեցին երկու պետությունների քաղաքական գերակայությունների զուգորդվածությունը, և ոչ միայն Մերձավոր Արևելքում։ Տարածաշրջանում Թուրքիայի և նրա «հակաամերիկյան» քայլերի նկատմամբ անվստահության պայմաններում Հայաստանի դերն ավելի ու ավելի նշանակալի է դառնում Իրանի համար։
Հատկանշական է այն փաստը, որ եթե առաջ իրանցիները Հայաստանում օգտվում էին ռուսամետ փորձագետների ծառայություններից, ապա հիմա նրանք աշխատում են մերձենալ նաև այլ կողմնորոշման փորձագետների հետ, ովքեր ընդունակ լինեն առարկայական նախագծեր առաջարկելու իրանցիներին, թեև այդ խնդիրը դժվարլուծելի է այնպիսի փորձագետների շրջանակի նեղ լինելու պատճառով, որոնք ընդունակ լինեն առաջարկելու, առավել ևս մշակելու իրանցիների համար առարկայական նախագծեր։
Իրանցիները երկար ժամանակ օգտվել են ինչպես հայաստանաբնակ, այնպես էլ սփյուռքի հայ փորձագետների ծառայություններից, հատկապես Կովկասի, Կենտրոնական Ասիայի, ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի խնդիրներով, և ներկայումս նրանք պատրաստ են ֆինանսավորելու հայ երիտասարդ փորձագետների որակավորման բարձրացումը։ Հայաստանը իրանցիների կողմից դիտարկվում է իբրև մի վայր, որտեղ կենտրոնանում են քաղաքական խնդիրներին առնչվող տեղեկություններ ու առաջարկություններ, Իրանի համար նման մյուս երկիրն էլ Լիբանանն է:
Օրինակ, հայերի օգնությամբ Իրանը ֆինանսավորել է Երևանում աշխարհի կարևորագույն իրանագիտական հետազոտությունների կենտրոններից մեկի զարգացումը, որը միանգամայն անկախ է աշխարհի մյուս բոլոր համանման կենտրոններից, որոնք գործում են հրեական հսկողությամբ։ Այս հանգամանքը շատ կարևոր է Վրաստանի և Ադրբեջանի, ինչպես նաև Ռուսաստանի և Թուրքիայի վերաբերյալ առաջարկությունների մշակման գործում հայ փորձագետների դերը գնահատելու համար։
Ներկայում իրանական դիվանագետները, գործարարները, լրագրողները, թարգմանիչները, բոլոր նրանք, ովքեր շփվում են ռուսական ընկերությունների, ինստիտուտների, ստեղծագործական միությունների հետ, հանձնարարություն են ստացել կարծիքներ հավաքելու Իրանի շրջափակմանը Ռուսաստանի մասնակցության առնչությամբ։ Լայն աշխատանքներ են տարվում Հայաստանի քաղաքացիներին Ռուսաստանում իրանամետ լոբբիստական գործունեության մեջ ներգրավելու ուղղությամբ։
Հետաքրքրություն է ներկայացնում այն, որ Իրանի, Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև եռակողմ համագործակցության զարգացմանը համընթաց, հայկական ցանցային կառուցվածքները մեծ ինքնուրույնություն են ձեռք բերում և ավելի մեծ չափով են աշխատում հանդես գալ որպես շատ հետաքրքիր գործընկերներ քաղաքական նախագծերի մշակման և իրականացման գործում։
Հատկանշական է նաև այն, որ հայկական ցանցային կառուցվածքները այդ հարաբերությունների ձևաչափում նախապատվություն չեն տալիս Ռուսաստանի շահերին` Իրանի համեմատ, այլ ավելի շուտ ձգտում են կառուցել հավասարահեռ հարաբերություններ։ Հնարավոր է, որ այդ համագործակցության հաջորդ փուլը դառնա հայկական ցանցային կառուցվածքների մասնակցությունը Իրանի և ԱՄՆ-ի փոխհարաբերությունների զարգացմանը։

[Vrej1915]

Re: Regional geopolitics

Ռուսաստանը մեն-մենակ եվրասիական մղձավանջի առջեւ
Իգոր Մուրադյան
Չորեքշաբթի, 10 Ապրիլի 2013,

Միջազգային քաղաքական մեխանիկան, որը տասնամյակների ընթացքում համարվում էր դասական, զիջում է տեղը կամ ուշացող կարգավորմանը, կամ ստեղծված քաոսին, որը շարժվում է դեպի ահռելի մարգինալ տարածք, այդ թվում Եվրասիայի կենտրոնական տարածաշրջաններ:
ԱՄՆ կարծես «հեռանում է» շատ տարածաշրջաններից, որտեղ ոչ վաղ անցյալում նրա ռազմավարությունը բավական առաջնակարգ եւ լոկոմոտիվային էր: Եթե նույնիսկ չի «հեռանում», այլ ընդամենն ինքզինքը հանգստանալու հնարավորություն է տալիս, ցանկանալով ցույց տալ, թե ինչ է նշանակում տարածաշրջանային իրավիճակն իր թույլ մասնակցությամբ: Խնդիրն այն է, որ ոչ միայն ԱՄՆ, այլեւ առանց բացառության համաշխարհային ուժի բոլոր կենտրոններն ի վիճակի չեն հասկանալ եւ ծրագրել որեւէ բան ոչ տնտեսության, ոչ քաղաքականության ոլորտում, նույնիսկ մոտ հեռանկարում:
Ընդ որում, «պատասխանատվությունը գցելու» ԱՄՆ քաղաքականության նշանները երեւում են մի շարք տարածաշրջաններում՝ Եվրասիայում, Մերձավոր Արեւելքում եւ, հնարավոր է, Լատինական Ամերիկայում:
Սակայն, խնդիրն այն է, թե որքանով է Ռուսաստանն ընդունակ լցնել ԱՄՆ բացակայությունը, նույնիսկ Չինաստանի հետ կոոպերացիայի ռեժիմով: Ռուսաստանը դժվարությամբ է աբսորբացնում իր «սեփական» տարածաշրջանները, չխոսելով արդեն Եվրասիայի հարեւան երկրների մասին:
Ռուսաստանի ներքաշումը ռազմաքաղաքական խնդիրների լուծման մեջ, որոնք օբյեկտիվորեն ուղղված են կենտրոնական Եվրասիայի ապակառուցողական ուժերի եւ գործընթացների զսպմանը, դառնում է ոչ միայն Արեւմտյան հանրության եւ Չինաստանի քաղաքականությունը: Կենտրոնական Եվրասիայում կարգուկանոնի հաստատումը ոչ միայն մասշտաբային, այլեւ թանկ գործ է, եւ եթե Մերձավոր Արեւելքում նման «կարգուկանոնը» մասնակի ֆինանսավորում էին արաբական հարուստ պետությունները, ապա կենտրոնական Եվրասիայում նկատելի է լիակատար «խնամարկյալ» իրավիճակ: Այս ահռելի տարածաշրջանում կարգուկանոն հաստատելու ծախսերը կարող են կործանել ցանկացած տնտեսություն եւ հանգեցնել ցանկացած կառավարության փոփոխության, նույնիսկ Ռուսաստանում:
Միաժամանակ, երեւում է տվյալ փուլում Եվրատլանտյան հանրությունը չի շտապում համագործակցել ՀԱՊԿ-ի հետ, թեեւ ՆԱՏՕ-ի համար Եվրասիայում չափազանց բարդ կլինի առանց գործընկերների: Ընդ որում, խնդիրը նույնիսկ Չինաստանի քաղաքականության մեջ չէ, այլ արմատական «քաղաքակրթության» մարտահրավերները զսպելու մեջ: Կգա ժամանակ, երբ ՆԱՏՕ-ի եւ ՀԱՊԿ-ի համագործակցությունը կդառնա բնական ու բովանդակալից, սակայն ՆԱՏՕ-ն առայժմ ձգտում է ՀԱՊԿ-ին բերել խաղի որոշակի կանոնների:
Ռուսաստանը բավական զգուշավոր եւ զուսպ է վերաբերվում Կենտրոնական Եվրասիայի խնդիրների լուծմանը, սակայն նա ստիպված է լուծել այդ խնդիրները, քանի որ ուրիշ ոչ ոք դա չի անելու: Ոչ Թուրքիան, ոչ Իրանը նույնիսկ մոտ չեն գնա եվրասիական ճակատի «խրամատներին»:
Աշխարհում տեղի է ունենում էներգահումքային բազայի եւ ժամանակակից բարձր տեխնոլոգիաների մասին պատկերացումների, ինչպես նաեւ նոր նյութերի եւ տեղեկատվության տարածման հարցերի լուծման միջոցների վերափոխում: Առաջանում են լիովին նոր ռազմական տեխնոլոգիաներ, որոնք թույլ են տալիս այլ կերպ վերահսկել տարածքները: Եւ դրա հետ մեկտեղ առաջանում է «նոր աշխարհքաղաքականություն, ցամաքի եւ օվկիանոսի այս կամ այն մասերի նոր նշանակություն:
Արեւմտյան քաղաքակրթությունը նոր մարտահրավերներին արձագանքել է «պաշտպանական ճամբարի» ձեւաչափի ձեւավորմամբ: Ըստ ամենայնի, ինտեգրացիոն միտումները կթուլանան, ինչը կհանգեցնի պետությունների ու տարածաշրջանների շատ խմբերի համար ինքնուրույն ճանապարհի:
Ռուսաստանին կպարտադրվեն խնդիրներ, որոնք նա ի վիճակի չի լինի լուծել, եւ վաղ թե ուշ Ռուսաստանն ու Արեւմուտքը ստիպված կլինեն կնքել երկարատեւ խաղաղություն եւ Եվրասիայի ֆունկցիոնալ-տարածքային բաժանման մասին պայմանագիր: Տվյալ դերը Ռուսաստանի համար բավական տհաճ է, որը հանգեցնելու է նրա նոր կարգավիճակի՝ որպես Արեւմտյան ուժի կենտրոններից մեկը: Սակայն այլ հնարավորություն եվրասիական մղձավանջի առջեւ միայնակ չմնալու համար չկա:
Ռուսաստանը շուտով մտնելու է գործընկերների առավել կոնկրետ որոնումների փուլ, եւ այն, ինչ արդեն տեղի է ունեցել տնտեսության, մշակույթի մեջ եւ սոցիալական արժեքների մասով, տեղի կունենա նաեւ քաղաքականության մեջ: Չի կարող 100 տոկոսով արեւմտականացած էլիտան «սպիտակ թագավորություն» փնտրել Եվրասիայում: Շատ ափսոս, հնարավոր է այլ կերպ լիներ, բայց այն, ինչ տեղի է ունեցել, անխուսափելի էր: Եվրասիական Ռուսաստանն այլեւս չկա, կա միայն ափսոսանք եւ օպերացիոն քարոզչություն:

[Vrej1915]

Re: Regional geopolitics

«Նոր դոկտրին» Անկարայից
Իգոր Մուրադյան
Երկուշաբթի, 08 Ապրիլի 2013,

Կենտրոնական Ասիայում (ներառյալ Աֆղանստանը) առաջիկա արմատական փոփոխություններն ինտրիգային ազդեցություն են գործում Թուրքիայի վրա, որն ընդհանուր պատկերացումներով տապալել է «նեոօսմանիզմի» դոկտրինը եւ գտնվում է այլընտրանքային դոկտրինի որոնումների մեջ: Թեեւ, «նեոօսմանիզմի» դոկտրինն ինքնին համարվում էր պանթյուրքիզմի «այլընտրանք»:
Եվրոպացի եւ ամերիկացի տասնյակ քաղաքագետներ, սերտ կապված լինելով Թուրքիայի կողմից վճարվող հետազոտական ծրագրերին, տարիների ընթացքում «փրփուրը բերաններին» ապացուցում էին, որ պանթյուրքիզմը առասպել է եւ հորինվածք, եւ իրականության մեջ նման բան գոյություն չունի:
Իսկապես, ժամանակի ընթացքում պարզվել է, որ պանթյուրքիզմն ավելի շուտ պրոռուսական դոկտրին է, քանի որ թյուրքական աշխարհի պետությունների ու ժողովուրդների մեծ մասը գտնվում է ռուսական քաղաքականության ծիրում (սկսած 16-րդ դարից):
Նույն այդ քաղաքագետները տարբեր համաժողովներում ապացուցում էին, որ նեոօսմանիզմը ոչ թե քաղաքական, այլ էթնոմշակութային դոկտրին է: Այս անգամ էլ այդ դոկտրինն ընկավ Արեւմտյան հանրության պետությունների լատենտային հարվածներից, արաբական պետությունների օգնությամբ:
Արեւմտյան քաղաքագետները շարունակում են դրամաշնորհներ եւ բարձր հոնորարներ ստանալ, սակայն նրանց գաղափարներն ու գնահատականներն արդեն ոչ մեկին չեն հետաքրքրում: Քաղաքացիական փորձագիտությունը որպես այդպիսին Արեւմուտքում հետեւողականորեն դադարեցնում է իր գոյությունը, իհարկե, բազմաթիվ պատճառներով, սակայն թուրքամետ «թիմի» մանիպուլյացիաներն արել են իրենց գործը:
Գտնվելով շփոթվածության եւ տնտեսական խոր ճգնաժամի սպասումների մեջ, Սիրիայում հայտնվելով իր «Վիետնամում», թուրք առաջնորդները փորձում են գտնել ընդունելի նոր գաղափար, որը քիչ թե շատ իրական կլիներ նրա տնտեսական ու քաղաքական հնարավորությունների համար:
ԱՄՆ-ն արդեն հասցրել է Թուրքիային առաջարկել հրաժարվել Մերձավոր Արեւելքից եւ «վերադառնալ» Կենտրոնական Ասիա: Այս տարածաշրջանում, Աֆղանստանից ՆԱՏՕ-ի զորքերի դուրսբերումից հետո, Թուրքիային սպասում է շարունակական մղձավանջ, եթե ոչ քաղաքական աղետ: Դա նշանակում է, որ հայտնվելով Ռուսաստանի ու Չինաստանի մրցակցի դերում, Թուրքիան կենթարկվի արմատականների հարվածներին, որոնք մեծամասամբ պատկանում են իրանական քաղաքակրթությանը:
Թուրքական ծագում ունեցող եվրոպացի որոշ փորձագետներ, խուսափելով հրապարակային ելույթներից, փորձում են Թուրքիային զգուշացնել վերահաս աղետի մասին, կապված Կենտրոնական Ասիա «վերադառնալու» հետ: Օրինակ, ազատական մտածողությամբ այդպիսի փորձագետներից մեկը բավական ապացույցներով պնդում էր, որ Թուրքիայում ստեղծվել է քաղաքական գործիչների, լրագրողների եւ քաղաքագետների խումբ, որն ակնհայտորեն կատարում է արտաքին պատվեր եւ երկիրը մղում է այդ հիմարությանը:
Ըստ էության, պարզվում է, որ թուրքական էքսպանսիոնիզմը հայտնվել է փակուղում բոլոր ուղղություններով: Թուրքիան միշտ «վերադառնում է» նախկին դոկտրիններին ու գաղափարներին, սակայն եթե նախկինում դա տեղի էր ունենում տասնամյակների կտրվածքով, ապա 21-րդ դարում հարկ է «վերադառնալ» առավելագույնը 10 տարի անց: Դա էլ հենց աշխարհքաղաքական փակուղու գլխավոր նշանն է:

[Vrej1915]

Re: Regional geopolitics

Typical Georgian name: ISHKHAN , in a Typical Georgian land: ARTVIN
____________________

Hurriyet Daily News, Turkey
April 12 2013


Turkey renovating Georgian church

ARTVIN

Authorities are renovating the Ishkhani Georgian church in
northeastern Turkey in a bid to boost tourism numbers in the Black Sea
province, the Artvin provincial head of culture has said.

Speaking to the Hürriyet Daily News in a phone interview, Hüseyin
AteÅŸ, the Artvin provincial head of culture, said the city was taking
the example of Trabzon and Van.

`We have decided to begin a renovation process after seeing the
examples of the Sümela Monastery in Trabzon and Akdamar Armenian
Church in Van. Those places have seen a boost in tourism interest
recently,' AteÅŸ said April 12. `Now we are renovating the Ishkani
Georgian church. It will also be a gesture toward Turkish-Georgian
relations.'

Earlier this week, Armenian website Newz.az claimed that the
restoration works on the church in Turkey had been conducted
improperly and blamed the people working on the renovation for being
negligent, incompetent and damaging ancient frescos.

AteÅŸ, however, denied the claims. `Unfortunately, there are always
doubts on these renovation projects, but we are working with an
experienced crew,' AteÅŸ said. `We have also assigned archaeologists to
follow those claims.'

[Vrej1915]

Re: Regional geopolitics

Արեւմուտքին հարկ կլինի միջամտել Հարավային Կովկասում
Իգոր Մուրադյան
Կիրակի, 14 Ապրիլի 2013,



Հարավային Կովկասի վերաբերյալ Արեւմտյան հանրության ռազմավարությունը վերաիմաստավորվում է, եթե, իհարկե, Արեւմուտքի դեպքում հնարավոր է կիրառել «ռազմավարություն» հասկացությունը: Ամեն դեպքում, հղումը ռազմավարությանը տվյալ դեպքում կարող է ունենալ պայմանական նշանակություն: Նկատի է առնվում, որ ճշգրտվում են Արեւմտյան հանրության կողմից տարածաշրջանին տրված գործառույթները:
ԱՄՆ-ը ցուցաբերում է «հոգնածություն» ու Եվրասիայում իրավիճակը չարմատականացնելու ձգտում, ՆԱՏՕ-ն էլ ընտրովի է վերաբերվում երկարաժամկետ բնույթի այս կամ այն խնդիրներին: Աֆղանստանից ՆԱՏՕ-ի զորքերի դուրս բերումը կհանգեցնի Հարավային Կովկասի ռազմական տրանզիտի գործառույթի կորստին:
Իրաքյան «մեծ» նավթի շուկա դուրս գալը, համաշխարհային էներգետիկ քաղաքականությունում փոփոխությունները, ինչպես նաեւ Կասպիցի շրջանի ադրբեջանական սեկտորի պահուստների սպառումը կհանգեցնեն տարածաշրջանում նավթարդյունաբերական ու նավթատրանսպորտային համալիրի ապաքաղաքականացմանը:
Հարավային Կովկասը գնալով «բաստիոնի» նշանակություն է ձեռք բերում Եվրոպայի ու Արեւմտյան աշխարհի համար, եւ դեռ լիովին հասկանալի չէ, թե տարածաշրջանի որ գործառույթներն են ավելի վտանգավոր ու ավելի կզսպեն սպառնալիքներն ու ռիսկերը: Հարավային Կովկասում ոմանք դժվար են շնչում, մյուսները՝ թեթեւ, իսկ քաղաքական դասի մեծ մասն ընդհանրապես չի հասկանում ու չգիտի, թե ինչ է տեղի ունենում:
Սակայն կարելի է նկատել, որ Արեւմտյան հանրությունը, որը տարածաշրջանում մեծ քաղաքական փորձ է ձեռք բերել, այլեւս չի կարող որեւէ առճակատում թույլ տալ, առավել եւս Ռուսաստանի հետ: Սակայն, հնարավոր է, բանն ամենեւին էլ Ռուսաստանը չէ: Հարավային Կովկասի պետությունները լիովին համոզիչ ու վաղուց ցուցադրել են խոր էգոիզմ, հովանավորյալի ցանկություն, Արեւմուտքի հետ նրա խնդիրները կիսելու ցանկության բացակայություն: Հարավային Կովկասի յուրաքանչյուր պետություն իր ներդրումն է ունեցել տարածաշրջանի հանդեպ անվստահության, կասկածների եւ որպես «համագործակցության պոլիգոնի» բացարձակ անընդունելիության մեջ:
Նման վարքի չեմպիոնը Վրաստանն է, որն ինչ-որ պահի կորցրել է իրականության զգացումը: Վրաստանի հետ այժմ չի կարող լիովին վստահելի երկխոսություն լինել, եւ Արեւմուտքն այժմ արդեն հնարավոր է համարում ներքին մոտիվներով նախաձեռնությունները:
Աբխազական տրանսպորտային ուղղության ապաշրջափակումը, փաստորեն, չի հուզում Արեւմուտքին, սակայն որոշակի առումով դիտարկվում է նախեւառաջ սեփական տնտեսական շահերի տեսակետից: Տարբեր ուղղություններով Հարավային Կովկասի արգելափակումը ոչ միայն անընդունելի է թվում, այլ նաեւ շոկի մեջ է գցում Արեւմտյան հանրությանը, չնայած որոշակի փուլում տվյալ հանգամանքը դիտարկվում է որպես տարբեր կողմերի վրա ճնշման լծակ:
Դրա հետ մեկտեղ, առավել մանրամասն սցենարներ են դիտարկվում (չնայած ավելի հաճախ է ծագում հարցը, իսկ ի՞նչ է նշանակում ներկայում «սցենարների դիտարկում»-ը): Արեւմուտքում ակնհայտորեն նկատել են, որ Աբխազական տրանսպորտային ուղղության ապաշրջափակումը կհանգեցնի շատ հարցերի լուծմանը, որոնք ներկայում սահմանափակում են այդ ազդեցությունը: Տվյալ հանգամանքը, նախեւառաջ, կբերի Վրաստանի ու Հայաստանի տնտեսական խնդիրների լուծմանը, ինչը դարձել է Հարավային Կովկասում Արեւմուտքի թիվ 1 խնդիրը:
Դա նաեւ կհանգեցնի Թուրքիայից տարածաշրջանի կախվածության թուլացմանը եւ կհամահարթի թուրք-ադրբեջանական դաշինքի ծագման սպառնալիքը, վերահսկողության տակ կդնի հյուսիս-արեւմտյան ուղղությամբ իրանական տասնյակ միլիոնավոր տոննա բեռները: Բացի այդ, հնարավորություն է ստեղծվում գոնե մասամբ շահերի ընդհանրության հիման վրա լուծել վրաց-աբխազական վերահսկողության հարցը:
Եվ հնարավոր է ավելի կարեւոր հանգամանք՝ կհաջողվի հաղթահարել սպառնալիքները, որոնք կապված են Հարավային Կովկասի պետությունների հետ Ռուսաստանի առճակատման բնույթի հարաբերությունների հետ: Ընդ որում, Արեւմտյան հանրությունը, չմերժելով անվտանգության ապահովման մասով Ռուսաստանի գործառույթները, բավական նյարդայնանում է միայն մեկ հանգամանքից՝ Հարավային Կովկասում ազդեցության ու ներկայության մենաշնորհի հավակնություններից: Արեւմուտքում շարունակում են զգուշավոր վերաբերվել ՀԱՊԿ ու ամենատարբեր Եվրասիական նախագծերի գործառույթներին եւ դեռ չգիտեն, թե ինչպես ընդհանուր հայտարարի բերեն երկու «բեւեռները», չնայած հետաքրքրությամբ փորձում են սցենարի նման ինչ-որ բան ստեղծել:
Ներկայում Հարավային Կովկասում կառուցողական քաղաքականության առաջատար է համարվում Հայաստանը, հետնապհ՝ Ադրբեջանը, Վրաստանն էլ ֆավորիտի դիրքից հայտնվել է արտաքին քաղաքականության նոր փուլի սպասման դերում: Այդ կապակցությամբ աբխազական ուղղությամբ տրանսպորտային հաղորդակցության բացումը, որպես մինչեւ վերջ չմշակված սցենար, ամեն դեպքում իրական լծակ է թվում նոր, հնարավոր է՝ Արեւմուտքի համար ավելի ընդունելի իրավիճակի ձեռքբերման համար: Ոչ ամերիկացիները, ոչ էլ եվրոպացիները չեն միջամտում այդ խնդրին՝ գերադասելով աշխատել այն իրողության հետ, որը կա կամ կառաջանա:
Հարավային Կովկասի խնդիրն այն է, որ Արեւմտյան հանրությունն այժմ բազմաթիվ սխեմաներ ու իրավիճակի ծավալման տարբերակներ է նախագծում: Առայժմ, թվում է, որ այդ ամենը նույնիսկ վատ չէ, այդ թվում, ներքին քաղաքականության, ամենատարբեր ընտրությունների հարցում, սակայն պետք է հականալ, որ միջազգային հարաբերություննեի մեխանիկան այնպիսին է, որ Արեւմտյան հանրությանը հարկ կլինի միջամտել տարածաշրջանի իրադարձություններին: