Announcement

Collapse

Forum Rules (Everyone Must Read!!!)

1] What you CAN NOT post.

You agree, through your use of this service, that you will not use this forum to post any material which is:
- abusive
- vulgar
- hateful
- harassing
- personal attacks
- obscene

You also may not:
- post images that are too large (max is 500*500px)
- post any copyrighted material unless the copyright is owned by you or cited properly.
- post in UPPER CASE, which is considered yelling
- post messages which insult the Armenians, Armenian culture, traditions, etc
- post racist or other intentionally insensitive material that insults or attacks another culture (including Turks)

The Ankap thread is excluded from the strict rules because that place is more relaxed and you can vent and engage in light insults and humor. Notice it's not a blank ticket, but just a place to vent. If you go into the Ankap thread, you enter at your own risk of being clowned on.
What you PROBABLY SHOULD NOT post...
Do not post information that you will regret putting out in public. This site comes up on Google, is cached, and all of that, so be aware of that as you post. Do not ask the staff to go through and delete things that you regret making available on the web for all to see because we will not do it. Think before you post!


2] Use descriptive subject lines & research your post. This means use the SEARCH.

This reduces the chances of double-posting and it also makes it easier for people to see what they do/don't want to read. Using the search function will identify existing threads on the topic so we do not have multiple threads on the same topic.

3] Keep the focus.

Each forum has a focus on a certain topic. Questions outside the scope of a certain forum will either be moved to the appropriate forum, closed, or simply be deleted. Please post your topic in the most appropriate forum. Users that keep doing this will be warned, then banned.

4] Behave as you would in a public location.

This forum is no different than a public place. Behave yourself and act like a decent human being (i.e. be respectful). If you're unable to do so, you're not welcome here and will be made to leave.

5] Respect the authority of moderators/admins.

Public discussions of moderator/admin actions are not allowed on the forum. It is also prohibited to protest moderator actions in titles, avatars, and signatures. If you don't like something that a moderator did, PM or email the moderator and try your best to resolve the problem or difference in private.

6] Promotion of sites or products is not permitted.

Advertisements are not allowed in this venue. No blatant advertising or solicitations of or for business is prohibited.
This includes, but not limited to, personal resumes and links to products or
services with which the poster is affiliated, whether or not a fee is charged
for the product or service. Spamming, in which a user posts the same message repeatedly, is also prohibited.

7] We retain the right to remove any posts and/or Members for any reason, without prior notice.


- PLEASE READ -

Members are welcome to read posts and though we encourage your active participation in the forum, it is not required. If you do participate by posting, however, we expect that on the whole you contribute something to the forum. This means that the bulk of your posts should not be in "fun" threads (e.g. Ankap, Keep & Kill, This or That, etc.). Further, while occasionally it is appropriate to simply voice your agreement or approval, not all of your posts should be of this variety: "LOL Member213!" "I agree."
If it is evident that a member is simply posting for the sake of posting, they will be removed.


8] These Rules & Guidelines may be amended at any time. (last update September 17, 2009)

If you believe an individual is repeatedly breaking the rules, please report to admin/moderator.
See more
See less

Caucasian Albania

Collapse
X
 
  • Filter
  • Time
  • Show
Clear All
new posts

  • #31
    Re: Caucasian Albania

    Originally posted by Davo88 View Post
    I just love how the first minutes of the video show historical sites that are older than Sumerians, yet are claimed as part of "Azerbaijani" heritage when there is no trace of an Azerbaijani state in the region prior to 1918. The reason why Azerbaijan can get away with so many lies is that the previous civilizations were not so popular. I bet you anything that if Greeks were a minor civilization in the past, unknown to most of the world, Turks would claim the Greek temples and fortresses as "Turkish heritage." Unfortunately for them, everyone knows what kind of a lowlife lie that would be. This is exactly how lowlife "Azerbaijani heritage" is.

    I wonder how this video would explain the dominance of an Armenian dynasty in Karabagh up until the 19th century.
    Last edited by SevSpitak; 06-24-2010, 03:51 PM.

    Comment


    • #32
      Re: Caucasian Albania

      Originally posted by Davo88 View Post
      if he is so proud of Azerbaijan's ancient heritage why is he hiding from us the Armenian castles, churches and monastries inside and outside Karabakh? The video keeps showing the relatively new mosque in Shushi. There are probably Armenian monuments in the ancient Armenian Paytakaran province south-west of Baku but we will never see them as long as Azerbaijan is in control

      Comment


      • #33
        Re: Caucasian Albania

        In front of us we basically have an uncivilized nation of liars, that's the only truth in their "history"...

        Comment


        • #34
          Re: Caucasian Albania

          Originally posted by Davo88 View Post
          In front of us we basically have an uncivilized nation of liars, that's the only truth in their "history"...
          yes..well it's a propaganda video. Every nation is involved in it, some more than others. The Tatars in the Caucasus had a weak Armenian side to the west of them so they opportunistically took control of all the lands and declared 'Azerbaijan' as a new country. The Ottomans too (mostly nomadic herdsmen in the early days), took advantage of weak and divided Armenian princedoms to assert control in Anatolia. There has been a fierce dispute between Greece and Macedonia over the use of the name 'Macedonia' or whether Alexander the Great was a Greek, a Macedonian of antiquity or a Slav-Macedonian of today. Simmering propaganda from both sides

          Comment


          • #35
            Re: Caucasian Albania

            Sleight of hand on the world stage: Rouben Galichian’s book on Azerbaijan

            by levon chorbajian

            Lowell, Mass. - Rouben Galichian's The Invention of History: Azerbaijan, Armenia and the Showcasing of Imagination (Gomidas Institute/Printinfo Art Books) is a very important book that addresses a core issue facing the Armenian people 95 years after the Genocide: survival in the face of further erasures and eradications.

            This is an issue with many dimensions, some of them well known and others not. Galichian, whose prior works include Historic Maps of Armenia: The Cartographic Heritage (I.B. Tauris) and Countries of the Caucasus in Medieval Maps: Armenia, Georgia and Azerbaijan (Gomidas Institute Books), focuses here on one of the lesser known aspects, Azerbaijan and its attacks on Armenian history, identity and survival.

            Azerbaijan was founded in 1918 under the leadership of the pan-Turkic Musavat Party. There had been no previous Azerbaijani state in history, and the name was taken from the territory south of the Arax River, in northern Persia (present-day Iran), where much larger numbers of Azeri speakers lived and continue to live today. Galichian notes that Persian officials considered the use of the name a usurpation and protested its use at the time.

            In the territorial jockeying that went on in the early Soviet Union, Azerbaijan was given control of Nagorno-Karabagh (Artsakh) with its 95% Armenian majority, and Nakhichevan, that was 40% Armenian, in 1920. These were bitter defeats for Armenia, but ironically, they also further exacerbated Azerbaijan's own identity problem.

            The people called Azeri today are an amalgam of Arab, Turkic, and Persian peoples who had historically been known as Caucasian Tatars. The territory that became Azerbaijan not only contained hundreds of thousands of Armenians but also large numbers of non-Azeri Muslims and some non-Armenian Christians. Azeri leaders were faced with the problem of how to forge a national identity where none had existed before.

            The answer was to fabricate a history. The officially sponsored Buniatov or Baku School of Historiography (Ziya Buniatov was an Azeri revisionist historian) developed to re-write history in the service of national ambition. In his early chapters, Galichian examines two books that exemplify the fruits of these labors, War against Azerbaijan: Targeting Cultural Heritage and Monuments of Western Azerbaijan.

            Just as Turkey claims its roots in the Hittites and other people with whom it has no historical connection, Azerbaijan claims to be the heir to the Caucasian Albanians, a Christian people who ruled much of what is now Azerbaijan and had became extinct in the 12th century. This subterfuge eradicates a millennia long Armenian presence and allows Azeris to be presented as indigenous and the Armenians as latter day interlopers. This is the history that has been taught to Azeri schoolchildren for decades, and its irredentist implications are clearly revealed when we understand that "Western Azerbaijan" refers to Armenia itself.

            Galichian painstakingly examines the fate of Armenian monuments in territories that came under Azeri control. No Armenians live in Nakhichevan today. Nor do we find the more than 200 Armenian churches, monasteries, chapels and cemeteries that were found there in the early 19th century.

            In one startling section of his book Galichian documents the fate of a cemetery that once contained 10,000 khachkars (carved Armenian burial stones). This cemetery in Nakhichevan was on the northern bank of the Arax River and clearly visible from Iran. The last 2000 of these khachkars were toppled and broken up a decade ago by the Azeri army. The remnants were taken away on trains or dumped into the river. Galichian provides photographs of this destruction taken by Scottish architect Steven Sim. Today the site is a military shooting range.

            Galichian has collected and provided ‘before and after' photographs of other Armenian sites as well. These include the before and after examples of abraded Armenian text on buildings which, while not destroying the buildings themselves, obscures their Armenian origins.

            This is an important book for three reasons. First, Galichian's text and photographs document the continuation of genocide in the form of the final eradication of the Armenian people's history. The story Galichian tells is not a new one and has close parallels in Azerbaijan's sister republic Turkey where Armenian monuments have been razed, used as targets in artillery practices, taken apart for building materials, and used as stables. And where the monuments have tourist value, they have been attributed to others. This is a game played by both Turkey and Azerbaijan.

            Second, Galichian's book is timely given the terms of the stalled (but revivable) Turkish-Armenian Protocols that would radically re-define Turkish-Armenian-Azeri relations without strong protections for Armenia's national security interests. The fate of Armenians in Nakhichevan including the final eradication and erasure of their historical presence was captured in the term "Nakhichevan-ization" that became a symbol of cultural genocide and inspired an Armenian vow that the process would not be repeated in Artsakh.

            Galichian's book stands as a warning. He makes it very clear what is at stake if Armenia succumbs to Western pressure, and to Turkish and Azeri promises of brotherhood, good-will, and solidarity.

            Thanks to the liberation of Artsakh (Nagorno-Karabagh) between 1988 and 1994, the fate of Armenian monuments is now under Armenian control. The last of Galichian's contributions is that his photographs document both the ravages of Azeri vandalism and neglect of Armenian monuments such as Dadivank and the Gandzasar Monastic complexes and their subsequent restoration by Armenian artisans after 1994.

            Overall, Galichian has made a truly significant contribution to our understanding of continuing attacks on the history and legacy of the Armenian people. He has compiled the history and allowed it to speak through text and photographs of the dangers of any Western brokered "peace settlement" that calls for the surrender of Armenian held territory without the full independence of an internationally guaranteed and recognized Artsakh.

            Rouben Galichian. The Invention of History: Azerbaijan, Armenia, and the Showcasing of Imagination. Gomidas Institute-London and Printinfo Art Books-Yerevan. 2009. In English. 112 pp. Includes a DVD on Armenian Julfa and more than 50 color photos and maps. $30 US and £20 UK. Available from AbrilBooks.com, NAASR.org, Gomidas.org., and Amazon.

            About the reviewer: Levon Chorbajian, Ph.D. is the translator and co-author of The Caucasian Knot: The History and Geopolitics of Nagorno-Karabagh (Zed Books) and the editor of The Making of Nagorno-Karabagh: From Secession to Republic (Palgrave Macmillan).



            And this also : http://www.reporter.am/index.cfm?obj...C40003FF3452C2

            Comment


            • #36
              Re: Caucasian Albania

              another revisionist book claiming the January 1990 Baku pogrom was 'civil strife'

              This is the first comprehensive account of Azerbaijan's rich and tumultuous history up to the present time. The Azerbaijan Republic is situated where ancient Media once stood, a territory invaded and influenced by Persian king Cyrus the Great, Alexander of Macedonia, and Pompey's Roman legions. Since the early nineteenth century its Muslim Turkish people have been ruled by Russia, first by the imperial tsars and then by the Soviet regime. In 1990, two centuries of harsh domination culminated in Black January when Soviet troops opened fire on the civilian population of Baku. The following year, Azerbaijan declared its independence and began rebuilding its political and economic system. Former Communists and opposition leaders continue to struggle for dominance. Audrey L. Altstadt makes use of both Russian-language and Azerbaijani Turkish-language newspapers, journals, and scholarly publications. Much of this material has never been used in any other Western studies. Altstadt's original research adds the Azerbaijani perspective on the two-century relationship between Russia and Azerbaijan. She identifies key issues and actors and documents a pattern of continual struggle against colonial rule from the initial conquest to the political movements of the late twentieth century. Russian domination has encompassed more than the military, political, and economic spheres. There have also been harsh restrictions on cultural expression, including killing leading intellectuals and falsifying historical facts. However, Azerbaijani Turks continue to thwart Russian control by protecting their rich and ancient heritage through native-language education and the arts. As Altstadt writes, "the AzerbaijaniTurks use the antiquity of their history, language, and literature as a weapon of self-defense, as proof they need no tutelage in self-government, economic management, education, or literature".

              Comment


              • #37
                Re: Caucasian Albania

                Originally posted by lampron View Post
                another revisionist book claiming the January 1990 Baku pogrom was 'civil strife'

                http://books.google.com/books?id=sZV...page&q&f=false
                Audrey Alstadt is not to be considered a reliable source because of her purposely manipulative errors in her use of statistics over the issue of Artsakh, probably because she has links to Azerbaijan's government. Here is George Bournoutian exposing her in this link http://www.umd.umich.edu/dept/armenian/sas/bour2.html

                Excerpts from the link:

                In her study The Azerbaijani Turks: Power and Identity under Russian Rule (Stanford, CA: Hoover Institution Press, 1992), Professor Audrey Altstadt states,

                In the first decade of Russian rule, immigration [to the Caucasus] appears to have been confined to Russians . . . and Armenians from Iran, as provided in the Treaty of Turkmanchai. Armenian immigration affected mainly the Shemakhi, Ganje, and Karabagh regions and areas west including Erevan (p. 28).

                She cites my article, "The Ethnic Composition and Socio-Economic Condition of Eastern Armenia in the First Half of the Nineteenth Century," in Ronald G. Suny, ed., Transcaucasia: Nationalism and Social Change, East European series 2 (Ann Arbor: University of Michigan, 1983), pp. 77-79, as the source for this information. My study deals primarily with Erevan and Nakhichevan. Nowhere in that work, nor in my two books on the region,(1) have I ever discussed population figures for Shemakhi, Ganje, or Karabakh. Altstadt, well aware of the narrow scope of my work (she participated at the conference held at the Kennan Institute in 1980 where I presented the paper cited in her work), uses it inaccurately to give credence to the Azeri point of view. By lumping Karabakh with Erevan, she confuses the issue and the reader; from her footnote, those not familiar with my work would assume that it contained population data on Karabakh as well as Erevan.

                Later in her same work, Altstadt is even less cautious, for she states,

                On the issue of the current majority in mountainous Karabagh, Vahabzade and Aliyarov noted that the Armenians had been a minority in most of Caucasia at the time of the Russian conquest and were encouraged to immigrate from Iran by the Treaty of Turkmanchai (1828) and Russian state policy until they formed majorities in several pockets (p. 196).

                An uncited Russian survey of 1832 and my article are used as the main sources for this statement. The survey lists the Armenian population of the whole of Karabakh at 34.8 percent (slightly over one-third) and that of the Azeris at 64.8 percent. This time Altstadt confuses the reader by identifying the whole of Karabakh with Mountainous Karabakh. The Armenian population of Karabakh (as will be demonstrated below) was concentrated in 8 out of the 21 districts or mahals of Karabakh. These 8 districts are located in Mountainous Karabakh and present-day Zangezur (then part of Karabakh). Thus 34.8 percent of the population of Karabakh populated 38 percent of the land. In other words the Armenians, according to the survey cited by Altstadt, formed 91.58 percent of the population of Mountainous Karabakh.

                Altstadt continues her campaign of misinformation in a volume entitled Ethnic Conflict in the Post-Soviet World: Case Studies and Analysis (New York, 1997). She states,

                As a result of the Russo-Iranian Treaty of Turkmanchai (1828), thousands of Armenian families were relocated from Iran to the Caucasus. The influx of Armenians, from Iran and the Ottoman Empire, led, by the end of the century, to the formation of Armenian majorities in various areas of that region, including the mountainous part of Karabakh (p. 229).

                My article is once again used as a source.

                Unfortunately, those who have the habit of copying sources without verification have used Alstadt's misleading footnotes and have further damaged my credibility as a scholar. The worst offender is Suzanne Goldenberg's Pride of Small Nations: The Caucasus and Post-Soviet Disorder (London: Zed Books, 1994), which states,

                Even in 1832, after considerable migration had taken place, it is generally accepted [my emphasis] that Muslims were a majority in Karabakh. An official Russian survey of that year recorded that Muslims made up 64.8 percent of the region and Armenians 34.8 percent (p. 158).

                The note cites my article as the sole source. The survey, which I have never seen or cited, is now attributed to me. To add insult to injury, Azeri newspapers in the
                Page 101 begins here

                West, including one in Toronto, portray me as the Armenian scholar specializing in the region who agrees with the Azeri point of view.

                To aid Professor Altstadt and all the others who have either misused their sources or cannot decipher manuscripts, have no or poor knowledge of the necessary languages, or are just too slothful to check sources, I shall present below the information I have gathered from the primary sources on the demographics of Karabakh. I hope that this material will finally clear the smoke and spare me the embarrassment of the last few years.
                Azerbaboon: 9.000 Google hits and counting!

                Comment


                • #38
                  Re: Caucasian Albania

                  Originally posted by Federate View Post
                  The worst offender is Suzanne Goldenberg's Pride of Small Nations: The Caucasus and Post-Soviet Disorder (London: Zed Books, 1994), which states,

                  Even in 1832, after considerable migration had taken place, it is generally accepted [my emphasis] that Muslims were a majority in Karabakh. An official Russian survey of that year recorded that Muslims made up 64.8 percent of the region and Armenians 34.8 percent (p. 158).

                  The note cites my article as the sole source. The survey, which I have never seen or cited, is now attributed to me.
                  Very interesting but also serious! Journalists can quote each other in a chain process with the result that everyone then believes that Karabakh was 'majority Muslim' 150 years ago. Dr Bournoutian must have a legal case
                  Last edited by lampron; 07-30-2010, 05:27 AM.

                  Comment


                  • #39
                    Re: Caucasian Albania

                    BBC site offers news in 'Azeri' language
                    BBC News Azərbaycanca öz səhifələrində Azərbaycan və dünyadan bu günün xəbərləri və şərhlərini təqdim edir. Visit BBC News Azerbaijan for the latest from Azerbaijan, Armenia, Georgia.

                    it has no interest in Armenian - probably because there no money, oil or geostrategy in it

                    news channels are driven by politics, not information

                    Comment


                    • #40
                      Re: Caucasian Albania

                      Մեծ Հայքի և Աղվանքի թագավորություններ
                      (քաղաքական հարաբերությունների վերլուծություն)

                      Ընդունված է համարել, որ Աղվանքի թագավորությունը հիմադրվել է մ.թ.ա. 331 թ-ին: Սակայն, ի տարբերություն օրինակ Իբերիայի թագավորության, Աղվանքի թագավորությունը այդպես էլ չկարողացավ հանդես գալ որպես մեկ կուռ քաղաքական համակարգ: Մ.թ.ա. Iv դարի վերջից մինչև մ.թ.ա. I դարի սկիզբը տարաբնույթ ցեղային միություններից կազմված Աղվանքի թագավորությունը հիմնականում գտնվում էր ավելի հարավ տարածվող Ատրպատականի թագավորության, իսկ նրա միջոցով, միջնորդավորված ձևով, Պարթևական թագավորության գերիշխանության տակ:
                      Մ.թ.ա. 86 թ-ին Պարթևական, Ադիաբենեի և Ատրպատականի թագավորությունների հետ միասին Աղվանքի թագավորությունը ևս ընկավ Մեծ Հայքի թագավորության գերիշխանության տակ: Հենց այս ժամանակից սկսած էլ Աղվանքի թագավորության բանակը, Օրոյսի (մ.թ.ա. մոտ 86-50) ու նրա որդի Զոբերի (մ.թ.ա. մոտ 50-34) օրոք, սկսում է գործել Մեծ Հայքի թագավորության բանակի կազմում: Պոմպեոսի արշավանքի արդյունքում կարճատև ու ձևական կերպով Հռոմի “դաշնակից և բարեկամ” հռչակվելը որևէ էական փոփոխության այնուհանդերձ չհանգեցրեց: Սակայն քաղաքական ասպարեզից Զոբերի հեռանալով էլ Աղվանքի թագավորությունը ոչնչացավ, իսկ նրա տարածքն ընկավ Ատրպատականի թագավորության գերիշխանության տակ:
                      Մ.թ. I դարի 30-ական թվականներին Աղվանքի տարածքը ընկավ վերելք ապրող Իբերիայի թագավորության գերիշխանության տակ, բայց արդեն դարի երկրորդ կեսին այստեղ կրկին հաստատվեց Ատրպատականի թագավորության գերիշխանությունը: Չնայած սրան, սակայն, շուտով, ընկնելով Ալանական թագավորության հուժկու հարվածների տակ, քաղաքական ասպարեզից հեռացավ նաև ծանր կորուստներ կրած ու սարմատների ավերիչ արշավանքներից ամայացած Ատրպատականի թագավորությունը: Արդյունքում Աղվանքի տարածքում ուղղակիորեն հաստատվեց Պարթևական թագավորության գերիշխանությունը:
                      155 թ-ին սաբիրների կողմից ծանր պարտության մատնված և նրանց կողմից հետապնդվող հոների հորդան շարժվեց դեպի արևմուտք: Սակայն ստացվեց այնպես, որ այս փախստականները, որոնք պարտություն էին կրել և չէին կարողացել նույնիսկ մնալ իրենց հայրենի տափաստաններում, արդեն հյուսիս-արևելյան կասպյան տափաստաններում, շնորհիվ իրենց մեծաթվության և ավելի հզոր ռազմական համակարգի, կարողացան պարտության մատնել տեղական քոչվոր ցեղերին` բուլղարներին, բասիլներին և խազարներին: Արդյունքում, “ընկնող դոմինոներ”-ի սկզբունքով, վերջիններս էլ իրենց հերթին ստիպված լքեցին սեփական տափաստանները և շարժվեցին դեպի արևմուտք` հաստատվելով Միջին ու Հարավային Վոլգայի հովտում և հիմնելով Բասիլական ու նրանից ավելի հյուսիս գտնվող Վոլգյան Բուլղարիայի թագավորությունը: Ալանական թագավորության թուլացումը և տրոհումը, ինչպես նաև Հյուսիսային i պատերազմը (198-199) արդյունքն էր հոների և դրան հետևած բուլղարների, բասիլների և խազարների հենց այս տեղաշարժի: Արդյունքում Նախակովկասյան ու Մերձսևծովյան տափաստաններում ուժերի հարաբերակցությունը լրջորեն փոխվեց, իսկ Աղվանքի տարածքը, պայմանավորված ծանր ընթացք ստացած Հայպարթևա-Հռոմեական iv պատերազմով (186-198), հայտնվեց Բասիլական թագավորության տիրապետության տակ: Սակայն Բասիլական թագավորության նվաճողական քաղաքականությունը Կովկասյան լեռնաշղթայից հարավ ընկած երկրների նկատմամբ այդպես էլ որևէ էական հաջողություն չարձանագրեց, իսկ 198-199 թվականներին վերջինիս սանձազերծած մարտական գործողությունները Մեծ Հայքի թագավորության դեմ վերջացան հենց իր ջախջախիչ պարտությամբ: Արդյունքում Աղվանքի տարածքը ավելի քան հիսուն տարով հայտնվեց Մեծ Հայքի թագավորության քաղաքական ազդեցության ոլորտում:
                      Iii դարի կեսերից սկսած նոր ուժեր հավաքած Բասիլական թագավորությունը վերսկսեց ագրեսիվ արտաքին քաղաքականությունը Աղվանքի, ինչպես նաև Հայաստանի արևելյան տարածքների նկատմամբ, սակայն Հյուսիսային ii պատերազմում (313-315) կրած պարտությունը կործանարար հետևանքներ ունեցավ հենց իր համար: Բասիլական թագավորությունը կտրուկ թուլացավ, որից էլ օգտվեց iv դարի սկզբներին հիոնիտների կողմից ծանր պարտության մատնված ու նրանց կողմից հետապնդվող մասագետների հորդան: Այն, ստիպված լինելով լքել հայրենի տափաստանները և շարժվել դեպի արևմուտք, անցավ Վոլգան ու, կործանելով թուլացած Բասիլական թագավորությունը, հիմնեց Կովկասյան Արշակունիների կողմից ղեկավարվող և Հյուսիս-արևելյան Կովկասն ու ողջ Աղվանքը ընդգրկող Մազքութական թագավորությունը:
                      Սակայն վերջինիս սանձազերծած Հյուսիսային iii պատերազմը, որին մասնակցեց նաև Ալանական թագավորությունը, ծանր հետևանքներ ունեցավ այս անգամ արդեն այս թագավորությունների համար, իսկ 342 թ-ին Մեծ Հայքի և Պարսից թագավորությունների միացյալ բանակը ևս մեկ անգամ հաղթեց Մազքութական թագավորության բանակին` դուրս մղելով վերջինիս Աղվանքի տարածքից:
                      Մոտ 350 թվականին դեռևս 155 թվականին հյուսիս-արևելյան կասպյան տափաստաններում հաստատված հոների հորդան նորից մտավ շարժման մեջ և, շարժվելով դեպի արևմուտք ու անցնելով Վոլգան, մինչև 370 թվականը գլխովին ջախջախեց Հյուսիսային iii պատերազմից հետո խիստ թուլացած Մազքութական ու Ալանական թագավորությունները` արդյունքում ստեղծելով և գլխավորելով հսկայական, տարացեղ ու արտաքին ավարառուական քաղաքականություն վարող հզոր քոչվոր մի կոնֆեդերացիա, այն դեպքում, երբ Ալանական թագավորությունը սահմանափակվեց Թերեք գետից հարավ գտնվող Կովկասյան լեռներով, իսկ Մազքութական թագավորությունը` Աղվանքի տարածքով, որը Պարսից թագավորությունը, ռազմական ծառայություն րականացնելու պարտավորության փոխարեն զիջել էր նահանջող մազքութներին: Աղվանքի տարածքում հիմնվեց արդեն մեծապես մազքութական էթնիկ կազմ ունեցող Աղվանքի (Մազքութական) թագավորությանը, իսկ Հյուսիսային iii պատերազմից հետո խաղաղված Նախակովկասյան տափաստաններից և Հյուսիս-արևելյան Կովկասից կրկին վերսկսվեցին ներխուժումները դեպի Անդրկովկաս, Հայաստան, Աղվանք ու Ատրպատական:
                      Մեծ Հայքի թագավորության անբաժանելի մասը կազմող Արցախ և Ուտիք նահանգները 428 թ-ին Մեծ Հայքի թագավորության անկումից հետո չընդգրկվեցին Հայոց Մարզպանության մեջ, այլ կցվեցին Մազքութական թագավորությանը: Վերջինս, սակայն 451 թ-ին ոչնչացավ:
                      Դրանից հետո Կուրի ձախափնյակից մինչև Կասպից ծով, Դերբենդ ու Կովկասյան լեռներ ձգվող տարածքում ստեղծվեցին մանր ցեղային թագավորություններ (օրինակ` Լփինների, Ճղբերի, Բաղասականների, Մազքութների թագավորություններ): Ուստի ստացվեց այնպես, որ այս տարածքը “Աղվանք” կոչելը արդեն չուներ որևէ կիրառական ու հավաքական նշանակություն և գործնականում ավելի հարմար ու քաղաքական տեսանկյունից ավելի ճիշտ էր ասել օրինակ Լփինների, Ճղբերի, Բաղասականների կամ Մազքութների թագավորություն:
                      Իր հերթին Մազքութական թագավորության ոչնչացումից հետո բնականաբար անկախ թագավորություն հռչակվեց նաև մի կուռ էթնոմշակութային ամբողջություն հանդիսացող Արցախը և Ուտիքը: Ավելին, եթե լփինները, ճղբերը կամ բաղասականները, ղեկավարվելով նեղ ցեղային շահերով ու արժեքներով, որևէ կերպ չցանկացան հետագա կապ ունենալ “Աղվանք” հասկացության հետ, ապա Արցախում և Ուտիքում գերագահության իրավունքով իշխող Առանշահիկները, դրսևորելով ավելի մեծ լայնախոհություն, ընդհակառակը, սեփականացրին այն ու սկսեցին իրենց կոչել Աղվանից արքաներ: Դրանով վերջիններս իրենց վարկը բարձրացնելուց զատ հետապնդում էին ևս մի և ավելի կարևոր նպատակ` ստեղծել “իրավաբանական հիմք” հավակնելու Կուրի ձախափնյակին, այսինքն նախկին Աղվանքի (Մազքութական) թագավորության ողջ տարածքին:
                      Փաստորեն ընդամենը այս նպատակներով իրենց կոչելով “Աղվանից արքա”-ներ, իսկ 451 թ-ին հռչակված Արցախ-Ուտիքի թագավորությունը` “Աղվանքի թագավորություն”, Առանշահիկ արքաները իրենցից անկախ ներկա ադերբեջանական պատմաբաններին առիթ տվեցին ոչ միայն ամեն կերպ խեղաթյուրելով պատմությունը ադերբեջանցիներն ներկայացնել որպես աղվանցիների հետնորդներ, այլև Սյունիներից, իսկ նրանց միջոցով նաև Գեղամից (մ.թ.ա. 1908-1858) սերած Արցախի-Ուտիքի “Աղվանից արքա” տիտղոսը կրող Առանշահիկ արքաներին, ինչպես նաև լիովին հայ հպատակներ ունեցող, սակայն “Աղվանքի թագավորություն” հռչակված Արցախ-Ուտիքի թագավորությունը հայտարարել էթնիկ աղվանական, հետևաբար, ըստ իրենց տրամաբանության, նաև ադերբեջանական:
                      V դարի երկրորդ կեսին Աղվանքի տարածքում առաջացած մանր թագավորությունները, սակայն, երկար կյանք չունեցան: 463 թ-ին Արևմտյան Սիբիրում բնակվող սաբիրները, սարագուրները, ուրուգները և օնագուրները, պարտության մատնվելով ավարներից, շարժվեցին դեպի արևմուտք ու անցան Վոլգան: Ընդ որում վերջին երեք ցեղերը արագորեն տարալուծվեցին սաբիրների մեջ: Միաժամանակ, օգտվելով անմիջական հետապնդման բացակայությունից, հերթական այս փախստականները, շնորհիվ իրենց մեծաթվության ու ավելի հզոր ռազմական համակարգի, Նախակովկասյան և Մերձսևծովյան տափաստաններում Աթիլլայի մահից հետո խիստ թուլացած հոներից խլեցին գերիշխանությունը ու շարունակեցին վերջիններիս ավարառուական քաղաքականությունը:
                      Արդեն 552 գարնանը Դերբենդի լեռնանցքից ներխուժած սաբիրները ասպատակեցին Փայտակարանը, Ուտիքը ու Աղվանքը: Արդյունքում Արցախ-Ուտիքի թագավորությունը և Աղվանքը ընկան սաբիրների գերիշխանության տակ:
                      Սակայն 563 թ-ին Պարսից թագավորության բանակը և Հայոց այրուձին ջախջախեցին սաբիրներին: Արդյունքում սաբիրների մնացորդները ետ մղվեցին Կովկասից հյուսիս, ընդունեցին Ավարական խաքանության գերիշխանությունը և արագորեն ձուլվեցին ավարների մեջ, իսկ Աղվանքի տարածքը, որտեղ սաբիրական տասնամյա տիրապետությունը հիմնովի ոչնչացրել էր բոլոր մանր թագավորությունները, արդեն մինչև արաբական նվաճումները մնաց Պարսից թագավորության ուղղակի գերիշխանության տակ:
                      Արաբական տիրապետությունը վերջնականապես փոխեց մինչ այդ էլ արդեն մեծապես աղավաղված Աղվանքի բնակչության էթնիկ կազմը և ծանր հարված ստացած էթնիկ աղվանները վերջնականապես դուրս եկան պատմության թատերաբեմից:
                      Այսպիսով Մեծ Հայքի և Աղվանքի թագավորությունների հարևանության մի քանի հարյուրամյա դարաշրջանը ավարտվեց:

                      Comment

                      Working...
                      X