Announcement

Collapse

Forum Rules (Everyone Must Read!!!)

1] What you CAN NOT post.

You agree, through your use of this service, that you will not use this forum to post any material which is:
- abusive
- vulgar
- hateful
- harassing
- personal attacks
- obscene

You also may not:
- post images that are too large (max is 500*500px)
- post any copyrighted material unless the copyright is owned by you or cited properly.
- post in UPPER CASE, which is considered yelling
- post messages which insult the Armenians, Armenian culture, traditions, etc
- post racist or other intentionally insensitive material that insults or attacks another culture (including Turks)

The Ankap thread is excluded from the strict rules because that place is more relaxed and you can vent and engage in light insults and humor. Notice it's not a blank ticket, but just a place to vent. If you go into the Ankap thread, you enter at your own risk of being clowned on.
What you PROBABLY SHOULD NOT post...
Do not post information that you will regret putting out in public. This site comes up on Google, is cached, and all of that, so be aware of that as you post. Do not ask the staff to go through and delete things that you regret making available on the web for all to see because we will not do it. Think before you post!


2] Use descriptive subject lines & research your post. This means use the SEARCH.

This reduces the chances of double-posting and it also makes it easier for people to see what they do/don't want to read. Using the search function will identify existing threads on the topic so we do not have multiple threads on the same topic.

3] Keep the focus.

Each forum has a focus on a certain topic. Questions outside the scope of a certain forum will either be moved to the appropriate forum, closed, or simply be deleted. Please post your topic in the most appropriate forum. Users that keep doing this will be warned, then banned.

4] Behave as you would in a public location.

This forum is no different than a public place. Behave yourself and act like a decent human being (i.e. be respectful). If you're unable to do so, you're not welcome here and will be made to leave.

5] Respect the authority of moderators/admins.

Public discussions of moderator/admin actions are not allowed on the forum. It is also prohibited to protest moderator actions in titles, avatars, and signatures. If you don't like something that a moderator did, PM or email the moderator and try your best to resolve the problem or difference in private.

6] Promotion of sites or products is not permitted.

Advertisements are not allowed in this venue. No blatant advertising or solicitations of or for business is prohibited.
This includes, but not limited to, personal resumes and links to products or
services with which the poster is affiliated, whether or not a fee is charged
for the product or service. Spamming, in which a user posts the same message repeatedly, is also prohibited.

7] We retain the right to remove any posts and/or Members for any reason, without prior notice.


- PLEASE READ -

Members are welcome to read posts and though we encourage your active participation in the forum, it is not required. If you do participate by posting, however, we expect that on the whole you contribute something to the forum. This means that the bulk of your posts should not be in "fun" threads (e.g. Ankap, Keep & Kill, This or That, etc.). Further, while occasionally it is appropriate to simply voice your agreement or approval, not all of your posts should be of this variety: "LOL Member213!" "I agree."
If it is evident that a member is simply posting for the sake of posting, they will be removed.


8] These Rules & Guidelines may be amended at any time. (last update September 17, 2009)

If you believe an individual is repeatedly breaking the rules, please report to admin/moderator.
See more
See less

Sevan

Collapse
X
 
  • Filter
  • Time
  • Show
Clear All
new posts

  • Re: Sevan

    Թուրքիան փորձում է ջրազրկել Արաքսը. ի՞նչ պետք է հակադարձի Հայաստանը


    28 Մարտ,
    Թուրքիան Արաքս գետի վերին հոսանքներում կառուցում է ջրամբարներ, որոնք կարող են էապես ազդել Արաքս գետի թողունակության վրա: Այդ մասին NEWS.am-ի հետ զրույցում ասաց Արաքս գետի հարցերով զբաղվող հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Մովսիսյանը:

    Արդեն կառուցվել է 2 ջրամբար. Շիրիմքյուի ջրամբարը (թարգմանաբար նշանակում է Քաղցր ավան)՝ 1.9 մլն խոր. մետր տարողությամբ, եւ Բայբուրդի ջրամբարը՝ 52 մլն խոր. մետր տարողությամբ: Այս տարի կավարտեն Ղարսի ջրամբարի կառուցումը՝ 332 մլն խոր. մետր տարողությամբ: Նախատեսվում է կառուցել Կարակուրդի (թարգմանաբար՝ Սեւ գայլեր) ջրամբարը՝ 1 մլրդ խոր,. մետր տարողությամբ: Վերջինս պետք է ունենա նաեւ էներգետիկ նշանակություն:

    Այսպիսով՝ Թուրքիան հնարավորություն կստանա ամբարել մոտ 1.4 մլրդ խոր. մետր ջուր, այնինչ Արաքսի թողունակությունը 2.5 մլրդ խոր. մետր է:

    Ըստ Վլ. Մովսիսյանի՝ Հայաստանը այդ ծրագրերին հակադարձում է նոր ջրամբարներ կառուցելով; Ներկայում ունենք 79 ջրամբար, որոնցում կուտակվում է մոտ 1 մլրդ խոր. մետր ջուր: Վերջին տարիներին շահագործման են հանձնվել Մարմարիկի ու Վեդիի ջրամբարները, «կվերակենդանացվի» Կապսի ջրամբարը Շիրակի մարզում, կկառուցվի Եղվարդի ջրամբարը: Կբարձրացվի նաեւ Սեւանի մակարդակը:

    Վլ. Մովսիսյանը տեղեկացրեց, որ ջրօգտագործման բնագավառում Հայաստանն ու Թուքրիան ունեն 2 պայմանագիր: Առաջինը ստորագրվել է 1927 թ.՝ նախկին ԽՍՀՄ-ի եւ Թուրքիայի միջեւ: Դա սահմանային գետերի եւ գետակների մասին կոնվենցիա է, որը վերաբերում է միայն սահմանային ջրերին՝ Ախուրյան, Արփաչայ; Կա մեկ այլ համաձայնագիր ԽՍՀՄ-ի եւ Թուրքիայի միջեւ՝ կնքված 1973 թ.՝ Ախուրյան գետի վրա Ախուրյանի ջրամբարի պատվարը կառուցելու մասին: Այդ ջրամբարում տարեկան կուտակվում է 530 մլն խոր. մետր ջուր, որը կիսվում է երկու երկրների միջեւ:

    «Թուրքիայի հետ իրավական խոսակցություն կարող ենք սկսել, եթե Եվրամիություն մտնելու ճանապարհին Թուքրիան ստորագրի 3 համաձայնագիր, այդ թվում՝ Օրհուսը, Հելսինկյան ակտը եւ այլն: Այդ համաձայնագրերում ներառված է 1997 թ. ստորագրված ոչ նավարկային գետերի ջրերի օգտագործման կոնվենցիան, որը Թուքրիան չի ստորագրել: Բայց եթե մտան ԵՄ, ստիպված կլինեն ստորագրել, հիմա ասում են՝ մեր տարածքի ջրերն ենք կարգավորում»,- ասաց Վլ. Մովսիսյանը:

    Նրա համոզմամբ՝ Թուրքիայի ջրային քաղաքականությունը վնասում է Սիրիային, Հայաստանին, Իրաքին, Իրանին, Վրաստանին, անգամ՝ Ադրբեջանին:

    Լուրեր Հայաստանից - NEWS.am

    Comment


    • Re: Sevan

      11 տարվա ընթացքում Սեւանի մակարդակը 3.78 մետր բարձրացել է

      Այսօր աշխարհում ավելի քան երկու միլիարդ մարդ խմելու ջուր չունի, եւ պատահական չէ, որ խմելու ջրի մեկ լիտրն արժե այնքան, որքան մեկ լիտր նավթը:

      Հասմիկ Գրիգորյան
      Հրապարակված է՝ 27.03.2013

      Այսօր աշխարհում ավելի քան երկու միլիարդ մարդ խմելու ջուր չունի, եւ պատահական չէ, որ խմելու ջրի մեկ լիտրն արժե այնքան, որքան մեկ լիտր նավթը: Իսկ Հայաստանն ունի տարածաշրջանում ամենամեծ քաղցրահամ ջրամբարը, որը տարիներ շարունակ անփույթ ու անխնա շահագործման արդյունքում վերածվել է ոչ թե զարգացող, այլ մեռնող լճի:

      ՀՀ նախագահին առընթեր Սեւանա լճի խնդիրների հանձնաժողովի նախագահ, անտառների վերականգնման եւ զարգացման հիմնադարամի գործադիր տնօրեն Վլադիմիր Մովսիսյանի խոսքով, մինչեւ օգտագործումը լիճն ունեցել է 58 մլրդ խորանարդ մետր ջուր: 1930 թվականից մինչեւ 2002 թվականը ջրի մակարդակն իջել է 19մ 29սմ: Այսինքն` նվազել է մինչեւ 33 մլրդ խորանարդ մետրի:

      2001 թվականին ընդունված Սեւանի մասին օրենքի համաձայն, 2002 թվականից մինչեւ 2030 թվականը լճի մակարդակը պետք է բարձրացնել 6 մետրով: Վլադիմիր Մովիսյանն ուրախությամբ է նշում, որ 11 տարիների ընթացքում Սեւանի մակարդակը բարձրացել է 3.78 մետրով եւ հերքում է բոլոր այն խոսակցությունները, որ լճի մակարդակն այլեւս չի բարձրանալու:

      «Դա ազգային գերխնդիր է, որովհետեւ լճի մակարդակը բարձրացնելով 6 մետրով, մենք լճում ունենալու ենք 8 միլիարդով ավելի, քանի 2012-ին, իսկ 8 միլիարդը ջրի ռազմավարական պաշար է»,- նշեց Մովսիսյանը:

      Այսօր վերանորոգման աշխատանքներ են իրականացվում Արփա-Սեւան թունելի այն հատվածներում, որոնք ժամանակի ընթացքում խեղաթյուրվել են: Մովսիսյանի խոսքով, աշխատում են համատեղ գրաֆիկով: Տարվա ջրառատ ամիսներին ջուր են տեղափոխում Սեւան, մյուս ամիսներին շինարարները թունելախորշում կատարում են վերականգնողական աշխատանմքներ:

      Մովսիսյանը հավելեց. - «Մենք արդեն հնարավորություն կունենանք տարեկան մինչեւ 280-290 միլիոն խորանարդ մետր տարեկան Արփա-Սեւանով ջուր տեղափոխել Սեւանա լիճ: Ես հիմա պաշտոնապես հայտարարում եմ, որ ապրիլի 4-ից Կեչուտի ջրամբարից կսկսենք ջրի տեղափոխումը Սեւանա լիճ»:

      Պաշտոնյան հավաստիացրեց, թե լճից ջրի ամենամեծ ելքային հատվածը բաժին է ընկնում գոլորշիացմանը:

      Անդրադառնալով լճի այսօրվա մակարդակին` նա նշեց, որ նախանցյալ տարվա համեմատ այն նվազել է 3 սանտիմետրով եւ կազմում է 190.18 մետր: Խոսելով պատճառների մասին` ԳԱԱ Սեւանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողովի նախագահը նշում է. - «Մեր հանձնաժողովը եզրակացություն էր տվել լճից բաց թողնել 280 միլիոն խորանարդ մետր ջուր, փաստացի բաց էր թողնվել 313: Մեղավորը բնապահպանության նախարարության այն ներկայացուցիչներն են, ովքեր այդ թույլտվությունը տվել են»:

      Անդրադառնալով մաքուր ջուր ունենալու խնդրին` Մովսիսյանը նշեց, որ ջրի մակարդակը բարձրացնելուց առաջ իրականացնում են նաեւ ափամաքրման աշխատանքներ:

      Comment


      • Re: Sevan

        Ամուլսարի ոսկու հանքը չպետք է շահագործվի.
        Վլադիմիր Մովսիսյան

        Մարտ 27, 2013

        News.am

        Սեւանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողովը բացասական եզրակացություն է տվել Վայոց Ձորի մարզում Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործման վերաբերյալ: Այդ մասին այսօր` մարտի 27-ին, լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց այդ հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Մովսիսյանը:

        «Իրենք մի խորամանկություն էին արել, մեզանից թաքցրել էին, որ հանքանյութի վերամշակում պետք է լինի: Մենք ինտերնետով, այլ ճանապարհներով իմացանք այդ մասին: Ամուլսարը չի գտնվում Սեւանի ավազանի անմիջական ազդեցության գոտում, որի վրա տարածվում է Սեւանի մասին օրենքը, բայց գտնվում է Կեչուտի ջրամբարին մոտ, որի ջրերը բերում ենք Սեւան: Ուզենանք, թե չուզենանք` ցիանիդները լցվելու են Կեչուտ, այնտեղից` Արփա-Սեւան թունելով Սեւան»,- ասաց Վլ. Մովսիսյանը:

        Հիշեցնենք, որ Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործման իրավունքը պատկանում է «Գեոթիմ» ընկերությանը, որի հիմնադիրը կանադական Lidian nternational ընկերությունն է: Ըստ նախնական հաշվարկների` հանքավայրում մոտ 40 տոննա ոսկու պաշար կա, այն պաշարներով Հայաստանում զիջում է միայն Սոթքի հանքավայրին:

        Comment


        • Re: Sevan

          ARE FISHING FARMS BLAMED FOR NEGATIVE REGIME OF SEVAN LAKE?

          ARMINFO
          Wednesday, March 27,

          The big volume water releases from Sevan in 2012 have become the reason
          of the negative regime of the lake, the head of the Commission for
          Sevan Problems, Vladimir Movsisyan, said at today's press-conference.

          He said that as of 1 January 2013, the water level of the lake was
          by 3 sm less versus 1 January 2012. At present Sevan level is 1900m
          18 sm. He recalled that last year a decision was made to increase
          water releases from the lake from 170 mln sq/m up to 313 mln sq/m. The
          Commission recommended to make water releases in a volume 280 mln sq/m,
          he said.

          He also added that the hard situation in Ararat valley was the reason
          of the big volume water releases. Here the restored storage of the
          underground waters amounted to 1.226 bln sq/m, but Nature Protection
          Ministry allowed fish farms to use water in an amount 1.496 bln sq/m.

          This was a result of irresponsibility, he said and added that, as a
          result, 122 out of 638 artesian wells of the Ararat valley dried and
          6200 ha were left with practically no water.

          The expert said that the Commission has come forward with an offer
          to ban using of the underground waters or to introduce a semi-closed
          water using cycle at the fishing farms, as a result of which they
          will use maximum 450 mln sq/m of water every year, that is to say,
          several times less than now.

          Comment


          • Re: Sevan

            WATER LEVEL OF ARMENIA'S LAKE SEVAN HIKED FROM 2002 BY 3.78 M VERSUS PREDICTED 2.38 M

            YEREVAN, March 27. /ARKA/. Water level in Armenia's Lake Sevan
            increased by 3.78 meters instead of the anticipated 2.38 meters
            compared to 2002, said Vladimir Movsisyan, Chairman of Presidential
            Committee on Lake Sevan Issues.

            "In accordance with the law "On Lake Sevan" it is planned to raise
            the water level by 6 meters from 2002 to 2030, in other words, to
            increase it on average by 21.6 sm annually," he told reporters at
            Novosti International Press Center in Yerevan on Wednesday.

            Movsisyan added before people started using the water of Sevan for
            some farming purposes in 1933, the water volume stood at 58 billion
            cubic meters, however water releases caused Sevan level to drop by
            19.29 m within 1933- 2002, and the volume fell to 33 billion cubic
            meters. According to him, it could make Sevan a "dead lake."

            He noted the lake volume can climb by 8 billion cubic meters if its
            level rises by 6 meters by 2030. In that case, the total volume will
            stand at 42 cubic meters.

            Lake Sevan is one of the largest mountainous lakes in Europe
            and Asia located in the Armenian highland with a height of 1,914
            meters. Sevan attracts tourists with its beauty and is famous for
            its fish, particularly, trout, that is called "ishkhan"(which means
            "prince") by Armenians.

            The lake stretches from north-west to south-east more than 70
            kilometres. Its area of water table reaches 1,500 square meters. It
            is the main resource of drinking water in the region. By 2030 the
            lake level will be increased to optimal 1,903.5 m.

            Comment


            • Re: Sevan

              WHAT THE BRITS ARE READY TO DO, FOR THE SAKE OF 40 TONS OF GOLD......
              EVEN AT THE COST OF CYANIDES SENT INTO LAKE SEVAN!
              _______________________
              Արմեն Սարգսյանի՝ «Լիդիան Ինթերնեյշնլի» տնօրենների խորհրդին միանալու վերաբերյալ

              19:01, 28 մարտի, 2013
              «Լիդիան ինթերնեյշնլը» հայտարարել է Արմեն Սարգսյանի՝ տնօրենների խորհրդի անդամ դառնալու մասին: Պարզաբանենք, որ սա գործադիր պաշտոն չէ, և Լիդիանի տնօրենների խորհրդում կա ևս երեք ոչ գործադիր անդամ:

              «Լիդիան ինթերնեյշնլը» «Գեոթիմ» ընկերության 100% բաժնեմասի սեփականատերն է: «Լիդիան ինթերնեյշնլի» գրասենյակը գտնվում է Միացյալ Թագավորությունում: «Լիդիանը» բաց բաժնետիրական ընկերություն է՝ ցուցակված Տորոնտոյի ֆոնդային բորսայում:

              Ընկերությունը՝ Ամուսլարի ոսկու հանքավայրի ծրագրի իրականացման ընթացքում ներդրնելու է ավելի քան 400 մլն ԱՄՆ դոլար, որից մոտավորապես 240-ը՝ հանքի շինարարության փուլում:

              «Լիդիան ինթերնեյշնլի» հիմնական բաժնետերերն են Համաշխարհային բանկի խմբի անդամ Միջազգային ֆինանասական կորպորացիան (ՄՖԿ), Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը (ՎԶԵԲ), «Ամբեր Կապիտալը», «Վան էկ Գլոբալը» և մի շարք այլ միջազգյաին ինստիտուցիոնալ և մասնավոր ներդրողներ:

              Ամուլսարի ծրագիրը իրականացվում է Էկվադորյան սկբունքների շրջանակներում, որոնք հիմնված են մի շարք միջազգային կազմակերպությունների բնապահպանական և սոցիալական չափանիշների, այդ թվում՝ ՄՖԿ-ի կատարողականի չափանիշների վրա:

              Լիդիան Ինթերնեյշնլի գլխավոր տնօրեն և նախագահ պարոն Թիմ Քոֆլինը ողջունել է պարոն Սարգսյանի նշանակումը. ««Լիդիանը» ողջունում է պարոն Սարգսյանի նշանակումը տնօրենների խորհրդում: Պարոն Սարգսյանի փորձն ու գիտելիքը կարևոր ներդրում կլինեն մեր ընկերությունում: Նրա ներկայությունը Խորհրդում մեզ համար պատիվ է և մեր ընդլայնվող բարձրակարգ թիմի, ինչպես նաև Ամուլսարում միջազգային բարձր կարգի հանքարդյունաբերություն իրականացնելու մեր պատրաստակամության արտացոլումն է: Ծրագրից կշահեն թե՛ ընկերությունը, թե՛ շրջակա համայնքները թե՛ Հայաստանը»,- ասել է Թիմ Քոֆլինը:

              Պարոն Սարգսյանը մեկնաբանել է իր նշանակումը՝ Լոնդոնի իր գրասենյակից. «Ուրախ եմ «Լիդիանի» փորձառու տնօրենների խորհրդին միանալու համար և պատրաստ եմ իմ ներդրումն ունենալ ընկերության հիմնական նախագծի՝ Ամուլսարի ծրագրի զարգացմանը: Ես վստահ եմ, որ Ամուլսարը կլինի առաջնակարգ ծրագիր, որը կկառավարվի միջազգային լավագույն փորձի շրջանակներում: Ծրագիրը օգուտներ կբերի Հայաստանին և կապահովի էական ներդրումներ և զգալի ու թափանցիկ եկամուտներ թե՛ բաժնետերերի, թե՛ երկրի համար»,- ասել է Արմեն Սարգսյանը:

              Արմեն Սարգսյանը 1996-97թթ. եղել է Հայաստանի վարչապետ: Մինչ այդ պարոն Սարսգյանը զբաղեցրել է Միացյալ Թագավորությունում Հայաստանի դեսպանի պաշտոնը:

              2000թ. Արմեն Սարգսյանը Քեմբրիջի համալսարանի Judge բիզնես-դպրոցում հիմնադրել է Eurasia Research ծրագիրը, որը մի շարք նախագծեր է իրականացրել Միացյալ Թագավորությունում եւ Եվրասիայում: Արմեն Սարգսյանը նաեւ հանդիսանում է Լոնդոնում Եվրասիական միջազգային տան (Eurasia House International in London) հիմնադիր նախագահը, որի նպատակն է երկխոսության եւ համագործակցության խթանումը տարածաշրջանի քաղաքական եւ բիզնես առաջնորդների միջեւ:

              Հայաստանի նախկին վարչապետը հանդիսացել է այնպիսի գլոբալ կորպորացիաների կառավարող խորհուրդների ավագ խորհրդական, ինչպիսիք են BP-ն, Alcatel-ը, Telefonica-ն, Finmeccanica-ն եւ Bank of America Merrill Lynch-ը:

              «Գեոթիմ» ընկերություն

              Originally posted by Vrej1915 View Post
              Ամուլսարի ոսկու հանքը չպետք է շահագործվի.
              Վլադիմիր Մովսիսյան

              Մարտ 27, 2013

              News.am

              Սեւանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողովը բացասական եզրակացություն է տվել Վայոց Ձորի մարզում Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործման վերաբերյալ: Այդ մասին այսօր` մարտի 27-ին, լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց այդ հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Մովսիսյանը:

              «Իրենք մի խորամանկություն էին արել, մեզանից թաքցրել էին, որ հանքանյութի վերամշակում պետք է լինի: Մենք ինտերնետով, այլ ճանապարհներով իմացանք այդ մասին: Ամուլսարը չի գտնվում Սեւանի ավազանի անմիջական ազդեցության գոտում, որի վրա տարածվում է Սեւանի մասին օրենքը, բայց գտնվում է Կեչուտի ջրամբարին մոտ, որի ջրերը բերում ենք Սեւան: Ուզենանք, թե չուզենանք` ցիանիդները լցվելու են Կեչուտ, այնտեղից` Արփա-Սեւան թունելով Սեւան»,- ասաց Վլ. Մովսիսյանը:

              Հիշեցնենք, որ Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործման իրավունքը պատկանում է «Գեոթիմ» ընկերությանը, որի հիմնադիրը կանադական Lidian nternational ընկերությունն է: Ըստ նախնական հաշվարկների` հանքավայրում մոտ 40 տոննա ոսկու պաշար կա, այն պաշարներով Հայաստանում զիջում է միայն Սոթքի հանքավայրին:

              Comment


              • Re: Sevan

                SOME 177 BUILDINGS TO BE DISMANTLED ON SEVAN LAKE

                YEREVAN, March 27. / ARKA /. As the level of Armenia's biggest Lake
                Sevan continues to rise, owners of buildings that are threatened by the
                rising water have to dismantle them,. Speaking at a news conference
                at Novosti international press center, he said 177 such buildings
                will be dismantled before the end of 2013. These are the buildings
                that are below the level of 1900.25 meters.

                "We can not wait for the flood to cover them and dismantle them under
                water,' he said. According to him, over 4,000 buildings are located
                below 1905 feet meters (the lake is located at 1905 meters above sea
                level) of which 27% are made of stone.

                He also said that these structures are illegal, since in 1987 the
                government of Armenia adopted a decision banning major construction
                on lake's coasts below 1908 meters. Some 451 structures have been
                already dismantled.

                There were, rumors that the government will stop raising the level
                of Lake Sevan in order to prevent flooding of coastal areas and the
                buildings owned by influential people.

                Lake Sevan, one of the largest alpine lakes in Europe and Asia,
                is located in the heart of the Armenian plateau, at an altitude of
                1914 meters. The lake stretches over 70 kilometers from northwest to
                southeast. Its water surface area is nearly 1500 square kilometers.

                The lake is the main source of drinking water in the region. By 2030,
                the lake's level will be raised to 1903.5 meters

                Comment


                • Re: Sevan

                  Տեղադրվել է` 2013-03-30

                  ՀԱՐՑԵՐ ՍԵՎԱՆԱ ԼՃԻ ՄԱԿԱՐԴԱԿԻ ԱՌՈՒՄՈՎ

                  ԳԵՂԱՄ ՔՅՈՒՐՈՒՄՅԱՆ

                  Սեւանա լիճը, որը ջրահավաք ավազանի երբեմնի Գեղամա երկիր անվանման շնորհիվ նաեւ Գեղամա լիճ է անվանվում, մշտապես է գտնվում հայության ուշադրության կենտրոնում: Երբ տասնամյակներ առաջ սկսված գործընթացների արդյունքում լճի ջրային հաշվեկշիռը էապես նվազեց, դրան էլ ավելացավ լիճ լցվող գետերի աղտոտված ջրերի խնդիրը, համազգային տագնապն ահագնացավ, եւ կազմավորվեց Հայաստանի նախագահին առընթեր Սեւանա լճի խնդիրների հանձնաժողովը, որի ղեկավարումը վստահվեց փորձառու պետական գործիչ Վլադիմիր Մովսիսյանին:

                  Փաստ է, որ առաջնահերթ համարվող լճի մակարդակի բարձրացման հարցում տեղաշարժ կա, որն արտահայտվում է վերջին մի քանի տարումՙ 1897 մետրից 1900 մետր 18 սմ հասնելու իրողությամբ: Լճի հայելու 3 մետրից ավելի բարձրացումն իրականացվեց 8-9 տարիների ընթացքում: ՀՀ կառավարության նախատեսած 1903 մետր 50 սմ նշագծին հասնելու համար պահանջվում է լճի մակարդակը բարձրացնել եւս 3,5 մետրով, այնքանով, որքանով արձանագրվել է նշված նախորդ ժամանակահատվածում: Այս թվերը գումարելու պարագայում ստացվում է 2020 թվականը, որի առումով անհասկանալի է դառնում վերջնանիշը 2030 թվականով պայմանավորելը: ՀՀ քաղաքացուս այսօրինակ մտորումը պայմանավորված է Վլադիմիր Մովսիսյանի մի «եթե»-ով, որը պաշտոնական գործավարությունում տեղ չպետք է ունենա: Իր մարտի 27-ի ասուլիսում խոսելով Սեւանա լճում իշխանի էնդեմնիկ տեսակների նվազման մասին, նա նշում է ձկների ձվադրման ամիսներինՙ ապրիլին, մայիսին եւ հունիսին սեւան-հրազդանյան 8 հիդրոկայաննների աշխատելու նպատակահարմարության մասին, հավելելով, ըստ «Ազգի» լրատվության, «իսկ եթե աշխատելու են...» խոսքերով:

                  Տողերիս հեղինակի կարծիքովՙ ինչ-որ ասելիք լիարժեք չի մատուցվել: ՀՀ նախագահին առընթեր հանձնաժողովում երկրի լավագույն գիտական եւ հասարակական ուժեր են ընդգրկված, որոնց կողմից ձկների ձվադրման շրջանում լճից ջրի թողքի հստակ դիրքորոշում պետք է լինի: Այլապես ստացվում է, որ ապրիլին, երբ հողօգտագործները ջրելու խնդիր դեռ չունեն, Սեւանից ջրթող հնարավոր է, որն անգամ խիստ անհրաժեշտության դեպքում իրականացնել չի կարելի, քանզի կան այլ հնարավորություններ: Ջրամբարներից ջրի թողքի պարագայում արդեն ՀԷԿ-երն աշխատեցնել հնարավոր չէ, քանզի չի ապահովվի հիդրոտուրբինների համար անհրաժեշտ ջրի պահանջվող քանակը: Ուրեմն ինչո՞ւ է հանձնաժողովի նախագահը մտահոգություն արտահայտում, երբ երկընտրանք չպետք է լինի: Այս պարագայում ջրթողի հարցը քննարկման ենթարկելը արդյոք չի՞ հուշում, որ անհանգստություն ծնող գործունեություն կարելի է ծավալել առավել պակաս խնդրահարույց այլ պայմաններում, որի արդյունքում էլ 1903 մ 50 սմ նիշը տեղափոխվում է 2030 թվական: Հանրային մտահոգության մաս կազմող շարքային քաղաքացու այսօրինակ մոտեցումը վստահաբար կարող են փարատել հանձնաժողովի մասնագետները, անշուշտՙ որեւէ «եթե»-ի բացառումով:

                  Comment


                  • Re: Sevan

                    REMINDER:
                    As already said, every centimeter of lake Sevan level, every million m3 of outflow matters, for all matters, but first on a strategic level.
                    The news about Turkish plans to cut the flow of the Arax river in Passen, Pyuragen, Gaghzvan etc.. must just feel like an icy shower for those deciders who manage the level on daily interests...

                    Level Targets & facts:
                    On Y/Y basis, the level is down by 4 centimeters, since by official data on 29/04/13 we are at 1900.18 while a year back, on same date we were at 1900.22.
                    If it wasn't for the extra water release, by the extravagant draught pretext last year, we should have been on something around +30 cm today, that is a mark above 1900.50 cm level, wich would have permitted the reaching of 1901 level already on 1913...
                    Let's hope the mark 1901.00 will be registered next year on 2014, if there is no new 'natural' calamity.
                    The above article reminds of the risks yet actual, of April outflow.....
                    Pay also attention on the marks ambitioned by Vladimir Movsissian on the capacity of Arpa-Sevan: it is well below 300 Mcm3, while the normal capacity of Vorotan-Arpa-Sevan must have been normally above the mark of 360 Mcm3.....

                    Comment


                    • Re: Sevan

                      «Նրանց նպատակն է դանդաղեցնել լճի մակարդակի բարձրացման ընթացքը կառուցապատման և այլ նպատակներով». Սանասարյանը հեռացել է հանձնաժողովից
                      19/12/12


                      Սևանա լճի մակարդակի տարեկան բարձրացման վրա խիստ սահման դնելը, ըստ բնապահպան, Հայաստանի կանաչների միության նախագահ Հակոբ Սանասարյանի, ամենամտահոգիչ հարցերից է:

                      Նա նշում է, որ դեռ 2005-ից ՀՀ բնապահպանության նախարարությունը եւ այլ պատկան մարմինները Սևանա լճի պահպանության հայեցակարգը հարցականի տակ են դնում:

                      «Նրանց նպատակն է դանդաղեցնել լճի մակարդակի բարձրացման ընթացքը, ինչպես նաև կառուցապատման և այլ նպատակներով ավելի շատ ափամերձ տարածքներ ունենալ»,- ասում է Սանասարյանը և հավելում, որ մակարդակի արագ բարձրացման խոչընդոտ են նաև ափամերձ ծառերի ու թփերի հեռացման դժվարությունները, երաշտը, որոնք այնքան էլ հիմնավորված չեն:

                      Սանասարյանի խոսքով` ըստ ժամանակացույցի` Սևանա լճի մակարդակը նախատեսված՝ 1903,5 մ նիշին պետք է հասնի միայն 2031-ին (տարեկան 20 սմ, սակայն 2012-2031-ին` տարեկան 18 սմ, քանի որ մինչ այս արագ է բարձրացել):

                      2012-ին, որպես երաշտ տարի, ոռոգման նպատակով լճից բաց է թողնվել է 318 մլն խմ ջուր, որը, ըստ Սանասարյանի, իր նպատակին ամբողջովին չի ծառայել:

                      «Արևշատ գյուղում այս տարի ջարդել են մի անիվ, որը հին, պապենական շրջանից ոռոգման նպատակով օգտագործում էին, այժմ չկա: Ջուրը գնում է Կասպից ծով՝ ոռոգելով հարևան հանրապետության տարածքները»,- ասում է Սանասարյանը, ով ՀՀ նախագահին առընթեր Սևանա լճի հիմնահարցերի հանձնաժողովից դուրս է եկել` Սևանա լճի մակարդակի բարձրացման ժամանակացույցի ընդունման պատճառով:

                      Նա նշում է, որ պետք է փոխվի Սևանա լճի նկատմամբ քաղաքականությունը, պետք է շահագործվի Արփա-Սևան ջրատարը, որը ժամանակին 321 մլն խմ և ավելի ջուր է ապահովել, իսկ ափամերձ տարածքների բոլոր շինությունները, որոնք հասնում են շուրջ 4700-ի, պետք է տեղափոխվեն:

                      Սանասարյանի ներկայացրած ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարության և Հայպետհիդրոմետի փաստաթղթում նշվում է, որ առանձին շրջաններում ձնածածկույթը, լինելով սովորականից 2-3 անգամ ավելի շատ, պետք Ապարանի և Ազատի ջրամբարներում 100 տոկոս լցվածություն ապահովեր, իսկ Սևանա լճի պարագայում` մակարդակի կտրուկ բարձրացում:

                      «Եվ այն ժամանակ, երբ քննվում էր Սևանա լճից լրացուցիչ ջուր վերցնելու խնդիրը, այն էլ` 320 մլն խմ, հանկարծ տեսնում ենք, որ Ապարանի ջրամբարում 91 մլն-ի փոխարեն լցված է 36 մլն, կիսատ է նաև Ազատի ջրամբարը: Հարց է ծագում. ինչո՞ւ ռազմավարական նշանակություն ունեցող այս ջրամբարները հանկարծ այս վիճակում հայտնվեցին: Թող նախ ստուգեն` ե´րբ են իջեցրել փականները ու ե´րբ բարձրացրել»,- ասում է Սանասարյանը:

                      Նա իր մտահոգություններն է հայտնում նաև ՀՀ արդարադատության նախարարի առաջին տեղակալի կողմից 2009-ին ներկայացրած փաստաթղթի վերաբերյալ, ըստ որի առաջարկվում է սեփականաշնորհել Սևանա լիճը:

                      «Այսինքն` առաջարկվում է ստեղծել Սևանա լճի խորհուրդ և ամբողջ լիճը, մի քանի մասի բաժանելով, շահագործման հանձնել: Այս փաստաթուղթը տանում է լիճը մեկ մարդու, մեկ կազմակերպության հանձնելուն: Եվ այն գետերը, որոնք լցվում են Սևանա լիճը, նույնպես սրա պատասխանատվության տակ է»,- հավելում է Սանասարյանը:

                      Լիլիթ Առաքելյան

                      © Medialab.am

                      Comment

                      Working...
                      X