Announcement

Collapse
No announcement yet.

Sevan

Collapse
X
 
  • Filter
  • Time
  • Show
Clear All
new posts

  • Vrej1915
    replied
    Originally posted by Vrej1915 View Post
    Re: Sevan



    Armenia has two major autonomous energetic systems, independent, or partly independent from import needs.
    1- Hydro Energy: it produces roughly 20% of the electricity.
    2- Medzamor. (This is partly independent since you need to inport fuel bars from Russia at least once a year, and the station is supposed to stop in 2016 , and no replacement is yet financed): produces roughly 40% of electricity at its full capacity of 440 MW today.


    Remaining 40-45 % is produced by Hydrocarbons: Gaz/Oil/fuel.
    Now you must consider Electric Capacity installed, wich is rarely used at its max capacity full year.
    Then you must consider reserves.
    You can not stock reserves at Metzamor. It produces rather steady volume, when it works.
    You can not stock solar energy, (inexistent today), nor wind energy (symbolic one test station in Pushkin Pass).
    You can stock some Gaz in one major strategic underground facility, built in Apovian salt mines (max autonomy if Gaz import is stopped: less than 2 months).
    You can stock fuel/Diezel: limited capacity installed, some capacities classified by army: you may use it for electricity or tanks....
    You can stock water, if you have reservoirs, for Hydro power.
    And we have one and unique major reservoir, that is Sevan.

    If hydropower represents only 18-20% of annual production today (some important chunk is exported today, some officially, some in gray zone to Turkey, Georgia, and Iran), its installed capacity, at full , may be enough for 40-45% of national consumption.
    We use it at minimal rate, to spare Sevan (when official policy is respected), and insure pic capacity during extra needs (winter cold, when Metzamor is closed, or when Gaz import stops).
    That is while annually Hydro produces less than 20%, at one given moment, at its peak, you may have its proportion as high as 40%, or even more.

    So, our only real domestic source is Hydro.
    And hydro is divided in 2 major systems:
    Sevan and Vorotan cascades.
    The remaining capacities are are non relevant: hundreds of micro-stations: all together represent less than 5% , and virtually none have reservoirs built.
    While the initial intention was noble, this turns now to a misuse of potentials, for cheap and quick investments, with state sponsored and garantyed income for oligarkhs and aparatchiks (worst exemple is the recent case of Dzoraget: we might had a 3 rth major cascade by building a big capacity reservoir, with a state sponsored project worth hundred of millions, instead a bunch of oligarkhs will install small stations, with no reservoir, small invest, big income..).

    So you have Vorotan cascade, 3 major stations, and a medium size reservoir called Spantaryan; At its full capacity, the reservoir will not even last 2 months.
    Easy to say, this is important, but not strategic.


    And finally you have Sevan, with a cascade of 6 major stations.

    At its full capacity, 550 MW (that is more than the Medzamor's actual 440 MW) and thanks to modernization of stations going on in last decade, only Sevan cascade can produce roughly 50% of the electricity consumed.
    Each meter up in Sevan, is equivalent roughly to 1250 million M3 of water.
    To compare, our bigest reservoir (put aside Akhuryan, under joint control of Ankara, and producing no electricity), that is Spantaryan reservoir is in full 218 m3 (actual capacities).
    That is 1 meter up in Sevan is 5,7 times more that all of Spantaryan.

    By now I think you have quite a good idea about capacities..
    Now keep in mind, that once there is a war situation, you may pretty surely have blockade on energy imports.
    So you may have to chose, between using you oil reserved on tanks, or generating electricity.
    Last time we chose the first option, more or less.....and Sevan paid a huge price, by losing roughly 2 meters..
    Should we repeat the same cold dark episode?

    Leave a comment:


  • Vrej1915
    replied
    2017 թ-ին Սևանա լճի ցանցավանդակների 116 տոննա ձկնապաշարից 112 տոննան փախել է Սևան


    ԷկոԼուր

    2017 թ-ին Սևանա լճի սառելու հետևանքով վնասվել են լճում տեղակայված արհեստական ցանցավանդակները, ինչի արդյունքում ցանցավանդակներում առկա 116 տոննա ձկնապաշարից մոտ 112 տոննան` 97%-ը, փախել է Սևան, իսկ մնացած 3%-ը ոչնչացել է ցանցավանդակների դեֆորմացիայի արդյունքում: Այս մասին նշված է Սևանի իշխանի պաշարների վերականգնման և ձկնաբուծության զարգացման հիմնադրամի` ԷկոԼուրին ուղղված նամակում:

    Հիշեցնենք, որ ԷկոԼուրը հարցում էր ուղարկել Սևանի իշխանի պաշարների վերականգնման և ձկնաբուծության զարգացման հիմնադրամին` պարզելու, թե «Սևանա լճում իշխանի պաշարների վերականգնման և ձկնաբուծության զարգացման համալիր ծրագիրն ինչ ազդեցություն ունի Սևանա լճի վրա, և հիմնադրամը ինչ բնապահպանական միջոցառումներ է իրականացրել ծրագրի արդյունքում ստացված գումարներով:

    Հիմնադրամի պատասխան նամակում նշված է.

    «Ի պատասխան Ձեր գրության, հայտնում ենք, որ նշված ռիսկերը վերաբերվում են ցանցավանդակային տնտեսություններին ընդհանրապես և դրանցից որոշները մեր տնտեսությունում կանխարգելված են:

    Անդրադառնալով Ձեր կողմից առաջ քաշված ռիսկերին առանձին-առանձին, հայտնում ենք.

    «ձկների հիվանդությունների և մակաբույծների ինկուբացում և փոխանցում տնտեսություններում աճեցված ձկներից` ձկների վայրի հանրույթին»

    - Մակաբույծների ինկուբացում արտահայտությունը մեզ համար անհասկանալի է և ոչ ՇՄԱՓ Կենտրոն ներկայացված հայտում և ոչ էլ միջազգային գրականության մեջ նման միտք չի նշվում: Այնուամենայնիվ, հիվադությունների տարածման ռիսկը բոլոր ցանցավանդակային ձկնաբուծական տնտեսություններում առկա է և մեր տնտեսությունում մշտապես վերահսկվում է համապատասխան մասնագետների կողմից:

    (ԷկոԼուր. Մակաբույծների ինկուբացման մասին նշված է հենց «Սևան Ակվա» ՓԲԸ-ի ցանցավանդակային տնտեսության ՇՄԱԳ փաստաթղթում /35 էջ/):



    «ցանցավանդակային տնտեսություններից առաջացած օրգանական աղտոտում»

    - «Օրգանական աղտոտումն», ըստ էության, իրենից ներկայացնում է սնուցող նյութերի արտահոսքը տնտեսությունից լիճ: Որպեսզի գնահատենք այդ տեսանկյունից «Սևան Ակվա» ՓԲԸ պատկանող տնտեսության թողած ազդեցությունը Սևանա լճի վրա, ներկայացնում ենք մեկ վիճակագրական օրինակ: 2016 թ-ի ընթացքում, երբ տնտեսությունում եղել է ձկան ամենամեծ կենսազանգվածը, լիճ է արտահոսել ընդամենը 500 կգ ֆոսֆոր, մինչդեռ, միևնույն ժամանակահատվածում, գետերի միջոցով լիճ է ներհոսել ավելի քան 500 տոննա ֆոսֆոր:
    Օրգանական և անօրգանական աղտոտվածությունը Սևանա լճում ահագնացող խնդիր է և խնդրի լուծման լավագույն տարբերակը լճում կենդանական և բուսական կենսազանգվածի ավելացումն է և լճից դուրս հանումը: Համալիր ծրագրի կանոնադրական նպատակներից մեկը լճի ձկնային պաշարների վերականգնումն է, ինչը նշանակում է ձկան արդյունագործական կենսազանգվածի ավելացում Սևանա լճում հիսունից հարյուր անգամ և տնտեսական, սոցիալական և ռազմավարական դերից բացի, կունենա նաև բնապահպանական ազդեցություն՝ մասնավորապես կնվազեցնի լճի օրգանական աղտոտվածությունը:

    «ցանցավանդակային տնտեսություններից առաջացած քիմիական աղտոտում»

    - Այսպիսի ռիսկ «Սևան Ակվա» ՓԲԸ պատկանող տնտեսությունում առկա չէ և միակ «քիմիական աղտոտումը»` վերոնշյալ օրգանական նյութի արտահոսքն է:

    «գենետիկորեն տարբերվող ձկների փախուստ ցանցավանդակային տնտեսություններից և նրանց խաչասերում վայրի ձևերի հետ»

    - Այս ռիսկը նույնպես «Սևան Ակվա» ՓԲԸ պատկանող տնտեսությունում արդիական չէ, քանի որ տնտեսությունում աճեցվում է բացառապես Սևանի իշխան: Սևանի իշխանի գեղարքունի և ամառային ենթատեսակների մայրական կազմը, համալիր ծրագրի շրջանակներում, ձեռք է բերվել այն կազմակերպություններից, որոնք տարիներ շարունակ մանրաձկներ են մատակարարել ՀՀ Բնապահպանության նախարարությանը՝ Սևանա լճում իշխանի պաշարների համալրման նպատակով: Ընտրողաբար ձեռք բերված, ֆենոտիպորեն և գենետիկորեն ստուգված մայրական կազմը առավել խստորեն վերահսկվում է, և ծրագրի շրջանակներում արտադրվող ողջ ձկնապաշարը գենետիկորեն մաքուր է:

    «տնտեսություններում ձկան զանգվածային մահացում և հեռացում»

    - «Սևան Ակվա» ՓԲԸ կողմից ՇՄԱՓ Կենտրոն ներկայացված հայտում «զանգվածային մահացում և հեռացում» ռիսկ նշված չէ և «Սևան Ակվա» ՓԲԸ պատկանող տնտեսությունում նման ռիսկ առկա չէ: Այնուամենայնիվ, սատկած ձկները ցանցերից հեռացվում և ոչնչացվում են համաձայն միջազգային պահանջների և ամեն օր:

    «տնտեսությունների գործունեությունից առաջացած թափոններ»

    - Առաջացող փոքր քանակությամբ թափոնները հեռացվում են:

    Ի պատասխան հարցադրումների հայտնում ենք.

    1. Ծրագրի շրջանակներում Հիմնադրամին տրամադրված գումարների ճնշող մեծամասնությունը ներդրվել է Սևանի իշխանի մեծածավալ արտադրության և իրացման կայուն արժեշղթայի ձևավորման մեջ: Համաձայն համալիր ծրագրի՝ Սևանա լճի ձկնապաշարների վերականգնման և այլ խնդիրների վրա ներդրվող գումարները էականորեն կավելանան, երբ ձևավորվի վերոնշյալ արժեշղթան և ծրագիրն ունենա կայուն շահույթ: Մինչ այս պահը Ծրագրին տրամադրվել է 9 մլրդ ՀՀ դրամ: Բնապահպանական միջոցառումներն իրականացվում են հետևյալ քայլերի հաջորդականությամբ՝ Սևանա լճի էկոհամակարգի բնապահպանական մոնիթորինգ (առկա վիճակի գնահատում և խնդիրների վերհանում), խնդիրների լուծումների մշակում, խնդիրների լուծման միջոցառումների իրականացում և իրականացվող աշխատանքների արդյունավետության գնահատում: Վեր են հանվել Սևանա լճի և ջրհավաք ավազանի գրեթե բոլոր հիմնական խնդիրները և վերլուծվել: Տարվում են աշխատանքներ խնդիրների լուծման ուղղությամբ: Մինչ այս պահը ամենից շատ աշխատանքներ տարվել են ներքոնշյալ երկու խնդիրների լուծման ուղղությամբ.

    • Սևանա լճի էկոհամակարգի սննդային շղթայի անհավասարակշռություն
    • Սևանա լճի էկոլոգիական վիճակի վերաբերյալ տեղեկատվության պակաս

    2. 2016 թ-ի մոնիթորինգային աշխատանքների ամփոփիչ հաշվետվությունը կարող եք գտնել հետևյալ հղմամբ http://www.stf.am/images/_.pdf:

    3. Հիմնադրամի պատկանող ցանցավանդակային տնեսությունում այս պահին առկա են 9 ցանցեր, որոնցից 4-ը դատարկ են, իսկ 5-ում պահվում է շուրջ 60 տոննա տարբեր չափի ձկներ: Հավանաբար, մինչև 2018թ-ի ավարտը, ցանցավանդակների թիվը չի ավելացվի:

    4. Այո՝ 4-րդ հարցում նշված հետազոտություններն իրականացվում են և արդյունքները կարող եք տեսնել 2-րդ կետում նշված հղմամբ:

    5. Սևանա լիճը աղտոտվում է բնական ճանապարհով և հարակից բնակավայրերի բնակիչների գործունեության հետևանքով: Սևան թափվող գետերն անցնում են երեք քաղաքների և մեծ թվով գյուղական համայնքների միջով: Այդ համայնքները չունեն կոյուղաջրերի, արտադրական, անասնապահական և գյուղատնտեսական հոսքաջրերի, ինչպես նաև աղբահանման պատշաճ հեռացման համակարգեր: Արդյունքում այդ բնակավայրերից արտահոսող, օրգանական և անօրգանական աղտոտիչներով և կենցաղային աղբով գեր հարուստ հոսքաջրերը գետերի միջոցով լցվում են Սևանա լիճ: Օրգանական և անօրգանական աղտոտման տեսանկյունից մեծ է նաև՝ հանքավայրերի ազդեցությունը և բնական պայմաններում, լեռներում և դաշտերում փտող բուսական կենսազանգվածի և բնահողի մեջ առկա հանքային նյութերի դերը: Ցանցավանդակային տնտեսության ազդեցությունը այնքան փոքր է, որ հնարավոր չէ համեմատել վերոնշյալ ազդեցության հետ: Գետերի միջոցով Սևան թափվող աղտոտիչների նվազեցման ուղղությամբ մշակվում են ծրագրերի նախագծեր և կիրականացվեն մեծամասշտաբ միջոցառումներ, երբ ծրագիրն ունենա կայուն շահույթ և կարողանա լուրջ միջոցներ ներդնել այդ աշխատանքների համար: Սնուցող նյութերի (Օրգանական աղտոտում) ավելցուկը Սևանա լճում կարող է հանգեցնել վնասակար ազդեցության, եթե չյուրացվի լճի ֆլորայի կամ ֆաունայի կողմից: Այս ուղղությամբ ևս, մշակվում են ծրագրեր: Ինչպես արդեն նշվել էր, ծրագրի կանոնադրական գլխավոր նպատակներից է լճի սննդային բուրգի վերին օղակի՝ ձկնային պաշարների համալրում և երբեմնի պաշարների վերականգնումը: Եթե հաջողվի լուծել Սևանա լճի ամենամեծ խնդիրը՝ ձկնագողությունը, ապա մեզ կհաջողվի կարճ ժամանակում լուծել նաև մյուս խնդիրը՝ ձկան պաշարների վերականգնումը: Վերջինն էլ իր հերթին կհանգեցնի օրգանական «աղտոտվածության» խնդրի լուծման բնական եղանակով՝ ապահովելով ձկան առավել մեծ կենսազանգված: Եթե ձկան և խեցգետնի պաշարները չվերականգնվեն, ապա գետերից ներհոսող օրգանական նյութը կարող է կուտակվել լճում և որպես սնունդ չյուրացվել: Այդ դեպքում արդիական կարող է լինել մեծածավալ աշխատանքների իրականացումը՝ գետերի միջոցով ներհոսող օրգանական նյութի նվազեցման ուղղությամբ:

    6. Ինչպես հայտնի է, յուրաքանչյուր հիվանդություն պահանջում է համապատասխան բուժում՝ համապատասխան դեղամիջոցներով: Հնարավոր բոլոր հիվանդությունների ի հայտ գալու դեպքում հակաբիոտիկների կիրառության անհրաժեշտությունը նույնպես չի կարելի բացառել: Պետք է նշել, որ բաց էկոհամակարգերում, ի տարբերություն սահմանափակ ծավալով ջրավազանների, հակաբիոտիկների կիրառությունը ոչ միայն ցանկալի չէ, այլ նաև շատ ավելի պակաս արդյունավետ է՝ հիվանդությունների դեմ պայքարի տեսանկյունից: Մեր տնտեսությունում հիվանդությունների ի հայտ գալու դեպքում, ձկները տեղափոխվում են և բուժումն իրականացվում է փակ ջրավազանային պայմաններում:

    7. 2017 թվականին Սևանա լճի սառելու հետևանքով վնասվեց լճում՝ Գեղարքունիքի մարզի Կարճաղբյուր համայնքին հարակից հատվածում տեղակայված, Հիմնադրամի կողմից ստեղծված՝ «Սևան Ակվա» ՓԲ Ընկերությանը պատկանող ցանցավանդակային տնտեսությունը, որի արդյունքում տեղի ունեցավ ցանցավանդակներում մոտ 112 տոննա ընդհանուր զանգվածով Սևանի իշխանի գեղարքունի և ամառային ենթատեսակների տարբեր չափերի ձկների զանգվածային փախուստ: Վնասված ցանցավանդակներում 31.01.2017-ի դրությամբ եղել է մոտ 116 տոննա ձկնապաշար, որոնց մոտ 3%-ը ոչնչացել է ցանցավանդակների դեֆորմացիայի արդյունքում, իսկ 97%-ը՝ մոտ 112 տոննա փախել է Սևանա լիճ:

    8. Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ 2017 թ-ին ցանցավանդակներից փախուստ են կատարել մեծ թվով տարբեր չափի ձկներ, որոշում է կայացվել նույն թվականին մանրաձկների մեծ քանակություններ բաց չթողնել: Բացթողնման աշխատանքներն իրականացվել են միայն փորձնական նպատակներով և փոքր քանակներով:

    Հարկ ենք համարում նշել, որ նախորդ տարիներին՝ 2015-2017թթ ընթացքում Հիմնադրամի գործունության արդյունքում Սևանա լիճ է ներմուծվել մոտ 2,3 մլն մանրաձուկ և մեծ չափի ձկներ, ինչն ավելին է, քան բաց է թողնվել պետական ծրագրով՝ 2005-2015 թթ: Հիմնադրամի կողմից բաց թողնված և փախուստ կատարած ձկների կենսազանգվածը, իշխանի պաշարների վերականգնման տեսանկյունից, արդեն իսկ կարող է ունենալ էական դեր: Դա է փաստում նաև ՀՀ Բնապահպանության նախարար Ա. Մինասյանի կողմից ներկայացված՝ ՀՀ ԳԱԱ ԿՀԷԳ Կենտրոնի կողմից իրականացված 2012-2017 թթ ձկան և խեցգետնի պաշարների հաշվառման արդյունքները, համաձայն որի՝ 2017 թվականի ընթացքում գրանցվել է իշխանի պաշարները աննախադեպ աճ՝ ավելի քան 17 անգամ` նախկին 1 տոննայի փոխարեն հասնելով 17 տոննայի:

    9. «Սևան Ակվա» ՓԲ Ընկերությանը պատկանող ցանցավանդակային տնտեսությունում կիրառվում է աշխարհում առաջատար կազմակերպությունների կողմից բնական հումքով արտադրվող համակցված կեր, որի որակը մեր կողմից նույնպես վերահսկվում է: Ֆոսֆորն այդ կերի մեջ կազմում է 0.8-1%, իսկ ընդանուր ազոտը՝ 6.4-7.2%:

    10. Սելեկցիոն տնտեսությունը կառուցման փուլում է: Սակայն սելեկցիոն աշխատանքներ Սևանի իշխանի մանրաձկան գործարանում իրականացվում են: Սելեկցիայի արդյունքում հաջողվել է խուսափել մոտ ազգակցական խաչասերումներից և գործարանում ստացվող մանրաձուկը առավել կենսունակ է, ֆենոտիպորեն և գենետիկորեն համապատասխանում է վայրի տեսակին և չի ենթարկվում դեգրադացիոն մուտացիաների»:

    19:56 Փետրվար 19, 2018

    Leave a comment:


  • Vrej1915
    replied
    Սևանա լճի ավազանում ջրամբարի կառուցումը բնապահպանական մեծ ռիսկեր է պարունակում


    ԷկոԼուր

    Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեն նախատեսում է Սևանա լճի ավազանում կառուցել Արգիճի և Աստղաձոր ջրաբարներ: Նախնական գնահատականների համաձայն` ջրամբարները պետք է ծառայեն 12 բնակավայրերի ոռոգման համար, ինչպես նաև նպաստեն էներգախնայողությանը. Սևանա լճից ոռոգման ջուր մղող 6 պոմպակայանի աշխատանք կդադարեցվի:

    Ջրաբարների կյանքի կոչման համար ստեղծված միջգերատեսչական աշխատանքային խմբի անդամ, ՀՀ Գեղարքունիքի մարզպետարանի աշխատակազմի գյուղատնտեսության և բնապահպանության վարչության պետ Համբարձում Համբարձումյանը ԷկոԼուրի հետ զրույցում ասաց. «Եթե ջրամբարը կապահովի ձկան տեղաշարժի, ձվադրման հետ կապված մինիմում քանակության ջուր, եթե կարողանանք ապահովել ձկնանցարաններ, բնական թողք ներքին հոսանքներում, ապա ես երկու ձեռքով կողմ եմ դրանց կառուցմանը: Ջրամբարների կառուցումը դրական է գյուղատնտեսության զարգացման համար»:

    Ջրամբարների կառուցման մեջ բնապահպանական ռիսկեր է տեսնում Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական համալսարանի կենսաբանության և դրադասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի պրոֆեսոր, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր Սամվել Պիպոյանը:

    «Ջրամբարների կառուցման արդյունքում ջրի որակի ամբողջական փոփոխություն է լինելու, ջրամբարի ամբողջ ջուրը կգնա ոռոգման, և կկտրվի կապը Սևանա լճի և Արգիճի գետի վերին հոսանքների միջև, ինչը հղի է Սևանի ավազանում ձկնային պաշարների, Կարմիր գրքում գրանցված Սևանի կողակի, Սևանի բեղլուի և իշխանի 2 ենթատեսակների բազմացման հնարավորությունների կտրուկ նվազմամբ, հնարավոր է այդ հատվածում նրանց վերացման ռիսկը: Անողնաշարավորների և ջրային բույսերի ծավալները նույնպես կարող են կրճատվել»,- ասաց Սամվել Պիպոյանը:

    Գեղարքունիքի մարզի Աստղաձոր գյուղի բնակիչները կասկածում են, որ Աստղաձորում նախատեսվող ջրամբարը ջրով կլցվի: «Աստղաձոր գետը որպես այդպիսին գոյություն չունի: Այդ գետը կարող է լավագույն դեպքում ջուր տալ գարնանը, երբ ձնհալներ են լինում: Սակայն այն տեղում, որտեղ նախատեսվում է կառուցել ջրամբար, գետում այդքան ջուր չկա: Եթե կառուցվի ջրամբար, այն երևի կարող է ծառայել միայն Աստղաձոր և Զոլաքար համայնքներին»,- ասաց Աստղաձորի բնակիչ Վարդան Վարդանյանը:

    Սևանի ավազանի գետերի սակավաջրության մասին փաստեց նաև Համբարձում Համբարձումյանը: Նա նշեց, որ Վարդենիկ, Մարտունի, Աստղաձոր գետերը ընդհանրապես ցամաքում են, իսկ Արգիչի գետի ներքին հոսանքներում Սևանա լիճ են լցվում գրեթե միայն կոյուղաջրերը:



    16:50 Փետրվար 08, 2018

    Leave a comment:


  • Vrej1915
    replied
    Սեւանա լճի տարածքում ճեմուղի կկառուցվի, ջրի տակ մնացած շինությունները կքանդվեն

    Տիրայր Մուրադյան 18/02/2018


    Հանրային քննարկման է դրվել «Սևան» ազգային պարկի բարեփոխումների եւ զարգացման ռազմավարության և 2018-2023թթ միջոցառումների ծրագրին հավանություն տալու մասին» կառավարության արձանագրային որոշման նախագիծը: Ծավալուն ռազմավարությունում նկարագրված են այն խնդիրները, որոնք պետք է լուծի կառավարությունը առաջիկա 5 տարիների ընթացքում:

    Ռազմավարության հիմնական խնդիրներից է համալիր միջոցառումների ներդրմամբ Սևանա լճի մակարդակի իջեցման կանխարգելումը և լճի մակարդակի օրենքով սահմանված չափով բարձրացման ապահովումը՝ որպես լճի ջրի նախկին քանակական և որակական ցուցանիշների վերականգնման և էվտրոֆիկացիայի կանխարգելման նախապայման:

    «Սեւան» ազգային պարկում առկա ինքնակամ շենք-շինությունների, ապօրինի զավթած հողատարածքների հարցը պետք է ռազմավարությամբ կարգավորվի, ջրի տակ մնացած շենք-շինությունները պետք է ապամոնտաժվեն, իսկ ջրածածկ և ջրածածկման ենթակա անտառտնկարկները պետք է մաքրվեն: Որպես հիմնական խնդիր թվարկված են նաեւ՝ լճում ձկան և խեցգետնի արդյունագործական պաշաների ավելացումը, կայունության ապահովումը, օտարածին բուսական և կենդանական տեսակների ներմուծման, աճեցման և բազմացման կանխարգելումը, արդյունագործական ձկնորսության կարգի վերանայումը, կայուն արդյունագործական որսի իրականացումը և վերահսկումը, ապօրինի ձկնորսության դեմ պայքարի արդյունավետության բարձրացումը:

    Ծրագրված է «Սևան» ազգային պարկի հարակից համայնքների եկամտի աճին նպաստող և «Սևան» ազգային պարկի ֆինանսական կայունության ամրապնդումն անուղղակիորեն խթանող ոլորտների զարգացում: Այդ ամենը կառավարությունում պատկերացնում են զբոսաշրջության ժամանակակից պահանջներին համապատասխան հանգստի ձևերի կազմակերպելով, պատասխանատու արդյունագործական ձկնորսության կազմակերպմամբ, ցանցավանդակային ձկնաբուծություն, արհեստական (արոտավայրային) ձկնաբուծությամբ:

    Պլանավորված է «Սևան» ազգային պարկի տարածքում օրգանական գյուղատնտեսական արտադրության կազմակերպում՝ ինտենսիվ այգիների հիմնում, ջերմատնային տնտեսությունների կառուցում:

    Պարկի տարածքների համար քաղաքաշինական զարգացման ծրագրեր կմշակվեն: Մասնավորապես, Սևանա լճի առափնյա երեք տարածքների (Լճաշեն-Ծովագյուղ, Շորժա-Վարդենիս, Մարտունի-Գավառ) զբոսաշրջային զարգացման հայեցակարգի և հատակագիծ կմշակվի: Կկառուցվի Լճաշեն-Սևան հատվածը ներառող ծովափնյա ճեմուղի:

    Հնգամյա ռազմավարությունից բխող միջոցառումների իրականացման համար պահանջվող ծախսերի ֆինանսավորումն ապահովվելու է հիմնականում միջազգային և մասնավոր ներդրումների, պետական բյուջեի, բնապահպանության միջոցառումների ֆինանսավորման գործող մեխանիզմների վերանայման և նորարարական մեխանիզմների ներդրման հաշվին։

    Ֆինանսական նախահաշիվ է կազմվել յուրաքանչյուր ծրագրի համար: Լճաշեն-Սևան հատվածը ներառող ծովափնյա ճեմուղու կառուցումը կարժեանա 4.9 միլիարդ դրամ, որի իրականացման ժամկետը սահմավել է 2019-ից 2023 թվականները: Ճեմուղու ստեղծման միջոցով հստակ կտարանջատվի լողափնյա եւ կառուցապատվող հատվածները, բարեկարգ և հարմարավետ հանգստի գոտի կստեղծվի: 122 միլիոն դրամով Սևանա լճի առափնյա երեք տարածքների՝ Լճաշեն-Ծովագյուղ, Շորժա-Վարդենիս եւ Մարտունի-Գավառ հատվածներում զբոսաշրջային զարգացման հայեցակարգը եւ հատակագիծը կմշակվի:

    «Սևան» ազգային պարկի տարածքում օրգանական գյուղատնտեսական արտադրության կազմակերպման, ինտենսիվ այգիների հիմնման եւ ջերմատնային տնտեսությունների կառուցումը կարժենա 748 միլիոն դրամ: Էկոլոգիապես մաքուր սննդամթերքի և եթերայուղերի արտադրության կազմակերպումն էլ կարժենա 171 միլիոն դրամ:

    Ամենաշատ գումարը կհատկացվի ջրի տակ մնացած շենք շինությունների ապամոնտաժման աշխատանքների համար: Նախատեսվում է 14 միլիարդ դրամ հատկացնել այդ ծրագրի համար, որի արդյունքում ակնկալվում է ջրի որակի վատթարացման կանխարգելում:

    Նյութը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի փետրվարի 17-ի համարում:

    Leave a comment:


  • Azad
    replied
    Originally posted by Vrej1915 View Post
    Areni will never be built in our lifetime, at least with with this rulers.
    They simply do not have the guts...., and probably not the dream of.
    Sooner than later they will realize Water has been the next oil.
    There is major shortages in the world. Countries are begging for it from Cape Town, shekelistan to Iran.
    The Swiss have an abundance of it, yet Nestlé controls most of the world water distribution, making billions.

    Leave a comment:


  • Vrej1915
    replied
    This statement is gross manipulation.
    The 30% comes while adding the capacities of all dams...
    Or the lion part of that capacity is Akhuryan.
    The remaining dams are not at all near 30%.....
    And Akhuryan is shared with Turkey.....

    ===========
    Ջրամբարները լցվել են 30 տոկոսով


    Գրիշա Բալասանյան

    16:55, 15 փետրվարի, 2018

    Ընթացիկ տարվա ձմռան մեղմ կլիման մինչ օրս որևէ բացասական ազդեցություն չի թողել գյուղատնտեսական մշակաբույսերի ցանքատարածքների, խաղողի և պտղատու այգիների վրա։ Արագածոտնի, Գեղարքունիքի, Կոտայքի, Շիրակի և Սյունիքի մարզերի բարձրադիր գոտիներում առկա է ձյան ծածկույթ, որը դրական ազդեցություն կունենա աշնանացան մշակաբույսերի ձմեռացման փուլի վրա: Այս մասին «Հետք»-ին տեղեկացրեց գյուղատնտեսության նախարարի տեղակալ Աշոտ Հարությունյանը:

    Հատկապես Արարատյան հարթավայրի գյուղացիներն արդեն մտավախություն ունեն, որ տեղումների սակավությունը լուրջ դժվարություններ է հարուցելու ամառվա ամիսներին: Ջրամբարներում բավարար ջուր չի հավաքվի, և ոռոգման ջուր չեն ունենա:

    Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահի տեղակալ Վոլոդյա Նարիմանյանի փոխանցմամբ՝ Հայաստանում գործում է շուրջ 80 ջրամբար՝ 1,2 մլրդ խորանարդ մետր ծավալով: Համեմատաբար խոշոր ջրամբարները 11-ն են: Այս տարվա փետրվարի 13-ի դրությամբ 11 ջրամբարների լցվածությունը կազմել է 229,97 մլն խմ, կամ՝ 30%:



    Ըստ Վոլոդյա Նարիմանյանի՝ ոռոգման շրջանում նշված ջրամբարների ամբողջական լցվածության և բարենպաստ եղանակային պայմանների դեպքում, դրանց «սպասարկման» տակ ընկած հողատարածքներում հիմնականում ոռոգման ջրի սուր պակաս չի զգացվում՝ պայմանավորված ոռոգման համապատասխան համակարգերի առկայությամբ: Անբարենպաստ, չոր եղանակային պայմանների դեպքում սակավաջրության ռիսկերը հնարավոր է մեղմել նաև խորքային հողերի շահագործմամբ կամ վերագործարկմամբ՝ այդ թվում նորերի հորատմամբ:

    Իսկ գյուղնախարարի տեղակալի հաշվարկներով՝ եթե հանրապետությունում առկա 446 հազար հա վարելահողերն ամբողջովին գյուղատնտեսական շրջանառության մեջ ընդգրկվեն, հաշվի առնելով նաև 56 հազար հա բազմամյա տնկարկների առկայությունը, նույնիսկ ջրամբարների լիարժեք լցվածության դեպքում ջրային ռեսուրսների դեֆիցիտի հիմնախնդիրն ամբողջովին լուծել հնարավոր չէ։

    Հանրապետության տարածքում առաջացող հոսքերն ամբարելու նպատակով կառուցվում և ընթացքում կառուցվելու են Վեդու (29 մլն մ3), Կապսի (25 մլն մ3) և Սելավ Մաստարայի (10,2 մլն մ3) ջրամբարները: Ներկայումս ուսումնասիրվում է առաջնահերթ համարվող 10 փոքր ջրամբարներից երկուսի՝ Արգիճիի (6,5 մլն մ3) և Աստղաձորի (1,25 մլն մ3) կառուցման նպատակահարմարության հարցը։

    Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահի տեղակալի փոխանցմամբ՝ Ֆրանսիական զարգացման գործակալության ֆինանսավորմամբ՝ Վեդու ջրամբարի և ոռոգման համակարգի կառուցման ծրագիրն արժե 90 մլն եվրո, որից շուրջ 75 մլն եվրոն վարկ է: Կապսի առաջին փուլով 25 մլն մ3 ծավալով ջրամբարի կառուցման արժեքը 60 մլն եվրո է, որից 50 մլն եվրոն վարկ է: Իսկ Սելավ Մաստարայի կառուցման արժեքը 670 հազար դոլար է:

    Աշոտ Հարությունյանը նշում է, որ ոռոգման ջրի կարգավորման համար առաջնահերթ խնդիր է նաև ջրային ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործումը: Ներկայումս մայր, միջտնտեսային ջրանցքների, ներտնտեսային ջրատարների ու ցանցերի ոչ բարվոք վիճակով, ինչպես նաև մակերեսային (ակոսային) եղանակով ոռոգմամբ պայմանավորված՝ ջրառի կետերում վերցված ջուրը մշակաբույսին է հասնում առնվազն 45% կորուստներով։ Իրավիճակը բարելավելու նպատակով, ըստ նախարարի տեղակալի, ձեռնարկվում են միջոցառումներ: Մասնավորապես` իրականացվում է լայնամասշտաբ լուսաբանում, գովազդում, խորհրդատվություն` կաթիլային ոռոգման համակարգերի ներդրման առավելությունների, իսկ ջրի խնայողության առումով նաև կենսական անհրաժեշտության մասին: Ներգրավված վարկային միջոցների հաշվին իրականացվում են ոռոգման համակարգերի արդյունավետության բարձրացման և արդիականացման ծրագրեր:

    Աշոտ Հարությունյանի խոսքերով՝ հանրապետությունում հազարավոր հեկտար ոռոգման հնարավորություն ունեցող հողատարածքներ տարբեր պատճառներով չեն մշակվում: Գյուղատնտեսական նշանակության հողերի օգտագործման արդյունավետությունը բարձրացնելու նպատակով իրականացվում են գյուղատնտեսության աջակցության մի շարք ծրագրեր: Օրինակ՝ ինտենսիվ այգիներ հիմնելու, կարկտապաշտպան ցանցեր, կաթիլային ոռոգման համակարգեր տեղադրելու համար տրամադրվող նպատակային վարկերի սուբսիդավորում, գյուղտեխնիկայի լիզինգ և այլն։

    Նշենք, որ գյուղատնտեսության նախարարության կողմից մշակվել և կառավարության 2017թ. դեկտեմբերի 21-ի արձանագրային որոշմամբ՝ հավանության է արժանացել նաև կաթիլային ոռոգման համակարգերի ներդրման համար տրամադրվող վարկերի տոկոսադրույքների սուբսիդավորման ծրագիրը։ Ծրագրով նախատեսվում է խթանել բազմամյա տնկարկներում` պտղատու և խաղողի այգիներում, բարձրարժեք մշակաբույսերի դաշտերում ոռոգման արդյունավետ եղանակների ներդրման գործընթացը: Կաթիլային ոռոգման համակարգերի ներդրման նպատակով մինչև 3 տարի մարման ժամկետով տրամադրվող նպատակային վարկերի տոկոսադրույքները սուբսիդավորվելու են այնպիսի չափաքանակով, որպեսզի վարկերը տնտեսավարողներին տրամադրվեն առավելագույնը 2%-ով:

    Նախատեսվում է 2018-2022թթ. յուրաքանչյուր տարի կաթիլային ոռոգման համակարգեր տեղադրել 1600-1700 հա հողատարածքներում, որի համար տարեկան կպահանջվի շուրջ 2,0 մլրդ դրամ, տոկոսադրույքների սուբսիդավորման համար՝ ընդամենը 2,275 մլրդ դրամ, որից 2018թ.` մոտ 114 մլն դրամ:

    Գյուղատնտեսության նախարարությունում ծրագրի իրականացումից ակնկալում են ինչպես քանակական, այնպես էլ որակական արդյունքներ՝ ջրային ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործում և էական խնայողություն, բերքատվության աճ, բերքի որակի բարելավում, հանրապետության ջրային, էներգետիկ և հողային ռեսուրսների առավել արդյունավետ օգտագործում, մշակովի հողատարածքների ընդլայնում: Ինչպես նաև ակնկալվում է պոտենցիալ ոռոգելի, սակայն փաստացի չմշակվող տարածքների մշակման և ոռոգման համակարգի արդիականացման խթանում, ոռոգման շրջանում լարվածության նվազում, հաշվառման և կառավարման արդյունավետության բարձրացում, ջրօգտագործողի ֆինանսական և սոցիալական վիճակի բարելավում և այլն:

    Վոլոդյա Նարիմանյանն էլ տեղեկացնում է, որ ներկայումս ոռոգվող հողատարածքների ջրապահովվածությունը մեծացնելու և նոր հողատարածքներ ոռոգելի դարձնելու նպատակով Եվրասիական զարգացման բանկի ֆինանսավորմամբ իրականացվում է ոռոգման համակարգերի արդիականացման վարկային ծրագիրը, որի արժեքը կազմում է շուրջ 50 մլն դոլար, որից 40 մլն դոլարը վարկ է:

    Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի կողմից նախաձեռնվել է առաջնահերթ կառուցման ենթակա շուրջ 43մլն խմ ծավալով 11 փոքր ու միջին ջրամբարաշինության ծրագիրը: Վերջինիս ներդրումային ծախսը կազմում է 34 մլրդ դրամ: Վոլոդյա Նարիմանյանը նշում է, որ նշված ծրագիրը նախնական ուսումնասիրության փուլում է:

    Leave a comment:


  • Vrej1915
    replied
    Originally posted by Azad View Post

    Best news I ever heard. God bless the guy. Next one in Areni.
    Areni will never be built in our lifetime, at least with with this rulers.
    They simply do not have the guts...., and probably not the dream of.

    And it is not even absolute necessity.
    Let them first stop stealing the water of Ketchut by sending it via Yeghegis to Nakhitchevan, and then use the Arpa-Sevan tunnel for its planned capacity, that is 360 M3 /year...

    Leave a comment:


  • Azad
    replied
    Originally posted by Vrej1915 View Post
    Swiss-Armenian businessman will fund the construction of a large dam in Artsakh
    Best news I ever heard. God bless the guy. Next one in Areni.

    Leave a comment:


  • Vrej1915
    replied
    «Անճարությունից մեզի թալել ենք ծովը»․ Արծվանիստ․ «Գյուղամեջ» 14.02.2018

    Leave a comment:


  • Vrej1915
    replied
    Swiss-Armenian businessman will fund the construction of a large dam in Artsakh

    23:57 24 jul, 2015

    It is intended to build a large dam in the place where the Kashatagh, Hagar and Aghavni rivers of Artsakh merge. The initiative belongs to the Artsakh government.

    The doer of the ambitious project is Swiss-Armenian businessman Vardan Sermakesh. The waters will activate one of the largest among the small HPPs of two countries. The dam will also serve to expand the irrigation system in Kashatagh region.

    The businessman who invested a few billion dollars in Artsakh, again finances the project in a borderland settlement. The President of Artsakh Bako Sahakyan and the Armenian businessman of Diaspora examined the construction works of the new dam in place.

    Leave a comment:

Working...
X