Sevan

[Vrej1915]

Re: Sevan

«Ստացվում է, որ ձյուն կա, անձրև կա, բայց բախտ չկա»
Lragir.am
Շաբաթ, 31 Մայիսի 2014,


Այս տարի Սևանից ոռոգման նպատակով արդեն բաց է թողնվել 60 մլն խմ ջուր, այսօր Ազգային ժողովում տեղեկացրեց Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահ Անդրանիկ Անդրեասյանը: Նա նշեց, որ Սևանից ջրառի քանակության ավելացումը պայմանավորված էր նրանով, որ տարին սակավաջուր է:
Անդրանիկ Անդրեասյանի այս պարզաբանումը զայրացրեց ԲՀԿ-ական պատգամավոր Լյովա Խաչատրյանին, որ զարմացած հարցադրում արեց՝ ինչպե՞ս է տարին սակավաջուր, եթե մինչև այսօր դեռ անձրև է տեղում, իսկ ձմռանը ձյան նորմալ շերտ է եղել: Պատգամավորը նշեց՝ իսկ միգուցե պատճառը Արարատյան դաշտավայրի արտեզյան ավազանի հետ կապված խնդիրն է ու այն, որ գետերի վրա փոքր հէկ-եր են կառուցվել, որոնք խոչընդոտում են սելավների առաջացմանը:
«Երբ ես սակավաջրության մասին խոսում եմ, մեր համակարգի տեսանկյունից եմ խոսում: Ոռոգման համակարգերն ունեն տրադիցիոն աղբյուրներ, էդ աղբյուրների ջուրը սակավ է համեմատած մյուս տարիների հետ»,- ասաց Անդրանիկ Անդրեասյանը:
Նա նշեց, որ Հրազդան գետն այս տարի քիչ ջուր է բերել, Արաքս գետը, եթե նախորդ տարիներին 200-500 խմ ջուր էր բերում, այս տարի 30-35 խմ-ից չի անցել այդ քանակը:
«Էս պահին Արաքսում կա 50 խմ ջուր: Ազատի ջրամբաը 70 մլն-նոց է, բայց լցված է 47 մլն-ով: Իսկ թե ինչու մայիսյան անձրևները ջուր չեն բերում, դրա բացատտրությունը մեր համակարգը չի կարող տալ»,- հայտարարեց Անդրանիկ Անդրեասյանը:
Նա նաև նշեց, որ Սևանից ջրառի ավելացումը վնաս չի բերում լճին, այս տարեսկզբի համեմատ լճի մակարդակն ավելի է 35-36 սմ-ով: «Էն խոսակցությունները, որ Սևանը կործանում ենք, էս ա լինում, էն ա լինում, այդպես չէ»,- ասաց Անդրեասյանը:
«Ստացվում է, որ ձյուն կա, անձրև կա, բայց բախտ չկա»,- արձագանքեց Լյովա Խաչատրյանը:
«Բախտի հարցի անալիզները Արտակարգ իրավիճակների նախարարության հիդրոմետ ծառայութան մոտ են»,- արձագանքեց Անդրանիկ Անդրեասյանը:
- See more at: http://www.lragir.am/index/arm/0/cou....qsjfjPwl.dpuf

[Vrej1915]

Re: Sevan

Concern Over Sevan: Environmentalists call for rational use of water resources


By Gohar Abrahamyan
ArmeniaNow reporter



Environmentalists warn again that irrational use of water resources noticeably harms the Armenian environment.

Still in April Armenian lawmakers voted 96 to 15, with 4 abstentions, to adopt a controversial bill that allows additional water drainage from Lake Sevan.

On Wednesday at a meeting with reporters the head of For Sustainable Human Development NGO Karine Danielyan, addressing the problem of water drainage from Lake Sevan, said that there is an obvious problem of water shortage in the Ararat basin, but it is very wrong to solve that problem on the account of the Sevan.

“In the Ararat valley it is very important to regulate fisheries’ actions, because they haven’t been properly isolated and now there is water waste, and swamps appear right in that region, in other parts, at the same time, there is a threat of desertification. Water must be used twice, before developing fisheries all conditions must be studied,” said Danielyan.

Head of the Sociometer sociological center Aharon Adibekyan said that we need to modernize agriculture in terms that saving water is not harmful, rather useful.

“Water is in the list of limited resources. Annually Armenia receives seven billion cubic meters of water, of which, except the Sevan, we collect 2-2.5 billion in dams, and the rest flows into the Caspian sea through rivers, we can collect and use that as well,” said Adibekyan, adding that we need to create a systematized structure, which will be responsible for the usage of those waters. “Agriculture is under special care in the world, and here it is left to the will of the fate, that’s why the government faces critical situations once in a while and decides to sacrifice either water from Lake Sevan or the wellbeing of Ararat valley residents.”

[Vrej1915]

Re: Sevan

Հայաստանի սակավաջրության խնդիրը «գնալով խորանում է»

http://www.azatutyun.am/content/article/25414053.html

Սաթենիկ Կաղզվանցյան
Հրապարակված է՝ 07.06.2014

Սևանա լճից արդեն իսկ շուրջ 70 միլիոն խորանարդ մետր ջուր է բաց թողնվել։ Այդ մասին Կապսում (Շիրակի մարզ) Ազգային ժողովի բնապահպանության և գյուղատնտեսության հանձնաժողովի արտագնա նիստում տեղեկացրեց Ջրային պետական կոմիտեի նախագահ Անդրանիկ Անդրեասյանը՝ հավելելով, որ սակավաջրության լուրջ խնդիր կա, և այն գնալով խորանում է:

Ջրամբարները կամ գրեթե դատարկ են կամ կիսով չափ են ոռոգման ջրով լցված: Ըստ Անդրեասյանի՝ առավել խայտառակ է իրավիճակը Արաքսում:

«Արաքսը մեր հիմնական ջրաղբյուրներից է։ Կառավարությունը միշտ պայքարել է Արաքսի վարարումների դեմ, Արաքսը անցած տարի գարնանը մինիմում 200, տարի է եղել մինչև 700 խմ վայրկյանում ջուր է բերել, այս տարի 35-35 խմ ջուր ունեինք։ Մեր ջրի կուտակման խնդիրը արդեն հրամայական է»,- ասաց Անդրեասյանը։

Հայաստանի սակավաջրությանը նպաստում է նաև հարևան Թուրքիայի վարած քաղաքականությունը՝ կապված ջրային ռեսուրսների օգտագործման հետ: Անդրեասյանը զգուշավոր, բայց փոքր չակերտներ բացեց։

«Հաշվի առնելով այն մարտահրավերը, որը գալիս է մեր հարևանից, որը բավականին խոշոր ջրամբարաշինական ծրագրեր են սկսել և առաջիկա տարիներին, կարծում եմ, մեկը մեկի ետևից այդ ծրագրերը կիրականացվեն, որի հետևանքով Արաքս գետն ու Ախուրյանի ջրամբարը, վստահ եմ, որ ունենալու են ջրի դեֆիցիտ»,- ասաց պաշտոնյան։

Սա էլ ստիպում է, որ Հայաստանը թեկուզ և ուշացած բայց մտածի սեփական ջրային ռեսուրսները ոչ թե հարևանի հետ կիսի, այլ պահի իր իսկ պահանջները բավարարելու համար: Կապսի ջրամբարի կառուցումը կարող է տարածաշրջանի համար փրկություն դառնա: Այն կառուցել սկսել են դեռ խորհրդային տարիներին, բայց կիսատ են թողել: Այն շարունակելու մի քանի ծրագիր եղել է ու էլի մնացել թղթի վրա, քանի որ ջրամբարի կառուցումը ավարտին հասցնելու համար մեծ գումարներ են անհրաժեշտ եղել:

Անդրանիկ Անդրեասյանը տեղեկացրեց, որ գումարի հարցը՝ մոտ 50 միլիոն եվրո, կարծես թե լուծվում է գերմանական KFW բանկի վարկային միջոցների հաշվին: Եվս մի քանի ջրամբարի կառուցում են նախատեսում կրկին վարկային ֆինանսական միջոցների հաշվին՝ ֆրանսիական ու ճապոնական:

ԱԺ-ի բնապահպանության և գյուղատնտեսության հանձնաժողովի անդամներին մի հարց էր հետաքրքրում՝ տեղումնառատ այս եղանակին ինչո՞ւ ջրամբարներում ջրի ծավալը չի ավելանում:

Անդրեասյանը հարցի պատասխանը չուներ.- «Ջրային տնտեսությունը չունի ոչ էդ մասնագետը, ոչ էդ սարքավորումները։ Այդպիսի եզրակացություններ անում է արտակարգ իրավիճակների նախարարությունները։ Մենք փաստն ենք արձանագրում»։

ԱԺ-ի բնապահպանության և գյուղատնտեսության հանձնաժողովի նախագահ Մարտուն Գրիգորյանին հարցրեցինք՝ եթե ոռոգման սեզոնին սրվի ջրի պակասի խնդիրը, հնարավո՞ր է Սևանից լրացուցիչ քանակի ջուր բաց թողնելու հարցը կրկին մտնի խորհրդարան։

«Մեր կանխատեսումներով երևի էլի լրացուցիչ պահանջ լինի։ Կանխատեսում ենք, որ պետք է լրացուցիչ ջուր վերցվի, բայց դեռ այդպիսի նախագիծ չի եկել Ազգային ժողով»,- ասաց պատգամավորը։

Առաջիկայում հանձնաժողովն արտագնա նիստ կանցկացնի Սևանում։

[Vrej1915]

Re: Sevan

Save Lake Arpi

Save Lake Arpi
14:27 June 03, 2014

EcoLur

Lake Arpi needs to be saved, as Harut Zei is beating an alarm signal on Facebook. “Akhuryan reservoir was less filled by 7-8 kilometers, the water used to reach Yerazgavors village. The water level has decreased by 9-10 meters, you can imagine how much water is lost, while the photo shows the water of the lake always floods near Lusaghbyur village and people came here from different places for fishing, now no fish has remained…no water, no fish… we should think about saving Lake Arpi…after several years our children won’t have anything in our country,” he posted.

______
There is an error in the name of the lake.
The subject is referring to the Akhuryan reservoir, and not Arpi lake, which is situated inside Armenian territory, in Amasya district, upper in the montains.
Akhuryan reservoir is the biggest in Armenia, but unfortunately shared with Occupied Western Armenia, under turkish control.
This is the proof, if need there was, of the concerted turkish policy of drying all waters to the RA, coming from Western Armenia, mainly Araks and Akhuryan rivers flows, by building a series of dams, under their full control.
What was predictable, is already a fact.
Yet, in place of taking the water level of our ONLY strategical water reservoir, SEVAN , up, the corrupt and blind rulers of ours, keep taking its level down, for mercantile reasons.
Only for this one and unique fact, they deserve High TREASON sentence, before already our generation, not futur generations.....

[Vrej1915]

Re: Sevan

Սեւանա լճում կարդինալ իրավիճակ է փոխվել. Անկախ փորձագետ


Հուլիս 05, 2014 |

Այն, ինչ կատարվել է Արարատյան դաշտի ստորերկրյա ավազանի հետ եւ այն, ինչ հիմա կատարվում է Սեւանի հետ, խոսում է մեր վատ տնտեսվարության, վատ կառավարման մասին: Այս մասին, հուլիսի 4-ին, «ԷկոԼուր»-ի «Բիբլիական աղետ» ֆիլմի շնորհանդեսի ժամանակ ասել է անկախ փորձագետ Սեյրան Մինասյանը:

«Կա Հրազդան գետը, կա Սեւջուր գետը, կա Վեդին, կա Ազատը, Արաքսից ջուրը վերցնում են, մի հատ էլ Սեւանից բաց են թողնում: Երկու ամիս առաջ Արարատյան ստորերկրյա ավազանի վերեւի հատվածում այլեւս ջուր չկար, Սեւանից պետք էր ջուր բաց թողնել...դա շանտաժով ընդունվեց: Անցավ երկու ամիս կառավարությունը որոշում է նոր հորեր գործարկել առանց բացատրության: Եթե Սեւջուր գետի վերին հատվածում ջուր չկա, հիմա այս 100 հորն էլ բացեցիք, այնտեղ ինչքա՞ն ջուր կմնա: Սա արվում է այն պատճառով, որպեսզի հունվար ամսին նորից Սեւանի հարցը բարձրանա»,- ասել է Ս. Մինասյանը:

Փորձագետի կարծիքով՝ այդ ամենը դիտավորյալ է արվում, դիտավորյալ ոչնչացվում է Արարատյան դաշտի ստորերկրյա ավազանը եւ Սեւանա լիճը` որպես հայ ժողովրդի գոյության, ապրելու կենսական տարածք:

«Սեւանա լճի մասին խոսում են մի այն մի չափանիշով՝ ջրի քանակով, սանտիմետրով: Դա մետրի եւ սանտիմետրի խնդիր չէ, դա ջրային էկոհամակարգ է իր ամբողջության մեջ,մարդկանցով, բնությամբ, կենդանիներով, ամեն ինչով: 21-րդ դարն է, մարդիկ վաղուց անցել են էկոհամակարգային մոտեցման, իսկ մեզ մոտ ընդամենը սանտիմետր է: Վեջիվերջո, տարեկան մոտ 7-8 միլիարդ խ/մ քաղցրահամ ջուրը թույլ է տալիս այս մեր 30 000 քառ. կմ վրա մինչեւ 8 միլիոն մարդ ապրի: Սա է մեր կենսական տարածքը, բայց մենք այս 3 միլիոնով չենք կարողանում այդ 8 միլիարդը ճիշտ օգտագործել: Վերցնենք Ջրպետկոմի 2013 թ-ի հաշվետվությունը, որը նայում ենք, 80 տոկոսի կորուստ է, եւ որպես նվաճում գրված է` 81.4 -ը դարձել է 79.8: Այսինքն, մենք ունենք ջրի 80 տոկոսի կորուստ, բայց գնում Սեւանից նորից վերցնում ենք, Արարատյան դաշտից նորից վերցնում ենք: Վերջին հաշվետվությամբ 1 միլիարդ 850 միլիոն Արարատյան դաշտի ստորերկրյա ավազանից վերցրել են, հիմա նորից վերցնում ենք: Ի՞նչ ենք ուզում անել... ինձ մոտ այն տպավորությունն է, որ պարզապես բերվում է մի վիճակի, որ այստեղից մարդիկ ընդհանրապես գնան, խոսքը նույնիսկ պետության մասին չէ, խոսքը կառավարության մասին չէ, բերվում է մի վիճակի, որ մարդ այստեղ չկարողանա գոյություն ունենալ, չկարողանա ապրել մի 5 տարվա կտրվածքով: Պատասխանատու ասում եմ՝ բնության մեջ ուղիղ գծային պրոցեսներ չեն լինում: Ես հիմա այլեւս չեմ անհանգստանում այդ ձկնաբուծական ծրագրի համար: Մի 2-3 տարի հետո սաղմոն ձուկ պահելու համար լճի ջրի որակը բավարար չի լինելու: Մենք Սեւանա լճի էկոհամակարգի համար 60-ական թվականներին միլիարդավոր դոլարներ ենք ծախսել, կառուցել ենք Արփա-Սեւան թունելը, իսկ այսօր մեկ չափանիշ կա՝ սանտիմետր: Այդ 6,5 մետրի պահը անցել է արդեն, այդ 6,5 -ը կար այն ժամանակ, որբ Սեւանա լճում կար 20-30 հազար տոննա տարեկան վերարտադրվող ձկնապաշար: Այսօր դա չկա: Կարդինալ իրավիճակ է փոխվել: Մյուս կարդինալ իրավիճակն այն է, որ անտառները մնացել են ջրի տակ: Այնքան անազնիվ ենք, որ 20 սմ -ն էլ համարում ենք նվաճում, որ իբր 20 սմ-ն բարձրացել է: Իրականում կորեկցիա է եղել: Ոչ մի 20 սմ հավելյալ բարձրացում չի եղել: Այդքանից հետո թույլ տվեք չհավատալ ցանկացած նախարարի, ցանկացած նախագահի, ցանկացած մասնագետի ասածի: Հրազդան գետի բնական ելքը եղել է տարեկան 80-90 միլիոն խմ, դրանից ավելի Սեւանից ջուր չպետք է վերցնել: Հիմա եկել ենք մի վիճակի, որ վատ ենք կառավարում եւ եթե չկառավարենք, կարող է ավելի լավ լինել»,- իր ելույթում մասնավորապես նշել է փորձագետը:

Սեյրան Մինասյանն առաջարկում է մոդելավորել Սեւանա լճի էկոհամակարգի դինամիկան, բոլոր սցենարները հաշվի առնել եւ ընտրել լավագույն սցենարը:


Լուրեր Հայաստանից - NEWS.am

[Eddo211]

Re: Sevan

______
There is an error in the name of the lake.
The subject is referring to the Akhuryan reservoir, and not Arpi lake, which is situated inside Armenian territory, in Amasya district, upper in the montains.
Akhuryan reservoir is the biggest in Armenia, but unfortunately shared with Occupied Western Armenia, under turkish control.
This is the proof, if need there was, of the concerted turkish policy of drying all waters to the RA, coming from Western Armenia, mainly Araks and Akhuryan rivers flows, by building a series of dams, under their full control.
What was predictable, is already a fact.
Yet, in place of taking the water level of our ONLY strategical water reservoir, SEVAN , up, the corrupt and blind rulers of ours, keep taking its level down, for mercantile reasons.
Only for this one and unique fact, they deserve High TREASON sentence, before already our generation, not futur generations.....[/COLOR][/B]

We should sabotage those dams and blame it on PKK.

[Haykakan]

Re: Sevan

We should sabotage those dams and blame it on PKK.

Eddo This is an awesome idea!

[londontsi]

Re: Sevan

Eddo This is an awesome idea!

Why don't we bore a tunnel and let the water to our side, nobody will notice !!

.

[Vrej1915]

Re: Sevan

Եթե որևէ քայլ չձեռնարկվի, ապա Հայաստանում ջրի դեֆիցիտ կլինի. փորձագետ
07.07.14



Հայաստանում միջին կլիմայական ջերմաստիճանը նորմայից բարձրացել է և շարունակում է բարձրանալ: Բոլոր հաշվարկները ցույց են տալիս, որ որևէ քայլ չձեռնարկելու դեպքում ոչ ուշ ապագայում Հայաստանում նկատվելու է ջրային ռեսուրսների դեֆիցիտ. այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց Կլիմայի փոփոխության մասին ՄԱԿ-ի շրջանակային կոնվենցիայի ազգային համակարգող, փորձագետ Արամ Գաբրիելյանը։

«Քսան տարի առաջվա համեմատ, երբ ընդունվեց ՄԱԿ-ի կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիան, Հայաստանում այսօր միջին տարեկան ջերմաստիճանը բարձրացել է մոտավորապես 1 աստիճան, իսկ տեղումները կրճատվել են 10 տոկոս։ Սա համաշխարհային մակարդակով օգտագործվող մոդելով հաշվարկված պաշտոնական թվեր են։ Ըստ այդ կանխատեսումային մոդելի, եթե համաշխարհային մակարդակով ոչ մի քայլ չձեռնարկվի կլիմայի փոփոխության ընթացքը մեղմելու ուղղությամբ, ապա ՝ 2030թ-ին Հայաստանի Հանրապետության տարածքում օդի միջին կլիմայական ջերմաստիճանը կբարձրանա 2 աստիճանով, 2070թ-ին մոտ 3 աստիճանով, իսկ 2100 թվականին 4-5 աստիճանով»,– ասաց նա։

Արամ Գաբրիելյանը բացատրեց, թե նման վատագույն սցենարի իրականացման դեպքում Հայաստանի տարածքի կլիման կնմանվի հարևան Իրանական սարահարթի կլիմային։

«Հայկական Լեռնաշխարհը, որի հյուսիսարևելյան մասում գտնվում է Հայաստանի Հանրապետությունը, միջին հաշվով բարձր է հարևան Փոքրասիական ու Իրանական սարահարթերից մոտավորապես 600-800 մ։ Դա արտահայտվում է մոտավորապես 5 աստիճան ջերմաստիճանի տարբերությամբ։ Այսինքն, եթե մեր մոտ իսկապես պետք է ջերմաստիճանը բարձրանա մինչև 5 աստիճան,իսկ դա վատագույն սցենարն է, ապա մենք կունենաք այնպիսի կլիմայական պայմաններ, ինչպես հիմա Իրանական սարահարթում է»,-նշեց նա։

Մասնագետը բացատրեց, որ ջրի դեֆիցիտի խնդիրն արդեն իսկ նկատելի է Հայաստանում։ Ըստ նրա՝ եթե ջերմաստիճանը բարձրանում է, միաժամանակ էլ տեղումները պակասում են, ստացվում է գետային հոսքն էլ է պակասում, քանի որ գետային հոսքը տեղումներից է ձևավորվում:

«Մի կողմից տեղումներն են պակասել, մյուս կողմից էլ տեղումների ավելի շատ մասն է գոլորշիանում, որովհետև ջերմաստիճանը բարձր է: Այսինքն՝ ընդհանուր առմամբ գետային հոսքի վրա կրկնակի ազդեցություն է լինում: Միաժամանակ էլ աճում է ջրի պահանջարկը, քանի որ չորային է դառնում կլիման։ Այսինքն՝ մի կողմից ջրի պահանջարկն է շատանում, մյուս կողմից էլ առաջարկն է քչանում»,– նշեց նա:

Արամ Գաբրիելյանի խոսքով՝ այդ երկու գործոնի արդյունքում ընդհանուր դեֆիցիտը 20-30%-ն անցնում է, թեև դա չի վերաբերում բոլոր վայրերին։ «Այսինքն՝ բարձր լեռնային շրջաններում, որտեղ գյուղատնտեսությունը անջրդի է, տեղ-տեղ ոռոգման պահանջարկ կառաջանա, իսկ այն տեղերը, որտեղ շատ ջրի պահանջարկ կա, ինչպես օրինակ՝ Արարատյան դաշտում, ջրի պահանջարկը է՛լ ավելի շատանալու է»,- ասաց նա:

Մասնագետը հավելեց, թե այսպիսի հեռանկարում նույն թափով արտեզյան ավազաններից ջուր վերցնելը վտանգավոր է։ «Արտեզյան ավազանի ջրերը ձևավորվում են շրջապատող լեռներում տեղումներից ներծծված ջրերի ստորգետնյա ներհոսքից: Եթե տեղումները պակասեցին, արդեն արտեզյան ավազան եկող ջուրն էլ կպակասի, իսկ դա նշանակում է, որ մենք պետք է ավելի քիչ ջուր վերցնենք այդ ավազանից, որ հավասարակշռությունը պահպանենք: Հիմա, եթե օրինակ, Արարատյան արտեզյան ավազանը կարող է տալ, ասենք, 50 մլն խմ ջուր, ապա արդեն մի քանի տասնամյակ հետո մեզ համար մատչելի կարող է լինել ընդամենը 30 մլն-ը: Այսինքն՝ արդեն այնտեղ էլ պակասեց»,- ասաց նա։

Արամ Գաբրիելյանն անցավ նաև Սևանի խնդրին։ Ըստ նրա, կլիմայի փոփոխությունից Սևանի ջրային հաշվեկշիռն էլ կփոխվի: Ավելի շատ ջուր կգոլորշիանա նրա մակերեսից և զուգահեռ տեղումների պակասն էլ չի լրացնի ջրի պաշարը։ «Այսինքն՝ լճի օգտակար ջրատվությունը, ոռոգման համար մասնաբաժինը, ևս կպակասի: Այդ ամենը կբերի նրան, որ մենք ջրի դեֆիցիտ ենք ունենալու նաև այս դեպքում։ Որքան մենք շուտ սկսենք հարմարվել այդ ապագա կլիմայական պայմաններին, այսինքն՝ խնայողաբար օգտագործել ջրային ռեսուրսները, այնքան լավ»,- ընդգծեց նա։

Մասնագետը նկատեց, թե նման անցանկալի հեռանկարը կանխելու համար կան զանազան տեխնոլոգիական ու կազմակերպչական բնույթի լուծումներ: Ներկայումս մշակվում է կլիմայի փոփոխությանը հարմարվելու միջոցառումների ծրագիր, որը ներկայացվելու է ՀՀ կառավարության քննարկմանը 2015թ.-ին: Որքան շուտ սկսվեն իրականացվել այդպիսի միջոցառումներ, այնքան լավ։ Թեև, նրա խոսքով, խնդիրը ոչ միայն Հայաստանինն է, այլ աշխարհինը։

«Սա, իհարկե, համաշխարհային բնույթ է կրում, բայց մեր դեպքում, մասնավորապես ջրերի խնայողության համար պետք է բնապահպանները Կառավարության հետ ոչ թե վեճի բռնվեն, այլ այս ամբողջ փաստերն աչքի առաջ ունենալով ՝ աշխատեն ժամ առաջ այդ գործը սկսել, որ հետո ուշ չլինի»,- ասաց նա։

Փորձագետ,ը սակայն, հստակեցրեց, որ կլիմայի փոփոխություն և տեղումների պակաս ասելով, չի նշանակում, թե համակարծիք է այն տեսակետի հետ, որ ջրամբարները չեն լցվում միայն կլիմայի փոփոխության հետևանքով։

«Դրա հետ առնչություն, իհարկե, որոշ չափով կա, բայց այն չափով, որ չի լցվում, դա արդեն եղանակով չի պայմանավորված։ Եվ հետո, եթե նույնիսկ կախված է, ոչ թե պետք է բերել փաստարկ, որ քանի որ ջուրը քիչ է, ուրեմն շատ պետք է վերցնեն, այլ ընդհակառակը՝ պետք է բերել փաստարկ, որ փաստի առաջ ենք կանգնած և պետք է ջրի խնայողության միջոցառումներ իրականացնենք, կորուստները վերացնենք և քանի որ ջուր քիչ ունենք, ուրեմն պետք է քիչ վերցնել»,-նշեց նա։

Ամփոփելով՝ նա նշեց, որ կլիմայի փոփոխության հիմնախնդրի լուծումը բաղկացած է երկու բաղադրիչից. առաջինը՝ պակասեցնել ջերմոցային գազերի արտանետումները և երկրորդը՝ հարմարվել կլիմայի փոփոխությանը:

«Հայաստանի Հանրապետության դիրքորոշումն է մի կողմից համաշխարհային արտանետումներում մեր չափաբաժնին համապատասխան ու մեր կարողություններով պայքարենք կլիմայի փոփոխության դեմ, որ քիչ ազդենք կլիմայական համակարգի վրա, մյուս կողմից էլ՝ հարմարվենք գալիք կլիմայական իրավիճակին։ Քանի որ առայժմ հնարավոր չէ կանխել կլիմայի փոփոխությունը, մենք պետք է ժամ առաջ Սևանը լցնենք, ապահովելով լճի ջրային անհրաժեշտ դրական հաշվեկշիռը: Մենք պետք չէ ասենք, թե քանի որ կլիման փոխվում է, պետք է ջուր շատ վերցնել, այլ հակառակը՝ քանի որ կլիման փոխվում է, ջուր շատ չպետք է վերցնել»,– ասաց նա։

ՀՀ տարածքային կառավարման նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի աշխատակազմի ղեկավար Մհեր Մկրտումյանը Tert.am-ի հետ զրույցում ներկայացրեց ջրամբարների վիճակը։ «Ախուրյանի ջրամբարում անցած տարի հունիսի 4-ին եղել է 403 մլն խմ ջուր, այս տարի նույն ժամանակում 193 մլն խմ, Արաքս գետում անցած տարի ունեցել ենք 23 մետր/վայրկյան խմ ջուր, այս տարի, ունենք 10մ/վ խմ ջուր, այսինքն` շուրջ կրկնակի անգամ այս տարի պակաս է»,- ասաց նա։

Թե դա ինչով է պայմանավորում, պաշտոնյան բացատրեց։ «Եղանակային պայմաններից և վերևի հոսանքներում ջրերի օգտագործման կուտակումով՝ ոչ մեր կողմից։ Արաքս գետը գիտենք որտեղից է գալիս, և որևէ միջամտություն չենք կարող անել»,-ասաց նա՝ նկատի ունենալով, որ Թուրքիայից ջուրն օգտագործում են։

Նշենք, որ Թուրքիան Արաքսի վրա արդեն իսկ երկու ջրամբար է շահագործում, երրորդի շինարարությունը կավարտվի այս տարի և չորրորդը կլինի Կարակուրդի ջրամբարը, որը ունենալու է 1 միլիարդ խորանարդ մետր տարողունակություն: Արդյունքում Հայաստանի սահման չհասած Արաքսի սկզբնամասում այս 4 ջրամբարները միասին հաշվարկած թուրքերը կկարողանան կուտակել մոտ 1 միլիարդ 380 միլիոն խորանարդ մետր ջուր. սա այն դեպքում, երբ Արաքս գետի ջրային պաշարը տարեկան կտրվածքով կազմում են 2 միլիարդ 500 միլիոն խորանարդ մետր ջուր:

Պաշտոնյան համամիտ է, որ ռազմավարական լուրջ խնդրի առաջ է Կառավարությունը կանգնել, բայց միաժամանակ պնդում է, թե ամեն դեպքում քայլեր ձեռնարկվում են։ Թե ինչու է նման պայմաններում Կառավարությունը ժամանակավոր լուծումներ փնտրում և հետաձգում հարցի ամբողջական լուծումը, ինչպես օրինակ՝ արտեզյան ավազանից մեծ թափով ջուր վերցնելով և նույնիսկ նախորդ Կառավարության որոշմանը՝ խորքային հորերը կոնսերվացնելու փոխարեն 120 հոր է վերագործարկում, Մհեր Մկրտումյանը պատասխանեց, թե Կառավարությունն այդ քայլին է գնացել ստիպված, որպեսզի կարողանա տարածաշրջանի ոռոգման ջրամատակարարումը նորմալ կազմակերպել։

Նշենք, որ ըստ բնապահպանների՝ ՀՀ բնապահպանության նախարարությունը ձկնաբուծարաններին տրամադրել է 1 միլիարդ 496 միլիոն խորանարդ մետր ստորերկրյա ջրի ջրօգտագործման թույլտվություն, ինչը տեղանքի վերականգնվող պաշարից 300 միլիոն խորանարդ մետրով ավելի է: Արդյունքում 7 տարվա ընթացքում 303 հորերից 122-ը չորացել են: Չորացել են նաև աղբյուրները: Ակնա լճի ջրի հոսքը նվազել է 75 տոկոսով: 6200 հեկտար հող մնացել է առանց ջուր։

Մհեր Մկրտումյանը նշեց, որ խնդիրը լուծելու համար 4 ջրամբարներ կկառուցվեն։ Ըստ նրա՝ հիմնական գործողությունը ջրամբարաշինական գործողություններ են, որ պետք է այսօր իրականացնել։ Պաշտոնյան նաև տեղեկացրեց, որ 4 ջրամբարաշինական ծրագրեր են նախատեսվում, որոնք տարբեր փուլերում են։

«Կապսի, Վեդի, Մաստարա, Եղվարդ ջրամբարների կառուցման աշխատանքները մեկնարկել են, որոնք Կառավարությունն իր գործունեության ծրագրում ներառել է, և նախագահի հանձնարարությունը կա դրա հետ կապված։ Նախատեսվում է առաջիկա 5 տարիներին, իրականացնել։ Արդեն իսկ որոշ ջրամբարների մասով նախագծեր կան, փաստաթղթեր են կազմվել, ընթացքի մեջ ենք Կապսն ու Վեդին, հուսով են մինչև տարեվերջ կավարտենք և կմեկնարկի շինարարության փուլը»,-ասաց նա։


Լուրեր Հայաստանից - Թերթ.am

[Vrej1915]

Re: Sevan

Ո՞ւր է գնում Սեւանի ջուրը. Բացահայտումներ

ՌՈԶԱ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ, Լրագրող
Ներքին կյանք - Երեքշաբթի, 08 Հուլիսի 2014,


Արարատյան դաշտավայրի խորքային հորերը վերաբացելու կառավարության որոշումը մասնագետների մոտ անհանգստություն ու կասկածներ է առաջացնում: Վերջին նիստերից մեկում կառավարությունը պահուստային ֆոնդից 550 մլն դրամ է հատկացրել 100-ից ավելի խորքային հորերը վերագործարկելու նպատակով: Իսկ պաշտոնական հիմնավորումն այն է, թե նման որոշում է կայացվում այս տարի ջրամբարներում կուտակված ջրի ոչ բավարար չափի և աղբյուրների սակավաջրության հետևանքով առաջացած շուրջ 74 մլն խմ ջրի դեֆիցիտը մասամբ ծածկելու համար:

Խոսքը, մասնավորապես, Արագածոտնի և Արմավիրի մարզերի ջրօգտագործողների բավարար և կայուն ջրամատակարարումն ապահովելու մասին է: Հիշեցնենք, որ նախորդ կառավարությունն էլ խորքային հորերը փակելու որոշում էր կայացրել՝ պատճառաբանելով, թե Արարատյան հարթավայրում ստորգետնյա ջրերի խնդիր է առաջացել: Այդ որոշումից հետո նախորդ կառավարությունը հանդես էր եկել «Սևանա լճի էկոհամակարգի վերականգնման, պահպանման, վերարտադրման և օգտագործման միջոցառումների տարեկան ու համալիր ծրագրերը հաստատելու մասին» ՀՀ օրենքում լրացումներ կատարելու նախաձեռնությամբ, որով առաջարկվում էր մինչև 2019 թ. հունվարի 1-ը Սևանա լճից ջրի բացթողնման տարեկան չափաքանակը ներկայիս 170 մլն խորանարդ մետրի փոխարեն սահմանել առավելագույնը 240 մլն խորանարդ մետր:

Բնապահպանների պայքարի արդյունքում հնարավոր եղավ հասնել նրան, որ միայն մեկ տարվա՝ 2014 թվականի համար սահամանվի Սևանից ջրառի այս քանակությունը: Այս փոփոխության իմաստն այն է, որ Սևանից վերցված հավելյալ ջուրը ոռոգման նպատակով պետք է հատկացվի գյուղացիներին, հետևաբար խորքային հորերը վերաբացելու անհրաժեշտություն չպետք է առաջանար:

Բնապահպաններն ուսումնասիրությունների արդյունքում, սակայն, այլ բացահայտումներ են արել: “Մեր հետազոտությունները ցույց են տալիս՝ այն գյուղերը, որոնք ընդգրկված էին Սևանից ոռոգման ջուր ստացող գյուղերի ցանկում, ջուր չեն ստացել: Երբ մենք հարցումներ արեցինք Արմավիրի մարզի գյուղերում, այնտեղ մեզ ասացին՝ մենք Սևանից դեռ ոչ մի գրամ ջուր չենք ստացել այս տարի: Ասացին՝ այն հորերը, որ ունենք, դրանց ջրից ենք օգտվում”,- Lragir.am-ի հետ զրույցում ասաց բնապահպան Սիլվա Ադամյանը:

Բնապահպանները կարծում են, որ կառավարությունը հորերի փակման որոշումն ընդունել էր, բայց դրանք չէր փակել, քանի որ գյուղացիները պնդել են, թե շարունակում են հորերից ոռոգման ջուր ստանալ: Այս իրավիճակում, Սիլվա Ադամյանի խոսքով, ստացվում է, որ Սևանա լճի ջուրը ոռոգման նպատակով չի ուղղվում Արարատյան հարթավայր:

“Իրոք, վիճակը շատ վատ է Արարատյան հարթավայրում, մենք գնացել, խոսել ենք՝ գյուղացին ջուր չունի, եղած ջրի դիմաց էլ չի կարողանում վճարել: Բայց այդ վիճակը բարելավելու համար կառավարությունը Սևանի ջուրը չի ուղարկում այնտեղ, նորից հորեր են բացում, որպեսզի բարելավեն վիճակը: Ո՞ւր է գնալու Սևանի ջուրը, մեր տվյալներով՝ գնալու է դեպի Թուրքիա”,- ասաց բնապահպանը:

Սիլվա Ադամյանը նշեց, որ հաստատվում են բնապահպանների այն կասկածները, որ կառավարությունն աշխատանքներ է տանում Սևանի մակարդակն այլևս չբարձրացելու ուղղությամբ:

“Մեր պաշտոնյաներն ու գործարարներն այնտեղ ունեն բազմաթիվ թանկարժեք կառույցներ, ջրի մակարդակի բարձրացման դեպքում դրանք կմնան ջրի տակ: Այո, մեր մտավախությունները հերթական անգամ ապացուցվեցին: Սևանից ջուր բաց չի թողնվում Արարատյան հարթավայրի համար, դրա նպատակներն այլ են: Եվ այդ հորերը վերաբացվում են Արարատյան հարթավայրում ոռոգման ջրի խնդիրը լուծելու համար”,- ընդգեց նա:

Բնապահպանը նշում է, որ կառավարությունը “խաղեր” է խաղում, 240 մլն խմ ջուր է բաց թողնում Սևանից, որպեսզի լճի մակարդակը չբարձրանա, բայց միաժամանակ այդ ջուրը չի տալիս դրա կարիքն ունեցող գյուղացուն: Դրան զուգահեռ բյուջեից լրացուցիչ գումար է հատկացվում խորքային հորերի վերաբացման համար: Բնապահպաններն առաջիկայում կառավարությունից պահանջելու են խորքային հորերի քարտեզը՝ տեսնելու համար՝ արդյոք հին հորերն են վերաբացվում, թե՞ նորերն են բացվում:

Ագրարագյուղացիական միավորման նախագահ Հրաչ Բերբերյանն էլ կարծում է, որ նախ պետք է պարզել, թե որ պաշտոնյաների գործունեության հետևանքով է այնպես ստացվել, որ Հայաստանում ոռոգման ջրի խնդիր է առաջացել: Նա նշում է, որ ոռոգման ցանցում բարեփոխումների իրականացումը ձգձգվում է, փոխարենը տարբեր պաշտոնյաներ հայտարարում են, թե Հայաստանում տարին սակավաջուր է: Դա այն դեպքում, երբ տեղումները մինչև այսօր էլ շարունակվում են:

“Պետք է տեսնել, թե որ երկրի պատվերն են կատարում նրանք, երբ ասում են՝ սակավաջուր տարի է: Կարծում եմ՝ ժամանակը կգա, բոլորը պատասխան կտան”,- նշեց Բերբերյանը:

Մասնագետի խոսքով՝ խորքային հորերի բացման որոշումը դրական է գյուղատնտեսության համար, քանի որ ոռոգման ջրի խնդիր կա այսօր: “Եթե գյուղացին ջրի կարիք ունի, մարդը ընտանիք է պահում, այդ բերքին է սպասում, իհարկե, պետք է այդ հորերը բացել: Բայց այստեղ պետք է շատ զգույշ լինել, համալիր միջոցառումներ են պետք: Միլիոնավոր դոլարներ են ծախսվել ջրամաբարների վրա, պետք է պարզել՝ կոնկրետ ջրամբարում ինչո՞ւ ջուր չի լցվում: Այս հարցին մատների արանքով է նայվում, այնինչ մեղավորներին պետք է պատժել: Չեն ցանկանում մի լուրջ հանձնաժողով ստեղծել և պարզել, թե ինչո՞ւ ջրամբարներում ջուր չի կուտակվում”,- ասաց Հրաչ Բերբերյանը:

- See more at: http://www.lragir.am/index/arm/0/cou....J24RUd1M.dpuf